Φωτογραφία: Νατάσα Πανταζοπούλου / FOSPHOTOS
Το low bap δεν «έσβησε» μαζί με τα φώτα στην σκηνή του ΟΑΚΑ το βράδυ της 7ης Νοεμβρίου, τότε που ο B.D.Foxmoor μαζί με τη Sadahzinia αποχαιρέτησαν για τελευταία φορά το κοινό ως Active Member. Όχι απλώς γιατί o «εγκέφαλος» της σκηνής συνεχίζει να γράφει μουσική (ως B.D.Foxmoor «σκέτο» πια), όπως άλλωστε θα συνεχίσει να κάνει και η Sadahzinia, αλλά και γιατί άλλος ένας εμβληματικός εκπρόσωπος της «φάσης» είναι και πάλι στις επάλξεις.
Ήταν 1997 όταν ο Μιχάλης Μυτακίδης αποφάσισε τη δημιουργία ενός project που θα ένωνε διαφορετικές μουσικές παρέες, με κύρια θεματική την σάτιρα. Κάπως έτσι γεννήθηκαν οι Βαβυλώνα. Από την αρχική σύσταση γρήγορα ξεχώρισε ο Βέβηλος και η ιδιαίτερη φωνή του. Η ιστορία όμως των Βαβυλώνα, όμως, δεν έχει μόνο πανηγυρικές στιγμές όπως η «Πολισμανία» ή το «Δωμάτιο με θέα». Το 2000 ο Πυροβάτης πεθαίνει από υπερβολική δόση και ο θάνατός του σηματοδοτεί την αρχή του τέλους του συγκροτήματος.
Ο Βέβηλος αν και παρέμεινε πιστός στη μουσική, το λούκι των εξαρτήσεων έφτασε να τον οδηγήσει μέχρι και στη φυλακή. Στα οκτώ χρόνια του εγκλεισμού δεν σταμάτησε να γράφει στίχους γεμίζοντας σελίδες, τετράδια, σάκους ολόκληρους. Μερικά από αυτά τα τραγούδια, μάλιστα, κατέληξαν στον πρώτο του προσωπικό δίσκο, Το βιβλίο των ηρώων του δρόμου. Λίγο πριν το παρουσιάσει ζωντανά (6 Φεβρουαρίου στο Piraeus 117 Academy) μιλάει στην Popaganda για για όλα όσα τον κράτησαν στα πόδια του, ακόμη κι εκείνες τις σκοτεινές μέρες που τα πάντα γύρω του προμήνυαν το αντίθετο…
Πώς ξεκίνησες με τη μουσική; Μεγάλωσα στο Βύρωνα, την hip hop μάνα της Αθήνας. Mέσω της γειτονιάς και των υπόλοιπων συναναστροφών άκουσα τους FFC. Τότε κυκλοφορούσαν κάτι κασέτες που δεν ήταν αμιγώς hip hop, είχαν διάφορα στοιχεία, από pop μέχρι ragga. Σε κάποιο τους live συνάντησα στην σκηνή τους Terror X Crew και τον Μιχάλη (σ.σ. Μυτακίδη). Εκεί έγινε το περισσότερο ψάξιμο και καταλήξαμε στο Μιχάλη, γιατί αυτό που έκανε μας αφορούσε περισσότερο. Ήταν ο τρόπος που θέλαμε να ασχοληθούμε. Το hip hop είναι τρόπος ζωής. Από το δημοτικό ακόμη οι εκθέσεις μου είχαν ομοιοκαταληξία.
Ήσασταν παρέα και μετασχηματιστήκατε σε «Βαβυλώνα»; Όχι, στην ουσία ήταν τρεις ξεχωριστές παρέες που η καθεμία ήταν γκρουπ και για να μην υπάρχουν τόσα, φτιάξαμε ένα καλό. Τη Βαβυλώνα.
Τα παιδιά του Low Bap, σήμερα που έχουν περάσει χρόνια από το ξεκίνημα της φάσης, έχετε κάποιο απωθημένο; Τώρα που τέλειωσα με το Βιβλίο των ηρώων…, περνάω σε ένα back in the days με αυτούς που νομίζω εγώ Βαβυλώνα, Παράφρων, Κύρο και Πρίγκιπα. Και πάντα τον Πυροβάτη, κι ας έχει πεθάνει. Ήταν ο κολλητός μου.
