ΠΟΛΗ

Worship Dresses: Τα χάρτινα φορέματα και η underground queer κουλτούρα των 90s

Τα χάρτινα φορέματα των 60s ήταν η πιο δημοκρατική εκδοχή της μόδας, καθώς το κόστος τους ξεκινούσε από περίπου ένα δολάριο, και έδιναν σε κάθε γυναίκα τη δυνατότητα να φοράει τα πιο ευφάνταστα και hip μοτίβα, από τα ψυχεδελικά σχήματα της οπ-αρτ, στην ποπ αρτ του Andy Warhol και μετά απλά να “πετάει” το ρούχο της.

Ήταν η ενδυματολογική έκφραση μιας μελλοντικής ουτοπίας ισότητας, ένα προϊόν ευρύτερων πειραματισμών της δεκαετίας γύρω από καινούργια υφάσματα και τεχνικές παραγωγής που δοκιμάστηκαν στα 60s.

Συμβόλιζαν την απελευθέρωση της γυναίκας από τον συμβατικό της ρόλο ως νοικοκυράς (δεν χρειάζονται πλύσιμο ή σιδέρωμα) και προέβαλαν μια νέα σεξουαλικότητα καταρρίπτοντας κοινωνικές διαφορές. Παρουσιάστηκαν στο μαζικό κοινό των ΗΠΑ το 1966 και μέσα σε διάστημα δύο χρόνων κατέκλυσαν την αγορά, δημιουργώντας μια μόδα που εξέφραζε απόλυτα την ποπ κουλτούρα του ’60.

Φορέθηκαν από celebrities της εποχής, από τη Jackie O μέχρι τη Δούκισσα του Windsor, αλλά οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και η ανάγκη ανακύκλωσης “σκότωσαν” σύντομα την παραγωγή τους και έτσι έμειναν ως μέσο για avant garde δημιουργίες σχεδιαστών που έκαναν τέχνη με ένα αντισυμβατικό για τη μόδα υλικό όπως είναι το χαρτί. John Galliano, Issey Miyake, Hussein Chalayan, Walter Van Beirendonck είναι ανάμεσα στους σχεδιαστές που πειραματίστηκαν με το χάρτινο φόρεμα, με το ζωγραφισμένο από τον Andy Warhol FRAGILE Dress που φόρεσε η Νico το 1966 να παραμένει ένα από τα πιο διάσημα χάρτινα φορέματα στην ιστορία.

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από την πετυχημένη έκθεση «Χρααατς» στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, σε επιμέλεια και καλλιτεχνική διεύθυνση του Βασίλη Ζηδιανάκη, του ανθρώπου πίσω από τον καλλιτεχνικό οργανισμό/εταιρία πολιτισμού ATOPOS cvc. Εκεί, το 2006, η ATOPOS cvc, που διαθέτει τη μεγαλύτερη ίσως συλλογή χάρτινων φορεμάτων του ’60 στον κόσμο, την παρουσίασε σε μια πρωτότυπη εγκατάσταση σχεδιασμένη από το γαλλικό γραφείο βιομηχανικού σχεδιασμού Normal Studio που το κοινό της Αθήνας τότε αγάπησε.

Στο σήμερα, και στο πλαίσιο του Athens Pride 2022, η ATOPOS cvc θα παρουσιάσει στις 15, 16 και 17 Ιουνίου τη σειρά των χάρτινων φορεμάτων με φωτογραφίες του Travis Hutchison από τη συλλογή #RRRIPP!! του οργανισμού, στην έκθεση Worship Dresses. Αν είστε ήδη έτοιμοι να γίνετε κοινωνοί της κουλτούρας αυτής, να προσθέσουμε ότι πριν την έκθεση, αύριο 10 Ιουνίου, πρώτη μέρα των φεστιβαλικών εκδηλώσεων του Athens Pride, τα ιστορικά αυτά φορέματα θα φορεθούν και θα πρωταγωνιστήσουν σε ένα Live Performance που φιλοδοξεί να αναβιώσει το κλίμα και την club αισθητική των early 90s, στο project space του visual arts βιβλιοπωλείου Hyper Hypo. Και οι δύο διοργανώσεις έχουν πάρει ζωή από μέλη και υποστηρικτές του queer community της Αθήνας.

Tabboo! and Kabuki. Διάσημοι καλλιτέχνες έξω από το Pyramid Club.

