φωτογραφία: Παναγιώτης Ζιώβας
Η FOSPHOTOS μίλησε με τον Παναγιώτη Παπουτσή, τον οργανωτή και ψυχή του φεστιβάλ φωτογραφίας Φωτομετρία, που διοργανώνεται κάθε χρόνο στα Ιωάννινα και την νεαρή Νιτούς Ανθούση, φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών, στο τμήμα πλαστικών σπουδών, η οποία από το 2017 αναλαμβάνει υπεύθυνη συντονισμού όλης της διοργάνωσης. Να τι μας είπαν γι αυτό το σημαντικό φεστιβάλ της Δυτικής Ελλάδας.
Ποια ήταν η ανάγκη Παναγιώτη που σ’ έκανε να ξεκινήσεις αυτό το φεστιβάλ; Από μικρός αγαπούσα πολύ την φωτογραφία, συνήθιζα να φωτογραφίζω πορτρέτα των συμμαθητών μου στο δημοτικό και να τους δίνω μετά τυπωμένες τις φωτογραφίες. Ενήλικας πια, μαζί με τον Αχιλλέα Τζιάκο, κι έχοντας και οι δύο αποκτήσει μεγάλη πείρα σε διοργανώσεις μουσικών φεστιβάλ και εκθέσεων, θελήσαμε να δημιουργήσουμε ένα φεστιβάλ φωτογραφίας στην πόλη των Ιωαννίνων. Νιώσαμε την ανάγκη να δημιουργήσουμε ένα φωτογραφικό φεστιβάλ της Ηπείρου που θα συμβαίνει μέσα στην πόλη. Η Ήπειρος έχει μεγάλη παράδοση στην φωτογραφία. Ο Κώστας Μπαλάφας, ο σημαντικός αυτός Έλληνας φωτογράφος, ήταν Ηπειρώτης. Το Ριζάρειο Ίδρυμα στο Μονοδένδρι Ζαγορίου έχει δημιουργήσει εδώ και χρόνια, πολύ πριν από εμάς, ένα πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο. Άρα, υπήρχε από πριν η παράδοση και η κουλτούρα της φωτογραφίας στην περιοχή. Επίσης, στα Γιάννενα, λειτουργεί τμήμα πλαστικών τεχνών, της σχολής Καλών Τεχνών, με μάθημα φωτογραφίας, ενώ υπάρχουν και πολλές ιδιωτικές σχολές, ΙΕΚ, κλπ.
Μίλα μου λίγο για το φεστιβάλ και την ομάδα σας. Το φεστιβάλ ξεκίνησε επίσημα το 2010. Έχουμε οργανώσει μια δυνατή ομάδα από εθελοντές, γιατί χωρίς μια δεμένη ομάδα δεν μπορεί να διοργανωθεί ένα τόσο μεγάλο φεστιβάλ. Προσπαθούμε να βάλουμε νέα παιδιά στην διοργάνωση, από το Πανεπιστήμιο, την Καλών Τεχνών, φοιτητές . Όπως είπα, το φεστιβάλ το ξεκινήσαμε εγώ μαζί με τον Αχιλλέα Τζιάκο. Στην πορεία προστέθηκε η Φωτεινή Παπαχατζή, υπεύθυνη για τα ευρωπαϊκά προγράμματα της διοργάνωσης. Έχουμε ήδη δύο διακρατικές συνεργασίες, η μία με την Τουρκία, το TANDEM Cultural Managers Exchange. Το άλλο είναι το FRAMES, συνεργασία πέντε πολιτιστικών οργανισμών από πέντε διαφορετικές χώρες. Η Νιτούς Ανθούση , τα πρώτα δύο χρόνια συμμετείχε στο φεστιβάλ σαν εθελόντρια και από το 2017 θα είναι βασικό μέλος της ομάδας, υπεύθυνη συντονισμού της διοργάνωσης. Ο Παναγιώτης Παππάς, καινούριος διευθυντής μας, όλα νέα παιδιά 20 και 22 χρονών, σε θέσεις κλειδιά στο φεστιβάλ.
