Το «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» παίχτηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 2012 όπου για επτά συναπτά έτη παιζόταν στο National Theatre και το έχουν δει πάνω από 2.000.000 θεατές στην Αγγλία πέρα του ότι έχει χαρακτηριστεί ως ένα αγαπημένα βιβλία του αναγνωστικού κοινού. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία σε αυτή τη μεγάλη εμπορική επιτυχία που πραγματεύεται τον σεβασμό στη διαφορετικότητα μέσα από την ιστορία ενός εφήβου που συγκινεί με το θάρρος του.
Γιατί επιλέξατε να σκηνοθετήσετε το «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα;»; Είναι μέσα στα έργα που με ενδιαφέρουν να κάνω, δηλαδή έργα σύγχρονα γιατί με ενδιαφέρουν οι διάφορες πλευρές του τώρα, οι σχέσεις όπως τις ζούμε, οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, με την κοινωνία, με την πολιτική. Με ενδιαφέρει το τι συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία που ζούμε. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό μυθιστόρημα, που ήταν αρχικά μυθιστόρημα του Μαρκ Χάντον, που διασκευάστηκε από τον Σάιμον Στίβενς. Με τον Σάιμον Στίβενς είναι φιλική η σχέση μας πια γιατί έχω ανεβάσει κι άλλα έργα του, το “Heisenberg” πέρσι και πριν 10 χρόνια το “Motortown” και έχουμε και επαφή προσωπική, τον έχω καλέσει να έρθει στην Αθήνα πάλι. Είναι εξαιρετική η διασκευή του Σάιμον Στίβενς και μολονότι είναι η πρώτη του απόπειρα σε κείμενο άλλου επέδειξε εξαιρετικό ταλέντο. Δεν το έχω δει, δεν το είχα στο μυαλό μου ως σκέψη.
Θα θέλατε να το είχατε δει ή προτιμάτε να είστε πιο «λευκό χαρτί» απέναντι σε έργα που ανεβάζετε; Μου αρέσει να βλέπω παραστάσεις που πρόκειται να κάνω κι ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια των προβών. Μου ανοίγει το μυαλό, όχι στο να πάρω μια ιδέα. Όμως σου ξεμπλοκάρει το μυαλό σε έναν δρόμο που πηγαίνεις. Μέσα από την παράσταση ενός άλλου γίνεσαι εσύ καλύτερος θεατής της δικής σου παράστασης. Δεν το φοβάμαι γιατί ο καθένας έχει μια διαφορετική ματιά όπως άλλωστε και ο κάθε θεατής είναι σκηνοθέτης των παραστάσεων που βλέπει. Το έχω κάνει αρκετές φορές στη ζωή μου, μάλλον δημιουργικό το θεωρώ και δεν το αντιμετωπίζω με φόβο. Πριν πολλά χρόνια είχα δει τον «Γλάρο» του Τσέχωφ στο Εδιμβούργο και μου άρεσε πάρα πολύ μια σκηνή. Θα το ανέβαζα κι εγώ και δοκίμασα στην πρόβα να κάνω κι εγώ το ίδιο με τον ηθοποιό που έπιανε τον γλάρο και τον σήκωνε∙ σιγά, δεν είναι κλοπή αυτό το πράγμα. Όμως στις πρόβες κατάλαβα ότι δεν ταίριαζε καθόλου.
«Καταλαβαίνω ότι κι εγώ ένα άτομο με ειδικές ανάγκες. Έχω διάφορες συμπεριφορές καλές, κακές.»
Ο κεντρικός ήρωας του έργου είναι ένα 15χρονο παιδί με μεγάλη ικανότητα στα μαθηματικά αλλά με θέματα στην κοινωνικοποίησή του. Ο ίδιος ο συγγραφέας στην πρώτη έκδοση του βιβλίου το χαρακτήριζε με Άσπεργκερ. Μετά μετάνιωσε, γιατί είναι ένα παιδί που έχει τις δικές του δυσκολίες, αλλά ποιος άνθρωπος δεν έχει; Είναι πραγματικά έντονες οι δυσκολίες του, βγάζει ήχους όταν τον αγγίζουν, δεν μπορεί με κόσμο, δεν αντέχει να βγει έξω μόνος του μέχρι που βρίσκεται νεκρός ο σκύλος του γείτονά του. Αποφασίζει τότε να βρει ποιος σκότωσε τον σκύλο και κάνει ένα ολόκληρο ταξίδι για αυτό.
Κάνει την υπέρβαση δηλαδή. Η υπέρβαση γίνεται κατά κάποιο τρόπο από ανάγκη. Όταν βρίσκεται νεκρός ο σκύλος του γείτονα θέλει να βρει ποιος είναι ο δολοφόνος. Άλλωστε οι μεγάλη του αγάπη, εκτός από τα μαθηματικά, είναι ο Σέρλοκ Χολμς. Ο πατέρας του του απαγορεύει να εμπλακεί όμως αυτός χωρίς να λέει ψέματα ποτέ επειδή είναι πανέξυπνος δεν λέει ποτέ ολόκληρη την αλήθεια και κάνει αυτό που θέλει. Αυτό το περιστατικό είναι η αφορμή για να βγει από το σπίτι, να πάει στους γείτονες, να συλλέξει στοιχεία και να κάνει ένα ταξίδι στο Λονδίνο, που σημαίνει να μπει στο μετρό και όταν ρωτάει «Τι είναι το μετρό;» οι άνθρωποι νομίζουν ότι τους κοροϊδεύει.
