(από αριστερά προς τα δεξιά) Sophie Kovel, Untitled (Sometimes it is not a question of what the visible hides but how it is that we have failed to see certain things on the surface), 2024. Χαρτί περιτυλίγματος με σχέδια λουλουδιών, αντίγραφα από απλίκες του Metropolitan Republican Club, Νέα Υόρκη, 2,33 × 13,74 μ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Petrine, Παρίσι. patricia kaersenhout, The Soul of Salt, 2016/2025 – εγκατάσταση σε εξέλιξη, 8000 κιλά αλάτι από τη Μεσόγειο. Διαστάσεις μεταβλητές. Ευγενική παραχώρηση οι καλλιτέχνες. Małgorzata Mirga-Tas, Maria’s Romani Family, 2022. Ύφασμα, ακρυλικό, 240 × 460 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Frith Street Gallery, Λονδίνο, Foksal Gallery Foundation, Warsaw και Karma International, Ζυρίχη.
Ο γκρίζος Κηφισός, η πολύβουη πόλη, οι άνθρωποι της εργατιάς από διάφορα μέρη του κόσμου, τα εγκαταλελειμμένα κτίρια και οι αποθήκες, συνθέτουν ένα τοπίο παράξενο αλλά ταυτόχρονα οικείο, καθώς φτάνεις στις αρχές της Πειραιώς. Το Σχολείον της Αθήνας – Ειρήνη Παπά είναι συνυφασμένο στο μυαλό πολλών με τις θεατρικές παραστάσεις και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και τώρα η συνεργασία του ΝΕΟΝ με το Εθνικό, μας καλεί να δούμε αυτό το εντυπωσιακό κτιριακό συγκρότημα με άλλο μάτι και να ανακαλύψουμε στους χώρους του εικαστικές αφηγήσεις ανθρώπων που συναντήθηκαν σε ένα περιβάλλον το οποίο αγκαλιάζει τη συλλογικότητα και τη διαφορετικότητα.
Όπως είπε και η διευθύντρια της Δραματικής σχολής Δηώ Καγγελάρη καλωσορίζοντας τους επισκέπτες της έκθεσης, δανειζόμενη τη φράση του Αντουάν Βιτέζ, εδώ είναι «ένα εργοτάξιο ονείρων». Εδώ, έχει δημιουργηθεί μια μικρή κοινότητα από σπουδαστές και σπουδάστριες διαφορετικής κοινωνικής προέλευσης και διαφορετικής κουλτούρας που ανακαλύπτουν την έννοια της συλλογικότητας και της ευθύνης, συνυπάρχοντας στον ίδιο χώρο από το πρωί ως το βράδυ για αρκετά χρόνια.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Bouchra Khalili, The Circle: The Circle, 2023. Συγχρονισμένη προβολή δύο καναλιών. Βίντεο και 16mm ασπρόμαυρο φιλμ που μεταφέρθηκε σε βίντεο, ήχος, ασπρόμαυρο και έγχρωμο. Διαστάσεις μεταβλητές. Διάρκεια 56:33. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και mor Charpentier. Έργο κατ’ ανάθεση των Sharjah Art Foundation, Luma Foundation και MACBA, Βαρκελώνη. Małgorzata Mirga-Tas, Sofia Taikon, 2023. Ύφασμα, ακρυλικό σε καμβά, 276,9 × 194,6 × 3 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Foksal Gallery Foundation. Małgorzata Mirga-Tas, Kie Serina / The Card Players, 2018. Ύφασμα, ακρυλικό, μεικτή τεχνική, 120 × 140 × 4 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Frith Street Gallery, Λονδίνο, Foksal Gallery Foundation, Warsaw και Karma International, Ζυρίχη. Małgorzata Mirga-Tas, Zinet Galushi (z cyklu Herstorie), 2022. Ύφασμα, ακρυλικό, μεικτή τεχνική, 387 × 219 εκ. Ευγενική παραχώρηση Leinemann Kunststiftung Nikolassee, Αμβούργο, Γερμανία. Sophie Kovel, Untitled (Sometimes it is not a question of what the visible hides but how it is that we have failed to see certain things on the surface), 2024. Χαρτί περιτυλίγματος με σχέδια λουλουδιών, αντίγραφα από απλίκες του Metropolitan Republican Club, Νέα Υόρκη, 2,33 × 13,74 μ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Petrine, Παρίσι. patricia kaersenhout, The Soul of Salt, 2016/2025 – εγκατάσταση σε εξέλιξη, 8000 κιλά αλάτι από τη Μεσόγειο. Διαστάσεις μεταβλητές. Ευγενική παραχώρηση οι καλλιτέχνες.
