ΠασΠορτ με άλλα λόγια: «Είναι η συνάντηση με την ασθένεια ένα ταξίδι; Ποιες μπορεί να είναι οι διαδρομές που διανύει κάποιος μέσα σ’ αυτό; Άραγε, το να βρεθεί κανείς σε έναν “Τόπο” ανοίκειο και αχαρτογράφητο είναι και μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τη θέση του μέσα στον κόσμο;”
Το Άσυλο Ανιάτων τείνει να γίνει και Άσυλο των πιο ιδιαίτερων παραστάσεων (ακόμη θυμάμαι το περσινό Solaris του Θοδωρή Αμπαζή στον ίδιο χώρο, στα ίδια δωμάτια) και αυτό είναι κάτι πραγματικά θαυμάσιο, ειδικά για την περιοχή της Κυψέλης που βρίσκει στο σημείο αυτό μια ανέλπιστη θεατρική διέξοδο. Εδώ, τώρα, τη σκυτάλη παίρνει η θεατρική ομάδα Μικρός Νότος και η καλλιτεχνική διευθύντρια της, Χρύσα Διαμαντοπούλου, έτοιμοι αμφότεροι να διερευνήσουν μια δύσκολη και γενναία διαδρομή. Αυτό που ακολουθεί τη ξαφνική συνάντησή με τον καρκίνο του μαστού. Και μετά πως αυτό μπορεί να γίνει θεατρική πράξη υμνώντας τη ζωή ακόμη και με το περίβλημα ενός site-specific performance υλικού.
Η ιστορία θέλει την ηθοποιό να αντλεί δύναμη και παρηγοριά από το βιβλίο της ψυχολόγου Ελεονώρας Σουρλάγκα «ΠασΠορτ – Μια αληθινή περιπέτεια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ και μετά να αποφασίζει με την καταλυτική συμβολή του εικαστικού Βασίλη Καβουρίδη, να αποτυπώσει την εμπειρία της καταργώντας τον τέταρτο τοίχο, που χωρίζει τον καλλιτέχνη από τον θεατή.
Η παράσταση, μία work in progress performance, που συνδυάζει δημιουργικά τη θεατρική φόρμα με εικαστικές εγκαταστάσεις, ηχητικά τοπία και αληθινές μαρτυρίες, χρησιμοποιεί στοιχεία από το «καθηλωτικό θέατρο» (immersive theatre) ένα είδος σύγχρονου θεάτρου, που καταργεί τα θεατρικά καθίσματα και δημιουργεί/ενθαρρύνει την ανάγκη του θεατή να ανακαλύψει ο ίδιος την προσωπική του διαδρομή μέσα στη θεατρική εμπειρία. Οι θεατές περιηγούνται μέσα στα ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια της Πτέρυγας του Νοσηλευτηρίου του Ιδρύματος Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων του Ασύλου Ανιάτων και μία επιβλητική περιπέτεια ξεκινά.
Η εμπειρία στο ΠασΠορτ είναι πράγματι καθηλωτική. Και σε περιπτώσεις «δωματίου», αναλόγως των βιωμάτων του καθένα, ιδιαιτέρως ισχυρά. Οι μυημένοι ξέρουν πως θα βρεθούν στο προαύλιο και κάποιος θα τους οδηγήσει μέσα από την δαιδαλώδη «σκάλα» της πίσω πλευράς στο σύμπλεγμα των εννιά δωματίων του τελευταίου ορόφου, εκεί δηλαδή που ο χώρος με την δική του σημαντική ιστορία ανοίγει φιλόξενα την αγκαλιά του σε άλλες ιστορίες εξίσου σημαντικές, εξίσου ξεχωριστές, εξίσου πολύτιμες. Η λογική είναι πως διαλέγεις το σωμάτιο που χτυπάει στα «μέσα» σου περισσότερο για να περάσεις όση ώρα επιθυμείς. Και να επηρεαστείς, να στοχαστείς, να θυμηθείς, να αισθανθείς. Αν παρατηρείς και τα μέλη της υπόλοιπης «ομάδας» των άλλων περιηγητών με τους οποίους μοιράζεσαι το τιμητικό αυτό υλικό, θα δεις πως ο καθένας αντιδρά τελείως διαφορετικά.
Κάποιοι κολλούσαν σε ένα και μόνο δωμάτιο, άλλοι έκαναν τον «κύκλο» των δωματίων, τρεις και τέσσερις και πέντε φορές. Όλοι όμως έπαιρναν πρωτοβουλία, αυτοβούλως, τι παράξενο και πόσο λειτουργικό αυτό και γίνονταν κομμάτι του όποιου σκηνικού. Άνοιγαν βαλίτσες, διάβαζαν πεταμένα βιβλία, ανακάτευαν τον πηλό, χάιδευαν παιδικά παιχνίδια, άναβαν κερί στο αυτοσχέδιο παρεκκλήσι, έγραφαν σημειώματα και τα κρεμούσαν στο «δέντρο της ζωής και της υπενθύμισης» ή απλώς στέκονταν με συναισθηματική φόρτιση μπροστά στη θέα μιας διπλής μαστεκτομής, γενναία και γενναιόδωρα προσφερόμενη από την επιζήσασα της ομάδας , στο πιο ζωντανό και ουσιαστικό δωμάτιο της παράστασης – performance.
Η Χρύσα Διαμαντοπούλου, καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας, που ονειρεύτηκε, σχεδίασε και συντονίζει αυτό το ΠασΠορτ, αυτή τη site specific performance λέει: «Η συνάντησή μου με τον καρκίνο του μαστού τον Οκτώβριο του 2017 ήταν μία ευκαιρία να χαρτογραφήσω εκ νέου τον προσωπικό μου χάρτη. Να ακολουθήσω την εσωτερική μου πυξίδα. Η διάγνωση του καρκίνου μου μού έφερε τη διαύγεια και την ευκαιρία μέσα στον ίδιο τον κίνδυνο της ασθένειας. Για να με βρω χρειάστηκε να με χάσω πρώτα. Και είμαι ευγνώμων για το ταξίδι αυτό»
ΥΓ. Σήμερα Σάββατο 22 Απριλίου στις 6.30μμ, πριν από την performance, στο Εντευκτήριο του Ασύλου Ανιάτων, θα πραγματοποιηθεί ανοιχτή συζήτηση με γυναίκες που έχουν ασθενήσει από καρκίνο. Η συζήτηση θα είναι ανοιχτή για το κοινό. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Συμμετέχουν η Φλώρα Σταυρίδη (γιατρός/ογκολόγος), η Ελεονώρα Σουρλάγκα (ψυχολόγος), η Έλλη Κοτσάνου (συντονίστρια δράσεων τομέα Ψυχικής Υγείας), η Χρύσα Διαμαντοπούλου (ηθοποιός). Συντονίζει η δημοσιογράφος Νατάσα Μπλάτσιου
