Τσέζαρις Γκραουζίνις: «Ελάτε να δείτε την παράσταση, αν σας ενδιαφέρει κάτι, με αθώα και καθαρά μάτια».

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να «διαβάσεις» ένα έργο και η κάθε ανάγνωση είναι και μια νέα ερμηνεία του. Οι Δούλες του Ζαν Ζενέ έχουν ανέβει πολλές φορές σε ελληνικά θέατρα, ο Λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις κάνει φέτος τη δική του απόπειρα μαζί με τρεις σπουδαίους ηθοποιούς ως συνεργάτες: τον Δημήτρη Ήμελλο, τον Κώστα Μπερικόπουλο και τον Αργύρη Ξάφη. Μια σύντομη συζήτηση μαζί του δεν μας προετοιμάζει για το τι θα δούμε αλλά για το  ο,τι αυτό που έχει σημασία είναι να γίνει το ταξίδι μέσα μας, ό, τι κι αν δούμε ως θεατές.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τις Δούλες και μάλιστα με άνδρες πρωταγωνιστές;  Η απόφαση μου να ανεβάσω το έργο και μάλιστα με άνδρες, μου ήρθε ενστικτωδώς. Αυτό νιώθω, αυτό κάνω. Ξέρω ότι ο Ζαν Ζενέ ήθελε να παιχτεί αυτό το έργο με άνδρες και καταλαβαίνω τους λόγους του.  Το έργο προέρχεται από τα παιχνίδια που παίζουν οι φυλακισμένοι άνδρες στη φυλακή. Θεωρώ ότι εάν κάποιος πιστεύει ότι είναι έργο για γυναίκες δεν έχει καταλάβει τίποτα. Με συγχωρείτε αν είμαι αυστηρός αλλά όταν ανεβάζεις το έργο πρέπει να καταλαβαίνεις τι εννοούσε ο συγγραφέας. Δεν έχει πει κάτι καθαρά και διάφανα αλλά διαβάζεις ανάμεσα στις λέξεις.

Έτσι έχει χτιστεί και η παράσταση; Να καταλαβαίνουν το νόημα οι θεατές ανάμεσα στις λέξεις; Εγώ δεν ξέρω τι θα καταλάβουν οι θεατές.  Ανεβάζω μια παράσταση έχοντας μια άλλη προοπτική επικοινωνίας με το κοινό. Δεν κάνω παράσταση για να πω κάτι. Δεν νομίζω ότι είμαι πιο έξυπνος από το κοινό. Το να κάνω πρόβες είναι σαν ένας τρόπος για μένα να σκεφτώ ποιητικά και φιλοσοφικά για την ανθρώπινη ζωή, μαζί με τους συνεργάτες μου. Εμείς απλώς φιλοσοφούμε. Η παράσταση θα είναι αποτέλεσμα της σκέψης μας. Αν η τέχνη θέλει να περάσει μηνύματα τότε δεν είναι τέχνη, είναι προπαγάνδα. Μία ημέρα πριν την πρεμιέρα αρχίζω κι εγώ και καταλαβαίνω τι έκανα και για ποιο λόγο το έκανα.

«Το να κάνω πρόβες είναι σαν ένας τρόπος για μένα να σκεφτώ ποιητικά και φιλοσοφικά για την ανθρώπινη ζωή, μαζί με τους συνεργάτες μου.»

Δεν σας αρέσει να μιλάτε για τις παραστάσεις σας; Πιστεύω ότι αν μπορείς να εξηγήσεις τα πάντα με τα λόγια τότε γιατί κάνεις παράσταση;  Περιμένω έναν θεατή που δεν είναι προετοιμασμένος, που δεν ξέρει τι θα δει. Αυτός για μένα είναι ο καλύτερος θεατής. Ο χειρότερος είναι αυτός που έρχεται διαβασμένος ή ξέρει τι θέλει να πει ο σκηνοθέτης.

Όμως τους θεατές δεν τους διαλέγετε. Θα έρθουν όλων των ειδών, φαντάζομαι. Όμως εγώ θέλω να μείνω στη θέση του σκηνοθέτη που λέει: «Ελάτε να δείτε την παράσταση, αν σας ενδιαφέρει κάτι, με αθώα και καθαρά μάτια. Αυτό που θα δείτε, αυτό είναι. Δε θέλω να σας χειραγωγώ». Εγώ σέβομαι το κοινό και για αυτό κάνω μια παράσταση. Οι θεατές δεν είναι βλάκες που δεν μπορούν να καταλάβουν τα πράγματα χωρίς δικές μου επεξηγήσεις. Έχω ως γλώσσα τη θεατρική και αυτή χρησιμοποιώ για να εκφραστώ. Το θέατρο ούτως ή άλλως χειραγωγεί από μόνο του αλλά με ωραίο τρόπο. Εννοώ ότι υπογράφουμε ένα συμφωνητικό μέσω του εισιτηρίου, μπαίνετε στην αίθουσα και λέτε «χειραγωγήστε με παρακαλώ» γιατί εγώ σας δείχνω ένα σκηνικό και σας λέω ότι αυτό είναι ένα κάστρο και εσείς το δεχόσαστε. Οι θεατές ζουν ένα ταξίδι στο μυαλό τους και στην καρδιά τους.

Σας μιλούν θεατές μετά το τέλος μιας παράστασης; Ναι, βεβαίως. Πολλές φορές με ρωτούν «Κατάλαβα σωστά ή όχι;» και τότε απαντώ «Βεβαίως, εσείς είστε σωστοί». Χαίρομαι όταν ο κάθε ένας να έχει τη δική του οπτική και το δικό του ταξίδι. Αυτή είναι η δουλειά μας να κάνουμε ταξίδια για το μυαλό και την καρδιά των θεατών.

«Δούλες», του Ζαν Ζενέ. Μετάφραση: Έλσα Ανδριανού. Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις. Σκηνικά-Κοστούμια: Κέννυ Μακλέλαν. Μουσική επιμέλεια: Μαρτύνας Μπιαλομπζέσκις. Επιμέλεια κίνησης: Έντγκεν Λάμε. Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Γιάνναρος. Βοηθός σκηνοθέτη: Άκης Γουρζουλίδης. Παίζουν οι ηθοποιοί: Δημήτρης Ήμελλος. Κώστας Μπερικόπουλος, Αργύρης Ξάφης. Θέατρο του Νέου Κόσμου, Αντισθένους και Θαρύπου, Κεντρική Σκηνή, έως 13.1.2019.
Λίνα Ρόκου

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρκυρα. Το 1998 ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει στο τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού. Από το 2001 εργάζεται ως δημοσιογράφος.

Share
Published by
Λίνα Ρόκου