Από μπροστά προς τα πίσω: Μαριάννα Χριστοφίδου, Restor(y)ing Waters, 2024. Πλεγμένα καλώδια, σχοινιά, πορσελάνη, 450 x 50 x 50 εκ. Ηχητική εγκατάσταση 7 καναλιών. Δύο ημικυκλικά χαλιά, 7 ηχεία, 20 x 450 x 450 εκ. Διάρκεια: Λούπα 62 λεπτών. Σύμβουλος έργου: Δρ. Ναντίνα Χριστοπούλου, Διευθύντρια και Συνιδρύτρια Δίκτυο Μέλισσα. Φωνητικά, φωνητική σύνθεση: Σαβίνα Γιαννάτου. Ηχητικός σχεδιασμός: Σταύρος Γασπαράτος. Αφήγηση: Σοφία Ορφανού. Συμμετέχουσες στις αφηγήσεις/φωνητικά: Fifi Afaf Al Abed, Homa Ahmadi, Amal Henen, Halyna Kotsyur, Katerina Kourbas, Nardine Meshreky, Viviane Biokele Ndonga, Σοφία Ορφανού, Aria Sediqi, Aurora Tabangin, Euphemille Yeno Wilson. Διερμηνείς: Aziza Azzaoui, Yasaman Heidarpour, Halyna Kotsyur, Nardine Meshreky, Σοφία Ορφανού. Συντονίστρια Επικοινωνίας Δίκτυο Μέλισσα: Άιβη Ντελασιόν. Συνεργάτης του έργου: Bernd Bräunlich. Ιδέα, συντονισμός εργαστηρίων, προφορική ποίηση (spoken word poetry), αφηγηματική σύνθεση, ηχογράφηση Μέλισσα, μοντάζ, ύφανση/πλέξιμο: Μαριάννα Χριστοφίδου © Μαριάννα Χριστοφίδου. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης / VG Bild-Kunst, Βόννη 2024, έργο κατ’ ανάθεση από τον Οργανισμό ΝΕΟΝ. Μαριάννα Χριστοφίδου, Rivers, Banks, 2019. ‘Υφασμα μελανζέ σε κυματιστή ράγα, 300 x 1400 εκ. Κείμενο στο δάπεδο, 15 x 1400 εκ. © Μαριάννα Χριστοφίδου. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης / VG Bild-Kunst, Βόννη 2024.
Γι’ αυτό και ο συγκεκριμένος χώρος ήταν η ιδανική επιλογή για την ομαδική έκθεση “space of togetherness”, την οποία έχει επιμεληθεί η Ελίνα Κουντούρη, διευθύντρια του ΝΕΟΝ, και έκανε εγκαίνια τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου, αφού η έκθεση φέρνει στο επίκεντρο μερικά από τα πιο πιεστικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Τη μετακίνηση ανθρώπων, πολιτισμών και ιδεών και το πώς αυτά τα στοιχεία διαμορφώνουν την Ευρώπη σε ένα χώρο ροών μέσω της αλληλεπίδρασης και της ανταλλαγής πολιτισμικών διαφορών. Μέσα από έργα της συλλογής του ΝΕΟΝ και νέες εικαστικές αναθέσεις διερευνάται η ανάπτυξη στερεοτύπων και προκαθορισμένων ιδεών για τον ρατσισμό, την κοινωνική κινητικότητα, τα δικαιώματα των μεταναστών και πώς ενώνονται η αίσθηση του ανήκειν και η συνύπαρξη, μέσα από τη διαφορετικότητα της τάξης, της φυλής, του φύλου.
