Η συντάκτρια επί τω έργω
Στην οδό Βουλής, στο Σύνταγμα, μεταξύ του ιστορικού φούρνου «Άριστον» με τις φοβερές τυρόπιτες, και του παλιού εκδοτικού οίκου «Ίκαρος», βρίσκεται μια εγκαταλελειμμένη Στοά. Είναι η γνωστή Στοά Εμπόρων, που μέχρι τη δεκαετία του 80’ ήταν πολυσύχναστη χάρη στα διάσημα καταστήματα της: το φωτογραφείο, το μαγαζί με τα καλλυντικά –το πιο γνωστό του Συντάγματος που στον κάτω όροφο είχε και μια τεράστια ποικιλία από παιχνίδια, το διαβόητο υφασματάδικο και πολλά άλλα. Εκεί λοιπόν, πολύ πριν δημιουργηθούν τα μεγάλα Mall και πριν το Κολωνάκι συγκεντρώσει τις hip μπουτίκ της πόλης, ο κόσμος έκανε ουρές για να κάνει τα ψώνια του, να χαζέψει βιτρίνες, να περιπλανηθεί στα καταστήματα της Στοάς. Σήμερα όλα στην οδό Βουλής μυρίζουν αίγλη παλιάς εποχής, με μία δόση εγκατάλειψης. Το «Άριστον» συνεχίζει αφενός να ξεπουλάει τις ξακουστές σφολιάτες του, αφετέρου διατηρεί –από πείσμα ίσως- την αίσθηση του vintage. Το ιστορικό ωρολογοποιείο του Σιδέρη, δίπλα, έχει απλά τον αέρα του cult, ενώ ο Ίκαρος όπου παλιά σύχναζε η μπουρζουαζία του Αθηναϊκού πνεύματος σήμερα επιμένει να αποπνέει μια γραφικότητα ένδοξης εποχής. Όσο για τη Στοά, ερημωμένη –σχεδόν στοιχειωμένη από το ένδοξο παρελθόν της- κατέληξε να φιλοξενεί τα χαρτόκουτα των κλοσάρ που βρίσκουν εκεί ένα ήσυχο μέρος για να περάσουν το βράδυ τους.
Εκεί ακριβώς βρέθηκα εγώ πριν λίγες μέρες, για να δω την ιστορική Στοά Εμπόρων να ξαναπαίρνει ζωή. Πάνω στα ασπρόμαυρα μοτίβα του μάρμαρου, τα γεμάτα κουτσουλιές από περιστέρια, καλλιτέχνες έχουν στήσει ένα τραπεζάκι και οργανώνουν τη «δράση» τους. Φρέντο, στριφτά τσιγάρα και backpack με σημειώσεις, λαπτοπ, πινέλα, χρώματα και άλλα σύνεργα, απλώνονται αραδιασμένα κατά μήκος της Στοάς, αδιαφορώντας για το τί υπήρχε εκεί μέχρι χτες. Τα ερειπωμένα καταστήματα, μέχρι πρότινος γεμάτα με παλιά άχρηστα αντικείμενα, επιτέλους ξεκλειδώθηκαν για να μετατραπούν σε ατελιέ και καλλιτεχνικά εργαστήρια. Η μυρωδιά φρέσκιας μπογιάς φτάνει μέχρι την Καραγιώργη Σερβίας, όπως και ο ήχος από τον τροχό που κόβει ασταμάτητα κάθε λογής ξύλινα έπιπλα για να τα μετατρέψει σε εκατοντάδες ψηφίδες που θα αποτελέσουν τα στοιχεία για ένα εντυπωσιακό installation της ομάδας «Ψηφίδα».
Στην είσοδο της Στοάς, στο παλιό φωτογραφείο έχει εγκατασταθεί ένα photobooth στο οποίο μπορεί να φωτογραφηθεί κάθε περαστικός και να γίνει έκθεμα για το τελικό έργο της ομάδας «Φωτοbooth». Στο τέλος της Στοάς, λίγο πριν τη σκάλα που τη συνδέει με την οδό Λέκκα, βρίσκονται τα εργαστήρια των ομάδων «Playroom» και «Oper(O)». Στο πρώτο η Ιωάννα Γουζέλη και η Αγγελική Μπόζου καλούν μικρά παιδιά για να δημιουργήσουν τα δικά τους έργα και να εξοικειωθούν με την καλλιτεχνική δημιουργία. Στο δεύτερο, μια οχταμελής ομάδα καλλιτεχνών δουλεύει το project «Ίχνη φόβου», βάσει του οποίου συλλέγει κραυγές και άλλες ηχητικές αντιδράσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα δώσουν ένα συνολικό έργο ως δείγμα του φόβου και της απόγνωσης που επικρατεί. Σ’ ένα άλλο κατάστημα η ομάδα «Μ*πλέξιμο» μας καλεί να πλέξουμε σκοινιά και τα έργα μας να εκτεθούν στην βιτρίνα τους.
