Η παρουσίαση του προγράμματος των φετινών Δημητρίων πραγματοποιήθηκε μέσα στον υπό κατασκευή σταθμό «Πανεπιστήμιο» του μετρό Θεσσαλονίκης κι αυτό ήταν μια σωστή σκέψη -δεδομένου ενός συμβολισμού που εμπεριέχει την εξέλιξη του πολιτιστικού θεσμού και τη διάθεση του να εξερευνήσει το μέλλον – αλλά επειδή η πραγματικότητα συχνά πυκνά αρέσκεται στο να μας ειρωνεύεται, συνέπεσε με την τρίτη ημέρα που η πόλη ζούσε χωρίς μέσα μαζικής μεταφοράς λόγω της απεργίας του ΟΑΣΘ.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Γιάννης Μπουτάρης εξήγησε την επιλογή ενός σταθμού του μετρό ως του καταλληλότερου μέρους να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση κάνοντας αναφορά στην πανεπιστημιακή κοινότητα της πόλης -ο συγκεκριμένος σταθμός βρίσκεται, προφανώς, όπως μαρτυρά και το όνομά του, κοντά στο Πανεπιστήμιο- αλλά και στην ιστορία «μια πόλη με 15 μνημεία ΟΥΝΕΣΚΟ» που συναντά το μέλλον χάρη στο μετρό.
Η κ. Έλλη Χρυσίδου, αντιδήμαρχος για θέματα πολιτισμού και εικαστικός η ίδια, έκανε λόγο για τις νέες πρακτικές και τις νέες προτάσεις που απαιτεί η εποχή και για το πώς το ίδιο το φεστιβάλ καλείται να απαντήσει στο ερώτημα «Πόσο μπορεί η τέχνη να είναι και πολιτική» και για το πώς το φεστιβάλ έχει ως στόχο την εξωστρέφεια, τόσο περνώντας και στους δρόμους της πόλης –εξ ου και η ονομασία «αστυβάλ»- όσο και εκτός συνόρων. Εκεί εστίασε και ο διευθυντής επικοινωνίας των Δημητρίων κ. Στέφανος Τσισιόπουλος που σωστά δυσαρεστήθηκε όταν ντόπιοι δημοσιογράφοι ξεκίνησαν ερωτήσεις εκτός πολιτιστικού πλαισίου εστιάζοντας στην απεργία των λεωφορείων. Καθώς το πρόβλημα της μετακίνησης οφείλει να λυθεί τις επόμενες ημέρες προκειμένου να διεξαχθεί το φεστιβάλ στις καλύτερες δυνατές συνθήκες, η Popaganda προτείνει τα 10 πιο «δυνατά χαρτιά» των 51ων Δημητρίων.
Ανέκαθεν αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, η performer, εικαστικός, σκηνοθέτρια και ακτιβίστρια Yoko Ono θα «καταλάβει» το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Μέσα από 100 φέρετρα απ’ όπου αναδύονται 100 ελιές στοχάζεται πάνω στην έννοιες του θανάτου και τις ζωής ενώ με τις εγκαταστάσεις της “Wishing Trees”, “Skyladders”, “Made peace” καλεί τους επισκέπτες να τις ολοκληρώσουν καθώς θεωρεί ότι η τέχνη λειτουργεί μόνο μέσα από μια βάση συλλογικότητας. Ενώ το “Sky Piece to Jesus” αποτελεί ένα σχόλιο για τη ζωή και πριν και μετά τον θάνατο του θρύλου της μουσικής John Cage.