Όπως τόνισε η Ελίνα Κουντούρη, σε αυτή την περιοχή εδώ και έναν αιώνα συνυπάρχουν γηγενείς, πρόσφυγες και μετανάστες και η έκθεση επιδιώκει να αναφερθεί στα φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και ο κόσμος: από τον πόλεμο και την κλιματική κρίση στην αδιάκοπη κινητικότητα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς, στον ρατσισμό και τον σεξισμό, στην έννοια του ανήκειν μέσα από το πρίσμα της τάξης, της φυλής και του φύλου.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Małgorzata Mirga-Tas, Shpresa Agushi, 2019-2022. Μεικτή τεχνική 383 × 223 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Karma International, Ζυρίχη. Καλλιόπη Λεμού, Necklace, 2016. Ανοξείδωτο ατσάλι, 29 × 230 × 230 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Gazelli Art House. Małgorzata Mirga-Tas, Sofia Taikon, 2023. Ύφασμα, ακρυλικό σε καμβά 276,9 × 194,6 × 3 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Foksal Gallery Foundation. Małgorzata Mirga-Tas, Kie Serina / The Card Players, 2018. Ύφασμα, ακρυλικό, μεικτή τεχνική, 120 × 140 × 4 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Frith Street Gallery, Λονδίνο, Foksal Gallery Foundation, Warsaw και Karma International, Ζυρίχη. Małgorzata Mirga-Tas, Zinet Galushi (z cyklu Herstorie), 2022. Ύφασμα, ακρυλικό, μεικτή τεχνική 387 × 219 εκ. Ευγενική παραχώρηση Leinemann Kunststiftung Nikolassee, Αμβούργο, Γερμανία.
Η έκθεση είναι μία ακόμη απόπειρα του ΝΕΟΝ να φέρει την τέχνη στον δημόσιο χώρο αλλά και να δημιουργήσει ένα πεδίο αναστοχασμού και επανεξέτασης της ιστορίας και σημαντικών κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων. Καλλιτέχνες, καλλιτέχνιδες και συλλογικότητες που έχουν βιώσει τη μετανάστευση, συμμετέχουν με καλλιτεχνικές πρακτικές που αμφισβητούν τα στερεότυπα: Igshaan Adams, Taysir Batniji, Enri Canaj, Døcumatism, Mona Hatoum, patricia kaersenhout, Bouchra Khalili, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Grada Kilomba, Tarik Kiswanson, Sophie Kovel, Καλλιόπη Λεμού, Μαρία Λοϊζίδου, Malgorzata Mirga-Tas, Στέλλα Νάστου, Κώστας Ρουσσάκης, Γεωργία Σαγρή, Αντρέα Τζούροβιτς, VASKOS, και Μαριάννα Χριστοφίδου. Γίνονται αφηγητές παρουσιάζοντας διαφορετικές πτυχές της ιστορίας και κάνοντας συνδέσεις με την τωρινή πραγματικότητα. Μέσα στην έκθεση υπάρχουν πέντε νέες αναθέσεις έργων, των: Igshaan Adams, Μαρίας Λοϊζίδου, Κώστα Ρουσσάκη, Αντρέα Τζούροβιτς και Μαριάννας Χριστοφίδου.
Μαρία Λοϊζίδου, Volant Migrants, 2023. Πλεκτό μεταλλικό νήμα, 260 × 312 εκ., 225 × 395 εκ., 350 x 208 εκ., 225 x 340 εκ. Έργο κατ’ ανάθεση από το Musée de la Chasse et de la Nature, Παρίσι 2023. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Γκαλερί Καλφαγιάν, Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Αυτό που κερδίζει αμέσως το μάτι είναι ένα βουνό από αλάτι στο κεντρικό αμφιθέατρο της σχολής, ανάμεσα σε βίντεο προβολές, ταπετσαρίες, υφαντά και ένα εντυπωσιακό γλυπτό. Μετανάστριες από το μη κερδοσκοπικό Δίκτυο Μέλισσα τραγουδούν το “Many Thousand Gone” (τραγούδι των σκλάβων του 18ου αιώνα) ευλογώντας έτσι τα 8.000 κιλά θαλασσινό αλάτι στη διαδραστική εγκατάσταση “Soul of Salt” της Patricia Kaersenhout. Είναι ένα συμβολικό έργο για τους ανθρώπους της σκλαβιάς που διέσχισαν το αλμυρό νερό του Ατλαντικού ώστε να φτάσουν στις φυτείες. Oι επισκέπτες καλούνται να πάρουν λίγο ευλογημένο αλάτι μαζί τους.
