Categories: ΜΟΥΣΙΚΗ

Τα τρελά διαμάντια του rock θα λάμπουν με την δική τους σκοτεινή λάμψη για πάντα

“No rules, no rules“. Στα τέλη του 1962, ο Syd Barrett ανακάλυψε τους Beatles και άρχισε να παίζει και να μελετάει τα τραγούδια των σκαθαριών. Όμως ήταν η συναυλία των Rolling Stones στο Cambridgeshire, που αποτέλεσε το έναυσμα για να αρχίσει να γράφει τα δικά του τραγούδια.

Εκείνη την εποχή ο Barrett με τον David Gilmour έπαιζαν μαζί περιστασιακά σε ακουστικά gigs. O οραματιστής και η κύρια συνθετική δύναμη πίσω από το The Piper At The Gates Of Dawn, το πρώτο αριστουργηματικό άλμπουμ των Pink Floyd – σε παραγωγή του πρώην τεχνικού ήχου των Beatles, Norman Smith – το οποίο κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1967 – είχε προσχωρήσει ήδη από το 1965 στους Tea Set. Εκείνοι μόλις βρέθηκαν να συμμετέχουν σε line up συναυλίας που περιελάμβανε μπάντα με το ίδιο με αυτούς όνομα, άρχισαν να αναζητούν ένα νέο. Αποδέχτηκαν την πρόταση του Barrett να μετονομαστούν σε The Pink Floyd SoundThe Pink Floyd Blues Band και τελικά κατέληξαν στο The Pink Floyd. Η μπάντα κατά τη διάρκεια του 1965 εκμεταλλεύθηκε τη δυνατότητα δωρεάν στούντιο χρόνου που τους εξασφάλισε ένας φίλος του κημπορντίστα τους Richard Wright και άρχισε να ηχογραφεί.

Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, ο Barrett είχε την εμπειρία του πρώτου του trip με LSD, μαζί με τον Storm Thorgerson της Hipgnosis, στον κήπο του φίλου του Dave Gale. “No rules, no rules’’ φώναζαν τρέχοντας γυμνοί. Έμελε να είναι η αρχή του έντονου και σε μεγάλη διάρκεια πειραματισμού του Barrett με τα ναρκωτικά. Αρκετές από τις εμπειρίες του από τα ταξίδια αυτά, αποτυπώθηκαν στη μουσική που συνέθεσε τόσο με τους Floyd, όσο και στα σόλο άλμπουμ του. Αλλά και η free form και πειραματική προσέγγισή του στο υλικό του γκρουπ, τόσο στους δίσκους όσο και στα live, υπήρξε σημείο αναφοράς για την ψυχεδελική σκηνή αλλά και για τα μεγάλης έκτασης ατμοσφαιρικά ηχοτοπία που αποτέλεσαν σήμα κατατεθέν και συστατικό της παγκόσμιας επιτυχίας και αναγνώρισης των Pink Floyd. Το The Piper At The Gates Of Dawn που κυκλοφόρησε στις 4 Αυγούστου του 1967 ανέβηκε μέχρι το νούμερο 6 των Βρετανικών album charts. Το single Arnold Layne, το οποίο είχε προηγηθεί κάποιους μήνες πριν, από τις 11 Μαρτίου, έφτασε στο νούμερο 20 των Βρετανικών singles charts, παρόλο που είχε απαγορευτεί η αναμετάδοσή του από το Radio London. Το See Emily Play, το single που ακολούθησε, πήγε στο νούμερο 6. Tα δύο αυτά πρώτα singles, όπως και το τρίτο που είχε τον τίτλο Apples and Oranges, ήταν γραμμένα από τον Barrett. Ο ίδιος είχε γράψει τα οκτώ και είχε συνυπογράψει ακόμη δύο, από τα συνολικά 11 τραγούδια του ντεμπούτου άλμπουμ των Floyd. H επιτυχία ενός πρωτοποριακού, ιδιοσυγκρασιακού, πειραματικού, ψυχεδελικού ροκ γκρουπ όπως ήταν οι Pink Floyd, ήταν άμεση, τόσο στο καλλιτεχνικό όσο και στο εμπορικό πεδίο.