Θέατρο ντοκουμέντο ή της επινόησης από το Schaubühne Berlin Theatre που εστιάζει στο πιο καυτό πολιτικό θέμα της εποχής μας, το προσφυγικό. Σε έναν διπλό μονόλογο με κείμενα βασισμένα σε αληθινές συνεντεύξεις από μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων, αλλά και κληρικούς και θύματα πολέμου στην Αφρική και την Ευρώπη που απαγγέλεται από δύο ηθοποιούς, η μία από την Ελβετία και η άλλη με ρίζες στην Αφρική (με οικογένεια ξεκληρισμένη κατά τη διάρκεια γενοκτονίας από τη δεκαετία του ’90), ενώ στο background τρέχουν εικόνες που αφορούν άμεσα το ζήτημα του προσφυγικού. Σε σκηνοθεσία του Milo Rau, από τα δυνατότερα ονόματα του ευρωπαϊκού θεάτρου και σε συνδιοργάνωση με το Geothe Institut Thessaloniki.
Η ανατρεπτική συνεργασία μεταξύ του Νορβηγού τρομπετίστα Arve Henriksen, που μας έχει βέβαια συνηθίσει σε συμμαχίες εκπληκτικού εύρους. Περνώντας από την αγάπη του για το γιαπωνέζικο φλάουτο shakuhachi και τη μινιμαλιστική φόρμα του και φτάνοντας μέχρι τις πρόσφατες αναζητήσεις του με την πειραματική ηλεκτρονική μουσική –που τον οδήγησαν στο Jan Bang Duo, ο Νορβηγός κρατά πάντα ψηλά τον πήχη των προσδοκιών. Ο Bang, ένας από τους πιο διακεκριμένους pop παραγωγούς της δεκαετίας του ’90 με ονόματα στο ενεργητικό του Jon Hassell, David Sylvian, Brian Eno, Sidsel Endresen και Nils Petter Molvaer, καταφέρνει στις live εμφανίσεις να διαχειριστεί το μουσικό κύτταρο του αναλύοντας το σ’ ένα απεριόριστο φάσμα ψηφιακών μεταμορφώσεων.
Η αυστριακή ομάδα God’s Entertainment με δηλωμένες τις αναρχικές της πεποιθήσεις καταλαμβάνει για ένα πρωινό Σαββάτου την πλατεία Αριστοτέλους. Η performance, που θα παρουσιάσουν είναι χωρισμένη σε δύο βασικά μέρη. Στο πρώτο οι Έλληνες ηθοποιοί (επικουρικά συμμετέχουν δυο μέλη του θεάτρου TheatrAction) θέτουν σε περαστικούς ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την προκατάληψη. Οι ερωτήσεις αφορούν κυρίως μειονότητες. Εφόσον ανταποκριθεί στις ερωτήσεις ο περαστικός, τότε «μπαίνει» στη σκηνή, όπου εκεί υποβάλλεται σ’ επιπλέον τεστ με βάση κάποια συγκεκριμένα προγράμματα, όπως «ο σκάνερ για ξένους» και το «τεστ του εθνικού οράματος». Τα μηχανήματα μετρούν το βαθμό του «σωβινισμού», της «ξενοφοβίας» κ.λπ. Το τεστ διαρκεί περίπου 20 λεπτά, αλλά πάντα εξαρτάται και από το άτομο που συμμετέχει. Μέσα στη σκηνή μπορούν να είναι ταυτόχρονα μέχρι δύο άτομα. Πειραματισμός, πολιτική, επικαιρότητα σε ένα θέμα που καίει την ελληνική κοινωνία. Εσύ πόσο σωβινιστής είσαι;
Παράσταση σε σκηνοθεσία, χορογραφία και σκηνογραφία του θρυλικού Wim Vandekeybus, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1999 στο Βέλγιο. Με ένα εξ ολοκλήρου νέο καστ 11 ανδρών χορευτών ο Vandekeybus εξερευνά το φόβο, την επιθυμία για ασφάλεια και τη μαγεία του ύπνου. Στα συν το soundtrack του David Byrne των Talking Heads.
