Τον Ιούλιο η Ανάφη άλλαξε ύφος

Φαινόμενο είναι κάτι που εμφανίζεται ή γίνεται ορατό, αλλά το οποίο μπορεί, με την ίδια ευκολία, να επανέλθει στη λήθη ή στην αφάνεια.  Το Phenomenon είναι ένα πρόγραμμα για τη σύγχρονη τέχνη που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια στο νησί της Ανάφης. Διοργανώνεται από την Association Phenomenon και τη Συλλογή Kerenidis Pepe. Η πρώτη έκθεση πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο 2015 με τη συμμετοχή έξι καλλιτεχνών -Κώστας Μπασάνος, Alejandro Cesarco, Daniel Gustav Cramer, Angela Detanico/Rafael Lain, Haris Epaminonda, Νίνα Παπακωνσταντίνου-  οι οποίοι φιλοξενήθηκαν στο νησί και δημιούργησαν επιτόπου.

Η Ανάφη έγινε ορατή στους Αργοναύτες όταν το βέλος του Απόλλωνα έσκισε το σκοτάδι και έριξε φως επάνω της. Απλές δράσεις μπορούν να μας κάνουν να δούμε εκ νέου το τι υπάρχει γύρω μας και να δώσουμε προσοχή σε πράγματα που μέχρι τώρα πέρναγαν απαρατήρητα.

Η εγκατάσταση της Νίνας Παπακωνσταντίνου αυξομειώνει, με πολύ απλά μέσα, το φως μέσα στο χώρο μίας σχολικής τάξης και δημιουργεί ένα περιβάλλον μεταξύ μέρας και νύχτας, ανάμεσα στο τώρα και το τότε, όπου το φως αλληλεπιδρά με κείμενο και δημιουργεί μία ονειρική εμπειρία.

Τα έργα του Κώστα Μπασάνου εξετάζουν τον ορίζοντα ως χωροχρονικό σημείο μετάβασης από το φως στο σκοτάδι. Οι φωτογραφίες μεγεθυμένου φωτογραφικού φιλμ δημιουργούν φανταστικούς ορίζοντες, εκθαμβωτικούς μα και δυστοπικούς.

Η Ανάφη ήταν επίσης τόπος εξορίας μεταξύ των δύο πολέμων. Ολόκληρες κοινότητες είχαν κτιστεί από τους εξόριστους που έδωσαν ονόματα στους δρόμους, είχαν δικά τους κυβερνητικά σώματα, εφημερίδες και γιορτές. Αυτό το κομμάτι της ιστορίας σήμερα έχει λησμονηθεί. Έχουν γίνει αόρατοι. Αόρατοι νιώθουν συχνά και οι τωρινοί κάτοικοι, όταν το νησί παραμένει αποσυνδεδεμένο από την υπόλοιπη Ελλάδα για μέρες. Ο αγώνας της περιφέρειας είναι συχνά μία πάλη ανάμεσα σε μια θέση στην ιστορία και τη λήθη.

H Haris Epaminonda δημιουργεί ένα δίκτυο αφήγησης σε όλο το νησί, χρησιμοποιώντας ετερογενή στοιχεία: ένα κείμενο που περιγράφει μια θαλασσινή σκηνή σε ένα κινέζικο βάζο κρέμεται σε μια στάση λεωφορείου, μια προβολή βίντεο των αριθμών των μονών σελίδων ενός βιβλίου μετράει το χρόνο και εναλλάσεται καθημερινά με μιο προβολή βίντεο ενός φεγγαριού. Θραύσματα που δημιουργούν ένα ανοικτό, μη-ιεραρχικό σύμπαν.

Ο Daniel Gustav Cramer δημιουργεί ιστορίες με εικόνες και κείμενα που ταυτόχρονα κρύβουν και αποκαλύπτουν, όπως μια μικρή σφαίρα σιδήρου που συνεχώς μετακινείται κατά τη διάρκεια της έκθεσης ή ένα βιβλίο που περιέχει τα ονόματα των κατοίκων της Ανάφης.

Είτε κοιτάμε κάτι, είτε θυμόμαστε το παρελθόν, το κάνουμε μέσω της γλώσσας. Αυτό που βλέπουμε διαμορφώνεται από το όνομα που του έχουμε ήδη αποδώσει. Η εμπειρία του να ατενίζεις το Αιγαίο είναι κάτι περισσότερο από το να ατενίζεις τη θάλασσα.

Οι Angela Detanico και Rafael Lain εφευρίσκουν νέους τρόπους γραφής που μας επιτρέπουν να δούμε τον κόσμο με άλλα μάτια. Στο Lexicon, μεταμορφώνουν τα αστέρια του ουρανού σε γράμματα της Ελληνικής αλφάβητου και στη συνέχεια σχεδιάζουν νέους αστερισμούς χρησιμοποιώντας την φράση του Ηρακλείτου «Κάλλιστος Κόσμος».

Στο Archipelagos, χρησιμοποιούν πέτρες και γράφουν Αρχιπέλαγος, την αρχαία ονομασία του Αιγαίου Πελάγους, σε ένα σύστημα γραφής με ανθρώπινα βήματα: ένα βήμα για άλφα, δύο βήματα για βήτα, κτλ.

Στο Longitude/Latitude το απλό σύστημα γραφής Pilha, όπου το άλφα ταυτίζεται με ένα πλακάκι γραφίτη, το βήτα με δύο πλακάκια, κτλ., βάζει ένα ορατό σημάδι στην Ανάφη, μετατοπίζοντας το σημείο εστίασης και φέρνοντας την περιφέρεια στο κέντρο.

Ο Alejandro Cesarco δημιουργεί λίστες περιεχομένων βιβλίων που δεν έχουν ακόμη γραφτεί και δρουν σαν ένα δίκτυο προσωπικών παραπομπών.

Έξι καλλιτέχνες, έξι στάσεις λεωφορείου

Κάθε καλλιτέχνης κλήθηκε να δημιουργήσει μία αφίσα ειδικά για το φαινόμενο, οι οποίες τοποθετήθηκε σε κάθε μία από τις έξι στάσεις λεωφορείων του νησιού. Οι στάσεις, ως ανοικτά white cubes, επεκτείνουν την έκθεση σε όλο το νησί.