Ψηλοτάβανος χώρος, μαρμάρινο πάτωμα, τοίχοι βιομηχανικής αισθητικής με όψη τσιμέντου και κρεμασμένα έργα τέχνης, και μια μεγάλη τζαμαρία να τα κάνει όλα αυτά ορατά στον έξω κόσμο. Την πρώτη φορά που αντίκρυσα το Underflow, στην αρχή της Καλλιρόης, δίπλα στις γραμμές του τραμ, ενστικτωδώς σκέφτηκα ότι πρόκειται για γκαλερί. Χρειάστηκαν λίγα δευτερόλεπτα για να επεξεργαστώ το γεγονός ότι μέσα σε αυτόν τον εντυπωσιακό χώρο υπάρχουν ράφια γεμάτα με βινύλια.
«Που να δεις τι άκουγα τον πρώτο καιρό. Καθόταν ο κόσμος απ’ έξω και δεν καταλάβαινε τι ήταν. Και τους έλεγα: “Μπείτε μέσα μήπως βοηθηθείτε στο να καταλάβετε. Τί γράφει η ταμπέλα; Δισκοπωλείο-Γκαλερί. Ε, αυτό είναι”», ο Βασίλης Φιλιππακόπουλος, ιδιοκτήτης του Underflow, ενός πολυχώρου που συνδυάζει τις μεγάλες αγάπες του: τη μουσική, τόσο από τη σκοπιά των δίσκων όσο και από των συναυλιών που γίνονται στο υπόγειο, αλλά και την τέχνη, μιας και είναι διαρκείς οι εκθέσεις στο ισόγειο και τον πάνω όροφο του μαγαζιού. Το μεγαλύτερο ζητούμενο, όμως, είναι η επικοινωνία με τον κόσμο, στην οποία πέρα από τα παραπάνω βοηθάει και το μπαρ που βρίσκεται στο βάθος του μαγαζιού και μπορεί κανείς να πιει τον καφέ ή το ποτό του συζητώντας για ώρες για μουσική, τέχνη ή ό,τι άλλο τραβά η ψυχή του και να γίνει φίλος με τους υπόλοιπους πελάτες.
Ο Βασίλης Φιλιππακόπουλος ήθελε να κάνει έναν «ναό της μουσικής», όπως λέει στην Popaganda, στον οποίο ο επισκέπτης να μην ακολουθεί απλά τη «στείρα» διαδρομή από το ράφι στο ταμείο. Ο ιδιοκτήτης του Underflow ήταν μέχρι πρότινος κατασκευαστής πολυκατοικιών, αλλά είναι το σαράκι της μουσικής τον έτρωγε και δεν έλεγε να τον αφήσει. «Αν μου λείπει η παλιά δουλειά; Πλάκα κάνεις; Ίσα ίσα απορώ πως δεν το είχα κάνει αυτό 30 χρόνια πριν!», μου λέει με εμφανή ενθουσιασμό.
«Δεν ήθελα να κάνω άλλο ένα δισκοπωλείο στην περιοχή των Εξαρχείων. Αυτό το σημείο μου άρεσε πάρα πολύ γιατί ακόμα έχει έναν αστικό ιστό, ανάμεσα σε Κουκάκι και Παγκράτι. Υπάρχουν τουρίστες, το ΕΜΣΤ είναι τριάντα μέτρα πιο κάτω, το τραμ και το μετρό βοηθάνε πολύ στην πρόσβαση και έχει πράσινο πίσω και μπρος. Αφού έχεις αποφασίσει να “ιδρυματοποιηθείς” ένα δεκαπεντάωρο την ημέρα, τουλάχιστον ας έχεις ένα ωραίο σημείο και το κυριότερο απ’ όλα, δεν πιστεύω πως θα μπορούσα να βρω έναν τέτοιο χώρο σε πιο κεντρικό σημείο». Από την τοποθεσία προέκυψε και η ονομασία του μαγαζιού, κάπως σαν παράφραση της «καλής ροής» της Καλλιρόης.
Η αγάπη προς τα βινύλια είναι εμφανής αν και δε λείπουν και τα CD, ειδικά στις περιπτώσεις ορισμένων τίτλων που κυκλοφορούν μόνο σε αυτό το φορμά. Η ανταπόκριση του κόσμου πάντως στο CD είναι μικρή, περίπου ένας στους τριάντα πελάτες θα τα προτιμήσει.
Στα ράφια θα βρει κανείς από εγχώρια indie μέχρι avant garde jazz (που είναι και η μεγάλη αγάπη του ιδιοκτήτη) και world music, αποτελώντας πράγματι έναν πλήρως ενημερωμένο «ναό του βινυλίου», ενώ δεν λείπουν και κάποιες σπάνιες εκδόσεις. Για τους περισσότερους πελάτες, το βινύλιο είναι το φετιχιστικό τους οξυγόνο και όπως παρατηρεί ο Βασίλης Φιλιππακόπουλος, έχει σταματήσει πλέον να είναι «προνόμιο» κάποιων πενηντάρηδων, μιας και το κατώφλι του μαγαζιού περνά και πολύς νεαρός κόσμος. «Το downloading έδωσε την ώθηση στο βινύλιο, είχαν μπουχτίσει όλοι να κατεβάζουν τόσους δίσκους την ημέρα, αλλά, ουσιαστικά, έτσι είναι σαν να μην τον έχεις. Σαφέστατα, σου δίνει την ευχέρεια να επιλέξεις τι θα αγοράσεις. Το βινύλιο ήταν πάντα αυτό που ήταν και θα το βοηθήσουμε όλοι. Πλέον, έχουν αντιστραφεί τα πράγματα, υπάρχουν εκδόσεις που έχουν βγει μόνο σε βινύλιο και όχι σε CD, αυτό κάτι σημαίνει» σημειώνει.
