ΤΕΧΝΕΣ

Το νέο πρόγραμμα της Στέγης είναι ένα αντίδοτο στη μοναξιά

Φέτος η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μας καλεί να μιλήσουμε για σχέσεις. Για την ανάγκη μας να σχετιζόμαστε, να αγαπάμε, να συνδεόμαστε, παρουσιάζοντας καλλιτεχνικά έργα-αντίδοτα στη μοναξιά, που έχουν στον πυρήνα τους την ανάγκη μας να αλληλοσχετιζόμαστε, την ανάγκη μας να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μέσα από το βλέμμα του άλλου, την ανάγκη μας να συνάψουμε ουσιαστικές σχέσεις: ερωτικές, φιλικές, γονεϊκές, σχέσεις με τον εαυτό μας, την κοινωνία και τον κόσμο. 

Αν οι περσινές παραγωγές έριξαν φως στη διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, τους φασισμούς της καθημερινότητας και την τελετουργία ως μια ευκαιρία για εσωτερική μετακίνηση, τότε δικαίως σε αυτό το επόμενο στάδιο, οι φετινές παραγωγές μιλούν για την αγάπη, για τα μικρά ή μεγάλα σκιρτήματα, αυτά που μας βοηθούν να ζήσουμε, να αντέξουμε τις προκλήσεις της ζωής, την καθημερινότητα, τις κοινωνικές αδικίες, τις προσωπικές μας ανησυχίες. Οι σχέσεις είναι το καταφύγιό μας και η Στέγη φέτος μάς καλεί να ζήσουμε μέσα από τις προτάσεις της, όσες «σχέσεις» δεν χωρούν σε μία μόνο ζωή.

O Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, αναφέρει: «Το 2025, το Ίδρυμα Ωνάση γιορτάζει 50 χρόνια από την ίδρυσή του – μισός αιώνας εστιασμένος στην καινοτομία, τη δημιουργία και την αλλαγή. Γιορτάζουμε επίσης 15 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι μια ευκαιρία να κοιτάξουμε πίσω στη διαδρομή μας, γεμάτη από πρωτοβουλίες και μεγάλες κατακτήσεις, αλλά και να προχωρήσουμε μπροστά με νέα οράματα. Αυτές οι δύο επέτειοι δεν σηματοδοτούν με κανέναν τρόπο μόνο μια ιστορική αναδρομή. Σηματοδοτούν μια ακόμα πιο θαρρετή ματιά στο μέλλον. Αυτή την επετειακή χρονιά, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στρέφει την προσοχή της στις ανθρώπινες σχέσεις, φωτίζοντας την ομορφιά που κρύβεται σε αυτές. Το νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της σεζόν 2024-25 είναι μια γιορτή της τέχνης και της ζωής, που φέρνει ξανά κοντά δημιουργούς και κοινό, αναδεικνύοντας τη δύναμη των ανθρώπινων συνδέσεων, τη διαφορετικότητα, τη συμπερίληψη, καθώς και τα ταλέντα της σύγχρονης δημιουργίας».

Γιώργος Κουτλής, Οξυγόνο ©Panos-Kefalos

Το πρόγραμμα της σεζόν περιλαμβάνει παραγωγές θεάτρου, χορού, μουσικής, συζητήσεις, ταινίες, εκθέσεις και φεστιβάλ στη φυσική σκηνή και στον ψηφιακό κόσμο, αλλά και πολλές πρωτοβουλίες εκτός Στέγης. Η προπώληση για επιλεγμένες και για περιορισμένο αριθμό θέσεων παραγωγές αρχίζει στις 23 Σεπτεμβρίου, ενώ το καθιερωμένο εναρκτήριο πάρτι στη γειτονιά της Στέγης επιστρέφει την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου

Το θέατρο και ο χορός στη Στέγη για τη σεζόν 2024-2025 διαποτίζονται από την ανάγκη για αγάπη, προς εμάς και τους ανθρώπους μας. Μάλιστα, φέτος βλέπουμε παραστάσεις από νωρίς, καθώς η Στέγη μάς καλεί να αλλάξουμε τις κυριακάτικες συνήθειές μας. Κάθε Κυριακή, στην Κεντρική Σκηνή οι παραστάσεις ξεκινούν στις 14:00 και στη Μικρή Σκηνή στις 17:00. Γιατί οι Κυριακές υπόσχονται μια νέα, μοναδική εμπειρία στη Στέγη, με παραστάσεις σε έκδοση αποκλειστικά «ματινέ».

