Η Nalyssa Green δεν είχε διαβάσει ποτέ πριν το διήγημα του Γκαντέν. Το διάβασε όμως μόλις είπε το ναι σε μια συνεργασία που έμοιαζε ποιητικός μονόδρομος. Μια φάλαινα ξεβράζεται και αποσυντίθεται στην ακτή μιας πόλης. Οι κάτοικοι αδιαφορούν, αλλά δύο από αυτούς, ο Πιερ και η Οντίλ, αποφασίζουν να δουν τον θάνατο αυτό από κοντά. Η μοναχική πορεία τους σε μια απέραντη παραθαλάσσια αμμουδιά με κορύφωση τη συνάντησή τους με το νεκρό ζώο είναι ένα ταξίδι συνειδητοποίησης και αναζήτησης της ευθύνης του ανθρώπου απέναντι στα ζώα και τη φύση. Το πλέον αντιπροσωπευτικό έργο του Πωλ Γκαντέν είναι ένα από τα πρώτα βιβλία που άγγιξαν το θέμα της οικολογίας. Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο συγγραφέας: «Είναι αλήθεια πως είμαστε πολύ μικροί. Πολύ αδύναμοι. Ωστόσο όσο μικροί, όσο ανήμποροι κι αν είμαστε, αυτό το μπορούμε. Και οι πιο μικροί άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό – μια μικρή προσπάθεια με τον εαυτό του ο καθένας».
«Η φάλαινα σα ζώο πάντα με εντυπωσίαζε», λέει η Nalyssa Green. «Ένας αγαθός γίγαντας, μια γοργόνα τεραστίων διαστάσεων, ένα μνημείο προσαρμογής. Ύπαρξη που μου φαίνεται αρχέγονη και ταυτόχρονα φουτουριστική. Στο κεφάλι μου, όταν τη σκέφτομαι, παίζει το Ταξίδι της Φάλαινας των Στέρεο Νόβα και εικόνες υδάτινης αργής μεγαλοπρέπειας. Το ότι κλήθηκα να γράψω μουσική για την εικαστική-θεατρική περφόρμανς «Φάλαινα» με έκανε να μπω ακόμα περισσότερο σε αυτές τις εικόνες και αυτές τις αισθήσεις και να τις εξερευνήσω σε βάθος».
Nalyssa Green © Μυρτώ Τζίμα
Αν ανοίξεις τις γραφές για να ρίξεις μια ματιά σε ένα γρήγορο βιογραφικό θα ανακαλύψεις πως είναι -φυσικά- μια Ελληνίδα τραγουδίστρια, συνθέτρια και τραγουδοποιός που παίζει κιθάρα, ακορντεόν, θέρεμιν και πλήκτρα. Συνθέτει επίσης μουσική για τον κινηματογράφο και το θέατρο. Στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας της έγραφε μόνο αγγλόφωνα τραγούδια. Μετά ξεκίνησε να συνθέτει και στα ελληνικά. Το Κοκτέιλ του 2016 και πολύ περισσότερο το περσινό -και ακουμπημένο σε σταθερό repeat- Καινούργια Νησιά, είναι από αυτά τα κομμάτια που δίνουν στον πολύπαθο όρο της ελληνικής ποπ τον όμορφο και δροσερό χαρακτήρα που πάντα χρειάζεται – και συνήθως δεν έχει. Οι εργασίες της για ταινίες μικρού μήκους που φτάνουν στα φεστιβάλ της χώρας, όπως τα ΕΝΟΜΕΝΑ και Wasted Milk, με ευκολία σου κλέβουν την καρδιά. «Έχω δουλέψει αρκετά χρόνια ως συνθέτις για θεατρικές παραστάσεις» μου εξηγεί. «Τελευταία γράφω περισσότερο για κινούμενη εικόνα (κινηματογράφο, τηλεόραση, βίντεο αρτ). Ναι, τα βρίσκω αρκετά διαφορετικά αν και βασίζονται στην ίδια ιδέα της μουσικής επένδυσης θεάματος. Το θέατρο είναι ζωντανός οργανισμός. Το ακούς να ανασαίνει. Όταν γράφω για το θέατρο μπαίνω στις πρόβες, μπαίνω στην ομάδα, δημιουργείται κάτι ευαίσθητο και απόλυτα πεπερασμένο. Συμβαίνει και τελειώνει μια για πάντα. Από την άλλη, το να γράφω για έτοιμη εικόνα έχει άλλη αίσθηση, είναι άλλη λειτουργία. Εκεί είμαι συνήθως μόνη μου, στο στούντιο μου. Δοκιμάζω και εκφράζομαι με την αίσθηση ότι φτιάχνω κάτι που θα μείνει για πάντα. Αναλλοίωτο. Έχει μια αίσθηση μεγάλης συγκέντρωσης αυτή η διαδικασία. Έχει μοναξιά, ενδοσκόπηση, λεπτομέρεια και μεγάλη ικανοποίηση όταν επιτευχθεί η αίσθηση της κατάκτησης της. Τελευταία προτιμώ αυτή τη δεύτερη λειτουργία σύνθεσης. Για την έτοιμη εικόνα. Εκφράζομαι νομίζω πιο αβίαστα εκεί».
