“Soccer Woman”: Όταν τα κορίτσια κάνουν τάκλιν

Πέρυσι το καλοκαίρι όλος ο ποδοσφαιρικός κόσμος μιλούσε για την γυναικεία εθνική ομάδα ποδοσφαίρου των ΗΠΑ, η οποία κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο, παίζοντας ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου στα γήπεδα της Γαλλίας. Την συζήτηση, όμως, δε μονοπώλησε το ταλέντο της ομάδας, αλλά και η απαίτηση των Αμερικανίδων να πληρώνονται ισότιμα με τους άνδρες συναδέλφους τους. 

Για τους λάτρεις των συγκρίσεων και της στατιστικής, η γυναικεία Team USA έχει παίξει σε όλα τα Μουντιάλ, κερδίζοντας τα τέσσερα από αυτά, ενώ έχει κατακτήσει και τέσσερα χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια. Η αντίστοιχη εθνική ομάδα των ανδρών έχει συμμετάσχει σε 10 από τα 23 Παγκόσμια Κύπελλα, ενώ έχει καταφέρει να συνεχίσει μετά την πρώτη φάση, μόλις 4 φορές, με τις δυο εξ αυτών να χρονολογούνται πίσω στο 1930 και το 1934. 

Δεν είναι όμως μόνο η Μέγκαν Ράπινο και η παρέα της οι μόνες γυναίκες που θέλουν να βάλουν το γυναικείο ποδόσφαιρο, εκεί όπου πραγματικά ανήκει, διεκδικούν μεγαλόφωνα την αλλαγή και την ισοτιμία. «Από το 1894, σπουδαίες γυναίκες σε όλες τις γωνιές του κόσμου παλεύουν για την ισότητα και για μια μπάλα στα πόδια». Αυτό λέει το εξώφυλλο του Soccer Woman, του βιβλίου που έγραψε η Τζέμα Κλαρκ, θέλοντας να βάλει όλες αυτές τις γυναίκες στο πόντιουμ, εκεί που τους αξίζει. Συγκέντρωσε λοιπόν τα προφίλ των 50 ίσως σημαντικότερων ηρωίδων στην ιστορία του γυναικείου ποδοσφαίρου, από εκείνες που το υποστήριξαν στην αρχή μέχρι αυτές που θεωρούνται το μέλλον του.

Το σημαντικό βιβλίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις MVP Publications (εκεί που έχουμε διαβάσει από Το Ποδόσφαιρο των Μελλοθάνατων ως τη βιογραφία του Ντράζεν Πέτροβιτς) και η Popaganda δεν έχασε την ευκαιρία να μιλήσει με την βρετανίδα συγγραφέα κι αθλητικογράφο. Αρχικά για το τι είναι αυτό που την έκανε να αγαπήσει την μπάλα…

Είσαι μια γυναίκα που εργάζεται σε έναν κατεξοχήν ανδροκρατούμενο χώρο. Αισθάνθηκες ποτέ ότι θες να τα παρατήσεις, ειδικά στις αρχές της καριέρας σου; Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι ως αθλητικογράφος και να καλύπτω το ανδρικό ποδόσφαιρο στην Αγγλία, ήμουν πολύ αισιόδοξη. Πίστευα ότι αν ήμουν καλά διαβασμένη, που όντως ήμουν, και πως αν έγραφα καλά, τότε θα είχα αποδοχή ως ρεπόρτερ. Αλλά τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Ήταν μια πολύ δύσκολη εμπειρία κι αυτό με απογοήτευε. Το γυναικείο ποδόσφαιρο είναι διαφορετικό όμως. Δε χαρακτηρίζεται από τον σοβινισμό και όλοι είμαστε ευπρόσδεκτοι.

Δυστυχώς, το γυναίκα-αθλητικογράφος ακούγεται ακόμα και στις μέρες μας «εξωτικό». Τι ήταν αυτό που σε έκανε να ακολουθήσεις αυτή την καριέρα; Μεγάλωσα σε μια οικογένεια, που ήταν τρελαμένη με το ποδόσφαιρο. Τώρα πια μένω χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τους γονείς μου και πάλι ένα από τα κύρια θέματα συζήτησής μας είναι το ποδόσφαιρο. Η μητέρα μου έπαιζε μπάλα κάθε εβδομάδα, κυρίως σε ανδρικές ομάδες, κι έτσι όσο μεγάλωνα πίστευα ότι ο κόσμος αυτός είναι ανοιχτός στις γυναίκες.