Λίγο πιο δίπλα, στο πάτωμα, βρίσκεται ένα τεράστιο κολιέ της Καλλιόπης Λεμού, με τους κρίκους της βαριάς αλυσίδας. Το έργο “The Necklace” μοιάζει με σαρκοφάγο φυτό που αν το αγγίξεις θα σε τραυματίσει ή θα σε σκοτώσει. Καθόλου τυχαίο για μια καλλιτέχνιδα που καταπιάνεται και με θέματα όπως η εκμετάλλευση, η καταπίεση, η ανισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Από μπροστά προς τα πίσω: Καλλιόπη Λεμού, Necklace, 2016. Ανοξείδωτο ατσάλι, 29 × 230 × 230 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Gazelli Art House. Małgorzata Mirga-Tas, Kie Serina / The Card Players, 2018. Ύφασμα, ακρυλικό, μεικτή τεχνική, 120 × 140 × 4 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Frith Street Gallery, Λονδίνο, Foksal Gallery Foundation, Warsaw και Karma International, Ζυρίχη.
Η εγκατάσταση «18 Verses» της Grada Kilomba, που ζει και εργάζεται στο Βερολίνο είναι εμπνευσμένη από τις συνθήκες μεταφοράς των σκλάβων, δεμένων σε σταθερές αλυσίδες στα αμπάρια των πλοίων που διέσχιζαν τον ωκεανό, με συνέπεια τον θάνατο περίπου δύο εκατομμυρίων ανθρώπων. Ένα ποίημα της ίδιας υπάρχει χαραγμένο και ζωγραφισμένο επάνω σε 18 κομμάτια απανθρακωμένου ξύλου, το καθένα τοποθετημένο στην αίθουσα με τρόπο που συνδυάζεται με το ηχητικό τοπίο.
Grada Kilomba, 18 Verses, 2022. Απανθρακωμένο ξύλο, χαραγμένο ποίημα, ζωγραφισμένο στο χέρι με χρυσό φύλλο, ύφασμα, οκτακάναλη ηχητική εγκατάσταση. Διαστάσεις μεταβλητές. Διάρκεια 7:00 λεπτά σε επανάληψη. Ιδιωτική Συλλογή, Λονδίνο. Ευγενική παραχώρηση Pace Gallery και Goodman Gallery.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Enri Canaj, Φιλί στο Μετρό, 2018. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Το Πέρασμα, 2015. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Αφηρημένος Τοίχος, 2018. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Κρύψιμο, 2015. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Κάτω από τους Βράχους, 2017. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Χειμωνιάτικη Μέρα, 2018. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Η Γειτονιά Rosengard, 2018. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Σιδηροδρομικός Σταθμός, 2016. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Enri Canaj, Μητέρα, 2014. Εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, 97,5 × 133 εκ. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Magnum Photos. Μαρία Λοϊζίδου, Migrant, La femme qui porte sa maison, 2023. Μεταξωτό χαρτί, 100 × 65 × 27 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και Γκαλερί Καλφαγιάν, Αθήνα-Θεσσαλονίκη. patricia kaersenhout, Of Palimpsests & Erasure, 2021. Υφαντή ταπετσαρία, 341 × 520 εκ. Σε συνεργασία με τον εξειδικευμένο στην ύφανση Stef Miero, Textile lab Tilburg, Ολλανδία. Ευγενική παραχώρηση οι καλλιτέχνες. Mona Hatoum, Baluchi (red), 2007. Μαλλί, 126 × 232 εκ. Ιδιωτική Συλλογή. Taysir Batniji, Untitled [Delayed Reality], 2015-σε εξέλιξη. Σειρά σχεδίων σε κάδρο. Ακουαρέλα και μολύβι σε χαρτί, 34 × 41,5 εκ. και 28,7 × 35,7 εκ. (σε πλαίσιο). Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης και Sfeir-Semler Gallery Beirut/Hamburg.