Ήταν τόσο μεγάλο σοκ για την σκηνή ο θάνατός του, όσο φανταζόμαστε; Βασικά είναι σοκ να χάνεις ένα φίλο. Σίγουρα έλειψε κι από την σκηνή αλλά για εμένα ήταν διαφορετικό γιατί τον ζούσα από πολύ κοντά, μεγαλώσαμε μαζί. Ήταν και δύο χρόνια μεγαλύτερος μου και ουσιαστικά με μύησε εκείνος, από τον Δημήτρη δηλαδή έφτασα να ακούσω FFC.
Μετά το συγκρότημα «έσπασε»; Κάναμε ένα λάθος εκεί στην εφηβεία, με τα ναρκωτικά. Και δεν ήμασταν το καλύτερο παράδειγμα, τα live μας ξεκίνησαν ξαφνικά να γεμίζουν με διάφορους τύπους που άρπαζαν πορτοφόλια ή βαρούσαν μία ντάγκλα κάτω από την σκηνή, Το σχήμα που έμαθε ο κόσμος ως «Βαβυλώνα» σταματάει ουσιαστικά μετά το θάνατο του Δημήτρη κι από κει και πέρα παίρνει διαφορετική μορφή το γκρουπ. Δεν μπορώ να ξέρω αν θα συνέχιζε και πώς. Απλά ήταν διαφορετικές αλητοπαρέες που έγιναν μία και ένωσαν τις δυνάμεις τους, χάρη φυσικά στη βοήθεια του Μιχάλη. Το άλλο ιδιαίτερο των Βαβυλώνα είναι με τα διαφορετικά ονόματα, μέχρι τότε υπήρχαν τα πιο ξενόφερτα, από εμάς κι έπειτα άρχισαν να χρησιμοποιούν ελληνικά ονόματα.
Τελικά η διαχρονική «έριδα» μεταξύ low bap και hip hop υφίσταται; Δεν υπάρχει καμία τρανταχτή διαφορά, είναι απλώς ένας κώδικας εντός του hip hop. Με την έννοια που το προσδιόρισε ο Μιχάλης, αυτά που είναι η ζωή μου τα κάνω στίχους και το ανάποδο, από κει και πέρα έχει γίνει μια παρεξήγηση. Αν δηλαδή το είχε κάνει ο KRS-One, ο Method Man, θα είχαμε κι εδώ διάφορους «low bappers», τώρα που το ‘χει κάνει ο Μιχάλης στην Ελλάδα υπάρχει μια εσωτερική διάσπαση. Πάλι υπάρχει όμως ένα μουσικό χαλί, οι στίχοι -και ειδικά αυτοί του Μιχάλη- είναι «αλλού». Παρ’ όλα αυτά να ξέρεις, οι διαμάχες τρέφουν το κοινό και μπορεί κι εμάς. Αν αυτό είχε μία πιο παγκόσμια διάσταση, θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά τα πράγματα.
Πως ήταν, λοιπόν, να γράφεις στίχους σε ένα κελί; Πόσο σε επηρέασε αυτή η διακοπή της καθημερινότητάς σου όπως την ήξερες; Προσαρμόζεις την καθημερινότητά σου στην διακοπή. Στην ουσία το μόνο πράγμα που σου λείπει στη φυλακή, πέρα από την ελευθερία, γιατί η ελευθερία βρίσκεται κυρίως στο μυαλό, είναι η γυναίκα. Δε σου έλειπε κάτι άλλο. Και ότι ερχόταν ένας μαλάκας και σε καταμετρούσε σαν πρόβατο, έλεγε «σ’ αυτό το κελί είναι τέσσερα, δεν είναι τέσσερις» και εσύ ήσουν αναγκασμένος να το ανεχτείς. Δεν σταμάτησα ποτέ με τη μουσική, συνέχισα να γράφω και μέσα στη φυλακή. Στις μεταγωγές είχα ένα σάκο γεμάτο τραγούδια. Έχω ένα τραγούδι που είναι 13 σελίδες για τις 18 ημέρες απεργίας πείνας.