Τα skateboards βρίσκονται παντού στο επιτυχημένο φεστιβάλ που διοργανώνεται στο πλαίσιο των Δημητρίων. Η σύγχρονη αστική κουλτούρα του δρόμου μέσα από μια πλατφόρμα συνεύρεσης που αποτελεί ευκαιρία για διάλογο και ανταλλαγή ιδεών, αλλά και skate κόλπων. Μέσα σε αυτό το skate σύμπαν ξεχωρίζει η ομαδική έκθεση, που διοργανώνεται στο ΚΣΤΘ. Περισσότεροι από 100 καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο θα παρουσιάσουν τις εικαστικές τους δημιουργίες πάνω στα επτά φύλλα ξύλου του skateboard. Τιμώμενος προσκεκλημένος θα είναι ο εικαστικός και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών στη Λιμόζ, Μάριος Teriade Ελευθεριάδης, που θα εκθέσει σειρά έργων του σε σανίδες του σερφ, προπομπό του skateboard. Μεταξύ των φετινών προσκεκλημένων είναι και η επιμελήτρια και διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, Eric Olivera, που συμμετέχει στην έκθεση και θα πραγματοποιήσει διάλεξη πάνω στην σύνδεση του skateboard με την avant-garde τέχνη (8/10, 15:30) και ο Ισραηλινός, Guy Pitchon, ο οποίος προέρχεται από την skate σκηνή του Τελ Αβίβ και αποτελεί πλέον έναν πολυθεματικό καλλιτέχνη, που επικεντρώνει το έργο του στην street φωτογραφία, στις γραφικές τέχνες και στην δερματοστοιξία.
Η Ισλανδή τσελίστρια, συνθέτης και ερμηνεύτρια, πρώην συνεργάτης των Pan Sonic, θα παρουσιάσει τη δουλειά της με σύντροφο της τον Ómar. Έτσι αποκαλεί η μουσικός την εξάχορδη ηλεκτρική παραλλαγή του τσέλου που χρησιμοποιεί προκειμένου να ευρύνει την γκάμα των ήχων της. Στα 34 χρόνια της η Gudnadóttir είναι έτοιμη να μοιραστεί αυτή τη μυσταγωγική σχέση με το κοινό των Δημητρίων.
Η φετινή 10η επετειακή διοργάνωση, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του φεστιβάλ, περιλαμβάνει εκτενές αφιέρωμα στις καλύτερες ελληνικές και ξένες μ.μ. ταινίες της 10ετίας, αφιέρωμα στον Αχιλλέα Κυριακίδη και τις μ.μ. ταινίες του, πού θα παρουσιάσει ο ίδιος, αλλά και masterclasses και Q&A. Μη ξεχνάτε ότι το φεστιβάλ έχει συμπεριληφθεί στα 44 καλύτερα φεστιβάλ μικρού μήκους τού πλανήτη, εκ των οποίων τα 28 είναι ευρωπαϊκά όπως Κάννες, Βερολίνο, Κλαιρμόν-Φεράν, κ.ά.
17-22 Οκτωβρίου, Πολιτιστικό Κέντρο Αλέξανδρος
Η Πάγια Πέλεβιτς και η Όλγα Ντιμιτρίεβιτς πήραν το ρίσκο να ταξιδέψουν στη Βόρεια Κορέα και να μεταφέρουν την εκεί εμπειρία μέσω του θεάτρου στο κοινό. Ταυτοχρόνως προσπαθούν να απαντήσουν με όρους θεατρικού παιχνιδιού στο ερώτημα κατά πόσο αυτό που βλέπουμε στη Βόρεια Κορέα είναι περισσότερο (ή λιγότερο) επικίνδυνο από αυτό που δεν βλέπουμε στον υπόλοιπο (δυτικό) κόσμο. Μια αμφιλεγόμενη performance από τη Σερβία που θα ταράξει και θα συζητηθεί.
Το «άλλο σπίτι»
Η ομάδα «Εν τάξει» που αποτελείται από άτομα με και χωρίς αναπηρίες παρουσιάζει την performance που μιλάει ανοιχτά για τη σωματική ετερότητα και για τα πως τα άτομα με αναπηρία διεκδικούν και σφυρηλατούν τον χώρο τους χωρίς διακρίσεις. Η παράσταση – παραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών – βασίζεται στη συλλογή προσωπικών ιστοριών των μελών της.