«Που να δεις τι άκουγα τον πρώτο καιρό. Καθόταν ο κόσμος απ’ έξω και δεν καταλάβαινε τι ήταν. Και τους έλεγα: “Μπείτε μέσα μήπως βοηθηθείτε στο να καταλάβετε. Τί γράφει η ταμπέλα; Δισκοπωλείο-Γκαλερί. Ε, αυτό είναι”»
Και από την στιγμή που τα εξώφυλλα των δίσκων είναι μικρά έργα τέχνης, τι καλύτερο από το να συνομιλούν με άλλα έργα τέχνης στους τοίχους; Άλλωστε είναι πολύ πιθανό ότι όποιος αγαπά την μουσική, αγαπά και τα εικαστικά και κάτι τέτοιο σκέφτηκε και ο Βασίλης Φιλιππακόπουλος, φιλοξενώντας στους τοίχους του μαγαζιού εκθέσεις, που αλλάζουν με συχνότητα περίπου ενός μήνα, προερχόμενες τόσο από γνωστούς καλλιτέχνες της σύγχρονης τέχνης, όσο και από καθηγητές της Καλών Τεχνών, ενώ η τελευταία συνεργασία του μαγαζιού γίνεται με την Σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας και κάθε καλοκαίρι εκτίθενται τα έργα των αποφοίτων της. Αρχικά, η πρόσκληση των καλλιτεχνών γινόταν από το μαγαζί, αλλά με τον καιρό, το κομμάτι της γκαλερί χτίζεται μεθοδικά και σταθερά και ολοένα και περισσότεροι καλλιτέχνες έρχονται μόνοι τους προσεγγίζουν μόνοι τους το Underflow.
Από αριστερά: Βασίλης Φιλιππακόπουλος και Γιώργος Ράλλης φροντίζουν καθημερινά για την «καλή ροή» του Underflow.
Το δισκάδικο δεν τραβάει τόσο τους «περίεργους» βινυλιομανείς, όπως λέει ο Βασίλης Φιλιππακόπουλος, αλλά έχει καταφέρει να αποκτήσει αρκετούς μόνιμους πελάτες-θαμώνες. Υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται κάθε μέρα, είτε αγοράσουν δίσκους είτε όχι, απλά για να αφουγκραστούν τον χώρο, τις ζυμώσεις των συζητήσεων στο μπαρ ή πολύ απλά «για να πάρουν την τζούρα τους» από τον αέρα του βινυλίου, όπως άλλωστε πατροπαράδοτα γίνεται σε όλα τα δισκάδικα-στέκια.
Επειδή, όμως, η μουσική είναι πάντα καλύτερη όταν ακούγεται δυνατά, το υπόγειο του Underflow έχει διαμορφωθεί σε έναν μικρό συναυλιακό χώρο και κατά καιρούς φιλοξενεί πολλά επιτυχημένα gigs, τα οποία συνήθως κινούνται σε πιο experimental ήχους – έχουν εμφανιστεί και ονόματα όπως ο Coti K και οι Lost Bodies, ενώ το φθινόπωρο αναμένεται ο Alan Bishop και ο Mats Gustafsson των Fire! Orchestra.
Δισκοπωλείο, gigspace, γκαλερί…και μετά τι; Όπως αποκαλύπτει ο Βασίλης Φιλιππακόπουλος, το label του Underflow είναι το νέο εγχείρημα που βρίσκεται στα σκαριά, με μία κυκλοφορία των Lost Bodies με ανέκδοτα κομμάτια που έχουν γράψει για το θέατρο και τον κινηματογράφο και αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσα στο καλοκαίρι.
«Το Underflow συνεχώς επαναδιαπραγματεύεται το τι είναι για μένα, γιατί είναι σαν ένα όνειρο σε εξέλιξη. Είναι κάτι που δεν είχα φανταστεί, ξαφνικά αναδύθηκε και μάλλον θα είναι το πιο όμορφο ταξίδι so far. Από εδώ πέρα δεν θα γίνει κανείς τρελά πλούσιος, αλλά το σίγουρο είναι ότι θα καλοπεράσει. Το πιο σημαντικό για μένα είναι οι σχέσεις από όποιο κομμάτι του χώρου κι αν προέρχονται. Αλλά οι πιο σημαντικές μέχρι στιγμής έχουν προκύψει από το κομμάτι του δισκοπωλείου» λέει ο Βασίλη Φιλιππακόπουλος, ενώ την προσοχή μου έχει κερδίσει μία ειδική έκδοση του A Moon Shaped Pool των Radiohead.