Γιατί ποδόσφαιρο όμως; Το ποδόσφαιρο μου φαίνεται απίστευτα μαγικό. Μπορεί και αντικατοπτρίζει μέρη, χρόνους και κουλτούρες. Είναι γεμάτο ιστορία. Είναι ένας μικρόκοσμος ανισότητας των φύλων. Φέρνει τους ανθρώπους κοντά, αλλά τους χωρίζει κιόλας. Είναι μια μάζωξη γεμάτη ιστορίες και φαντάσματα. Το ποδόσφαιρο είναι ελπίδα και απόγνωση. Απεικονίζει όλη την ανθρώπινη ιστορία πάνω στο χορτάρι.

Στο βιβλίο σου διαβάζουμε τις ιστορίες γυναικών που θεωρούνται πρωτοπόροι του γυναικείου ποδοσφαίρου. Πιστεύεις είμαστε κοντά στο να αναγνωριστούν ως κορυφαίες αθλήτριες, όπως τους αξίζει; Το ελπίζω. Θέλω έναν κόσμο όπου τα ανδρικά σπορ δεν θεωρούνται ο κανόνας και τα γυναικεία βρίσκονται σε μια άλλη ξεχωριστή κατηγόρια, λόγω φύλου.

Κατά τη γνώμη σου και δεδομένης της εμπειρίας σου ως αθλητικογράφος, τι πρέπει να γίνει ώστε το γυναικείο ποδόσφαιρο να φτάσει στο επίπεδο που δικαιούται; Κάλυψη και πρόσβαση. Δεν μπορείς να δεις κάτι, αν δεν ξέρεις ότι υπάρχει και που μπορείς να το βρεις.

Το ποδόσφαιρο μου φαίνεται απίστευτα μαγικό. Είναι ένας μικρόκοσμος ανισότητας των φύλων. Φέρνει τους ανθρώπους κοντά, αλλά τους χωρίζει κιόλας. Είναι μια μάζωξη γεμάτη ιστορίες και φαντάσματα. Είναι ελπίδα κι απόγνωση. Απεικονίζει όλη την ανθρώπινη ιστορία πάνω στο χορτάρι.

Απ’ όλες τις ιστορίες γυναικών που έγραψες στο Soccer Woman, υπήρχε κάποια που να αισθάνθηκες ότι σε αγγίζει λίγο περισσότερο από τις υπόλοιπες; Μου είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω μια μόνο ιστορία. Μου πήρε μήνες να γράψω το βιβλίο και μέσα σε αυτό το διάστημα έγινα μητέρα, που σημαίνει ότι μου έλειπε ο ύπνος και πως ήμουν πολύ συναισθηματική ούτως ή άλλως. Το να μιλάω όμως στην Άμπι Ουάμπαχ και να μου λέει για όλα αυτά που πρέπει να γίνουν, ενώ η κόρη μου κοιμόταν λίγα βήματα πιο κει, ήταν κάτι το απίστευτο. Αισθάνομαι πραγματικά τυχερή που μπόρεσα να πω αυτές τις ιστορίες. Από την Τίφανι Μίλμπρεττ, την Αμερικάνα στράικερ της δεκαετίας του 1990, μέχρι την Χάζρα Χαν, την Πακιστανή παίκτρια και ακτιβίστρια για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Πρόκεται για μια παγκόσμια ματιά του παιχνιδιού, ειπωμένη από τις ίδιες τις παίκτριες. 

Οι γυναίκες παίκτριες θεωρείς ότι χρειάζονται και τους άνδρες συναδέλφους τους να σταθούν δίπλα τους και να δώσουν μαζί αυτή την «μάχη»; Πιστεύω πως οι άνδρες παίκτες πρέπει να αναλάβουν δράση και πολλοί το κάνουν τώρα. Ακόμα και ένα απλό «Καλή Τύχη» όπως αυτό του Ραχίμ Στέρλινγκ της Μάντσεστερ Γιουνάιντεντ πριν τα ημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου, στην γυναικεία ομάδα της Βρετανίας, ρίχνει φως στο γυναικείο παιχνίδι. Το γυναικείο παιχνίδι βέβαια, είναι από μόνο του συναρπαστικό και δεν θα έπρεπε να είναι αναγκαία αυτή η βοήθεια, αλλά και πάλι την χρειαζόμαστε.