Categories: ΣΙΝΕΜΑ

Η «Θεία» Κωμωδία των Monty Python

Μερικώς Pythonesque…Αν ανοίξετε ένα οποιοδήποτε τίμιο αγγλικό λεξικό, τότε υπάρχει σοβαρή περίπτωση να πέσετε πάνω σε αυτό το λήμμα. Το «Παϊθονικό», είναι αυτό που χαρακτηρίζει το άναρχο χιούμορ του διασημότερου βρετανικού κωμικού team, που επιστρέφει για μια χούφτα παραστάσεων στο Λονδίνο. Η μόδα βέβαια, επιτάσσει τις κλασικές μπάντες να επανενώνονται για μια τελευταία στιγμή δόξας -ή στην περίπτωση των Scorpions για περίπου διακόσες- γι’ αυτό και φαντάζει κάπως παράξενο όταν διαβάζουμε για την επανένωση των Monty Python. Όμως, δεν ξέρουμε αν θα συμβεί κάτι διαφορετικό στα sold-out (μέσα σε 44 δευτερόλεπτα!) show  που δίνουν αυτή την περίοδο στο Ο2 του Λονδίνου.

Εκτός βέβαια από την απώλεια του Graham Chapman, του πιο αναρχικού (σε νοοτροπία) από τα βασικά μέλη του γκρουπ. Αλλά, ακόμη και στο θάνατο το καυστικό χιούμορ δεν λείπει, τουναντίον, μιας και το συναντάμε μέχρι και στον τίτλο της παράστασης: Monty Python Live (Mostly). Αυτή η παρένθεση στο τέλος της φράσης, είναι σαν τις παρενθέσεις που συνήθιζαν να βάζουν στο πίσω μέρος κάποιου σκετς, απογειώνοντάς το από ένα σαχλό αστειάκι σε μια σουρεαλιστική κατάσταση.

Monty Python μετά από 34 χρόνια πάνω στη σκηνή. Σίγουρα όλα τα γνωστά «στοιχεία» τους θα είναι εκεί, σαν μια τελευταία αποχαιρετιστήρια επανάληψη του καταλόγου, αλλά το πόσο θα είναι ίδια, μάλλον άγνωστο. Γιατί, μπορεί τους μουσικούς να τους βοηθάει το show, τα φώτα, ο ήχος και εν γένει η παραγωγή, αλλά δεν ξέρω πώς ακριβώς θα μεταφραστεί αυτό στην κωμωδία, όπου εμπεριέχονται διαφορετικοί κανόνες. Εμείς πάντως, θα τιμήσουμε αυτή τη γενναία επιστροφή με την προβολή του τελευταίου από τα reunion shows την Κυριακή 20 Ιουλίου στο Δαναό, με το επακόλουθο πάρτυ.

Στα pre-Python χρόνια,οι Eric Idle, John Cleese, Graham Chapman, Michael Palin και Terry Jones ήταν χωρισμένοι σε κωμικά ζεύγη. Ο Cleese με τον Chapman, ο Palin με τον Jones και ο Idle συνήθιζε να γράφει μόνος του, αλλά περιστασιακά συνεργαζόταν με τους δυο τελευταίους στην εκπομπή που συμμετείχαν, με τίτλο Do Νot Adjust your Set (1967-1969), έναν ξεκάθαρο προπομπό του Flying Circus. Αντίστοιχα, οι Cleese και Chapman είχαν διαμορφώσει τη δική τους συγγραφική ομάδα, σε συνεργασία με τον Marty Feldman στην εκπομπή At Last the 1948 Show, ενώ προηγουμένως είχαν δουλέψει αρκετά χρόνια μαζί με το δημοσιογράφο David Frost στο Frost Report.

Η δυναμική κωμωδία τους, όπου ο καθένας έφερνε διαφορετικά στοιχεία στο τραπέζι, φανέρωνε μια κοινή συνισταμένη απέναντι στη σαχλαμάρα, το ασυνήθιστο και την τάση να υπονομεύουν καθημερινές εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής, από την πολιτική (αν και δεν ήταν ποτέ έντονα πολιτικοποιημένοι) μέχρι τα πολύ πιο απλά και καθημερινά. Εδώ βρίσκεται η καινοτομία των Python: Σατίριζαν, χλεύαζαν, κοροϊδευαν οτιδήποτε έκανε τους ίδιους να γελάνε και αυτό έμοιαζε σαν τον μοναδικό τους κανόνα. Κάτι τέτοιο είχε υποστηρίξει χρόνια αργότερα, ο Eric Idle, όταν «απολογήθηκε» για το αιρετικά αστείο Life of Brian και την απεικόνιση του Θείου στην ταινία. Δεν είχαν χλευάσει το Χριστό στην ταινία, γιατί πολύ απλά δεν υπήρχε κάτι από αυτά που έλεγε να είναι άξιο κοροϊδίας.