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, σημειώνει για τον προγραμματισμό της σεζόν 2024-25: «Στις φετινές παραγωγές, η Στέγη μιλάει για την αγάπη, ως την απαραίτητη δύναμη για να παλεύουμε, να ονειρευόμαστε και να εξελισσόμαστε ως άνθρωποι και ως πολίτες, φτιάχνοντας κοινότητες. Οι σχέσεις είναι το στήριγμά μας, η ντοπαμίνη για να διεκδικήσουμε μια πιο τρυφερή, πιο ενδιαφέρουσα ζωή, για εμάς και για τους άλλους, για όλους μας. Είναι το αντίδοτο στην ανία και τη βαρεμάρα της τακτοποιημένης επανάληψης. Χωράει η ιστορία ενός μεγάλου έρωτα μέσα σε μία ώρα παράστασης; Χωράει μια δυνατή ανάμνηση στο άκουσμα ενός τραγουδιού; / Η τέχνη ξέρει το παιχνίδι του χρόνου. Κι εμείς καλούμαστε να το παίξουμε, για να αναλογιστούμε ότι στην πτήση και στην πτώση οι σχέσεις είναι ο τόπος όπου νιώθουμε ζωντανοί».

Στεφανία Γουλιώτη, Nat Randall, Anna Breckon, The Second-Woman ©Pinelopi Gerasimou

Θεατρικές παραστάσεις και χορός

Η σεζόν αρχίζει με ξένους δημιουργούς να σκηνοθετούν Έλληνες ηθοποιούς. Οι Nat Randall και Anna Breckon, στην πρώτη εμφάνισή τους στην Ελλάδα, σκηνοθετούν τη Στεφανία Γουλιώτη, σε ένα 24ωρο happening, έναν πρωτόγνωρο θεατρικό μαραθώνιο, όπου η ηθοποιός ερμηνεύει την ίδια σκηνή 100 φορές με 100 διαφορετικούς παρτενέρ, με τη χημεία κάθε νέου ζευγαριού να αποκαλύπτει την ομορφιά και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων (The Second Woman, 5.10.2024). 

Ο Tiago Rodrigues, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν, επιστρέφει για τρίτη φορά στη Στέγη και, σε καλλιτεχνική συνεργασία με την Αργυρώ Χιώτη, ανεβάζει στη Μικρή Σκηνή τους Νίκο Καραθάνο και Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, για να αφηγηθούν μια αγάπη, με το πρώτο θεατρικό του έργο, ένα μεγάλο ερωτικό ποίημα, όπου δύο άνθρωποι γίνονται μία φωνή, ένα καρδιοχτύπι (Ο Χορός των εραστών, 10.10.2024–19.1.2025).

Νίκος Καραθάνος, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Tiago Rodrigues, Ο χορός των εραστών ©Pinelopi Gerasimou

H Στέγη ανεβάζει φέτος στην Κεντρική Σκηνή δύο σημαντικούς δημιουργούς της Generation Z, τον Γιώργο Κουτλή και τον Mario Banushi. Ο Γιώργος Κουτλής, με σημείο εκκίνησης την ερωτική σχέση του Σάσα και της Σάσα, σκηνοθετεί έναν θίασο 25 εκπροσώπων της Gen Z για να μιλήσουν για όλα όσα τους στερούν ή τους προσφέρουν οξυγόνο, σε μια spiritual rave εμπειρία με τους dj Reign of Time στα decks, μεταγράφοντας στο σήμερα ένα από τα έργα-ορόσημα των 00s του Ivan Vyrypaev (Οξυγόνο, 21.11.2024–12.1.2025). O Mario Banushi, αντλώντας έμπνευση από προσωπικά βιώματα, στήνει ένα ανίερο ιερό στη σχέση μητέρας και παιδιού. Για να την υμνήσει. Να την ξορκίσει. Να τη γεμίσει τάματα και αναθέματα. Μια παράσταση-αντίδωρο στις γυναίκες που μας έθρεψαν (MAMI, 6.2–22.3.2025).

