Τρούμαν (Truman) ***1/2**
Ισπανία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Cesc Gay
Πρωταγωνιστούν: Ricardo Darín, Javier Cámara, Dolores Fonzi
Διάρκεια: 106’
Ο Tomás φεύγει για τέσσερις μέρες από τον Καναδά, όπου και μένει για να κάνει έκπληξη στον αδερφικό του φίλο, Julián, στην Ισπανία. Ο λόγος για τον οποίο τον επισκέπτεται, βέβαια, κάθε άλλο παρά χαρμόσυνος είναι, καθώς ο Julián πεθαίνει από καρκίνο του πνεύμονα και θέλει να κλείσει όσους λογαριασμούς έχει αφήσει ανοιχτούς. Οι δύο άντρες, μαζί με τον σκύλο του Julián, τον Truman, θα περάσουν τέσσερις αποχαιρετιστήριες ημέρες, όπου διάφορα περιστατικά και συζητήσεις θα λάβουν χώρα. Τρυφερό μα και απόλυτα θλιβερό, το φιλμ του Cesc Gay απεικονίζει το ύστατο χαίρε με τόνο μαύρο και αφήνει τους δύο πρωταγωνιστές του να γίνουν το επίκεντρο μιας ταινίας βασισμένης στις ερμηνείες.
Όσο κοινότυπο (και μακάβριο) και να ακουστεί, η μόνη παγκόσμια σταθερά στην ανθρώπινη ζωή είναι ο θάνατος. Τον φοβόμαστε, προσπαθούμε να συμβιβαστούμε, κάνουμε τα πάντα για να τον αποφύγουμε, υποκύπτουμε σε αυτόν, γενικώς διατηρούμε διαφορετική στάση ο καθένας μπροστά στην ιδέα πως κάποτε δε θα υπάρχουμε. Εγωιστικό εν μέρει, αλλά έτσι είναι η ανθρώπινη φύση, δεν είμαι ο πρώτος που λέει τα παραπάνω λόγια και ούτε θα είμαι ο τελευταίος. Για όνομα, δηλαδή, το ίδιο το σύμβολο της χριστιανικής πίστης συμβολίζει τον (μαρτυρικό) θάνατο. Αλλά ο θάνατος, επερχόμενος ή παρών, έχει απασχολήσει την κοινωνία και την Τέχνη ώστε να παράγει αριστουργηματικά δημιουργήματα. Θα ήταν ίδιο το Blackstar του Bowie αν δεν ήξερε πως θα πέθαινε; Ή η ερμηνεία του Charlton Heston στο τέλος του Soylent Green, όπου θρηνεί τον φίλο και συνάδελφο του, Edward G. Robinson, ο οποίος πέθαινε και στην πραγματική ζωή; Το Blue του Derek Jarman θα είχε βγει; Μιλάμε για δύο από τις αμέτρητες περιπτώσεις που στην Τέχνη ο καλλιτέχνης έρχεται στα ίσα αντιμέτωπος με τον θάνατο και παράγει έργο για το οποίο πιθανότατα θα τον θυμούνται αμέσως μετά το θάνατό του, επειδή γνωρίζουν τι κρύβει το μέλλον. Την επίγνωση του θανάτου, λοιπόν, πραγματεύεται και το Τρούμαν, το οποίο μπορεί να μην είναι αριστούργημα, αλλά δεν παύει να έχει ενδιαφέρον στο πως προσεγγίζει το αναπόφευκτο μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου που ξέρει πως θα πεθάνει.
Αν και υπάρχουν στάλες χιούμορ διάσπαρτες μέσα στην ταινία, το κλίμα που επικρατεί είναι πένθιμο, μοναχικό αλλά και συντροφικό. Η θλίψη μπροστά στην αποχώρηση ενός ανθρώπου από τα εγκόσμια είναι φανερή, και όλες οι συζητήσεις και πράξεις των χαρακτήρων μοιραία επανέρχονται σε αυτό το ζήτημα. Ο κυνισμός, η οργή, ο θρήνος και η αγάπη, όλα φαίνονται μέσα από το σενάριο που προσπαθεί να δώσει μια χαραμάδα φωτός μέσα στη συννεφιά. Δεν είναι μια ταινία που θα την έβλεπε κανείς για να περάσει καλά, αυτό είναι σίγουρο, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν έχει πράγματα να δώσει.
