Ακόμα θυμάμαι το ατέλειωτο περπάτημα από το Terra Vibe στο παρκαρισμένο αυτοκίνητο μετά από το live των Metallica, κατά το οποίο εγώ και ένας φίλος (μέλος γνωστής μπάντας, όχι κανας άσχετος) συζητούσαμε για «δύσκολους δεύτερους δίσκους» και άλλα κλισέ, πόσο καλή μπορεί να είναι η δισκογραφία κάποιου αν έχει βγάλει 857693876 κυκλοφορίες και αν η καλλιτεχνική πορεία συνήθως είναι καθοδική ή εμείς βαριόμαστε. Προσπαθούσαμε λοιπόν να βρούμε έναν καλλιτέχνη που δεν τον έχουμε βαρεθεί γιατί συνέχεια αλλάζει, και μαντέψτε που καταλήξαμε.
Σωστά.
Καταλαβαίνω ότι μπορεί και να μη συμφωνούν όλοι, περί ορέξεως κ.λπ, όλα καλοδεχούμενα, αλλά στα κουτάκια με τα αποθηκευμένα αυτονόητα έχω μεταξύ άλλων ότι οι κάλτσες χάνονται στο πλυντήριο και ότι ο Mark Lanegan αρέσει σε όλους. Δηλαδή, τον αγαπώ τόσο πολύ εγώ που πρέπει η ενέργεια που απαλευθερώνω στο σύμπαν να ισοδυναμεί με το να αρέσει σε όλους. Ή κάτι εξίσου επιστημονικό (…). Τώρα που έρχεται, αντί να κρατήσω ένα πανό Mark marry me I’m pregnant (ιδέα που δεν έχει ωστόσο εγκαταλειφθεί ακόμα), σκέφτηκα να αναθέσω σε κάποιους ανθρώπους να ακούσουν από ένα κομμάτι που τους διάλεξα και να μου πουν τι σκέφτονται. Είναι φανταστικός, έτσι δεν είναι; Δεν πάει κάτι στραβά με εμένα, ε;
I’ll Take Care of You (από το album I’ll Take Care of You, 1999)
Γράφει ο Μάνος Καρακατσάνης (κιθαρίστας-τραγουδιστής των Mani Deum)
Το 1999 ο Mark Lanegan μας δίνει ένα υπέροχο δίσκο, με διασκευές. Το I’ll Take Care of You βρίσκει κυριολεκτικά πολύ κόσμο απροετοίμαστο με το περιεχόμενο του. Το ομώνυμο κομμάτι είναι διασκευή σε Βrook Benton, ο Lanegan το κάνει κυριολεκτικά κτήμα του, το μεταμορφώνει χωρίς να αλλάξει τις βασικές γραμμές και το αποτέλεσμα είναι σχολείο στο γιατί τα blues είναι ερμηνεία και συναίσθημα.
…και λίγα είπε ο Μάνος (και ψύχραιμα), αν σκεφτείς ότι μας μαύρισε το προηγούμενο καλοκαίρι ανεβάζοντας στο Facebook ό,τι πιο θλιμμένο είχε ο Μαρκ στη δισκογραφία του.
Ramblin’ Man (από το album Ballad of the Broken Seas, Mark Lanegan + Isobel Campbell, 2006)
Γράφει η Δήμητρα Γραμματικάκη (pastrykia.gr)
«I love you baby, but you must understand
When the Lord made me he made a ramblin’ man»
Γρέζι, ύφος «χέη μωρό, σόρρυ αλλά έτσι είμαι, ήξερες πού έμπλεκες», πόνος, γυναικεία τιτιβίσματα για έξτρα συναίσθημα και κιθάρες στον ύμνο του Θα Ζήσω Ελεύθερο Πουλί τύπου. Όχι Μαρκ μου, όχι. Δεν γίνεται να τραγουδάς «I’ ll take care of you» και μετά αυτό. ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΣΤΕ ΤΕΛΙΚΑ! Σε φτύνω και πατάω play σε κάτι πιο αισθαντικό, κάτι λιγότερο cyborg.
Χωρίς να ξέρω την Isobel, πιστεύω τα ίδια έλεγε από μέσα της.
