Ξέρετε γιατί μας αρέσει το Vinyl; Γιατί το περιμέναμε πώς και πώς από το προηγούμενο καλοκαίρι που μάθαμε ότι γυρίζεται; Είναι επειδή το περιβάλλει αυτή η μυθική αύρα των 70s, μιας δεκαετίας αρκετά περίπλοκης και δύσκολης να αποκωδικοποιηθεί σε σχέση με ό,τι προηγήθηκε ή ακολούθησε.
Στα 60s, είναι κοινός τόπος πια μισόν αιώνα μετά, άλλαξε ο κόσμος. Σε όλα τα επίπεδα. Τα κοινωνικά κινήματα διεύρυναν, όχι αναίμακτα, τις ατομικές ελευθερίες, οι νέοι στη Δύση αναδείχθηκαν στην κυρίαρχη καταναλωτική πληθυσμιακή ομάδα, κάτι που οδήγησε αργά ή γρήγορα σε μια σαρωτική χειραφέτηση (με επίκεντρο τη γυναίκα).
Στα 80s, ο κόσμος – υπό το καθεστώς πίεσης ενός ασφυκτικού πλαισίου που όρισε ο «ψυχρός πόλεμος» ΗΠΑ-ΕΣΣΔ – συντηρητικοποιήθηκε. Ο ματιριαλισμός των γιάπηδων έδωσε τον τόνο της νέας εποχής, το μάρκετινγκ έπαψε πια να είναι κάτι που γινόταν ασυναίσθητα, αλλά απέκτησε πανταχού παρόντα λόγο ύπαρξης.
Τα 90s έφεραν την αντίδραση στην προηγούμενη δράση. Απογοήτευση από έναν κόσμο που είχε κυριαρχήσει το πλαστικό όνειρο και γέννησε τους παραιτημένους slackers της Generation X που έκαναν σημαία τους το no logo και πρόκριναν ένα ιδιόμορφο «αστικό αναχωρητισμό» αποθεώνοντας καθετί «εναλλακτικό».
Τα 00s και τα 10s είναι μάλλον νωρίς για να τα αξιολογήσουμε, αν και δύο είναι τα χαρακτηριστικά που ασφαλώς άλλαξαν τις ζωές μας. Ο «καινούριος (καμιά φορά όχι και τόσο) γενναίος κόσμος» που έφερε η ανάπτυξη της τεχνολογίας και, φυσικά, αυτή η ατέρμονη νοσταλγία που όλο και πιο πολύ εισβάλλει στην καθημερινότητα.
Όλοι αυτοί υπήρξαν, φυσικά, οι παράγοντες που καθόρισαν την ποπ κουλτούρα κάθε εποχής. Την ποπ μουσική, το σινεμά, τη μόδα, τη λογοτεχνία, τις καλές τέχνες, τα μίντια, τη σάτιρα, το έγκλημα και τη νεανική παραβατικότητα, τα ναρκωτικά, τη σάτιρα, την ανάδειξη των διασημοτήτων και, βέβαια, τη σεξουαλικότητα της κάθε εποχής.
Αλλά, στα 70s, τι συνέβη ακριβώς; Το απαντάνε μερικές σκηνές/υποπολοκές του Vinyl, της σειράς για το παρασκήνιο της μουσικής βιομηχανίας στη Νέα Υόρκη του 1970 που λάνσαραν φέτος οι Martin Scorsese-Mick Jagger με την υποστήριξη του σπουδαίου Terence Winter (The Sopranos, Boardwalk Empire) και βλέπουμε ταυτόχρονα με την Αμερική στα κανάλια Novacinemas.
Με το που ξεκινά η δεκαετία του ’70, η αδράνεια του αντικομφορμισμού των επαναστατικών 60s λειτουργεί ακόμα. Στον πιλότο του Vinyl, ο Bobby Cannavale, ο κεντρικός ήρωας της σειράς, ένας τύπος που πέρασε απ’ όλες τις βαθμίδες του music industry κι έφτασε να γίνει μεγάλο ψάρι στη μεγάλη γυάλα της Νέας Υόρκης, σαμποτάρει μια συμφωνία πολλών εκατομμυρίων δολαρίων κι αποφασίζει να ξαναβρεί τη μούσα του οράματός του. Σύμφωνοι, όλα αυτά συμβαίνουν δραματουργική αδεία, αλλά μπαίνοντας στα 70s, η διάψευση είναι διάχυτη. Ειδικά στην Αμερική που έχει ανοιχτή την πληγή του Βιετνάμ κι ετοιμάζεται να σκανδαλιστεί ηθικά με το σκάνδαλο Γουότεργκειτ. Αλλά, και στον υπόλοιπο κόσμο π.χ. στον άλλο μεγάλο πόλο της Μεγάλης Βρετανίας, η πετρελαϊκή κρίση φέρνει φτώχεια. Ξαφνικά, εκεί που γλεντούσε το Swinging London ετοιμάζεται σιγά σιγά το έδαφος για την Μάργκαρετ Θάτσερ.
