Η Ίρις Τουλιάτου και ο ΝΕΟΝ στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Με μία απόλυτα ταιριαστή με τον περιβάλλοντα χώρο παρέμβαση επιστρέφει ο ΝΕΟΝ στα εικαστικά δρώμενα της πόλης. Μετά από την απουσία τριών χρόνων (που ξεκίνησε εξαιτίας της πανδημίας), το επιτυχημένο πρόγραμμα “Έργο στην πόλη” είναι και πάλι εδώ με την ανάθεση στην εικαστικό Ίριδα Τουλιάτου.

Η έκθεση “Before and after science” θα είναι προσβάσιμη στο ευρύ κοινό μέχρι τις 7 Ιουλίου 2024. Μια έκθεση, σχεδόν «αόρατη» θα μπορούσε να πει κανείς, αφού τα έργα λειτουργούν φαινομενικά σαν αντικείμενα του Ιδρύματος και εκ πρώτης ίσως ο επισκέπτης να πιστέψει ότι στην πραγματικότητα αποτελούν μέρος της ιστορίας ή της καθημερινότητας του χώρου.

Με αυτή την πρωτοβουλία, ο ΝΕΟΝ, για μια ακόμα φορά ενεργοποιεί έναν δημόσιο χώρο και, μέσω της σύγχρονης τέχνης, προσφέρει ελεύθερη πρόσβαση στο ευρύ κοινό, αναθέτοντας σε έναν καλλιτέχνη τη δημιουργία έργου που εκτίθεται σε δημόσιο χώρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. 

Όπως μας είχε πει πριν λίγους μήνες η Διευθύντρια του ΝΕΟΝ, Ελίνα Κουντούρη: «H δράση του ΝΕΟΝ συνοψίζεται στη φράση “ο χώρος μας είναι η Πόλη”. Σκοπός μας είναι να εμπλακούμε εποικοδομητικά με τις ιστορίες και τις αφηγήσεις των πόλεων, παρέχοντας στους καλλιτέχνες την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν και να επικοινωνήσουν με το κοινό μέσα από ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών, χώρων, αστικών και κοινωνικών συμφραζόμενων». 

Προσφέροντας λοιπόν μια κοινή εμπειρία πολιτισμού με απεριόριστη, ελεύθερη πρόσβαση σε όλους, η έκθεση αναπτύσσεται στο ΕΙΕ, στον εξωτερικό χώρο, στον χώρο υποδοχής και στη Βιβλιοθήκη Επιστήμης, Τεχνολογίας και Πολιτισμού «Κ.Θ. Δημαράς».

 Η Ίρις Τουλιάτου είναι μία καλλιτέχνιδα που χρησιμοποιεί μια πληθώρα μέσων και πρακτικών, απαραίτητες για κάθε παρέμβαση. Εξετάζοντας τις υποδομές και τη λειτουργία, τη δημιουργία δεσμών και τις επιθυμίες, το δημόσιο και το ιδιωτικό, δημιουργεί μεταβατικές μορφές και κοινές εμπειρίες που σχολιάζουν την εργασία, τις συναισθηματικές οικονομίες και τις καταστάσεις της ύπαρξης, και ανταποκρίνονται στις συνθήκες της καλλιτεχνικής παραγωγής και στα θεσμικά πλαίσια μέσα στα οποία αυτή βρίσκεται. 

Έτσι κι εδώ λοιπόν, διατηρώντας τη σημασία και την ουσία του Ιδρύματος, η έκθεσή της εξερευνά την ιστορία, την υποδομή και τη λειτουργία του, προκαλώντας έναν διάλογο μεταξύ τέχνης και επιστήμης. Ο τίτλος είναι αναφορά στον ομότιτλο δίσκο του μουσικού Brian Eno και πολλά από τα εννέα συνολικά έργα με τα οποία η καλλιτέχνις έχει παρέμβει στους χώρους του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, αντλούν τα υλικά τους από τον χώρο των επιστημών: από τα ρολόγια, τους μηχανισμούς προστασίας της βιβλιοθήκης και τις σειρές των επιστημονικών περιοδικών τα οποία φιλοξενεί η Βιβλιοθήκη μέχρι την αναμετάδοση των ήχων του περιβάλλοντος χώρου -κυρίως του Ωδείου Αθηνών που βρίσκεται απέναντι από το ΕΙΕ. 