Hit The City, feat. Polly Harvey (από το album Bubblegum, 2004)
Γράφει ο Άρης Καραμπεάζης (mic.gr)
Έρμαια στερεοτύπων ανυπολόγιστου μεγέθους, τόσο ο Mark Lanegan, όσο και η Polly Harvey, θα μπορούσαν απλώς να ‘καθαρίσουν τη φωνή τους’ (ο πρώτος) και να ‘περιορίσουν την κραυγή τους’, η δεύτερη, μήπως και απεγκλωβιστούν από αυτά έστω και για ένα τραγούδι. Αντ’ αυτού, ίσως και πονηρά σκεπτόμενοι (αυτοί ή ο μηχανικός κονσόλας), τα επιβεβαίωσαν στο μέγιστο βαθμό, σε ένα μάλλον αδιάφορο και σίγουρα ημιτελές τραγουδάκι, από το οποίο μετά το πέρας 45 ακροάσεων, σου κολλάει στο μυαλό η αόριστα ζόρικη φράση «I hit the city» και το ψιθυρίζεις νομίζοντας ότι κάτι έκανες (κι εσύ). Ούτως ή άλλως όλο το Bubblegum υποφέρει από το μαρτύριο των καλεσμένων, το οποίο είτε ενεργητικά, είτε παθητικά, μαστίζει εδώ και πολλά χρόνια την αυταξία του Mark Lanegan ως ερμηνευτή, η οποία (με τη σειρά της) είτε εξυπηρετεί, είτε εξυπηρετείται, αδυνατεί να ξεφύγει από τα νοητά όρια της μίσθωσης, που ως γνωστόν υποβιβάζει το ροκενρολ σε ανταλλακτικό αντικείμενο χρήσης. Συμπαθητικό τραγούδι, θα μπορούσα να συμπληρώσω, μιας και μου έγινε η τιμή να ζητηθεί η γνώμη μου, καθότι άλλωστε η συμπάθεια είναι το αμέσως προηγούμενο της αδιαφορίας. Γνωρίζουμε άλλωστε πλέον πολύ καλά, ότι η κατηφόρα του Lanegan τα επόμενα χρόνια, δεν έγινε ακριβώς προς τα βάθη της κολάσεως, όπως ίσως θα περιμέναμε για να μείνουμε ικανοποιημένοι.
Παιδιά λοιπόν, εγώ τι κατάλαβα: ότι σαν να μην του αρέσει ο Mark του Άρη. Ε;
Wedding Dress (από το album Bubblegum, 2004)
Γράφει η Μανίνα Ντάνου (δημοσιογράφος στο Κ της Καθημερινής)
Είναι χειριστικό; Ναι. Θα μπορούσαν οι στίχοι στο azlyrics.com αντί για «Would you put on that long white gown and burn like there’s no more tomorrows?» να γράφουν «Νιώσε, Νιώσε, Νιώσε, Νιώσε, Νιώσε, Νιώσε, Νιώσε γαμώ την εξαθλίωση»; Αναμφίβολα. Ένιωσα; Ξεκάθαρα. Αλλά εγώ είμαι γραμματέας στην Ένωση Ντράμα Κουίνς Κυψέλης (αντιπρόεδρος είναι η Χρύσα Οικονομοπούλου και Πρόεδρος ο Αλέξης Τσίπρας). Και είμαι και σε ηλικία γάμου. Όπως και να ‘χει, νιώστε. Καμιά φορά είναι ωραία ακόμα και με το ζόρι.
‘Ολοι οι μεγάλοι έρωτες είναι χειριστικοί, παιδιά.
Witness (από το album Dust, Screaming Trees, 1996)
Γράφει ο Δημήτρης Μπούρας (Inner Ear, Ιndieground Radio)
Αυτές οι λίγες λέξεις είναι φόρος τιμής στην σημαντικότερη μουσικογραφιά (μαζί με τον Θανάση Μήνα) στην Ελλάδα από τα 90s και μετά, τη Λένα Σαϊτάνη. Στον άνθρωπο δηλαδή που με μύησε με τα κείμενά της στο Ποπ + Ροκ της στην μαγεία των Screaming Trees και του Lanegan. Ακόμα θυμάμαι πόσο ειχε ξενερωσει οταν ειχαν ακυρώσει την εμφανισή τους στο Reading του ’96 γιατί δεν θα άκουγε live ΑΥΤΟ το τραγούδι (δεν ημουν stalker, το είχε γράψει). Το «Witness» φέρνει στο νου τις «ανεξάρτητες» μέρες των Screaming Trees, γκαζωμένο μέχρι το τέρμα, έτοιμο να αυτοαναφλεχθεί και με τον Lanegan να ακούγεται όχι απλά απειλητικός αλλά πειστικός μέχρι εκεί που δεν πάει όταν τραγουδάει «I can take you down with me, show you lonely, lonely, lonely».