Γιατί είχες κάνει απεργία πείνας; Για ό,τι γίνεται μέσα στη φυλακή. Για τα αυτονόητα: πρέπει να είναι λιγότεροι κρατούμενοι στα κελιά, που υποτίθεται ότι έχουν χτιστεί για ένα άτομο και μένουν τέσσερα ή πέντε, για την ιατρική περίθαλψη, το φαγητό, τις ποινές. Σκέψου το εξής: όσοι έχουν καταδικαστεί για ναρκωτικά κάνουν τα 4/5 της ποινής, αν ακούσεις δηλαδή 10 χρόνια θα πρέπει να κάτσεις 8, αν σκοτώσεις και ακούσεις 10 θα κάνεις 6, τα 3/5. Είναι μία παρωδία του συστήματος, νομίζοντας ότι θα χτυπήσουν τους εμπόρους, χωρίς ποτέ να τους πιάνουν. Οπότε την πληρώνουμε οι τοξικομανείς και οι τύποι που μπορεί να κάνουν ένα ψιλονταλαβεράκι για να πάρουν τη δόση τους. Ενώ αυτοί θα έπρεπε να είναι έγκλειστοι σε κάποιο πρόγραμμα (σ.σ. απεξάρτησης). Ήταν πολύ δύσκολη η διαδικασία της απεργίας, γιατί στη φυλακή που ήμουν, στην Αλικαρνασσό, όσους απεργούσαν μας είχαν κλεισμένους τις ώρες που προαυλίζονταν οι υπόλοιποι. Τη 10η ημέρα μπορεί να έμπαιναν μέσα στα κελιά οι φύλακες με παστίτσιο, ρωτώντας μας μήπως θέλουμε να φάμε.
Τουλάχιστον κερδίσατε τίποτα; Όχι, αυτά είναι παραστάσεις διαμαρτυρίας. Κάποιοι πρόσφυγες έραβαν το στόμα τους! Στην απεργία πείνας στιγματίζεσαι. Όταν είχα πάει να πάρω την άδεια που δικαιούμουν, το πρώτο πράγμα που μου είπαν ήταν ότι ήμουν στους απεργούς. Την άδεια πάντως την πήρα.
Δεν γίνονται οργανωμένες δράσεις στη φυλακή; Μεμονωμένα μπορεί να γίνονται πράγματα, ως κινήσεις του ΟΚΑΝΑ ή του 18 άνω, κάτι που να είναι και πιο κοντά στους κρατούμενους. Γενικότερα όμως δεν υπάρχουν πρωτοβουλίες, να οργανώσει φερ’ ειπείν κάτι ο διευθυντής για να διασκεδάσει τα «παιδιά» του. Μια φορά βέβαια είχε ένα γλεντάκι η τοπική κοινωνία και το διοργάνωσε ο διευθυντής της φυλακής για να δείξει ότι όλα πάνε καλά και με καλεσμένους δημάρχους και νομάρχες, κοινωνικές υπηρεσίες. Είχαν φέρει μία τραγουδίστρια, είδα το μικρόφωνο, μου έκλεισε και το μάτι και ανέβηκα στην σκηνή.
Αποφυλακίστηκες το 2010. Τότε ήταν που αποφάσισες να τα κόψεις όλα; Έβλεπα τα πράγματα να περνούν δίπλα μου τόσο γρήγορα και λόγω των καταστάσεων δεν μπορούσα ούτε να τα ακουμπήσω κι αποφάσισα πως δεν πάει άλλο. Το είδα όλο το παραμύθι από μέσα, από την άσχημη έως την ασχημότερη του πλευρά και εστίασα αλλού. Έχω πεθάνει και ξαναγεννηθεί χίλιες φορές. Είναι καλύτερα να ανησυχώ για το ενοίκιο παρά για το πού θα βρω να πιώ. Δεν είναι εύκολο να κόψεις τα ναρκωτικά αλλά δεν είναι κι ακατόρθωτο. Ακόμη κι ο τρόπος που ξεκινήσαμε τα ναρκωτικά ήταν επειδή κάποιος φίλος ήπιε πρώτος. Ξεκίνησε τελείως μαλακισμένα και πήρε μία σοβαρότητα που δε χρειαζόταν, να βασίζεται η καθημερινότητά σου σ’ αυτό.
«Ήταν πολύ δύσκολη η διαδικασία της απεργίας, γιατί στη φυλακή που ήμουν, στην Αλικαρνασσό, όσους απεργούσαν μας είχαν κλεισμένους τις ώρες που προαυλίζονταν οι υπόλοιποι. Τη 10η ημέρα μπορεί να έμπαιναν μέσα στα κελιά οι φύλακες με παστίτσιο, ρωτώντας μας αν θέλουμε να φάμε»
Πίστεψες ότι η δολοφονία του Παύλου Φύσσα θα μπορούσε να λειτουργήσει ενοποιητικά για το hip hop; Όλοι μας νιώθαμε την ανάγκη, ίσως η δολοφονία του Παύλου ήταν η αφορμή. Αφήσαμε κάποια πράγματα πίσω και στραφήκαμε στην πραγματική μάχη κι όχι του μικροφώνου.