Όπως σημειώνει η επιμελήτρια Γαλήνη Νόττι: «τα έργα -πρωτόκολλα, υπηρεσίες, μεταδόσεις, σενάρια, συναλλαγές, συνθήκες, αντικείμενα- εντάσσονται στις λειτουργίες του Ιδρύματος. Μπαίνουν στους χώρους χωρίς να διαταράσσουν τη ροή τους, σημειώνουν στοιχεία που υπάρχουν ήδη εκεί και αναζητούν “ανοίγματα” που επιτρέπουν να εισέλθουμε στο στιβαρό αυτό κτίριο. Γίνονται ένα μόσχευμα, υπογραμμίζοντας τα σημεία στα οποία εισχωρούν καθώς και τις διαδικασίες με τις οποίες κάθε οργανισμός-οικοσύστημα υποδέχεται το νέο σώμα».

Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της χώρας και στεγάζεται στο εμβληματικό κτίριο επί της Λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου 48, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των Δοξιάδη, Πικιώνη και αποτελεί, για πάνω από εξήντα πέντε χρόνια, ένα δυναμικό θεσμό ανάπτυξης της επιστήμης και κοινωνίας στην Ελλάδα.

Σήμερα απαρτίζεται από τρία ερευνητικά Ινστιτούτα: το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ), το Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας (ΙΘΦΧ) και το Ινστιτούτο Χημικής Βιολογίας (ΙΧΒ). Στο ισόγειο του κτιρίου, η Βιβλιοθήκη Επιστήμης, Τεχνολογίας και Πολιτισμού «Κ.Θ. Δημαράς» εξυπηρετεί τις πληροφοριακές ανάγκες των ερευνητών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και της ευρύτερης επιστημονικής κοινότητας. Το αναγνωστήριο είναι ανοιχτό καθημερινά για το ευρύ κοινό.

Όπως μας είπε σε συνέντευξη τύπου ο Καθηγητής, Διευθυντής και Πρόεδρος Δ.Σ. του ΕΙΕ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης: «Η επιλογή του ΕΙΕ για τη δημιουργία και παρουσίαση της έκθεσης της Ίριδας Τουλιάτου υπογραμμίζει τη σχέση που διαμορφώνεται με την επαφή «των κοινών» με την επιστήμη, δημιουργώντας έναν μεταιχμιακό χώρο έκφρασης και κατανόησης αυτής της διάδρασης μέσω της σύγχρονης τέχνης. Τα έργα της έκθεσης μας καλούν να σκεφτούμε αναστοχαστικά, μεταξύ άλλων, και τη δική μας σχέση με την επιστημονική έρευνα, καθώς και την πρόσβαση και πρόσληψη των αποτελεσμάτων της από την κοινωνία, για την οποία εργαζόμαστε συστηματικά με σύγχρονες προσεγγίσεις και καινοτόμες μεθοδολογίες».

Μιλώντας για τον σημαντικό ρόλο του ΕΙΕ μάλιστα, τόνισε: «Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά ερευνητικά κέντρα, διαδραματίζει έναν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της επιστημονικής έρευνας και της καινοτομίας στην Ελλάδα. Ο χαρακτήρας του είναι διεπιστημονικός, αφού τα τρία ερευνητικά του ινστιτούτα θεραπεύουν ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών περιοχών που φτάνει από τις ιστορικές σπουδές, έως τη χημική βιολογία και τη θεωρητική και φυσική χημεία. Συνδυαστικά εστιάζουμε στη μελέτη της αλληλεπίδρασης περιβάλλοντος, υγείας και καινοτομίας με στόχο την απάντηση σε κρίσιμες κοινωνικές προκλήσεις». 

Η έκθεση “Before and after science” διευρύνει το ωράριο της Βιβλιοθήκης Επιστήμης, Τεχνολογίας και Πολιτισμού «Κ.Θ. Δημαράς» του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης η Βιβλιοθήκη θα λειτουργεί και απογεύματα από Τετάρτη έως Παρασκευή, ενώ Σάββατο και Κυριακή θα λειτουργεί το αναγνωστήριο χωρίς υπηρεσίες. 

Διάρκεια Έκθεσης: 27 Μαΐου – 7 Ιουλίου 2024 

Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα – Τρίτη | 9:00 πμ – 3:30 μμ
Τετάρτη – Παρασκευή | 9:00 πμ – 8:00 μμ
Σάββατο – Κυριακή | 11:00 πμ – 7:00 μμ

Είσοδος ελεύθερη

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιούνται οργανωμένες δωρεάν ξεναγήσεις με την εικαστικό Ίριδα Τουλιάτου και την επιμελήτρια της έκθεσης, Γαλήνη Νόττι.