Και φυσικά όταν τα έχει πει κανείς καλύτερα απο ‘σένα δεν υπάρχει λόγος να μην κάνεις copy/paste τα σοφά του λόγια. Πες τα Λένα: «Οι κιθάρες στροβιλίζονται, οι μελωδίες σκίζουν το νωτισμένο αέρα, αγαλλιάζουν και αλυχτούν. Στοιχειωμένες εικόνες από το παρελθόν, ραγισμένοι δίσκοι… Η ποίηση είναι η πιό βάναυση μοναξιά. Το τσιγάρο τέλειωσε, το ποτήρι άδειασε. Μάλλον θα χρειαστώ ένα ακόμη.» (Ποπ + Ροκ Νο 215 Ιανουάριος 1997).
ΥΓ. Αγαπημένο μου τραγούδι του Lanegan παραμένει το «Sworn And Broken», ίσως γιατί είναι και το μοναδικό που έχει παίξει ποτε live στη χώρα μας από τον κατάλογο των Screaming Trees, στο encore της πρώτης του συναυλίας στο Ρόδον.
Αυτή η τεράστια κομματάρα μιλάει για έναν άνθρωπο που ζει τις τελευταίες του στιγμές, όχι με την πνευματικότητα που το κάνει ο Nick Cave, για παράδειγμα, αλλά με έναν πιο σταράτο, πολύ αντρίκιο τρόπο. Παρά το ότι είναι τόσο αρρενωπό, το έχω τραγουδήσει τόσες φορές, που θα τολμούσα και το karaoke αν οι χαμηλές του νότες δεν ήταν απαγορευτικά χαμηλές. Προς το παρόν κάνω ό,τι μπορώ για να το επαναφέρω στα playlists όλων των μπαρ. Στα κουτάκια των αυτονόητων προστίθενται ότι «I can take you down with me, show you lonely, lonely, lonely» είναι από τα πιο σπαρακτικούς στίχους που έχουν γραφτεί το και ότι πρέπει να κάνω επειγόντως φίλη τη Λένα Σαϊτάνη.
The Gravedigger’s Song (από το album Blues Funeral, 2012)
Γράφει ο Στέλιος Χριστόπουλος (Crackhitler.com)
Το τραγούδι αυτό συνδυάζει τα τρία βασικά συστατικά πάνω στα οποία χτίστηκε η καριέρα του: Θλίψη, Έρωτας και Ουσίες. Θα μπορούσα να αναφέρω και τη μονότονη μουσική, αλλά νομίζω ελάχιστοι δίνουν σε αυτή όταν έχουν να κάνουν με τον Mark. O τύπος έχει καταφέρει να πουλήσει τόσο καλά αυτό το image του «καταραμένου» που οτιδήποτε κάνει αυτόματα αποκτά ένα ειδικό βάρος. Βοηθάει βέβαια και η πιξελιασμένη μούρη του, το αγέλαστο στόμα του, η βραχνή μίζερη φωνή του το ότι, για το Θεό, τραγουδάει και γαλλικά. Ανάμεσα στους άντρες της εποχής, που ο κυνισμός περισσεύει και όλοι την έχουν πιο μεγάλη και έχουν καταφέρει τα πάντα από πολύ νωρίς, το στυλ του Lanegan θεωρείται ξεπερασμένο. Αλλά αν ρωτήσεις τη γυναίκα που κάθεται δίπλα σου θα σου πει πως αν ήσουν κάπως έτσι, λίγο κατεστραμμένος, βαρύς και πάντα χωρίς όρεξη για πολλά πολλά, πιθανότατα θα έκανες λίγο περισσότερο σεξ.
Μα τι ζήλεια.
St. James Infirmary (από το EP Adorata, Gutter Twins, 2008)
Γράφει η Ελένη Κωστοπούλου (www.cloudlinechicflows.com)
«Μόλο που ο ήλιος έλαμπε» που έλεγε και ο Σάλιντζερ, η μέρα ήταν γεμάτη ενεστώτες διαρκείας και πλάγιους λόγους. Έφτασε όμως γρήγορα ένα βράδυ που το καλοριφέρ έκαιγε με μαρτιάτικη υπνηλία και σκέφτηκα να έπαιζε o Lanegan το «St.James Infirmary» και πριν προλάβω να βάλω τις παντόφλες, να σου μπροστά μου μπλουζίστικη αμερικάνα με φολκλοριά tumbleweeds και οπτικές αμφιέσεις Adam Arkapaw τοπίων. Ποια είναι η τύπισσα στο «St. James infirmary»; Γιατί αυτό το cover δεν το είχα ακούσει το 98 που σιγοτραγούδαγα το «Ηospital Roll Call». Μου το ‘πε κάποια, «θα κλαις». Κι έτσι θα πάω να δω τον Mark κι ελπίζω η Χρύσα να φοράει μια κόκκινη μπαντάνα.
