Έχουμε δώσει ραντεβού στην Ηλιούπολη, στο studio της Bashment Records, του δισκογραφικού label του Ταφ Λάθος, ή κατά κόσμον Παναγιώτη Κυριακού. Αυτό είναι και το «δεύτερο σπίτι» του. Το μάτι μου πέφτει αμέσως στα βινύλια, ενώ το “Humble” του Kendrick Lamar που παίζει σιγανά στα ηχεία του, μαρτυράει τον θαυμασμό του προς τον πολυσυζητημένο rapper, όπως θα μου αναφέρει και στη συνέχεια της συζήτησής μας.
Ο Ταυτισμένος Λάθος, με μιάμιση δεκαετία παρουσίας στη hip hop σκηνή στο τσεπάκι του, έχει καταφέρει τα δύο τελευταία χρόνια να σημειώσει ένα διπλό sold out στο Χυτήριο, άλλο ένα στην Αρχιτεκτονική και να μαζέψει περίπου 2000 άτομα στην πιο πρόσφατη συναυλία του στο Piraeus Academy το 2017. Τώρα ετοιμάζεται για άλλο ένα μεγάλο βήμα, το live του στο Passport στις 3 Μαρτίου.
Η προετοιμασία των συναυλιών, όμως, είναι μια διαδικασία που τον αγχώνει αρκετά, με αποτέλεσμα να μην τα ευχαριστιέται ιδιαίτερα. Επιλέγει να κάνει μόνο ένα κάθε χρόνο και να επενδύει τα χρήματα που προκύπτουν από αυτό στη μουσική, γιατί νιώθει πως κατ’ αυτόν τον τρόπο δίνει το 100% του εαυτού του και ο κόσμος έχει κάτι νέο να περιμένει, βλέπει μία εξέλιξη. Μία βόλτα κατά τη διάρκεια της οποίας θα γράψει νέους στίχους ή ο χρόνος που θα περάσει στο studio του δημιουργώντας τη μουσική του, τον ευχαριστούν πολύ περισσότερο από την διαδικασία της προετοιμασίας μιας live εμφάνισης.
Bashment Records
«Το βασικότερο είναι να ευχαριστιέμαι εγώ αυτό που κάνω. Όταν βγαίνεις βέβαια στο stage ξεχνιούνται όλα, αλλά αυτές τις ημέρες υπάρχει πολύ άγχος και δεν το απολαμβάνω. Απολαμβάνω να δημιουργώ τη μουσική κι όχι τόσο να τη βγάζω προς τα έξω. Δεν είχα ποτέ την ανάγκη να νιώσω rock star ή γεμάτος επειδή θα δω 5 αγοράκια ή κοριτσάκια… Τον πήχη τον ανεβάζω για ‘μένα και έπειτα φυσικά και για το κοινό μου. Στο Passport λοιπόν ετοιμάζουμε ένα ιδιαίτερο show για τα δεδομένα της ελληνικής hip hop σκηνής και πιστεύω πως δεν έχει πραγματοποιηθεί κάτι αντίστοιχο μέχρι σήμερα. Σε αυτό μεγάλο ρόλο διαδραματίζει το concept και η αισθητική της βραδιάς, που θα βασίζεται έντονα στο κινέζικο στοιχείο, καθώς τα δύο τελευταία χρόνια κάνω Kung Fu και την έχω καταβρεί.»
Και στο video clip όμως για το καινούριο του κομμάτι «Αλήθειες πριν το ψέμα μπει στη μέση» η κινέζικη αισθητική είναι εμφανής στο σενάριο. «Μου αρέσει πολύ το θέμα, γι’ αυτό και το ενσωματώσαμε στο video clip δίχως να υπάρχει κάποια πολιτική ή κοινωνική σύνδεση. Μέσω της συγκεκριμένης τέχνης έχω βρει την ηρεμία μου. Δεν πίστευα πως θα υπάρξει κάτι το οποίο να με γεμίζει όσο η μουσική, ώσπου ξεκίνησα να ασχολούμαι με το Kung Fu.»
Ο Ταφ Λάθος γνωρίζει καλά πως για να γράψει πρέπει πρώτα να ζήσει, να αποκτήσει βιώματα. Αυτή την περίοδο όμως, η δημιουργία του νέου του άλμπουμ «τον καλεί» να μπει στο ρόλο του παρατηρητή… «Ο δίσκος αναμένεται να βγει από τον Σεπτέμβρη του 2018 και μετά. Αυτή τη στιγμή έχουμε ολοκληρώσει τα πέντε κομμάτια αυτού, και ένα κομμάτι πρόκειται να ηχογραφηθεί στο Τόκιο όπου και θα βρεθούμε στις 30 Μαρτίου. Εάν προλάβουμε θα ηχογραφήσουμε και δεύτερο κομμάτι και θα γυρίσουμε εκεί κι ένα video clip. Ο δίσκος μάλλον θα λέγεται “Τα Παιδιά της Νέας Εποχής” και δε θα βασίζεται στα προσωπικά μου βιώματα σε αντίθεση με το τελευταίο μου άλμπουμ “Ελπίδα”. Αυτό το άλμπουμ θα καταπιάνεται περισσότερο από το τι βλέπω γύρω μου να συμβαίνει.»
«Μας ωθούν να χωριστούμε σε ομάδες επειδή φοβούνται την κοινή δυναμική. Παιχνίδι όμως είναι και η τακτική του να κράζεις και να εξαπολύεις μύδρους προς άλλους MC’s, κάτι που στήνεται για να κόψεις περισσότερα εισιτήρια και να προβληθείς. Εγώ δε συμμετέχω σε αυτό, δεν το έχω ανάγκη.»