Κυμαινόμενη σε μάλλον ήπιους προς αργούς τόνους, η ταινία μας εισάγει στην καθημερινότητα και τη ροή των σκέψεων των δύο ηρώων οι οποίοι προσπαθούν να καλύψουν τον χρόνο τους μαζί κάνοντας πράγματα που θα δώσουν νόημα σε τέσσερις αμήχανες ημέρες. Οι συζητήσεις τους, τα γεύματά τους, ακόμα και ένα απρόοπτο ταξίδι θα γίνει για να δώσει ειρήνη σε έναν άνθρωπο που ετοιμάζεται να φύγει για «ένα μεγάλο ταξίδι». Και γι’ αυτό, εκτός από το θάνατο, η ταινία καταπιάνεται και με το θέμα της αγάπης, όχι μόνο της ερωτικής και πατρικής (γιατί και αυτά τα μοτίβο υπάρχουν στην ταινία), αλλά και της φιλικής. Όχι μιας οποιασδήποτε φιλίας, αλλά μιας φιλίας που κρατά μέχρι τέλους.
Και δε θα υπήρχαν πιο κατάλληλα άτομα για να ερμηνεύσουν τους δύο χαρακτήρες από τον Ricardo Darín και τον Javier Cámara. Μιλάμε για δύο ηθοποιούς που αφήνονται στους χαρακτήρες τους, που επιτρέπουν στους ρόλους τους να εισβάλλουν μέσα τους σε σημείο ταύτισης. Κάθε κίνηση του προσώπου, κάθε βλέμμα, κάθε σιωπή και λέξη τους δεν είναι μόνο ρεαλιστική, αλλά δίνει και την ευκαιρία να συλλογιστούμε τη σχέση μεταξύ κινηματογράφου και ηθοποιού και πως πρέπει οι ηθοποιοί να αντιλαμβάνονται τους ρόλους τους. μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως πρόκειται για ταινία χαρακτήρων και όχι καταστάσεων, γι’ αυτό και στο τέλος αυτό που μένει είναι η πίκρα και όχι η αισιοδοξία. Γιατί ο Gay δεν προσπαθεί να ωραιοποιήσει τίποτα. Αντιλαμβάνεται τον θρήνο και τον αφήνει να υπάρξει.
Δεν ξέρω αν αποτελεί αυτό που θα λέγαμε «πρόταση», δεδομένου του ότι ο καιρός ανοίγει και, άλλωστε, αρκετές σκοτούρες έχουμε στα κεφάλια μας για να ασχολούμαστε με το επέκεινα. Αλλά είναι μια ταινία που έχει ενδιαφέρον, έστω και αν σκοτεινιάζει την ψυχή του θεατή. Όσοι θεωρείτε τους εαυτούς σας αρκετά ευέλικτους ώστε να ξεπεράσετε τον αντίκτυπό της, προχωρήστε στην αίθουσα.
Αφιερωμένο στον Νίκο Τριανταφυλλίδη. Ευχαριστώ για όλες τις συναυλίες στο Gagarin και για τους Αισθηματίες που δε θα πεθάνουν ποτέ, όσο κι αν ο θάνατος είναι αναπόφευκτος.
Με Απόκρυψη (El desconocido) *****
Ισπανία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Dani De La Torre
Πρωταγωνιστούν: Luis Tosar, Javier Gutiérrez, Elvira Mínguez
Διάρκεια: 102’
Μια ακόμα συνηθισμένη μέρα ξεκινά για τον Carlos, οικογενειάρχη τραπεζικό που η ζωή του έχει πάρει έναν τόνο ανίας τα τελευταία χρόνια. Μπαίνει στο αμάξι του και ετοιμάζεται να πάει τα παιδιά του σχολείο, όταν δέχεται μια κλήση με απόκρυψη σε ένα κινητό που δεν ανήκει σε κανένα από τα μέλη της οικογένειάς του. Ενημερώνεται πως κάθονται πάνω σε βόμβες, οι οποίες θα εκραγούν αν κανείς επιχειρήσει να σηκωθεί από τα καθίσματα. Αν θέλει να αποφύγει τη μοίρα που τον περιμένει, πρέπει να καταθέσει ένα υπέρογκο χρηματικό ποσό στο λογαριασμό του ανώνυμου εκβιαστή του. Σκηνοθεσία και ερμηνείες στην πένα, χτίζουν ένα από τα καλύτερα θρίλερ αγωνίας που έχουμε δει τον τελευταίο καιρό. Μα κάπου εκεί μπαίνει ένα μεγάλο «αλλά» και αυτό αφορά στο δεύτερο επίπεδό της. Πρώτον, όποτε αποφασίζει να εξετάσει τις ανθρώπινες σχέσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών, ο Dani De La Torre καταφεύγει φανερά στο μελόδραμα, ρίχνοντας το επίπεδο του σεναρίου και, κατ’ επέκταση, της ταινίας. Και δεύτερον, όσο και να φαίνεται υπερβολική ως ανάγνωση, έχω την εντύπωση πως οι τράπεζες αθωώνονται και ο εξαγριωμένος λαός βγαίνει εγκληματίας. Μπορεί (και κατά πάσα πιθανότητα έτσι είναι) ο σκηνοθέτης να ήθελε να περάσει ένα εντελώς διαφορετικό μήνυμα, να μας κάνει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το πραγματικό κτήνος, αλλά τελικά καταλήγει να εξισώνει τα δύο άκρα, πράγμα το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι κατακριτέο. Αν μπορείτε να το αγνοήσετε αυτό το σχόλιο, τότε σίγουρα θα περάσετε καλά. Για δες, τελικά, που μαζί με τις γαλλικές κομεντί ενδέχεται τα καλοκαίρια να μιλάμε και για ισπανικά θρίλερ.