Η Γαλλική πρώτη έκδοση του single See Emily Play (1967) στην Columbia ‎με ζωγραφιά του Syd Barrett στο εξώφυλλο.

Set The Controls For The Heart Of The Sun. Ο Syd Barrett με τον David Gilmour. Ο πρώην με τον αντικαταστάστη του στους Pink Floyd, υπήρξαν συμμαθητές, φίλοι και συνεργάτες για πολλά χρόνια. Over the mountain watching the watcher. O άλλοτε ευδιάθετος και φιλικός Syd, είχε αρχίσει να γίνεται απόμακρος και να εξαφανίζεται για σχετικά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Στις συναυλίες μπορεί να έπαιζε μόλις ένα ακκόρντο ή και καθόλου, ή προς ευχαρίστηση του κοινού του Fillmore στο San Francisco που βρισκόταν στο ίδιο μήκος κύματος με αυτόν, να ξεκουρδίζει σε όλη τη διάρκεια της εκτέλεσης του Interstellar Overdrive, την κιθάρα του. Ο David Gilmour ήρθε στο γκρουπ ως δεύτερος κιθαρίστας, αλλά ο Barrett εξακολουθούσε να μη συνεργάζεται. Σε αρκετές συναυλίες βρισκόταν περιπλανώμενος επάνω στη σκηνή χωρίς να παίζει ο ίδιος, ακούγοντας μοναχά τους υπόλοιπους. Οι ίδιοι τον έθεσαν εκτός γκρουπ με άκομψο τρόπο, αφήνοντας τον εκτός επερχόμενης συναυλίας. Όταν ο Waters στις 26 Ιανουαρίου του 1968 οδηγούσε προς το live τους στο Πανεπιστήμιο του Southampton, αποφάσισαν να μην τον πάρουν μαζί τους. Παράλληλα μιας και ο Barrett ήταν ο βασικός συνθέτης, συμφώνησαν να συνεχίσει στη μπάντα αλλά να μην συμμετέχει στα live και τις περιοδείες -όπως είχε συμβεί με τον Brian Wilson και τους Beach Boys–, κάτι που αποδείχτηκε αναποτελεσματικό. Στις 6 Aπριλίου του 1968, το γκρουπ ανακοίνωσε επίσημα ότι ο Syd Barrett δεν αποτελούσε πιά μέλος του. Οι υπόλοιποι Floyd συνέχισαν να τον βοηθούν, συμμετέχοντας και οργανώνοντας τις μετέπειτα σόλο δουλειές του ιδιοφυούς συνθέτη.

To βιβλίο μου είναι κλειστό, δεν διαβάζω πιά.

Lean out your window, golden hair
I heard you singing in the midnight air
My book is closed, I read no more
Watching the fire dance, on the floor

I’ve left my book, I’ve left my room
For I heard you singing through the gloom
Singing and singing, a merry air
Lean out the window, golden hair…

Στο πρώτο του σόλο άλμπουμ του με τον τίτλο The Madcap Laughs (1970), επέλεξε να μελοποιήσει το ποίημα Golden Hair, μέρος της συλλογής ποιημάτων του James Joyce, που με τον τίτλο Chamber Music εκδόθηκε τον Μάιο του 1907. Το 1970, κυκλοφόρησε το δεύτερο σόλο άλμπουμ του με τίτλο το επώνυμό του, Barrett.

Pink vinyl 7″ 45 RPM EP (1993)

Pink vinyl 7″ 45 RPM EP (1993)

Ο Barrett πάντοτε επεδίωκε και δεν δίστασε ποτέ να πειραματιστεί, με τις συνθετικές αλλά και στιχουργικές φόρμες, να εισάγει στο live στοιχεία από performance και avant garde πειραματισμούς, να απομακρυνθεί από το καθιερωμένο, να εξερευνήσει και να πετάξει πέρα από τα όρια της μουσικής, της φαντασίας, της πραγματικότητας. Η επιρροή του υπήρξε τεράστια στους νεότερους μουσικούς από τα late 70s και μετά.