Τι είναι όμως αυτό που τον ενοχλεί και βλέπει να πηγαίνει πολύ λάθος στην κοινωνική πραγματικότητα του σήμερα; «Με ενοχλεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αληθής και ρεαλιστική σύνδεση μεταξύ αυτού που προβάλλεται και αυτού που πραγματικά ζούμε. Θέλω να το ανατρέψω όσο μπορώ αυτό ώστε να υπάρξει μία αφύπνιση από κάποιον. Βλέπω πως όλοι έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Το όπλο μου είναι η μουσική και μέσω αυτής αφυπνίζω συναισθήματα. Θέλω να ξυπνήσω όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο γίνεται γιατί με ενοχλεί αυτό το πράγμα, έχει πέσει αρκετή αδράνεια. Κι επειδή θεωρώ πως ασκώ επιρροή στη νέα γενιά μέσω της μουσικής μου, έρχομαι σε επαφή με τον κόσμο λόγω του café bar που διατηρώ αλλά και του Bashment Records studio, συναναστρέφομαι πολύ με μικρές ηλικίες και επικοινωνώ όσο μπορώ. Δε γίνεται να μην είσαι παρών σε όσα έχεις φτιάξει.»
φωτό: Alex Grymanis
Ο πολιτικοποιημένος στίχος ήταν κάτι που δεν χαρακτήριζε ανέκαθεν την καλλιτεχνική ταυτότητα του Ταφ Λάθος. «Και σε προσωπικό επίπεδο να μιλάς για τα πολιτικά ζητήματα, θεωρώ πως αυτό έχει το ίδιο αντίκτυπο στην κοινωνία. Όταν λες ότι θέλω να αλλάξω κάποια πράγματα και μιλάς για ‘σένα προσωπικά, αυτό έχει αντίκτυπο και προς τα έξω, δεδομένου ότι είσαι κομμάτι της κοινωνίας. Πολιτικά δε θεωρώ πως αξίζει να ασχοληθώ καθώς πρόκειται για ένα ψέμα που ανακυκλώνεται, ένα παιχνίδι στο οποίο είναι καλό να μη μπαίνεις. Γενικότερα δεν είναι καλό να ασχολείσαι και να ταυτίζεσαι με ομάδες. Μας ωθούν να χωριστούμε σε ομάδες επειδή φοβούνται την κοινή δυναμική. Παιχνίδι όμως είναι και η τακτική του να κράζεις και να εξαπολύεις μύδρους προς άλλους MC’s, κάτι που στήνεται για να κόψεις περισσότερα εισιτήρια και να προβληθείς. Εγώ δε συμμετέχω σε αυτό, δεν το έχω ανάγκη. Οι κόντρες είναι βαλτές γιατί όταν για παράδειγμα θα βρίσω κάποιον ή θα βάλω μία γυμνή κοπέλα σε ένα video clip, είναι πιο εύκολο να μπει κάποιος να με ακούσει. Το θέμα είναι συμβαίνει το αντίστροφο. Να μη βρίζεις κανέναν, να περνάς μηνύματα μέσω της μουσικής και να επιλέξει κάποιος να σε ακούσει λόγω αυτού.»
«Το συναίσθημα είναι τσάμπα, μα το πληρώνεις ακριβά». Αυτός ο στίχος από το πλέον αγαπημένο κομμάτι του «Όταν σε είδα ξανά», με κάνει να θέλω να μάθω για τον ρόλο που διαδραματίζουν το συναίσθημα και η παρουσία του πόνου στη δημιουργική διαδικασία που ακολουθεί. «Όλα γίνονται για κάποιο λόγο. Αν μου έλεγες να αλλάξω τα δύσκολα πράγματα που έχω περάσει στη ζωή μου, θα σου έλεγα πως δε θέλω γιατί ο χαρακτήρας μου σήμερα έχει διαμορφωθεί από τις δυσκολίες και αυτές με ωθούν να γράφω έτσι. Εάν κάνεις αληθινή μουσική και δεν παίζεις κάποιον ρόλο ή λες πράγματα που δεν είσαι, τότε σε αυτή αποτυπώνεται ο αληθινός χαρακτήρας σου.»
Το έχουμε γράψει ξανά στην Popaganda και το line-up ακόμη και του Primavera το επιβεβαιώνει: όλος ο κόσμος ακούει «μαύρα». «Ανεβαίνει πολύ το hip hop και λένε πως έχει ξεπεράσει και το rock σε πωλήσεις. Δεν είμαι υπέρ έτσι κι αλλιώς του να το κρατάμε αγνό. Αγνό το κάνεις, το θέμα είναι πώς θα φύγει και πως θα ταξιδέψει μετά από ‘σένα. Το σύστημα της Αμερικής και τα media συμβάλλουν στη δημιουργία τάσεων και έπειτα οι άλλες χώρες ακολουθούν τη μόδα της Αμερικής. Γι’ αυτό εκτιμώ πολύ τον Kendrick Lamar και το crew του, γιατί εκπροσωπεί μεν τον καινούριο και εμπορικό ήχο, αλλά ο τύπος χώνει, ξέρει να ραπάρει, και στις ηχογραφήσεις του αποδεικνύει πως είναι τρομερός MC.»
Και κάτι για το τέλος. Σε φοβίζει Παναγιώτη η μοναξιά; «Αντιθέτως. Την κυνηγάω τη μοναξιά. Επειδή καθημερινά συναναστρέφομαι με πολύ κόσμο μου αρέσει η μοναξιά. Δημιουργώ περισσότερο έτσι, νιώθω ότι φεύγω απ’ όλους…»