Παναγιώτη ποια είναι η φιλοδοξία σου για το φεστιβάλ; Η φιλοδοξία μας είναι τα Γιάννενα να γίνει η πόλη της φωτογραφίας και το Φωτομετρία ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ φωτογραφίας των Βαλκανίων. Κι εδώ μπαίνει η έννοια της εξωστρέφειας. Το Φωτομετρία από το 2015 είναι μέλος ενός δικτύου 20 περίπου φωτογραφικών φεστιβάλ της Ευρώπης, το PHEN. Από την Ελλάδα είμαστε μόνο εμείς. Μέσω αυτού του δικτύου, έχουμε αναπτύξει συνεργασίες με την Τουλούζη, την Βαλένθια, την Βουδαπέστη και την πόλη Κλούζ Ναπόκα στην Ρουμανία. Το διαγωνιστικό μας τμήμα, το οποίο παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα, στον εκθεσιακό χώρο Μελάνυθρος στο Παγκράτι, θα ταξιδέψει τον Μάρτιο στην Βουδαπέστη, τον Μάιο στην Βαλένθια και θα καταλήξει τον Ιούνιο στην Κλούζ Ναπόκα της Ρουμανίας. Αυτό το λέω, για να εξηγήσω ότι είναι σημαντικό, εν καιρώ κρίσης όπως αυτή που βιώνουμε εδώ, να προχωράς με συνεργασίες. Μόνο αν γίνεσαι εξωστρεφής μπορείς να ανταπεξέλθεις, αν έρχεσαι σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους και δημιουργείς συνεργασίες με το εξωτερικό. Συνηθίζεται δυστυχώς στην Ελλάδα να πέφτουμε σ’αυτή την παγίδα της εσωστρέφειας και να τρωγόμαστε μεταξύ μας. Αυτό το έχει δείξει και η ιστορία. Πρέπει να ξεφύγουμε από αυτό και να δούμε πως μπορούμε να προωθήσουμε ταλαντούχους Έλληνες φωτογράφους στο εξωτερικό.
Πως σας βρίσκουν οι φωτογράφοι που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν; Το Φωτομετρία είναι ένα θεματικό φεστιβάλ. Κάθε χρόνο έχουμε μια θεματική και γύρω από αυτό το θέμα χτίζεται ο εκθεσιακός κορμός της διοργάνωσης. Παράλληλα, τρέχουν κάθε χρόνο και τρεις διαγωνισμοί. Ένα portfolio open call, όπου στέλνουν portfolios φωτογράφοι από όλον τον κόσμο. Φέτος είχαμε 45 συμμετοχές και επιλέξαμε τις εννέα. Το Photocitizens, μια δράση που γίνεται σε συνεργασία με άλλους έξι πολιτιστικούς οργανισμούς από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Για αυτή τη δράση επιλέχτηκαν δέκα άτομα, των οποίων η δουλειά θα παρουσιαστεί και στις εφτά χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Και κάθε Απρίλιο, κάνουμε άλλο ένα κάλεσμα, αλλά αυτό ειναι για να προσελκύσουμε περισσότερο τους ερασιτέχνες φωτογράφους , με την έννοια ότι μπορείς να στείλεις μόνο μία φωτογραφία και οι εικοσιπέντε καλύτερες θα ταξιδέψουν ως ομαδική έκθεση στις έξι υπόλοιπες χώρες, όπως ανέφερα πριν. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν στο σάιτ μας www.photometria.gr να βρουν όλα τα νέα μας, πληροφορίες, ανακοινώσεις, ημερομηνίες καθώς και διαγωνισμούς που τρέχουν και σε άλλα φεστιβάλ του εξωτερικού.
Νιτούς, υπάρχουν πράγματα που θέλεις να διορθώσεις στο φεστιβάλ; Θέλουμε να εμπλέξουμε την φωτογραφία και με τις άλλες τέχνες. Νομίζω, η σύγχρονη φωτογραφία το απαιτεί αυτό. Να εξελίξουμε λίγο την παρουσίαση, την επιμέλεια του φεστιβάλ. Ας πούμε, στα πλαίσια του προγράμματος Ας πούμε, στα πλαίσια του προγράμματος TANDEM, σ’ έκθεση που φιλοξενήσαμε στην Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννινων, υπήρχαν αντικείμενα μέσα στον ίδιο χώρο με τις φωτογραφίες, χωρίς να είναι φωτογραφίες, παρόλα αυτά αποτελούσαν κομμάτι της έκθεσης, μπορούσες να τα αγγίξεις, να τα μυρίσεις, να τα αισθανθείς με όλες τις αισθήσεις σου, εκτός από την όραση. Η έκθεση γινόταν έτσι πολύ πιο διαδραστική.