Στις 7 Mαίου του 2010 στο venue Whelans στο Δουβλίνο, η Hope Sandoval των Mazzy Star και ο Colm Ó Cíosóig των My Bloody Valentine, κάνουν μια εξαιρετική, βελβετική, με έντονη 80ς ψυχεδελική, αναβιωτική ατμόσφαιρα, ζωντανή εκτέλεση του Golden Hair.

Μετά τη σύλληψή του το 1969 για την κατοχή ενός και μοναδικού joint μαριχουάνας, ο Rocky Erickson τραγουδιστής, κιθαρίστας, συνθέτης και στιχουργός στους The 13th Floor Elevators από το Austin του Texas, αντιμετωπίζοντας 10ετή φυλάκιση, προέβαλε την αιτία της ψυχικής διαταραχής ώστε να την αποφύγει. Στάλθηκε σε μια σειρά από ιδρύματα του Texas, όπου υποβλήθηκε σε ‘’θεραπείες’’ με ηλεκτροσόκ και Thorazine και παρέμεινε υπό επιτήρηση μέχρι το 1972. Οι Elevators που προωθούσαν και ενθάρρυναν την χρήση της μαριχουάνας και των ψυχεδελικών ναρκωτικών, βρίσκονταν πάντοτε σε στενή παρακολούθηση από τις αρχές.

H μπάντα κυκλοφόρησε το επιδραστικό, μυθικό, ντεμπούτο άλμπουμ της με τον τίτλο The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators το 1966. Το single You‘re Gonna Miss Me υπήρξε το μεγαλύτερο, ιστορικό, διαχρονικό τους hit. Ένα κλασικό psych garage τραγούδι, με τη χαρακτηριστική, αρχέγονη και θρηνητική φωνή του Roky, και τον ήχο της φυσαρμόνικας να αναζωπυρώνει μαζί με τα κιθαριστικό riff τις φλόγες της κόλασης. Ολόκληρη η δισκογραφική προσφορά της μπάντας στεκόταν πάντα σε ένα ξεχωριστό, μοναδικό επίπεδο ανάμεσα ατα ψυχεδελικά συγκροτήματα.
Το 1974, όταν ο Rocky βγήκε από την κλινική, έφτιαξε τους “Bleib alien“, που μετονομάστηκαν σε Roky Erickson and the Aliens και οι οποίοι υιοθέτησαν έναν πιο hard rock ήχο σε σχέση με τον psych garage ήχο των Elevators. To 1979, ο Erickson ολοκλήρωσε και ηχογράφησε 15 νέα τραγούδια με παραγωγό τον Stu Cook, μπασίστα των Creedence Clearwater Revival. Αυτό το υλικό κυκλοφόρησε σε δύο άλμπουμ: το Roky Erickson and the Aliens του 1980 και το The Evil One του 1981. Το 1982 ισχυρίστηκε ότι ένας Αρειανός είχε μπει στο σώμα του και όντας πια ο ίδιος ένας εξωγήινος, δεχόταν επιθέσεις και βία από τα ανθρώπινα όντα. Κατά τη διάρκεια των 80s κυκλοφόρησε τα Clear Night For Love (1985), Don‘t Slander Me (1986), Gremlins Have Pictures (1986) και μια σειρά από live άλμπουμ που συνεχίστηκαν τόσο στα 90s όσο και στα 00s, με την σποραδική προσθήκη στούντιο δίσκων. Κύκνειο άσμα του Roky αποτέλεσε το υπέροχο άλμπουμ True Love Cast Out All Evil του 2010, στο οποίο συνεργάστηκε με τους επίσης Τεξανούς Okkervil River.

So Burn, burn the flames higher, higher, higher, and higher
So burn, burn the flames, never to expire

Thank you Roky, for setting me free. H Chelsea Wolfe αποτίει φόρο τιμής στον Roky Erickson με μια στοιχειωμένη ακουστική διασκευή του Night Of The Vampire, το οποίο αποδίδει με μια ακουστική κιθάρα και την αιθέρια, με χροιά Patti Smith φωνή της.