Το οπτικοακουστικό υλικό που προβάλλεται σε μια τεράστια οθόνη στο κέντρο της σκηνής του αμφιθεάτρου, είναι το έργο “The Circle” της Μαροκινής καλλιτέχνιδας Bouchra Khalili και πρόκειται για το αποτέλεσμα της μακρόχρονης έρευνας της εικαστικού για το Κίνημα Αράβων Εργατών (MTA) και τις θεατρικές ομάδες του Al Assifa και Al Halaka, που έδρασαν ως αντιστασιακό εργαλείο απέναντι στη βία και το καθεστώς στις αρχές του ’70. Το 60λεπτο έργο συνοδεύεται από το “Timeline for a Constellation”, ένα χρονολόγιο για τα γεγονότα που οδήγησαν στη δημιουργία του κινήματος. Έργα της Bouchra Khalili παρουσιάζονται επίσης μέχρι τις 10 Νοεμβρίου στο ΕΜΣΤ, στο πλαίσιο του τέταρτου μέρους του εκθεσιακού προγράμματος «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;».
Βλέπουμε επίσης τις χειροποίητες υφαντές εγκαταστάσεις και ταπισερί του Igshaan Adams από το Κέιπ Τάουν, καθώς και ένα έργο in progress, που θα εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της έκθεσης («When Dust Settles: The Body’s Archive», 2024), μια χορευτική περφόρμανς με τη συμβολή του Garage Dance Ensemble από τη Νότιο Αφρική, καθώς και χορευτές από την Ελλάδα, που αφήνουν ζωγραφισμένα ίχνη των σωμάτων τους σε καμβάδες με μελάνι, τοποθετημένους σε δάπεδα από λινόλεουμ.
Igshaan Adams, When Dust Setftles: The Body’s Archive, 2024. Περφόρμανς μεικτής τεχνικής. Διαστάσεις μεταβλητές. Χορευτές: Jaime-Lee Hine, Lewellyn Regardt Afrika, Savannah Ashley Petrus, Zandile Salukazana, Zanele Salukazana, Κάντυ Καρρά, Έλτον Πέτρη, Σοφία Πουχτού. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects, Κέιπ Τάουν. Έργο κατ’ ανάθεση από τον Οργανισμό ΝΕΟΝ με ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Garage Dance Ensemble. Igshaan Adams, Klip Gooi (Stone Throw) Iv, 2021. Χάντρες από ξύλο, γυαλί, όστρακο και πέτρα, μεταλλικά φυλαχτά, ελατήρια και ποικιλία από μεταλλικά σύρματα (γαλβανισμένο, ανοξείδωτου χάλυβα και χαλκού), 279 × 100 × 114 εκ. © Igshaan Adams. Ιδιωτική Συλλογή. Igshaan Adams, Carry, 2018. Φράχτης κήπου, βαμβακερός σπάγκος, κρόσσια και βάση κηροπηγίου, 117 × 120 × 195 εκ. © Igshaan Adams. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects, Κέιπ Τάουν. Igshaan Adams, Fall, 2018. Χάντρες, γαλβανισμένο σύρμα, βαμβακερός σπάγκος και ανάμικτο σκοινί, κρόσσι, 230 × 160 × 40 εκ. © Igshaan Adams. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects, Κέιπ Τάουν. Igshaan Adams, Crawl, 2018. Φράχτης κήπου, βαμβακερός σπάγκος, μονωτική ταινία και βαφή υφάσματος, 162 × 95 × 170 εκ. © Igshaan Adams. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects, Κέιπ Τάουν. Igshaan Adams, Hang, 2018. Φράχτης κήπου και βαμβακερός σπάγκος, σύρμα, 160 × 160 × 200 εκ. © Igshaan Adams. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects. Igshaan Adams, Πάτωμα από λινόλεουμ © Igshaan Adams. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, Thomas Dane Gallery και blank projects, Κέιπ Τάουν. Igshaan Adams, Ondergedompel, 2022. Γυαλί, μεταλλικές και πλαστικές χάντρες, θαλάσσια όστρακα, πλεγμένο σκοινί και βαμβακερός σπάγκος, 225 × 284 εκ. © Igshaan Adams. Συλλογή Χάρη Γ. Δαυίδ. Igshaan Adams, Untitled, 2018. Νάιλον σκοινί, βαμβακερός σπάγκος, πολυεστέρας και πλαστικό, ξύλινες και γυάλινες χάντρες, 300 × 270 εκ. Συλλογή Χάρη Γ. Δαυίδ.