Όταν λοιπόν το 1969 το BBC ένωσε αυτή την πεντάδα κωμικών, μαζί με τον Αμερικανό σκιτσογράφο Terry Gilliam, χτύπησε φλέβα χρυσού, γιατί ήξεραν τι ακριβώς ήθελαν να κάνουν με την εκπομπή τους. Το έχουν πει σε αρκετές συνεντεύξεις έκτοτε και συνοψίζεται άψογα στη λογοτεχνική αισθητική προσέγγιση«Stream of Consciousness», δηλαδή μια εκπομπή γεμάτη με διαφορετικής φύσης σκετς, σχεδόν σα να μπλέκεται το ένα με το άλλο, που θα διατηρεί ωστόσο ανέπαφη μια ενιαία ροή σε κάθε εκπομπή, με κάθε δυνατό τρόπο. Εδώ έγκειται ο κεντρικός ρόλος του Gilliam στην επιτυχία των Python, γιατί τα σκίτσα του ήταν εκείνα που λειτουργούσαν με τον καλύτερο τρόπο ως γέφυρες ανάμεσα στα σκετς.

Αυτή η ορμητική εναλλαγή των εικόνων, διαθέσεων αλλά και των αστείων, έγινε με πρωτόγνωρη για την εποχή ταχύτητα και έφερε νέο αέρα στη βρετανική -και όχι μόνο- κωμωδία των 60ς. Το πρώτο επεισόδιο βγήκε στον αέρα στις 7 Σεπτεμβρίου του 1969 και η εκπομπή θα έμενε στον αέρα μέχρι και το 1974 (αν και μέχρι τότε, ο John Cleese είχε αποχωρήσει, η τέταρτη «κουτσουρεμένη» σεζόν είναι χωρίς εκείνον). Και οι θεατές αντίκρισαν για πρώτη φορά τον «It’s man» και το χαρακτηριστικό εμβατήριο που συνδέθηκε με τους Python, γραμμένο από τον Αμερικανό συνθέτη John Philip Sousa.

Και οι παλιές συνήθειες δεν ξεχάστηκαν. Οι Python, παρόλο που ήταν ομάδα πλέον, συνήθιζαν να γράφουν και πάλι σε ζεύγη, όπως ακριβώς παλιότερα και συζητούσαν αργότερα τις ιδέες τους, πολλές φορές με τεράστιες διαφωνίες ακόμη και για τα πιο τυχαία πράγματα. Είναι κλασικό το παράδειγμα με τους ομηρικούς καυγάδες για το αν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί μια κατσίκα ή ένα πρόβατο για ένα συγκεκριμένο σκετς. Κι αυτό είναι ακόμη ένα δείγμα της ιδιοφυίας των Python. Τίποτε δεν ήταν τυχαίο ακόμη κι αν έμοιαζε έτσι. Ό,τι έβγαινε στην οθόνη, ήταν όμως προσεκτικά σχεδιασμένο για να φαίνεται τυχαίο και να βγάλει ακόμη περισσότερο γέλιο.

Αργότερα, συνέχισαν με αρκετά live, όπως το περίφημο στο Hollywood Bowl, που αποτυπώθηκε σε βίντεο και δίσκο, ενώ παράλληλα κυκλοφόρησαν και οι τέσσερις ταινίες τους, που τους «γιγάντωσαν» ακόμη περισσότερο ως κωμικούς θρύλους. Αλλά στην πραγματικότητα, η αρχική ιδέα του Monty Python’s Flying Circus ήταν αυτή που άρχισε τα πάντα. Δεν έχει σημασία τι θα δούμε απλώς ευελπιστούμε να δούμε λίγη από αυτή την οργανωμένη παράνοια την Κυριακή στο O2 του Λονδίνου. Κάπως σαν το τεράστιο ομοίωμα του νεκρού παπαγάλου που κρέμασαν σαν φόρο τιμής σε αυτό το reunion στη νότια όχθη της βρετανικής πρωτεύουσας.

Για περισσότερους Python, εδώ.

Κώστας Χανδρινός