Σε όλη τη διάρκεια της σόλο καριέρας του, τα μεταφυσικά θέματα, η επιστημονική φαντασία, ο διάβολος, οι δαίμονες, τα φαντάσματα, η φωτιά, τα βαμπίρ, κυριαρχούσαν στη θεματολογία των στίχων των τραγουδιών του Roky Erickson. Πέρα από την μεγάλη επιρροή που άσκησαν οι 13th Floor Elevators στη σκηνή του garage και στην αναβίωση του ψυχεδελικού ήχου στα 80΄s, η σόλο δουλειά του Roky Erikson υπήρξε σημείο αναφοράς για τις μπάντες του occult rock: The Devil’s Blood, Lucifer, Jess And The Ancient Ones, Ghost.

Ο Brian Wilson o οποίος υπήρξε μεγάλος φαν του Phil Spector, ήταν ο συνθέτης, ο ενορχηστρωτής και ο παραγωγός πίσω από τους The Beach Boys -σχηματίστηκαν στο Hawthorne της California το 1961– κύριος υπεύθυνος για την τεράστια επιτυχία που είχε το γκρουπ στις αρχές των 60s, με συνεχή hit singles και άλμπουμ. Το γκρουπ συνδύαζε στα τραγούδια του το surf, με τις υπέροχες φωνητικές του αρμονίες, τις οποίες δημιουργούσε εξελίσσοντας τον ήχο από τα jazz vocal συγκροτήματα και το R&B, αναμιγνύοντας τις με το Rock n roll των 50ς. Με τις προχωρημένες και πειραματικές τεχνικές ηχογράφησης και τις ενορχηστρώσεις του Wilson δημιούργησαν τον ξεχωριστό τους ήχο, ο οποίος υπήρξε και παραμένει ακόμα μια τεράστια πηγή έμπνευσης για την παγκόσμια μουσική σκηνή.

Σε όλη τη διάρκεια του 1964, ο Wilson ακολούθησε τη μπάντα σε μία επιτυχημένη παγκόσμια περιοδεία παρόλο που δεν επιθυμούσε ιδιαίτερα να βρίσκεται στη σκηνή. Ταυτόχρονα έγραφε και έκανε την παραγωγή σε νέο υλικό που εκείνη τη χρονιά κυκλοφόρησε σε τρία άλμπουμ: Shut Down Volume 2 τον Μάρτιο, All Summer Long τον Ιούνιο και το The Beach Boys Christmas Album τον Νοέμβριο. Τον Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς τη στιγμή που η Beatlemania σάρωνε τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Wilson ενοχλήθηκε και ζήλεψε αρκετά από την επιτυχία τους. Άρχισε να αισθάνεται ότι αυτή η επιδρομή των Beatles, θα έριχνε στην αφάνεια όλες τις προσπάθειές των The Beach Boys να παραμείνουν το νούμερο 1 vocal group στην Αμερική. Αυτό του δημιούργησε ένα επιπλέον βάρος, μιας και ήταν εκτός από βασικός συνθέτης, ενορχηστρωτής, παραγωγός και ο υπεύθυνος για το οργανωτικό και business κομμάτι των Beach Boys. Η κατάσταση τον οδήγησε να εντείνει την προσπάθεια για να γράψει επιτυχημένο υλικό και να επινοήσει ακόμη καλύτερες τεχνικές ηχογραφήσεων και ενορχηστρώσεων, ώστε να καταφέρει να ανταγωνιστεί τα σκαθάρια. Αποτέλεσμα ήταν μαζί με ένα μεγάλο όγκο νέων τραγουδιών, να γράψει τον Μάιο το single I Get Around, το πρώτο τους Αμερικανικό νούμερο 1 hit.