Η Συμμορία των Μάγων 2 (Now You See Me 2) **1/2***
ΗΠΑ, 2016, , Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Jon M. Chu
Πρωταγωνιστούν: Jesse Eisenberg, Mark Ruffalo, Daniel Radcliffe
Διάρκεια: 115’
Οι Τέσσερις Καβαλάρηδες επανέρχονται στην ενεργό δράση. Αυτή τη φορά έχουν στοχοποιήσει έναν μεγιστάνα, του οποίου τις ανήθικες πράξεις προσπαθούν να ξεσκεπάσουν. Αυτό που δεν περίμεναν, ωστόσο, είναι πως θα αποτύγχαναν και θα αναγκάζονταν να αναλάβουν να διαπράξουν μια ληστεία για χάρη ενός ιδιοφυούς νεαρού επιχειρηματία, ονόματι Walter Mabry. Αυτό που τους ενώνει είναι ο κοινός τους σκοπός, η πτώση του μεγιστάνα, αλλά η ληστεία πρόκειται να αποτελέσει τη μεγαλύτερη πρόκληση που οι Καβαλάρηδες έχουν γνωρίσει. Η πρώτη ταινία ήταν μια διασκεδαστικότατη έκπληξη από το πουθενά που σε κράταγε από την αρχή μέχρι το τέλος. Έτσι και εδώ, η διασκέδαση προσφέρεται άπλετη χάρη στα ταλέντα τα οποία πρωταγωνιστούν, αλλά δεν παύει να μοιάζει σαν μια βεβιασμένη απόπειρα που σε πολλούς θα φανεί αχρείαστη. Πάντως ότι είναι διασκεδαστική ως ταινία είναι, κι ας στερείται βάθους.
Οιδιπόδειο αλά Γαλλικά (Lolo) *****
Γαλλία, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Julie Delpy
Πρωταγωνιστούν: Julie Delpy, Dany Boon, Vincent Lacoste
Διάρκεια: 99’
Η Violette, εργένισσα μητέρα ενός αγοριού, κάνει διακοπές κάπου στον γαλλικό νότο. Εκεί θα γνωριστεί με ένα άντρα διαφορετικό από εκείνην αλλά γλυκό στους τρόπους του και ελκυστικό, τον Jean-René. Θα ξαναβρεθούν στο Παρίσι και θα δεθούν ακόμα περισσότερο. Ο γιος της Violette, όμως, θα κάνει τα πάντα για να τους κρατήσει μακριά. Ψάχνοντας να βρούμε την ερπόμενη μεγάλη γαλλική επιτυχία, σκοντάφτουμε πάνω στη συγκεκριμένη άνοστη ταινία που ναι μεν έχει ορισμένες στιγμές που μπορούν να χαρακτηριστούν ως αστείες, αλλά κατά τα λοιπά κατατάσσονται στον φάκελο «μια από τα ίδια». Μέτρια στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Warcraft: Η Σύγκρουση Δύο Κόσμων (Warcraft: The Beginning) *1/2****
ΗΠΑ, 2016, , Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Duncan Jones
Πρωταγωνιστούν: Travis Fimmel , Ben Foster, Paula Patton
Διάρκεια: 123′
Ο κόσμος των Ορκ βρίσκεται λίγο πριν την ολοκληρωτική καταστροφή του και, προκειμένου να επιβιώσουν, οι κάτοικοί του ανοίγουν την πύλη που τους οδηγεί στον κόσμο του Azeroth. Οι άνθρωποι που κατοικούν αυτόν τον κόσμο δε θα αντιμετωπίσουν θερμά την άφιξη των Ορκ και η σύρραξη δε θα αργήσει να ξεσπάσει, με τα δύο στρατόπεδα να αντιμετωπίζουν θυσίες και γεγονότα που θα τους σημαδέψουν με πολλούς τρόπους. Χωρίς να έχω παίξει κανένα από τα παιχνίδια του franchise, άρα όντας ένας απλός θεατής. Ομολογώ πως έμεινα με ένα τεράστιο ερωτηματικό