Η παράσταση της Ρόδου- ενός νησιού βασανισμένου προσφάτως από κάθε κρίση, κλιματολογική και μη- βασισμένη στο βιβλίο «Φάλαινα του Paul Gadenne (μτφ: Βάνα Χατζάκη, εκδόσεις Άγρα), σε σκηνοθεσία και ερμηνεία των Αριάδνη Καβαλιέρου και Γιάννη Μπισμπικόπουλου, παντρεύει το θέατρο με το εικαστικό περιβάλλον της Σταυρούλας Καβαλιέρου. Και αναδεικνύει – απρόσμενα- ένα ποίημα που αν ψάχνεις μετά το τέλος της παράστασης ποιο είναι αυτό, να σου αποκαλύψω πως είναι το «Άλμπατρος» από την συλλογή «Άνθη του Κακού», του Charles Baudelaire σε μετάφραση Γιώργου Δ. Κεντρώτη (εκδόσεις Gutenberg).
Και από την άλλη μια υπέροχη μουσική που επεμβαίνει, συνοδεύει και εξηγεί. Την ρωτάω πως προσέγγισε το θέμα; «Σε συνεργασία με τη θεατρική ομάδα της παράστασης» μου λέει «καταλήξαμε σε πολύ συγκεκριμένες λειτουργίες και ποιότητες που θα θέλαμε να φέρει η μουσική. Βασίστηκα σε συνθεσάιζερς, beats και φωνές για να δημιουργήσω κάποιες ατμόσφαιρες που πλαισιώνουν την εικαστική εγκατάσταση και δημιουργούν ηχητικό χώρο μέσα στον οποίο κινείται η αφήγηση. Μου φάνηκε ενδιαφέρουσα η υπόθεση εργασίας να γράφω για ένα δρώμενο που βασίζεται και σε εικαστική εγκατάσταση και σε θεατρική πράξη. Με ενέπνευσε πολύ η αγάπη της Αριάδνης και του Γιάννη για το έργο και την ελευθερία του να δημιουργείς θεατρικά αναζητώντας αλήθεια και ομορφιά».
Αριάδνη Καβαλιέρου, Γιάννης Μπισμπικόπουλος και Σταυρούλα Καβαλιέρου, συντελεστές της παράστασης Η Φάλαινα.
Αναρωτιέμαι αν αυτή, που κλήθηκε να ντύσει με τις νότες της τις εικόνες και τις λέξεις μιας παράστασης που βρίθει περιβαλλοντικών μηνυμάτων, έχει μια βαθύτερη σχέση με την οικολογία: «Η οικολογία, σαν λέξη, δεν μου αρέσει. Μου δημιουργεί μια αίσθηση απομάκρυνσης από την ίδια τη φύση. Σαν να νιώθουμε αποκομμένοι από αυτή, να στεκόμαστε απέναντι της και να την κοιτάμε. Και να σκεφτόμαστε πώς θα τη σώσουμε. Όλο αυτό είναι αδύνατον. Δεν μπορούμε να σταθούμε απέναντι από τη φύση και να την κοιτάζουμε σαν κάτι ξεχωριστό από εμάς. Γιατί είμαστε φύση. Είμαστε μέρος της. Αυτή η αίσθηση του όλου, της φυσικής ύπαρξης, της ταυτότητας του ανθρώπου ως φυσικό υποκείμενο είναι κάτι που ο πολιτισμός μας λίγο πολύ έχει χάσει. Και σε αυτόν τον λόγο, πιστεύω, βασίζονται όλα τα δεινά που συμβαίνουν στον πλανήτη μας και μας οδηγούν στο να φτιάξουμε ιδέες όπως αυτή της οικολογίας».
Η Φάλαινα, του Πωλ Γκαντέν
Προμαχώνας Αγίου Γεωργίου, Μεσαιωνική Πόλη Ρόδου
Τετάρτη 30 και Πέμπτη 31 Αυγούστου 2023 – Ώρα έναρξης: 21.00
Μετάφραση: Βάνα Χατζάκη
Σκηνοθεσία: Αριάδνη Καβαλιέρου, Γιάννης Μπισμπικόπουλος
Εικαστική εγκατάσταση: Σταυρούλα Καβαλιέρου
Σύλληψη, δραματουργική επεξεργασία: Αριάδνη Καβαλιέρου
Μουσική: Nalyssa Green
Κοστούμια: Ιφιγένεια Νταουντάκη
Ηχητική, φωτιστική εγκατάσταση: Decibel Professional Sound & Lighting
Αφίσα: Σοφία Μαυρογεωργίου
Ερμηνεύουν: Αριάδνη Καβαλιέρου, Γιάννης Μπισμπικόπουλος
Όλες οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού.
H προκράτηση θέσης είναι υποχρεωτική.
Η χωρητικότητα είναι περιορισμένη.
Αναλυτικές πληροφορίες και προκρατήσεις θέσεων στις ιστοσελίδες:
digitalculture.gov.gr, nationalopera.gr