Πώς χώρεσε τόση δημιουργία, τόση δράση, τόσος ενθουσιασμός σ’ έναν ερειπωμένο χώρο; Αποκλείεται να μην αναρωτηθείς αν περάσεις μια βόλτα από εκεί. Η απάντηση κρύβεται σε δύο λέξεις: «Ίχνη Εμπορίου». Έτσι ονόμασαν την πρωτοβουλία τους για την ενεργοποίηση της Στοάς Εμπόρων, οι εμπνευστές της, Χάρης Μπίσκος και Μάρθα Γιαννακοπούλου. Οι δύο αρχιτέκτονες που σχεδίασαν και επιμελούνται το όλο project, απευθύνθηκαν στον Δήμο της Αθήνας προκειμένου να δώσουν μορφή στην πρωτοβουλία τους και να ξαναδώσουν ζωή σ’ αυτόν τον νεκρό χώρο, μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση. Μίλησα με τον Χάρη και μου εξήγησε με λόγια αυτό που έβλεπα με τα μάτια μου: «Μικρά συνεργατικά project θα δώσουν ένα τελικό εικαστικό αποτέλεσμα, το οποίο θα εκτεθεί στις 5 Ιουνίου, στα εγκαίνια της έκθεσης». Όσο για το κίνητρο τους; «Παρατηρούμε στην πόλη μια κατάσταση εγκατάλειψης του χτισμένου και του δημοσίου χώρου. Υπάρχουν πολλά διαθέσιμα κτήρια που είναι ανενεργά στην πόλη. Στόχος μας είναι να ξαναφέρουμε τη ζωή σ’ αυτά. Παράλληλα θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία σε νέες καλλιτεχνικές ομάδες να συνεργαστούν, να παράξουν δημιουργικό έργο, να εμπλέξουν τον κόσμο και βέβαια να αναδειχτούν. Τέλος ο συμβολισμός αυτής της έκθεσης αποκαλύπτει τον ευσεβή μας πόθο, να επαναφέρουμε την ιδέα του εμπορικού κέντρου με τα εμπορικά μικρής κλίμακας στο κέντρο της πόλης, ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό της παλιάς Ελλάδας…». Και να πώς η εγκαταλελειμμένη Στοά μετατρέπεται σε αυτοσχέδιο καλλιτεχνικό πάλκο και ένα νεκρό κτήριο γεμίζει με φωνές και δημιουργία…
Τέτοια πράγματα συμβαίνουν στην Αθήνα του 2014. Στην Αθήνα της κρίσης. Στην Αθήνα με τα εκατοντάδες προβλήματα, τα οποία όμως έχουν δημιουργήσει τις απαραίτητες ρωγμές για να «τρυπώσουν» μεγάλες ιδέες, οράματα, καλλιτεχνικά ξεσπάσματα, ιδιόμορφη δημιουργία. Κι’ αν χρειαζόταν να πάνε όλα στραβά για να σκεφτούν δύο άνθρωποι να ζητήσουν τα «μέσα» προκειμένου να αναστήσουν νεκρά σημεία της πόλης και να δώσουν βήμα σε ταλαντούχους νέους καλλιτέχνες, ας πούμε ότι υπάρχει σοβαρή ελπίδα…
Info: -Η έκθεση πραγματοποιείται στα πλαίσια του προγράμματος άμεσων παρεμβάσεων στον αστικό χώρο και την εμπορική δραστηριότητα του κέντρου της Αθήνας, «Έργο Αθήνα», που οργανώνει ο Δήμος Αθηναίων.
-Στις 9 Μαΐου ξεκίνησαν όλες οι ομάδες τα ανοιχτά εργαστήρια και η έκθεση κλείνει με τα εγκαίνια, στις 5 Ιουνίου, όπου θα αποκαλυφθούν τα αποτελέσματα.
-Συμμετέχουν 12 ομάδες στο σύνολο.
-Τόπος: Στοά Εμπόρων, Βουλής 8-10 Σύνταγμα
–Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Kυριακή : 12:00– 20:00, Κυριακή : 11:00 – 17:00, Δευτέρα: Κλειστά