Mario Banushi, MAMI ©Stephie Grape

Τον Φεβρουάριο ταξιδεύει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης η Νέκυια του κορυφαίου δημιουργού της ελληνικής ροκ σκηνής, Γιάννη Αγγελάκα, και του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα χορογράφου, Χρήστου Παπαδόπουλου. Έκανε πρεμιέρα στη Στέγη, έγινε sold out, εκδόθηκε σε βιβλίο, ταξίδεψε στο Άμστερνταμ και, τώρα, ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη. Η Νέκυια, η εμβληματική ραψωδία «λ» της Οδύσσειας, είναι η “surround” ηχοτροπική κατάβαση στον Άδη που δημιουργήθηκε για να μας μυήσει στη ζωή (Νέκυια, 14-16.2025).

Χρήστος Παπαδόπουλος, Γιάννης Αγγελάκας, Νέκυια ©Pinelopi Gerasimou

Ο Romeo Castellucci επιστρέφει στην Αθήνα, σε συμπαραγωγή της Στέγης, με ένα από τα πιο ριζοσπαστικά κείμενα της Δυτικής λογοτεχνίας. Η Βερενίκη του Ρακίνα μεταμορφώνεται από μια Ιζαμπέλ Ιπέρ όπως δεν την έχουμε ξαναδεί, με τους ανδρικούς ρόλους να στέκονται γύρω της ως βουβά πρόσωπα και τον θρήνο του χαμένου έρωτά της να αντηχεί μέσα μας και γύρω μας. Ένα έργο για την τρέλα, την αλήθεια και το ψέμα του να αγαπάς και να αγαπιέσαι. (Βερενίκη, 26–30.3.2025).

Romeo Castellucci, Ιζαμπέλ Ιπέρ, Βερενίκη ©Alex Majoli

Στο φετινό ODD (Onassis Dance Days, 3–6.4.2025) η Στέγη στρέφει το βλέμμα στη σχέση εικαστικότητας και σύγχρονου χορού. Με προσκεκλημένο από το εξωτερικό τον εικονοκλάστη χορογράφο Damien Jalet και το έργο του, Planet (wanderer) (4–6.4.2025), μια χορογραφική αναμέτρηση με την αδάμαστη ομορφιά της φύσης, με οχτώ πλάσματα, οχτώ πλανήτες. Το ODD φέτος αναδεικνύει δημιουργούς του χορού, οι οποίοι ερευνούν τα όρια της εικαστικότητας και της κίνησης, τις πολιτικές της αισθητικής και της μόδας, καθώς και το θέαμα ως το πιο ανθεκτικό φετίχ. Το πλήρες πρόγραμμα του φεστιβάλ θα ανακοινωθεί σύντομα.

Damien Jalet, PLANET [WANDERER] © Rahi Rezvani

Τον Μάιο, o Χρήστος Παπαδόπουλος καταθέτει το πιο προσωπικό έργο του και συνδέει την υλικότητα του ήχου με τη μουσικότητα των σωμάτων. Για τον διεθνή Έλληνα χορογράφο, η πρώτη παρόρμηση για τη δημιουργία του νέου του έργου θεμελιώνεται σε ακουστικές μνήμες της παιδικής και νεανικής του ηλικίας, συλλογικές και συνδεδεμένες με τη μοίρα του τόπου μας, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι άμεσα ορατό (προσωρινός τίτλος: My Fierce Ignorant Step, 8–18.5.2024).

Χρήστος Παπαδόπουλος, MY FIERCE IGNORANT STEP © Πάνος Κέφαλος

Μουσική

Στη μουσική, το εναρκτήριο πάρτι στη γειτονιά της Στέγης θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 3 Οκτωβρίου. Την ένταση θα ανεβάσει ένα πολυσυλλεκτικό lineup με αναπάντεχα ονόματα της εγχώριας και διεθνούς μουσικής σκηνής: o Αθηναίος μύστης της northern soul και κυνηγός σπάνιων βινυλίων, DJ Breakin Moves, η νέα φωνή της ελληνικής ραπ, Ladele, η Billie Kark με το δικό της Πάρτι, το φαινόμενο της ελληνικής house και τέκνο σκηνής, K.atou, το δυναμικό hip-hop δίδυμο των Joker/Two-Face και, τέλος, η εκρηκτική Αυστραλιανή DJ και παραγωγός HAAi με τη μελωδική τέκνο της. Το πρόγραμμα ξεκινά με ένα μαγικό παιδικό πρόγραμμα με ακροβατικά, ζογκλέρ και πολλές άλλες εκπλήξεις.