Ο Hutchison καταγράφει τη νυχτερινή ζωή του East Village της Nέας Υόρκης, τη δεκαετία του 90’. Ο φωτογραφικός φακός του απαθανατίζει τη drag, gay, punk και καλλιτεχνική σκηνή που βρίσκει στο Pyramid Club, έναν ασφαλή χώρο να εκφραστεί και να αναπτυχθεί. Ο καλλιτέχνης δραστηριοποιήθηκε και απαθανάτισε τη σκοτεινή περίοδο μετά την επιδημία του AIDS στην Αμερική που είχε αποδεκατίσει τη gay σκηνή της πόλης, την εποχή που καλλιτέχνες όπως ο Klaus Nomi, ο John Sex και ο Keith Haring μεσουρανούσαν.

Στο Pyramid Club, στην Avenue Α της Νέας Υόρκης, ο Travis έγινε ένας από μεγάλους θαυμαστές μιας παράξενης club σκηνής που έμοιαζε με αίρεση λόγω της λατρείας που έδειχνε το κοινό για τους performers της εποχής και της dark αισθητικής των ανθρώπων που απάρτιζαν το καλλιτεχνικό αυτό ρεύμα. Κάθε Δευτέρα, τα μεσάνυχτα, ο Antony που αργότερα ίδρυσε τους Antony & the Johnsons και μετά έκανε come out ως trans γυναίκα με το όνομα Anohni, η Psychotic Eve και η Johanna Constantine, ήταν οι τρεις εκκεντρικοί καλλιτέχνες πίσω από την παράξενη Blacklips Performance Cult στην οποία έφτιαχναν φορέσιμες δημιουργίες diy αισθητικής από πράγματα που έβρισκαν μέχρι και στα σκουπίδια.

Βασίλισσες της νύχτας, τραγουδίστριες του πόνου, μεταλλαγμένοι transsexuals αναζητούσαν να δημιουργήσουν το τέλειο look και να μεταμορφωθούν σε αφηρημένα έργα τέχνης μέσα από την τέχνη τους. Ο Travis ήταν εκεί για να καταγράψει αυτή την performance, και όλους τους άλλους καλλιτέχνες και τις performances της σκηνής, η οποία έχει μείνει στην ιστορία ως μία περίοδος φαινόμενο της underground queer κουλτούρας. Οι φωτογραφίες του καλλιτέχνη από τις βραδιές εκείνες μοιάζουν με έργα τέχνης και οικογενειακό album ταυτόχρονα, και αποτυπώνουν την οικειότητα που είχαν αναπτύξει κοινό και καλλιτέχνες στα ζοφερά αυτά χρόνια. Οι φωτογραφίες αυτές κάποτε τυπώθηκαν στα χάρτινα φορέματα που θα δείτε στην έκθεση και καθένα παρουσιάζει καλλιτέχνες της εποχής και αποτίει φόρο τιμής σε αυτούς για τη συνεισφορά τους στην τέχνη που ενδεχομένως δεν χαίρει της μαζικής αναγνώρισης που θα άξιζαν ή που έχουν άλλοι καλλιτέχνες.


Flower. Performer στους The Voluptous Horrors of Karen Black.

Ron Athey. Performance artist που φωτογραφήθηκε εδώ σε ένα tribute στον αείμνηστο μεγάλο performance artist Leigh Bowery.

Η Marti συμμετείχε στο Blacklips Performance Cult και έπαιζε με τη μπάντα της Marti & Twinkle.

Butch Ricardo. Promoter του κλαμπ. Πάντα ακροβατούσε μεταξύ αρρενωπότητας και θηλυκότητας.

Kembra Phfaler. Δημιουργός και lead singer των The Voluptous Horrors of Karen Black.

Το απλό συναντά το avant garde και το καθημερινό την τέχνη, μέσα από τη συλλογή της έκθεσης Worship Dresses που το κοινό θα έχει την ευκαιρία για πρώτη φορά να δει – και να βυθιστεί σε μια υποκουλτούρα που επηρέασε πολιτικά τις διεκδικήσεις του queer κινήματος.

Η ATOPOS cvc συμμετέχει στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας – Athens Pride 2022 παρουσιάζοντας στο κτήριο της Σαλαμίνος 72, τη σειρά των χάρτινων φορεμάτων με φωτογραφίες του Travis Hutchison, από τη συλλογή #RRRIPP!! του οργανισμού με χάρτινα ενδύματα.

Το Live Performance θα λάβει χώρα στις 10/6 στο μοναδικό visual arts βιβλιοπωλείο της Αθήνας, το Hyper Hypo, Θα παρουσιαστούν Worship Dresses στο project space του βιβλιοπωλείου στη Βορέου 10. Το performance θα καλύψει η φωτογράφος Ιωάννα Χατζηανδρέου.

Γιάννης Τσιούλης

Share
Published by
Γιάννης Τσιούλης