Άρα υπάρχει η αίσθηση του πρωτόγνωρου, ενός εφήβου που ανακαλύπτει τον κόσμο. Απόλυτα. Αυτό που με γοητεύει στο έργο είναι ότι καταπιάνεται με την έννοια του θάρρους, κάτι που έχουμε όλοι ανάγκη. Xαιρόμαστε και συγκινούμαστε γιατί ένας άλλος άνθρωπος έχει θάρρος. Η τόλμη του παιδιού με τις συγκεκριμένες δυσκολίες είναι για μένα η μεγάλη του δύναμη αλλά και η γενικότερη συμπεριφορά του γίνεται ένας καθρέφτης για να δούμε τις συμπεριφορές των άλλων ανθρώπων, των ανθρώπων του περιβάλλοντος του και μέσω αυτού βλέπεις τον εαυτό σου, πράγματα που ίσως δεν έχεις καν προσέξει. Το να δούμε και τον εαυτό μας και όχι μόνο να μείνουμε παρατηρητές ενός ανθρώπου με δυσκολίες. Αυτό το παιδί δεν το λυπάσαι, σε συγκινεί, σε κάνει να γελάσεις αλλά δε το λυπάσαι.
Το αποδέχεσαι; Ναι, κι αυτό στην εποχή το έχουμε τόσο ανάγκη· να αποδεχτούμε το διαφορετικό. Όταν λιντσάρεται ο Zακ Κωστόπουλος/Zackie με αυτόν τον τρόπο. Δεν ήταν εγκληματίας, δεν ήταν ληστής, υπάρχουν τόσα βίντεο που δείχνουν να χτυπούν έναν άνθρωπο πεσμένο κάτω, να του βάζουν χειροπέδες σε αυτή την κατάσταση και λες τι βαρβαρότητα είναι αυτή επειδή κάποιος είναι διαφορετικός. Και φυσικά δεν είναι η μοναδική φορά, συνέχεια γίνονται τέτοια περιστατικά. Με επηρέασε όμως πολύ τώρα που δουλεύουμε αυτό το έργο, ακόμη πιο πολύ μου άνοιξε το μυαλό για το τι σημαίνει να είσαι διαφορετικός.
«Είχε δημιουργηθεί ένα κακό κλίμα με την αποπομπή του Λούκου και την όλη κατάσταση με τον Φαμπρ. Πήρα την καυτή πατάτα στα χέρια μου. Από την εικόνα που έχουμε από τους δημοσιογράφους, τους κριτικούς και το κοινό είναι ότι εμπιστεύονται ξανά το Φεστιβάλ».
Μάθατε κάτι για εσάς κατά τη διάρκεια των προβών; Μόνο ένα; Καταλαβαίνω ότι κι εγώ ένα άτομο με ειδικές ανάγκες. Έχω διάφορες συμπεριφορές καλές, κακές. Τι σημαίνει να είσαι διαφορετικός. Διαφορετικός είναι και ο τρανς, ο ξένος, αυτός που έχει άλλο χρώμα. Πώς τολμούν να σου επιτίθενται; Ποια βάρβαρα μυαλά θεωρούν ότι είναι καλύτεροι από άλλους; Σε τι είναι καλύτεροι;
Ποια είναι η αιτία αυτών των συμπεριφορών; Η κακία. Θεωρώ αυτά τα βάρβαρα μυαλά κακούς ανθρώπους, εγκληματικά στοιχεία. Που δεν υπάρχουν καμία διάθεση θεραπείας, αντιθέτως την ντύνουν με μια ιδεολογία. Τους σιχαίνομαι. Δεν σιχαίνομαι έναν άνθρωπο που κάνει τα κακά του. Σιχαίνομαι έναν φασίστα.
Θέλετε να μου κάνετε ένα απολογισμό του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου; Στην ουσία ήταν η δεύτερη χρονιά. Είναι γιγάντιο φεστιβάλ και βρέθηκα μέσα λες και με πέταξαν στη θάλασσα. Δεν παραπονιέμαι, άλλωστε εγώ προσθέτω κι άλλα πράγματα όπως το Λύκειο Επιδαύρου. Προσπαθούμε ο κάθε χώρος να έχει τη δική του ταυτότητα και θεωρώ ότι είμαστε κοντά σε αυτό. Είναι τώρα περίοδος που ετοιμάζουμε το πρόγραμμα του 2019, σίγουρα έχουμε ξεκινήσει εδώ και καιρό αλλά ταυτοχρόνως επειδή θέλουμε να παρακολουθούμε και τις τελευταίες εξελίξεις στο σύγχρονο θέατρο και χορό ακόμη το διαμορφώνουμε. Πήγε πάρα πολύ καλύτερα το ’18 από το ’17. Είχαμε 58% αύξηση των εισιτηρίων, 75% έναντι 54% η πληρότητα, δηλαδή αριθμοί που δείχνουν ότι το κοινό αποκτά πάλι εμπιστοσύνη στο Φεστιβάλ. Είχε δημιουργηθεί ένα κακό κλίμα με την αποπομπή του Λούκου και την όλη κατάσταση με τον Φαμπρ. Πήρα την καυτή πατάτα στα χέρια μου. Από την εικόνα που έχουμε από τους δημοσιογράφους, τους κριτικούς και το κοινό είναι ότι το εμπιστεύονται ξανά. Κι αυτή η λέξη, η «εμπιστοσύνη» είναι για μένα η μεγαλύτερη κουβέντα. Αυτό βέβαια σου δημιουργεί νέες ευθύνες.