1. Δεν είμαι εγώ 🙁
2. Θα φοράω.
Death Trip to Tulsa (από το album Phantom Radio, 2014)
Γράφει η Νάγια Κωστιάνη (δημοσιογράφος)
Είμαι σε έναν κεντρικό δρόμο της πόλης, μπορεί να είναι η Σταδίου μπορεί και η Bleecker Street. Είναι βράδυ και περπατάω καπνίζοντας ανάμεσα στον κόσμο, ζευγάρια που γυρίζουν από το σινεμά, μεθυσμένες παρέες που βγαίνουν από τα μπαρ και σκοντάφτουν πάνω μου, άστεγους που παραμιλάνε και αδέσποτα που τριγυρίζουν χωρίς συγκεκριμένο προορισμό. Ξέρω πως πηγαίνω κάπου αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ που. Φτάνω σε μια διασταύρωση, περιμένω στο φανάρι και ξαφνικά δύο αυτοκίνητα συγκρούονται με ορμή μπροστά μου. Μέσα από τη φλεγόμενη μάζα του ενός βγαίνει ένας άντρας, από την άλλη μια γυναίκα. Αγκαλιάζονται και γίνονται πυκνός, μαύρος καπνός που χάνεται στην ατμόσφαιρα.
Είμαι σε μια άδεια παραλία, είναι χειμώνας αλλά για κάποιο λόγο κάνει ζέστη, είναι ξημερώματα και μόλις έχω ξυπνήσει από το πρώτο φως. Είμαι μουδιασμένη αλλά με έναν ανακουφιστικό τρόπο, τα μάτια μου τσούζουν και όσο προσαρμόζονται σιγά σιγά στο περιβάλλον, συνειδητοποιώ πως είμαι καλυμμένη από ένα φυτό που δεν γνωρίζω. Ο κορμός του με έχει τυλίξει μέχρι τον λαιμό χωρίς να με πνίγει και, όσο ο ήλιος ανεβαίνει αργά πάνω από το κεφάλι μου, τα μπουμπούκια πάνω στα κλαριά του αρχίζουν να σκάνε. Πιάνω το πακέτο με τα τσιγάρα που βρίσκεται δίπλα μου και ανάβω ένα, όσο τα κύματα σκάνε μπροστά μου και τεράστια κόκκινα και ροζ λουλούδια αρχίζουν να με καλύπτουν.
Στην πραγματικότητα είμαι στο γραφείο, είναι Τρίτη βράδυ και έχω μείνει μόνη μου στον όροφο. Πρέπει να κλείσω τον υπολογιστή και να φύγω, πρώτα όμως πρέπει να ακούσω άλλη μια φορά αυτό το κομμάτι. Πατάω ξανά το play και ξεκινώ να μαζεύω τα πράγματά μου, όταν ξαφνικά ο τοίχος απέναντί μου αρχίζει να ραγίζει και μικρά κλαριά που όλο και μεγαλώνουν εμφανίζονται από τις ρωγμές. Σπάνε το παράθυρο και το δωμάτιο γεμίζει με πυκνό, μαύρο καπνό που με σηκώνει στον αέρα, με βγάζει έξω από το κτήριο και με ανυψώνει αργά και μαλακά πάνω από την τροπόσφαιρα. Τα κλαριά έχουν πλέον ανθίσει και τεράστια κόκκινα και ροζ λουλούδια έχουν καλύψει τα πάντα κάτω από τα πόδια μου, το κτήριο, τους δρόμους, την πόλη. Κοιτάζω ψηλά και ένας πύρινος ήλιος καίει πάνω από το κεφάλι μου, ενώ γύρω του αιωρούνται σώματα αγκαλιασμένων εραστών που όσο τον πλησιάζουν εκρήγνυνται σε χιλιάδες κόκκους χρυσού. Κι ένα γαμημένο τσιγάρο πουθενά.
Νομίζω πως το θέμα το έκλεισε η Νάγια παιδιά. Όσοι το έχετε κόψει, ΥΠΟΜΟΝΗ.
Mark Lanegan Band mini tour:
Πέμπτη 19 Μαρτίου – Gagarin,
Παρασκευή 20 Μαρτίου – Principal Club Theater (Θεσ/κη),
Σάββατο 21 Μαρτίου Lab Art (Βολος)