Πριν δύο χρόνια, στην Umicah, ένιωσες σα να ξανασυναντιούνται οι Βαβυλώνα; Θα το ένιωθα πιο πολύ αν διαφορετικοί από το δικό μου σχήμα δεν είχαν τραβήξει άλλους δρόμους. Έτσι θα το ένιωθα περισσότερο σαν reunion.
Από τότε κι έπειτα εμφανιζόσουν σταθερά στα live των Active Member. Πώς βίωσες το τέλος τους; Το έζησα από την αρχή, τις πρώτες συζητήσεις που έκανε ο Μιχάλης. Ήταν δυσάρεστο, δεν πήρα και τις απαντήσεις που εγώ νόμιζα, έτσι κι αλλιώς δε μου ήταν αρεστό. Το τελευταίο live ήταν μόνο ανατριχίλα, μία τελείως διαφορετική στιγμή. Ήταν όπως το περιέγραφε η Γιολάντα στη συνέντευξη τύπου, είχαμε συνδέσει πολλά πράγματα με αυτό το γκρουπ. Από τα 14 μου που γνώρισα το Μιχάλη, τότε ως μέντορά μου, με όλα του μέσα, από το να παίζουμε μαζί, να τσακωνόμαστε, να «μισεί» ο ένας τον άλλο, μέχρι το να τελειώσουμε αγκαλιά αυτό που ζήσαμε μαζί. Περάσαμε από όλες τις φάσεις των σχέσεων κι έχω πάρει πολλά από το Μιχάλη, τη σοβαρότητα που πρέπει να αντιμετωπίζεις τη μουσική γιατί απευθύνεσαι σε κόσμο, τη σοβαρότητα που πρέπει να γράφεις τους στίχους, τον τρόπο της αναζήτησης. Θα ‘ναι δύσκολο χωρίς τους Active Member, αλλά αφού το αποφάσισε ο Μιχάλης, κάτι ξέρει καλύτερα. Ετοιμάζει και τόσα πράγματα…
Πίσω στα δικά σου. Το Βιβλίο των ηρώων του δρόμου με τι θα έλεγες ότι έχει να κάνει περισσότερο; Έχει να κάνει πολύ με το μέσα μου, είναι στίχοι φερμένοι από τη φυλακή, από το δρόμο. Αν ακούσεις καλά τον δίσκο είναι σα να με ξέρεις. Συνεργάστηκα με τον MCD, τον πρώτο dj των Active Member, με τον Tseko κυρίως που έχει βάλει το χέρι του σε πολλές παραγωγές, με τον Παράφρων και Κύρο. Μαζί και με τον Chris Alex που μου φέρνει πολλές ιδέες. Το εξώφυλλο το ‘χει φτιάξει ο Μανώλης Αναστασάκος και το κάναμε στο στούντιο Orizon, εκεί όπου έχουν γραφτεί τόνοι hip hop. Kαι φυσικά ο Dimitris TheAthens. Όταν παρουσιάζεις τη ζωή σου δε θέλεις και πολλούς μαζί σου.
Το «MCs μέχρι τα μπούνια» σε ποιους απευθύνεται περισσότερο; Πάντα σέβομαι όλους που κάνουν hip hop, απλά επειδή γενικά έγινε μόδα το diss ή το battle hip hop κάναμε τη δική μας σάτιρα. Κάναμε δηλαδή πολλούς να νιώσουν άσχημα χωρίς να πούμε ούτε μία βρισιά επί προσωπικού.
Το μήνυμα έφτασε; Ναι, εμείς γελάσαμε, περάσαμε καλά. Και ο κόσμος το υποδέχτηκε θετικά. Θα συνεχίσουμε την σάτιρα που κάναμε τότε με τους Βαβυλώνα.
Στις 6 Φεβρουαρίου ο Βέβηλος επί σκηνής πόση σχέση με τον 17χρονο Βέβηλο, τότε που σάρωναν οι Βαβυλώνα; Η ανωριμότητά μου συνεχίζει να υπάρχει, αλλά προφανώς έχω «μεγαλώσει». Είναι κατάθεση ψυχής και ζωής. Έχουμε στήσει ένα live όπου και οπτικά, είναι χωρίς υπερβολές ή φανφάρες, θα είναι δεμένο καλά για να παρουσιαστεί όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένα.