Αν έχετε διασχίσει έστω και μια φορά την λεωφόρο Λένορμαν, δεν μπορεί παρά να έχετε θαυμάσει το πρώην δημόσιο Καπνεργοστάσιο, που δεσπόζει αυστηρό λίγο πριν το τέλος της. Ξεκίνησε την λειτουργία του το 1930 και φιλοξένησε δεκάδες καπνοβιομηχανίες, μαζί με αποθήκες, τελωνείο και εστιατόρια εργαζομένων. Τμήματά του χρησιμοποιήθηκαν αργότερα ως φυλακές, καταφύγια προσφύγων και κρατικές υπηρεσίες, ενώ το 1989 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο. Από το 2000 έχει περάσει στα χέρια της Βουλής των Ελλήνων, στεγάζοντας τη βιβλιοθήκη και το τυπογραφείο της.
Waiting for the Barbarians, Glenn Ligon
Το 2021 όμως, το πρώην δημόσιο ανοίγει την επιβλητική μεταλλική του «Πύλη» στο κοινό.
Ο οργανισμός ΝΕΟΝ ανέλαβε την αναμόρφωση της ισόγειας βόρειας-βορειοδυτικής πτέρυγας, του επιβλητικού αιθρίου και του κτιρίου του πρώην τελωνείου, για να μπορέσει από δω και πέρα να λειτουργήσει ως χώρος τέχνης και να αποκτήσει πολιτιστικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Πλέον, το Καπνεργοστάσιο αποκτά και πάλι ζωή, κάτι που ειδικά εμείς που μένουμε κάπου ανάμεσα στα Σεπόλια και τον Κολωνό αναμέναμε χρόνια. Η περιέργεια μας να δούμε επιτέλους τι κρύβει μέσα του, θα πάψει να υπάρχει.
“Kuba”, Kutluğ Ataman
Ο ιδρυτής του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Από τις 11 Ιουνίου έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2021, το πρώην δημόσιο Καπνεργοστάσιο θα φιλοξενήσει την έκθεση «Portals/Πύλες», που θέλει να κάνει τον αριθμό 218 της Λένορμαν, τόπο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών για τους Αθηναίους και όχι μόνο. 59 καλλιτέχνες από 27 χώρες, 15 νέες αναθέσεις έργων από τον ΝΕΟΝ και 18 Έλληνες καλλιτέχνες συναντιούνται στα 6.500 τ.μ που αναμόρφωσε ο ΝΕΟΝ και υπόσχονται να μας βάλουν να σκεφτούμε με έναν εναλλακτικό τρόπο.
Εγκατάσταση με κοκκινωπά νεροκάρδαμα, Danh Võ.
Untitled, Γιάννης Κουνέλλης
Με αφορμή την επέτειο για τα 200 από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης, η έκθεση φιλοδοξεί να γεννήσει ιδέες και προβληματισμούς της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, ενώ ταυτόχρονα προσεγγίζει τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται μέσα από την αλλαγή και την ανατροπή. Ο τίτλος της έκθεσης «Πύλες» προμηνύει την επιθυμία των υπευθύνων να μετατρέψουν το Καπνεργοστάσιο σε ένα μέρος, όπου ο καθένας θα μπορεί να εκφράζεται και να συνδιαλέγεται με τους δικούς του όρους. Να αποτελέσει δηλαδή, ένα δυναμικό κέντρο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών, ένα σημείο μετάβασης από έναν κόσμο σε έναν άλλο, όπως έγραψε η Αρουντάτι Ρόι, συγγραφέας του βιβλίου «Ο Θεός των μικρών πραγμάτων» στους «Financial Times» στις 3 Απριλίου 2020, με αφορμή το ρήγμα που δημιούργησε η πανδημία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Σύμφωνα με την Ινδή συγγραφεά, η πανδημία ανοίγει μια πύλη και μένει σ’ εμάς να διαπραγματευτούμε τη μετάβασή μας μέσα από αυτήν.
