Ο Νασίμ Λομανί ήρθε στην Ελλάδα από το Αφγανιστάν. Ζει στην Αθήνα εδώ και 16 χρόνια με άδεια παραμονής, που ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια. Εργάζεται και έχει περάσει στο τμήμα Κοινωνιολογίας στη Μυτιλήνη, αν και δεν προλαβαίνει να παρακολουθήσει τα μαθήματα. Όμως ο Νασίμ δεν έχει επαναπαυθεί στη δική του προσπάθεια για μια κανονική ζωή στην Ελλάδα. Είναι ένα από τα πιο δραστήρια μέλη του αντιρατσιστικού αγώνα συμμετέχοντας ενεργά εδώ και δέκα χρόνια στην διοργάνωση του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ, στο Στέκι Μεταναστών στην Τσαμαδού καθώς και στον χώρο στέγασης προσφύγων City Plaza. «Το θεωρώ λογικό ένας πρόσφυγας να ασχολείται με τα ζητήματα και των υπόλοιπων προσφύγων. Όταν εγώ άρχισα να ασχολούμαι με την τακτοποίηση των δικών μου χαρτιών ήρθα σε επαφή με κόσμο που ήταν στο Στέκι Μεταναστών και το Αντιρατσιστικό. Έτσι αποφάσισα ότι παράλληλα με τις δικές μου δουλειές θέλω να δραστηριοποιούμαι κι αλλού».
Το ραντεβού μας δόθηκε για να μιλήσει στην Popaganda για το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ που ξεκινάει την Παρασκευή 29 Ιουνίου και ολοκληρώνεται την Kυριακή 1η Ιουλίου. «Η λογική του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ είναι να υπάρχει ένα τριήμερο γεγονός που φέρνει πολύ κόσμο κοντά, πολλές κοινότητες, πολλές οργανώσεις, κόσμο που ασχολείται με το αντιρατσιστικό κίνημα, είναι ευαισθητοποιημένος ή και κόσμο που απλώς έχει τη διάθεση να μάθει κάποια πράγματα παραπάνω και να γνωρίσει από κοντά τους πρόσφυγες. Είναι μια εκδήλωση που σηκώνει φωνή αντίθετη με τη λογική της ξενοφοβίας και αγωνίζεται για την αποδοχή του άλλου». Ο Νασίμ θεωρεί ότι ένας σοβαρός λόγος που προκαλεί ξενοφοβικές αντιλήψεις και συμπεριφορές είναι η άγνοια του ντόπιου πληθυσμού. «Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν έρθει σε επαφή με τους πρόσφυγες, μπορεί να μένουν σε προάστια της Αθήνας και να λένε ότι τους ενοχλεί η παρουσία των προσφύγων στο κέντρο επειδή βλέπουν πολύ τηλεόραση ή μπορεί να έχουν περίεργη εμπειρία με μειοψηφίες προσφυγικών πληθυσμών. Το Αντιρατσιστικό πασχίζει γι’ αυτό: να δώσει και στις δύο πλευρές την ευκαιρία να γνωριστούν καλύτερα και κυρίως οι ντόπιοι να μάθουν για τους πρόσφυγες μέσω της κουζίνας τους, της μουσικής τους, μέσω χορών αλλά και άλλων παραδόσεων. Όταν οι άνθρωποι έρχονται κοντά καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν μεγάλες διαφορές παρά μόνο ίδιες ανάγκες, ίδια προβλήματα και επιπλέον ζουν στην ίδια κοινωνία άρα αξίζουν ίσες ευκαιρίες και ισότιμη αντιμετώπιση στο πλαίσιο της συνύπαρξης».
Φέτος είναι η 21η χρονιά που διοργανώνεται το Φεστιβάλ στην Αθήνα ενώ πλέον αντιρατσιστικά διοργανώνονται και σε άλλες πόλεις, με την υποστήριξη και την παροχή τεχνογνωσίας από τους ανθρώπους που δουλεύουν για το φεστιβάλ της πρωτεύουσας. «Πλέον το Αντιρατσιστικό έχει γίνει θεσμός» εξηγεί ο Νασίμ, «ένα ετήσιο ραντεβού που περιμένει ο κόσμος με χαρά. Υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται από την επαρχία στην Αθήνα για να συμμετέχουν στο Φεστιβάλ. Έχει σαφώς πολύ περισσότερο κόσμο πια, γι’ αυτό και αναζητούμε κάθε χρόνο έναν χώρο που να μπορεί να το φιλοξενήσει».
Όμως το Αντιρατσιστικό είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα φεστιβάλ μουσικής. Διαθέτει πολύ πλούσιο πρόγραμμα με ομιλίες και συζητήσεις, ενώ αν και επικεντρώνεται στους πρόσφυγες και μετανάστες, κάθε χρόνο καλούνται και άλλες ευπαθείς κοινωνικά ομάδες να μιλήσουν, όπως η LGBT κοινότητα και οι εκπρόσωποι ΑμΕΑ. «Το Αντιρατσιστικό σαφώς και είναι ένα φεστιβάλ πολυπολιτισμικότητας αλλά κυρίως είναι ένα φεστιβάλ με πολιτικό περιεχόμενο. Κάθε χρόνο το σύνθημα του περιγράφει το περιεχόμενό του. Το φετινό σύνθημα είναι “Αν έχουμε μια ελπίδα την οφείλουμε σε αυτούς που δεν έχουν καμία”. Κάθε μέρα στις 19:00 έχουμε τρεις παράλληλες συζητήσεις που αφορούν σε μια πλούσια θεματολογία που δεν έχει να κάνει μόνο με το προσφυγικό αλλά και με τα εργασιακά, τον φεμινισμό, την κρίση και έχουμε πάντα καλεσμένους εκτός Αθηνών αλλά και εκτός Ελλάδος ενώ στο πλαίσιο του Αντιρατσιστικού έχουμε και αυτοδιαχειριζόμενους χώρους, για παράδειγμα από καταλήψεις προσφύγων». Ενδεικτικά κάποιες από τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις που θα λάβουν χώρα: «Μια συζήτηση για την Ισλαμοφοβία από Φεμινιστική Σκοπιά», «Η Μεσόγειος, Νεκρά Θάλασσα: Εξωτερικά και Εσωτερικά Σύνορα ΕΕ και η πολιτική του Απαρτχάιντ» και «Αγώνες για τα Κοινά Αγαθά: Κατοικία, Δημόσιοι Χώροι, Νερό». Παράλληλα, θα υπάρξουν εκθέσεις όπως αυτή των σκίτσων που αφορούν το προσφυγικό και αποτελεί παραχώρηση από την Ένωση Ελλήνων Γελοιογράφων και η έκθεση με αφίσες από τον Μάη του ’68.
«Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ υποστηρίζει απόλυτα την αυτοδιοργάνωση και δεν αποζητά την στήριξη της πολιτείας παρά μόνο την παραχώρηση χώρου, που και αυτό με δυσκολία τα τελευταία χρόνια μας δίνουν. Άλλωστε το Φεστιβάλ ασκεί κριτική στις πρακτικές των αρχών και της κυβέρνησης οπότε δεν είναι αυτό το ζητούμενο», διευκρινίζει ο Νασίμ.
«Το Αντιρατσιστικό είναι ένα φεστιβάλ με πολιτικό περιεχόμενο. Κάθε χρόνο το σύνθημα του περιγράφει το περιεχόμενό του. Το φετινό σύνθημα είναι “Αν έχουμε μια ελπίδα την οφείλουμε σε αυτούς που δεν έχουν καμία”»
Για το αν ακροδεξιοί δημιουργούν προβλήματα στην διεξαγωγή του Αντιρατσιστικού, είναι σαφής: «Το Φεστιβάλ είναι ένα πολύ μεγάλο γεγονός. Aυτό σημαίνει ότι για κάποια πράγματα πρέπει να προσέχουμε μόνοι μας. Σίγουρα ενημερώνουμε την αστυνομία εάν συμβεί κάτι. Όμως φροντίζουμε με δικό μας κόσμο που βρίσκεται στα σημεία εισόδου να περιφρουρήσουμε το Φεστιβάλ και να προστατεύσουμε τον κόσμο που έρχεται για να διασκεδάσει, να ενημερωθεί και να επικοινωνήσει. Μέσα στο Αντιρατσιστικό δεν έχει γίνει ποτέ κάτι. Άλλωστε σε έναν Φεστιβάλ με τόσο κόσμο δύσκολα κάποιος θα μπει στη λογική να επιτεθεί, από την άλλη με την ακροδεξιά ποτέ δεν ξέρεις και πάντα πρέπει να είσαι έτοιμος να προστατευθείς. Αυτό κάνουμε λοιπόν κι εμείς και ποτέ δεν έχει γίνει κάτι στο πλαίσιο του Αντιρατσιστικού».
Εάν κάποιος θέλει να προσφέρει στο Αντιρατσιστικό μπορεί να το κάνει συμμετέχοντας στη διοργάνωση του. «Ήδη στήνεται το Φεστιβάλ στο πάρκο Γουδή και αυτή η διαδικασία είναι ένας ακόμη τρόπος να έρθει ο κόσμος κοντά καθώς εργαζόμαστε όλοι μαζί. Χρήματα και ρούχα δεν χρειάζεται να φέρει κάποιος, μπορεί κάποια δομή να βγάλει ένα κάλεσμα για συγκέντρωση υλικού αλλά μέχρι εκεί.»
Το σημαντικό στο μουσικό κομμάτι είναι ότι πέρα από τους γνωστούς μουσικούς που μπορεί να απολαύσει ο κόσμος, υπάρχει η σκηνή των μεταναστευτικών κοινοτήτων. «Μέχρι τώρα στη σκηνή αυτή συμμετέχουν κυρίως μετανάστες δεύτερης γενιάς. Θεωρώ σπουδαίο ότι πέρσι και φέτος έχουμε και πρόσφυγες που έχουν έρθει στην Ελλάδα πολύ πρόσφατα. Για παράδειγμα φέτος έχουμε ένα παιδί που ζει στο camp στον Ελαιώνα, θα τραγουδήσει ένα κοριτσάκι που μένει στο City Plaza, όπως και συγκροτήματα Σύριων προσφύγων και Κούρδων από το Λαύριο». Οι άνθρωποι αυτοί πρεσβεύουν περισσότερο από κάθε άλλον το μήνυμα του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ. Άνθρωποι που ακόμη δεν έχουν «τακτοποιηθεί», αντιθέτως βρίσκονται στη δίνη μιας προσφυγικής πολιτικής που τους κρατά εγκλωβισμένους κι όμως έχουν τη διάθεση να εκφραστούν μέσω της Τέχνης για να δηλώσουν παρόντες στην κοινωνία μας, να δηλώσουν ότι είμαστε κι εμείς εδώ, ελάτε να μας γνωρίσετε, να τραγουδήσετε μαζί μας, να χορέψετε. Δεν υπάρχει κανένα άλλο περιθώριο, παρά μόνο να τους στηρίξουμε.