Τον Νοέμβριο, το έργο του Κ. Π. Καβάφη θα ζωντανέψει ξανά μέσα από τις μελωδίες του Δημήτρη Παπαδημητρίου σαν «μια παλιά έξις» ή «ένας εφηβικός έρωτας», καθώς η Στέγη παρουσιάζει για δεύτερη φορά το έργο του συνθέτη, «…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός» (2.11.2024), το οποίο γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε στα επίσημα εγκαίνια της εμβληματικής Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, τον Οκτώβριο του 2002, και πέρυσι ανέβηκε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.

Δημήτρης Παπαδημητρίου, “…που γι’ Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός” ©Andreas Simopoulos

Το STEGI.RADIO καταλαμβάνει τη Στέγη για δεύτερη χρονιά, μεταμορφώνοντάς την σε μια καλειδοσκοπική μουσική σκηνή με εγχώριους και διεθνείς καλεσμένους της ηλεκτρονικής μουσικής και το Takeover γίνεται πλέον θεσμός. Μέσα σε τρεις ημέρες και από τρία stages, το ραδιόφωνο ξεδιπλώνει τον πολυσυλλεκτικό του χαρακτήρα. Το lineup περιλαμβάνει μέχρι στιγμής τους Kittin, Robert Hood, David Vunk, Irreversible Entanglements και Vassilina, ενώ αναμένονται και νέες προσθήκες που θα αποκαλυφθούν σταδιακά (STEGI.RADIO Takeover, 23–25.1.2025).

STEGI.RADIO Takeover © Πηνελόπη Γερασίμου

Η «Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού» και η συνεργασία της Στέγης με το Πάντειο Πανεπιστήμιο συμπληρώνουν 10 χρόνια. Με αφορμή αυτή την επέτειο, τρεις νέοι μουσικοί κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια διευρυμένη επιμελητική ομάδα για να διαμορφώσουν από κοινού το φετινό μουσικό πρόγραμμα. Οι μουσικές της «Γέφυρας» για αυτή τη σεζόν μάς ταξιδεύουν σε αμερικανικούς αυτοκινητόδρομους και μονοπάτια στα βουνά των Βαλκανίων, αλλά και σε μονόδρομους της ύπαρξης και παράτολμες μεταβάσεις στον χωροχρόνο (Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού, 6–7.3.2025).

Στη 14η έκδοσή του, το Borderline Festival παρουσιάζει διαφορετικές και συμπληρωματικές εκφάνσεις του σύγχρονου ηλεκτρονικού ήχου. Ένας αφαιρετικός, ambient και deep listening κόσμος συναντιέται με μια έντονη και σωματική εμπειρία ακρόασης μέσα από cross-genre DJ sets από καλλιτέχνες που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της διεθνούς πειραματικής χορευτικής μουσικής (Borderline Festival, 10–12.4.2025).

Borderline Festival ©Pinelopi Gerasimou

Για τρίτη χρονιά, η Στέγη επιστρέφει στην Κόνιτσα, μαζί με τον βραβευμένο με Grammy μουσικό παραγωγό Christopher King, με το τριήμερο μουσικό φεστιβάλ Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων, που συνδυάζει τους παραδοσιακούς ήχους των Βαλκανίων με πειραματικούς αυτοσχεδιασμούς και εθνογραφικό κινηματογράφο. Εξερευνώντας περαιτέρω το διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμά του, σε αυτό το τρίτο ετήσιο φεστιβάλ θα είναι προσκεκλημένοι, μεταξύ άλλων, μουσικοί από την ελληνική ποντιακή παράδοση, την κεντρική Βουλγαρία, τα ελληνικά νησιά, τα Καρπάθια όρη, τη Μικρά Ασία. Τις δύο πρώτες βραδιές θα πραγματοποιηθούν επίσης προβολές ισάριθμων ταινιών (Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων, 27–29.6.2025).

Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων ©Pinelopi Gerasimou

Συζητήσεις, ψηφιακές και εικαστικές τέχνες

Οι συζητήσεις στη Στέγη περιλαμβάνουν σημαντικές φωνές της εποχής μας. Η Miranda July, σκηνοθέτρια, συγγραφέας, εικαστικός και περφόρμερ, θα παρουσιάσει ένα μέρος του κινηματογραφικού της έργου, καθώς και το τελευταίο της μυθιστόρημα, All Fours (2024), ένα βιβλίο που έχει προκαλέσει αίσθηση, στην Κεντρική Σκηνή (15.1.2025). Ο Χιλιανός συγγραφέας Benjamin Labatut (Όταν παύουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο, Maniac κ.ά.), ο οποίος χαρακτηρίστηκε ως το «νέο παγκόσμιο λογοτεχνικό φαινόμενο», με το προσωπικό του υβριδικό είδος που ακροβατεί ανάμεσα στην επιστήμη και τη μυθοπλασία, θα μιλήσει για το συναρπαστικό και πολυμεταφρασμένο έργο του στην Κεντρική Σκηνή (άνοιξη 2025). Παράλληλα, συνεχίζονται οι συζητήσεις του Society Uncensored για φλέγοντα ζητήματα και κοινωνικά θέματα του «εδώ και τώρα»: ευθανασία, ελληνική ραπ, ελληνοαλβανική κοινότητα.

Συζητήσεις, Miranda July ©Elizabeth Wienberg

Στις ψηφιακές τέχνες, τα Plásmata επιστρέφουν στην Αθήνα τον Μάιο του 2025 και, ξεκινώντας από τον κοινό και δημόσιο χώρο, εστιάζουν στο οργανικό και στην ύλη, αναζητούν νέες μορφές land art και, ταυτόχρονα, ενσωματώνουν την ψηφιακότητα στην καλλιτεχνική και δημιουργική έκφραση. Τα Plásmata III είναι ένα ζωντανό εργαστήριο, μια διατοπική μηχανή επιθυμίας, ονείρων και σωμάτων, ανθρώπινων και μη (Μάιος – Ιούνιος 2025).

Plasmata ©Pinelopi Gerasimou

Στo Onassis AiR, το πρόγραμμα καλλιτεχνικής έρευνας και φιλοξενίας του Ιδρύματος Ωνάση, καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες από όλο τον κόσμο θα παρουσιάσουν το έργο τους μέσα από ζωντανές δράσεις, προβολές, περφόρμανς, ομιλίες, πολυμεσικές εγκαταστάσεις, ηχοτοπία κ.ά. (Onassis AiR Open Days, 1 & 2.11.2024, 21 & 22.3.2025, 20 & 21.6.2025).

Έξω στην πόλη, η αρχιτέκτονας και ζωγράφος Ελένη Ψυλλάκη δημιουργεί στη γειτονιά της Στέγης, στην οδό Λαγουμιτζή 42, μια νέα εικαστική παρέμβαση, την τοιχογραφία με τίτλο “Μια Γυναικεία Φιγούρα με Κόκκινη και Μοβ Φορεσιά”, που αναπαριστά τη σχηματοποιημένη φιγούρα μιας γυναίκας σε έναν αρχαίο κρητικό ελαιώνα.

Κινηματογράφος

Στη Στέγη θα πραγματοποιηθεί  η πανελλήνια πρεμιέρα του πολυσυζητημένου έπους του Francis Ford Coppola, Megalopolis, σε συνεργασία με το 30ό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας». Πρόκειται για μια επική sci-fi αλληγορία, μια μπαρόκ σάτιρα της ανθρώπινης ματαιοδοξίας και ένα είδος ρομαντικής παρακαταθήκης του Κόπολα στις επόμενες γενιές, που θα προβληθεί στην Κεντρική Σκηνή στις ειδικά διαμορφωμένες συνθήκες με τις οποίες φιλοξενείται σε επιλεγμένες διοργανώσεις στον κόσμο (Megalopolis, 11.10.2024).

Francis Ford Coppola, Megalopolis ©CAESAR FILM LLC.

Σε συμπαραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση, ετοιμάζονται ταινίες από τους: Romain Gavras (Sacrifice), Γιάννη Οικονομίδη (Σπασμένη Φλέβα), Εύη Καλογηροπούλου (Κόρη), Σταύρο Πετρόπουλο (Pirateland) και Ευθύμη Kosemund-Σανίδη (Μικρός Θάνατος). Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση παρουσιάζει δικές του παραγωγές ντοκιμαντέρ: Εύα Στεφανή (Η Καρδιά του Ταύρου), Τάσος Λάγγης (νέο ντοκιμαντέρ για την Αθήνα), Ιλίρ Τσούκο (KΑΙ ΕΛ KΑΙ ΑΛ), Χρήστος Σαρρής (Eternal Desires: Ο κόσμος του Κ. Π. Καβάφη, από την Αλεξάνδρεια στη Νέα Υόρκη).

Αναλυτικά το πρόγραμμα της Στέγης, ΕΔΩ
Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά

Share
Published by
Αντιγόνη Πάντα-Χαρβά