Oι συνεχείς και αυξανόμενες υποχρεώσεις και πιέσεις στην καριέρα και την προσωπική του ζωή, τον οδήγησαν στο σημείο να καταρρεύσει συναισθηματικά και ψυχολογικά. Τον Iανουάριο του 1965 ο Wilson ανακοίνωσε στα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ ότι σκοπεύει να απέχει από τις μελλοντικές περιοδείες. Μέσα στη χρονιά και με τη μπάντα να βρίσκεται συχνά σε περιοδεία, εκείνος συνέχισε τη μοναχική στούντιο δουλειά, βελτιώνοντας το τρόπο που έγραφε τα τραγούδια του και τις τεχνικές του δυνατότητες, πράγμα που εξαρχής υπήρξε ο βασικός σκοπός και αγωνία του. Ταυτόχρονα με την αυξανόμενη παραγωγή μουσικής, άρχισε να αυξάνεται και η συχνότητα χρήσης ναρκωτικών. Για άλλη μια φορά η μπάντα κυκλοφόρησε τρία άλμπουμ μέσα στην ίδια χρονιά. The Beach Boys Today! (Mάρτιος) Summer Days (And Summer Nights!!) (Ιούνιος) και Beach Boys‘ Party! (Σεπτέμβριος). Ο Brian Wilson, ασταμάτητος, κατά τη διάρκεια του πρώτου του acid trip, έκατσε στο πιάνο και έγραψε το riff για το επόμενο hit single της μπάντας: California Girls.

War in Peace. O Alexander Lee “Skip” Spenceσυνιδρυτής των καλιφορνέζων Moby Grape και κιθαρίστας τους μέχρι το 1969- βρισκόταν σύμφωνα με τον Peter Lewis, επίσης ιδρυτικό μέλος του γκρουπ, στο νεκροτομείο του San Jose με την γνωστή ετικέτα στο δάχτυλο του ποδιού του, θεωρούμενος νεκρός από υπερβολική δόση ηρωίνης, όταν ξαφνικά σηκώθηκε και ζήτησε ένα ποτήρι νερό. Τα θέματα που είχε ο Spence με τα ναρκωτικά, το αλκοόλ ήταν συνεχή και επηρέασαν από νωρίς τη ζωή και τη μουσική του καριέρα. O Marty Balin, τραγουδιστής στους Jefferson Airplane τον έφερε στο γκρουπ ως ντράμερ, παρόλο που στο προηγούμενό σχήμα του τους The Other Side, έπαιζε κιθάρα. Έπαιξε στο ντεμπούτο άλμπουμ τους Jefferson Airplane Takes Off, αλλά αναγκάστηκαν να τον διώξουν από την μπάντα όταν εκείνος έφυγε για διακοπές στο Mεξικό χωρίς να έχει ενημερώσει κανέναν. Μετά από ένα μικρό πέρασμα από τους Buffalo Springfield, έφτιαξε τους Moby Grape. Ένα ταλαντούχο ψυχεδελικό γκρουπ που είχε καταφέρει να ενσωματώσει στη μουσική του στοιχεία από folk, country, blues και jazz, είχε στις τάξεις του πέντε μουσικούς που είχαν όλοι δυνατότητες lead τραγουδιστή. Ένα μεγάλο όνομα της ψυχεδελικής σκηνής, του οποίου όμως το μέλλον και την εξέλιξη, παρεμπόδισαν από την αρχή, τα νομικά προβλήματα που είχαν με τον πρώην μάνατζέρ τους και στην πορεία οι εξαρτήσεις και η πάλη με την ψυχολογική αστάθεια και τη σχιζοφρένεια που αφορούσε τόσο τον Skip Spence όσο και τον Bob Mosley. Ισορροπιστής και αρωγός τους, υπήρξε πάντα ο Peter Lewis. Εκείνος γνώριζε από πρώτο χέρι τα προβλήματα ψυχικής υγείας που μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς στη ζωή του, καθώς είχε από πολύ νωρίς και την ηλικία των 11 ετών ήδη νοσηλευθεί σε κλινική, κατά την διάρκεια του επεισοδιακού χωρισμού των γονιών του.