Ανάμεσα στα πλεκτά έργα της Μαρίας Λοϊζίδου, υπάρχει το συλλογικό κοινοτικό work in progress της ομάδας Døcumatism, “AfroGreeks”, που αναφέρεται στην αφρικανική διασπορά στην Ελλάδα. Στη μία αίθουσα, τρεις οθόνες προβάλλουν συνεντεύξεις Αφροελλήνων, ενώ απέναντι, μαζί με αρχειακό υλικό του Εθνικού Θεάτρου, βλέπουμε φωτογραφίες και το αρχείο της Døcumatism, η οποία από το 2015 στοχεύει στην καταγραφή της ιστορίας των αφρικανικών κοινοτήτων που ζουν στην Ελλάδα.
Døcumatism, the AfroGreeks. Ευγενική παραχώρηση Døcumatism.
Τα έργα της παλαιστίνιας από τον Λίβανο Mona Hatoum, είναι ένα ανατολίτικο χαλί, το «Baluchi» (κόκκινο), που μεγάλα τμήματα της ύφανσής του μοιάζουν φθαρμένα, αλλά τα μπαλώματα αυτά σχηματίζουν έναν αναδιπλούμενο παγκόσμιο χάρτη, για τον οποίο χρησιμοποιείται μια προβολή που παρουσιάζει τις ηπείρους στις πραγματικές τους αναλογίες, αλλά και το «Doormat II», ένα χαλάκι φτιαγμένο από αιχμηρές χαλύβδινες καρφίτσες με εσοχές που συνθέτουν τη λέξη «Welcome».
Από μπροστά προς τα πίσω: Γεωργία Σαγρή, Ανεμοπρόσωπο, 2020. Κάρβουνο και χρωματιστό κάρβουνο σε χαρτί, διάφορα μεταλλικά στοιχεία, 300 x 196 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και The Breeder, Αθήνα. Γεωργία Σαγρή, Τοπίο (θώρακας), 2020. Κάρβουνο και χρωματιστό κάρβουνο σε χαρτί, διάφορα μεταλλικά στοιχεία, 300 x 196 εκ. Ευγενική παραχώρηση η καλλιτέχνης και The Breeder, Αθήνα.
Στην περιήγησή μας θα δούμε πολλά ακόμα, όπως το έργο της Μαριάννας Χριστοφίδου, “Rivers, Banks”, τις κουρτίνες δηλαδή που παραπέμπουν στα σύνορα, τη σειρά έργων “You are my mirror” από το καλλιτεχνικό δίδυμο VASKOS (Βασίλης Νούλας & Κώστας Τζημούλης), τις φωτογραφίες μεταναστών και προσφύγων του Enri Canaj, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα και είναι μέλος του διεθνούς φωτογραφικού πρακτορείου Magnum Photos ή τα ανατρεπτικά έργα της Γεωργίας Σαγρή.
VASKOS (Βασίλης Νούλας & Κώστας Τζημούλης), The Fishermen από τη σειρά You Are My Mirror, 2016/2024. Αρχειακή εκτύπωση σε χαρτί, 130 x 193 εκ. Ευγενική παραχώρηση οι καλλιτέχνες. VASKOS (Βασίλης Νούλας & Κώστας Τζημούλης), Birds on the Perch από τη σειρά You Are My Mirror, 2016/2024. Αρχειακή εκτύπωση σε χαρτί, 130 x 173 εκ. Ευγενική παραχώρηση οι καλλιτέχνες.