Try again. Fail again. Fail better, Νίκος Ναυρίδης
Όταν μπαίνεις στο Καπνεργοστάσιο, δεν μπορείς παρά να μαγευτείς από τον όγκο του και τον τρόπο που καταφέρνει και στέκει αγέρωχο τόσα χρόνια. Στο αίθριο το πρώτο έργο που μαγνητίζει την ματιά σου, είναι το «Waiting for the Barbarians» του Αμερικανού καλλιτέχνη Glenn Ligon, ο οποίος προσπαθεί να εξερευνήσει το εύπλαστο δυναμικο της γλώσσας, μέσα από τις εννέα διαφορετικές μεταφράσεις των τελευταίων στίχων του ποιήματος «Περιμένοντας τους Βαρβάρους» του Κωνσταντίνου Καβάφη: «Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις». Λίγο πιο δίπλα ο βραβευμένος Όσκαρ σκηνοθέτης, Steve McQueen, μας καλεί να δούμε κατάματα την βαναυσότητα που αντιμετωπίζουν τα μαύρα σώματα, από τότε που οι λευκοί Ευρωπαίοι τα στίβαξαν για πρώτη φορά στα καράβια που μετέφεραν σκλάβους, μέχρι και την ημέρα που ο Τζορτζ Φλόιντ ξεψύχησε κάτω από το γόνατο του λευκού αστυνομικού, Ντέρεκ Σωβίν. Ο McQueen με τα χέρια και τα πόδια του δεμένα και ένα σιδερένιο κολάρο γύρω από τον λαιμό, δεν μας αφήνει να ξεχάσουμε. Στο πατάρι, δεσπόζει το έργο του Γιάννη Κουνέλλη με τίτλο «Untitled». Δημιουργημένο το 2005, θυμίζει ένα κομμάτι γης με σειρές από ρούχα σφιχτά τυλιγμένα σε φύλλα μολύβδου που εναλλάσσονται με χώμα, όπου φυτρώνουν κάκτοι.
348 West 22nd St., Apt. A & Corridor, New York, NY 10011,Do Ho Suh
Κάθε έργο μοιάζει να εναρμονίζεται τέλεια με τον χώρο, ενώ κάθε ένα ξεχωριστά μας καλεί να σκεφτούμε και μια άλλη πτυχή της ζωής. Πραγματικές «Πύλες» που ανοίγουν συζητήσεις, αλλά και ορίζοντες. «Πύλες» που μας οδηγούν σε έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης. Το μέρος, όπου κάποτε εκατοντάδες καπνεργάτες, στοιβάζονταν καθημερινά για να βγάλουν τα προς το ζην, μεταμορφώνεται πια σε έναν χώρο, όπου στοιβάζονται ιδέες και νοήματα.
Steve McQueen Portrait as an Escapologist
Με την έκθεση αυτή, δίνεται στο κοινό η ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά το εσωτερικό του Καπνεργοστασίου, που αποτελεί ένα ξεχωριστό κτίριο, αλλά και να έρθει σε επαφή με μια μορφή τέχνης, που σκοπό έχει να ξυπνήσει μνήμες και να ανοίξει διάλογο. Έτσι, εκείνο το μικρό κομμάτι γης που ακροβατεί ανάμεσα στα δυτικά προάστια και το κέντρο, αποκτά επιτέλους την σημασία που του είχαν στερήσει τόσα χρόνια και αρχίζει να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην καλλιτεχνική ζωή της πόλης.
Portals / Πύλες: 11/6-31/12
Πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο – Βιβλιοθήκη και Τυπογραφείο Βουλής, Λένορμαν 218
Συνεργασία: Βουλή των Ελλήνων + ΝΕΟΝ
Επιμέλεια: Ελίνα Κουντούρη, διευθύντρια του ΝΕΟΝ & Madeleine Grynsztejn, Pritzker Director, Museum of Contemporary Art Chicago
Διοργάνωση: ΝΕΟΝ
Είσοδος Ελεύθερη
Λόγω των μέτρων υγειονομικού χαρακτήρα, επιτρέπεται συγκεκριμένος αριθμός ατόμων μέσα στο χώρο. Απαραίτητη η προκράτηση θέσης στο neon.artsvp.co.