Ο Skip Spence διαγνώστηκε με σχιζοφρένεια και νοσηλεύτηκε για έξι μήνες στο νοσοκομείο Bellevue στη Νέα Υόρκη. Την ημέρα που βγήκε, πήρε την μηχανή του και κατευθύνθηκε στο Nashville. Εκεί ηχογράφησε μέσα σε επτά ημέρες, το μοναδικό του σόλο άλμπουμ -στο οποίο παίζει όλα τα όργανα- το κλασικό ψυχεδελικό folk διαμάντι με τίτλο Oar (1969).

Alexander Spence ‎– All My Life (I Love You) 7’’ single Sundazed Music (2000)

Ένα από τα αρκετά μουσικά ‘’δάνεια’’ που πήραν στη διάρκεια της καριέρας τους, οι Led Zeppelin από άλλες μπάντες και καλλιτέχνες, αποτελεί το τραγούδι Never, από το δεύτερο άλμπουμ των Moby Grape, Grape Jam του 1968.

Ξέρω που μένει ο Syd Barrett. Σε μια μικρή καλύβα στην άκρη του κόσμου. Kαθώς η μουσική του καριέρα όδευε προς το οριστικό της τέλος, ο Barrett βρισκόταν τον Οκτώβριο του 1973 σε μια performance jazz και ποίησης του ποιητή, στιχουργού και τραγουδιστή Pete Brown (Pete Brown & His Battered Ornaments, Pete Brown & Piblokto!, Cream, Graham Bond) και του πρώην μπασίστα των Cream και συχνού συνεργάτη του, Jack Bruce. Ο Brown o οποίος είχε αργήσει να φτάσει στο show, είδε τον Bruce να έχει ήδη ανέβει στη σκηνή και να παίζει με κάποιον κιθαρίστα που του φάνηκε αόριστα γνωστός. Αργότερα κατά τη διάρκεια του show, ο Brown διάβασε ένα ποίημα που αφιέρωσε στον Syd Barrett, λέγοντας ότι τον θεωρεί έναν από τους καλύτερους τραγουδοποιούς στη Βρετανία. Όχι δεν είμαι, του απάντησε προς έκπληξή του ο κιθαρίστας που είχε δει πριν στη σκηνή.

Αρκετές προσπάθειες έγιναν τα κατοπινά χρόνια από μπάντες όπως οι Sex Pistols και οι Damned για να πείσουν τον Syd Barrett να αναλάβει την παραγωγή των δίσκων τους, αλλά όλες χωρίς αποτέλεσμα. Ο Barrett πέθανε σε ηλικά 60 ετών στο σπίτι του στο Cambridge στις 7 Ιουλίου του 2006. Για πολλά χρόνια και μέχρι να φύγει από τη ζωή, ζούσε στο ημι-απομoνωμένο σπίτι, έχοντας αφιερώσει την ζωή του στην κηπουρική και τη ζωγραφική.

Στη λίστα του Spotify που έχει τον τίτλο Dark Diamonds, ακούγονται οι Pink Floyd να θυμούνται και να εύχονται να ήταν μαζί τους ο πρώην μουσικός συνοδοιπόρος τους Syd Barrett. Eκείνος ο οποίος στη μετέπειτα σόλο πορεία του πειραματίστηκε με την ποίηση και τις σκοτεινές, απόκοσμες μελωδίες. Ο Roky Erikson δίνει μορφή στους δαίμονές του και καίγεται μαζί τους στις φλόγες που ξεπηδούν μέσα από το μυαλό του. Ο Skip Spence που εκπέμπει το μοναδικό του ψυχεδελικό φως, μέσα από την εσωτερική και εξωτερική απομόνωσή του. Ο Brian Wilson καθώς περιμένει ακόμα μια απάντηση που δεν έρχεται, ένα μήνυμα από τον κλεισμένο μέσα του άγνωστο κόσμο.

Θοδωρής Δημητρίου

Ο Θοδωρής Δημητρίου έχει σπουδάσει κλασσικό τραγούδι και είναι τραγουδιστής, στιχουργός, συνθέτης και ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος “Λευκή Συμφωνία“.

Share
Published by
Θοδωρής Δημητρίου