Παναγιώτη, τι σχέση έχει η φωτογραφία και το φεστιβάλ με την εντοπιότητα, δηλαδή με το μέρος στο οποίο συμβαίνει το φωτογραφικό γεγονός; Το Φωτομετρία έχει συνδυαστεί ήδη με την πόλη. Θεωρώ ότι είναι ένα στολίδι πια της πόλης, το οποίο αν το προσέξουμε και το φυλάξουμε σωστά θα κάνει καλό στην πόλη για τα επόμενα χρόνια. Και όχι μόνο τουριστικό. Μιλάμε για το πολιτιστικό προφίλ των Ιωαννίνων. Αυτό είναι πιο σημαντικό. Έχουμε μελετήσει παραδείγματα από μεγάλα φεστιβάλ του εξωτερικού, όπως το φεστιβάλ της Αρλ, το Περπινιάν και άλλα. Οι πόλεις αυτές έχουν αναδειχτεί διεθνώς, λόγω της προβολής τους από τα φεστιβάλ που γίνονται εκεί. Το όφελος δεν είναι μόνο τουριστικό ή οικονομικό, είναι και αυτό. Υπάρχει και κάτι άλλο όμως,
εκτός από την προβολή που κερδίζουν τα Γιάννενα και η Ήπειρος από αυτό το φεστιβάλ. Αυτό που καταφέρνουμε σαν διοργάνωση, είναι ότι μεταφέρουμε εικόνες και αντιλήψεις από άλλες περιοχές του πλανήτη στην τοπική κοινωνία, ανοίγει έτσι το μυαλό των ανθρώπων και καλλιεργείται το μάτι τους να βλέπουν το διαφορετικό και το καινούριο. Αυτό μας ενδιαφέρει πολύ. Η ομορφιά μιας πόλης, πολλές φορές, είναι εμπόδιο στην πολιτιστική της εξέλιξη. Στα Γιάννενα συμβαίνει αυτό. Οι Γιαννιώτες έχουμε την τάση να μένουμε στην φυσική ομορφιά της πόλης και να μην επενδύουμε σε άλλους τομείς που την βοηθούν να αναπτυχθεί. Γιατί η ομορφιά τα καλύπτει όλα.
Νιτούς, τι θεωρείς επιτυχία για το φεστιβάλ; Η επιτυχία, μου φαίνεται, είναι ότι έρχονται πια φωτογράφοι από όλον τον κόσμο, όχι μόνο από την Ευρώπη, και παρουσιάζουν την δουλειά τους στα Γιάννενα. Αυτό το θεωρώ μεγάλη επιτυχία, γιατί βρίσκονται εκεί, δίπλα σου, μπορείς να τους μιλήσεις να τους ρωτήσεις να ανταλλάξετε απόψεις και σκέψεις. Μου φαίνεται μεγάλη επιτυχία κάτι τόσο μακρινό να το φέρνεις κοντά σου και να το γνωρίζεις. Και το Φωτομετρία το έχει καταφέρει.
Εσύ Παναγιώτη τι πιστεύεις; Για μένα επιτυχία κι επανάσταση στις μέρες μας είναι να δημιουργείς κάτι σ’αυτή την χώρα. Αυτό είναι επανάσταση. Είναι πολύ δύσκολο.
Δεν σας πιάνει καμιά φορά απογοήτευση; Κάθε χρόνο.. Απογοήτευση; Μόνο; Αλλά εδώ, λειτουργεί λίγο περίεργα αυτή η σχέση. Όσο πιο πολύ μας απογοητεύει η γύρω κατάσταση, τόσο πιο πολύ πάθος έχουμε. Δεν ξέρω πως να το ερμηνεύσω. Τρέλα. Είμαστε τρελοί.
Οικονομικώς, πως τα βγάζετε πέρα; Ο μόνος φορέας που μας στηρίζει έμπρακτα είναι ο δήμος Ιωαννιτών, το Πνευματικό Κέντρο του δήμου. Η περιφέρεια Ηπείρου δεν μας στηρίζει, αν και κάθε χρόνο κάνουμε αίτηση. Όπως κάθε χρόνο κάνουμε αίτηση και στο υπουργείο Πολιτισμού. Δεν λαμβάνουμε καν αρνητική απάντηση! Εμάς αυτό είναι που μας πειράζει, ότι δεν απαντούν, έστω κι αρνητικά.. Κατα τ’ άλλα, αυτοχρηματοδοτούμαστε, έχουμε eshop, ιδιωτικές χορηγίες από σημαντικά ιδρύματα. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος μας στήριξε, πολύ σημαντική η βοήθειά τους κι έδωσε μια υπεραξία στην διοργάνωση. Γιατί φέραμε όλους τους φωτογράφους στα Γιάννενα. Φοβερό!
Αυτές τις μέρες οι φωτογραφίες του διαγωνιστικού τμήματος 2016 του ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ παρουσιάζονται στον εκθεσιακό χώρο Μελάνυθρος στο Παγκράτι, Ζάππα 4 Καλλιμάρμαρο, μέχρι και τις 30 του Δεκέμβρη. Προλαβαίνετε.
www.photometria.gr Μελάνυθρος Χώρος Τέχνης
Παναγιώτης Παπουτσής και Νιτούς Ανθούση. Φωτογραφήθηκαν για την Popaganda στον κήπο του Ωδείου Αθηνών, Δεκέμβριος 2016 φωτο: ΕΥΑ ΝΤΑΡΑΡΑ / FOSPHOTOS
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