Βγαίνοντας έξω κυριαρχεί ένα ξύλινο τραπέζι μήκους 27 μέτρων που φιλοτέχνησε ο Κώστας Ρουσσάκης αποκλειστικά για την έκθεση, για να φιλοξενήσει τις συζητήσεις του παράλληλου προγράμματος. Τα 90 σκαμπό φέρνουν ένα γλυπτό γράμμα που μαζί σχηματίζουν στίχους από το ποίημα “Αγγίζοντας αυτή τη νεότητα” του Νίκου Καρούζου. “Αυτοί που μαζεύονται γύρω από το τραπέζι, φέρνουν τις δικές τους γνώσεις, ιδέες και εμπειρίες, ίσως και διαφορετικές φωνές που στοχεύουν στην απόρριψη της λογοκρισίας και δημιουργούν έναν χώρο εξερεύνησης ιδεών με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, την κατανόηση και τη φροντίδα. Αυτή θα ήθελα να είναι η ουσία της έκθεσης”, είπε η Ελίνα Κουντούρη.
Κώστας Ρουσσάκης, Κόλαση, 2024 (λεπτομέρεια). Κόντρα πλακέ. Διαστάσεις μεταβλητές. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, έργο κατ’ ανάθεση από τον Οργανισμό ΝΕΟΝ. Mε ιδιαίτερες ευχαριστίες στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
Ο Αντρέα Τζούροβιτς, από την πρώην Γιουγκοσλαβία, που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο, παρουσιάζει την ηχητική περφόρμανς “You know you can see your no seall the time, but your brain decides to ignore it somehow”, μια τετράωρη ηχογράφηση στο γήπεδο μπάσκετ του ΟΑΚΑ, που παραπέμπει στην κατάκτηση από τη Γιουγκοσλαβία του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Μπάσκετ της FIBA το 1998, εμπειρία που σφράγισε την παιδική του ηλικία. Παράλληλα, ο εκκωφαντικός ήχος του γηπέδου, θυμίζει τις τραυματικές μνήμες του Τζούροβιτς από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ, το 1999, κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο, όταν αναγκάστηκε να διαφύγει στην Ελλάδα.
Αντρέα Τζούροβιτς, You know you can see your nose all the time, but your brain decides to ignore it somehow, 2024. Εγκατάσταση μεικτής τεχνικής (πολυκάναλη ηχητική εγκατάσταση και ανακτημένο ξύλινο δάπεδο μπάσκετ). Διαστάσεις μεταβλητές. Κρουστική απόκριση και ηχογράφηση τοποθεσίας: Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος. Βοηθός ήχου: Γιώργος Αλεξανδρόπουλος Μηχανικός ηχητικής μείξης της εγκατάστασης: Σταύρος Γεωργιόπουλος. Ευγενική παραχώρηση ο καλλιτέχνης, έργο κατ’ ανάθεση του Οργανισμού ΝΕΟΝ.
Παράλληλα με την έκθεση, το “space of togetherness” διοργανώνει ένα δημόσιο πρόγραμμα με τη συμμετοχή των οργανισμών: διαΝΕΟσις, Δίκτυο Μέλισσα, Δίπυλον, Døcumatism, Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, το EIGHT / ΤΟ ΟΧΤΩ, Παπιγιόν project, TAVROS, Ίδρυμα Fulbright (Fulbright Greece). Η πρώτη εβδομάδα του προγράμματος είναι αφιερωμένη στους καλλιτέχνες της έκθεσης, όπου η επιμελήτρια της έκθεσης Ελίνα Κουντούρη θα συνομιλήσει με τους Igshaan Adams, Bouchra Khalili, Grada Kilomba, Καλλιόπη Λεμού και Μαρία Λοϊζίδου μαζί με τον Αχιλλέα Χαρίσκο του Παπιγιόν project.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων μπορείτε να το βρείτε αναλυτικά ανά εβδομάδα στο neon.org.gr