πάνω από το κεφάλι μου. δεν μπόρεσα να δεθώ με κανέναν από τους χαρακτήρες, δεν κατάλαβα τις αναφορές σε πρόσωπα, δεν ένιωσα συγκίνηση ούτε και αγωνία σε κανένα σημείο, βρίσκοντάς την επίπεδη και, εκτός του τομέα των εφέ (τα οποία είναι τυποποιημένα κομψοτεχνήματα από μόνα τους), τη βρήκα εντελώς επίπεδη. Οπότε τείνω να πιστέψω πως απευθύνεται αποκλειστικά στους φανς της σειράς, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί παραπάνω με το μύθο του Azeroth, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο αφορά το υπόλοιπο κοινό.
Το Κάλεσμα 2 (The Conjuring 2: The Enfield Poltergeist) *****
ΗΠΑ, 2016, , Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: James Wan
Πρωταγωνιστούν: Patrick Wilson, Vera Farmiga, Frances O’Connor
Διάρκεια: 133’
Η Lorraine και ο Ed Warren αναλαμβάνουν να επιλύσουν μια νέα υπόθεση με μεταφυσικό περιεχόμενο. Ταξιδεύουν στο Λονδίνο, όπου μια μητέρα που μεγαλώνει μόνη της τα τέσσερα παιδιά της τους κάλεσε. Ισχυρίζεται πως το σπίτι της έχει καταληφθεί από φαντάσματα, τα οποία απειλούν τις ζωές τους. Για μια ακόμα φορά, οι δύο επαγγελματίες κυνηγοί φαντασμάτων θα πρέπει να αναμετρηθούν με τα πνεύματα. Το πρώτο κακώς πλασάρεται ως η τελευταία μεγάλη ταινία τρόμου γιατί κάθε άλλο παρά τρομακτική ή έστω πρωτότυπη ήταν. Χιλιοειδωμένα πράγματα βασισμένα στην κουλτούρα του jumpscare παρά στο χτίσιμο της ατμόσφαιρας. Οπότε το sequel προφανώς και θα ακολουθήσει καθοδική πορεία, νερώνοντας τη φόρμουλα του πρώτου, σε βαθμό που καταντάει ενοχλητικό. Όχι όμως τόσο όσο το ξεκάθαρα φτιαγμένο για εμπορικούς σκοπούς Annabelle.
Η Γη της Επαγγελίας (Ziemia obiecana)
Πολωνία, 1975, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Andrzej Wajda
Πρωταγωνιστούν: Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, Andrzej Seweryn
Διάρκεια: 179’
Το πολιτικό πορτραίτο της μετάβασης της πατρίδας του Andrzej Wajda (πριν αυτός καταλήξει ένας αμφίβολων πολιτικών προθέσεων σκηνοθέτης) στον 20ο αιώνα κυκλοφορεί σε επανέκδοση. Η πόλη του Lodz γνωρίζει τεράστια ανάπτυξη λόγω της βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας της, κάτι που ωθεί τρεις νεαρούς φίλους διαφορετικών εθνικοτήτων και θρησκειών να συγκεντρώσουν κάποια χρήματα προκειμένου να ανοίξουν το δικό τους εργοστάσιο. Ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός θα αποδειχθεί τόσο μεγάλος, όμως, που οι τρεις φίλοι θα δουν από πρώτο χέρι τη δυσκολία επιβίωσης και την έλλειψη περιθωρίων στο νέο σύστημα που εγκαθιδρύεται και τους αναγκάζει να προσαρμοστούν, εγκαταλείποντας όποια υπόνοια ηθικής είχαν προηγουμένως. Ένα δριμύ «κατηγορώ» απέναντι στον καπιταλισμό, με τον σκηνοθέτη να παραδίδει μια από τις καλύτερες ταινίες του.