Με το χίπικο όνειρο να ξεθωριάζει απόλυτα, το συλλογικό υποσυνείδητο γίνεται πιο κυνικό, πιο προσγειωμένο. Ο κόσμος του Vinyl δεν είναι αγγελικά πλασμένος. Τα στελέχη της δισκογραφικής του Cannavale κυκλοφορούν με φακέλους που περιέχουν τα δολάρια για την payola (τη δωροδοκία των ραδιοφωνικών παραγωγών για να παίζουν τα κομμάτια της εταιρείας), φουντάρουν δίσκους στη θάλασσα για να μαγειρεύουν τα λογιστικά, συμπεριφέρονται άθλια στους καλλιτέχνες, είναι απροκάλυπτα σεξιστές απέναντι στις γυναίκες, βαράνε προσοχή στους μαφιόζους και πίνουν πολλή κόκα. Ακόμα και πάνω σε βινύλια που στροφάρουν πάνω στην πλάκα. Είναι τα πιόνια στην σκακιέρα «μιας από τις πιο αχαλίνωτες εκφάνσεις ξεσαλωμένου καπιταλισμού που υπήρξε ποτέ», όπως έγραψε σε μια άλλη γωνιά του διαδικτύου ο Δημήτρης Πολιτάκης.
Αυτά στη σειρά. Αλλά και στην πραγματικότητα των 70s, η «παρακμή», ή καλύτερα το κόνσεπτ της, ήταν μια κυρίαρχη συνθήκη. Πολιτική, οικονομική, κοινωνική, ηθική. Μέσα από αυτό το πλαίσιο, ξεπήδησαν λοιπόν οι σκηνοθέτες που πήραν πάνω τους το σινεμά καθιερώνοντας τη νέα γλώσσα του και παραμένοντας συνταρακτικά επίκαιροι μέχρι και σήμερα. Ο Scorsese, ο Coppola, o Lucas, ο Spielberg δεν έκαναν ταινίες για να αλλάξουν τον κόσμο (άσχετα, αν τελικά άλλαξαν το σινεμά), δεν απευθύνονταν στην μεταπολεμική πυρηνική οικογένεια – ήταν ματαιόδοξοι υπερταλαντούχοι τύποι που ήθελαν να αφήσουν το σημάδι τους, κόβoντας εισιτήρια και λειτουργώντας συχνά υπό καθεστώς μερικής παράνοιας που δημιουργούσαν καταχρήσεις κι εμμονές.
Στη μουσική ήταν όμως που συνέβη η μεγαλύτερη επανάσταση. Αυτή που βλεπουμε να σιγομαγειρεύεται στα πρωτα 4 επεισόδια του Vinyl που έχουν ήδη προβληθεί στα κανάλια Novacinemas. Η έκρηξη του punk, πέραν της μουσικής της διάστασης (βίαιο, γρήγορο, επιθετικό, με μόνιμα τη γλώσσα έξω και το μεσαίο δάχτυλο υψωμένο κατά πάντων), απλά «επέτρεψε σε όλους να το κάνουν». Ανεξάρτητα, χωρίς την κηδεμονία των μεγάλων labels. Κι αυτό ήταν κάτι που πέρασε παντού. Γέννησε νέα είδη (δείτε τον Kool Herc στο τρίτο επεισόδιο του Vinyl να παίζει ταυτόχρονα δύο δίσκους, προικονομώντας το hip hop), έκανε αποδεκτές τις τέχνες του δρόμου π.χ.το γκραφίτι, ανέδειξε νέα αντισυμβατικά πρόσωπα στα εικαστικά όπως ο Jean-Michel Basquiat, άναψε πρασινο στους επιγόνους της pop art όπως ο Keith Haring, άλλαξε τη φιλοσοφία της καλλιτεχνικής δημιουργίας παρακινώντας όλους και περισσότερους να συμμετέχουν σε αυτή. Αρκεί να έβρισκαν έναν τρόπο να πληρώνουν το νοίκι τους και να μένουν μακριά από τις κακοτοπιές του Lower East Side.
Αυτά ήταν τα 70s, μια δεκαετία που όλα μπορούσαν να συμβούν, όλα μπορούσαν να μπλέξουν μεταξύ τους. Το CBGB με το Studio 54, ας πούμε. Η ηλεκτρική με την ηλεκτρονονική μουσική, η μαύρη με τη λευκή, η υψηλή με την λαϊκή τέχνη. Ή, πιο απλά, τα ντίσκο κοστούμια του Bobby Cannavale με την πανκ ανάφλεξη της fiction μπάντας των Nasty Bits που βλεπουμε να συμβαίνει στη σειρά, σαν ενας δυναμίτης που από στιγμή σε στιγμή τελειώνει το μασούρι του…