Έχουμε περάσει το ποτάμι, βρίσκόμαστε στο καφέ-μπαρ Zion στο κέντρο του Περιστερίου, έτσι κι αλλιώς ένα από τα «στέκια» του urban ήχου στην πόλη, Με την αμέριστη βοήθεια της Innersense Productions, που ανεβάζει αυτή τη νέα φουρνιά του αθηναϊκού hip hop στην σκηνή στήνοντας τα live της, θέλουμε να συστηθούμε (για να τα συστήσουμε μετά σε σας) με τους πρωταγωνιστές της. Όλοι τους από διαφορετικές γειτονιές των δυτικών προαστίων.
Zoro& Buzz, Rationalistas (Ορθολογιστές), Santa Barbarians, Νιο.Στε, Ζωγράφος. Με έντονες ευαισθησίες, ένα αίσθημα «κατάθεσης ψυχής» σε κάθε ρίμα που βγαίνει από το στόμα τους σαν να είναι η τελευταία τους, με στίχους που δε φοβούνται να είναι κι ευθέως πολιτικοί, το στιβαρό τους rap φεύγει πολύ μακριά από τον πιθηκισμό του hip hop τριπτύχου «γυναίκες-ουσίες-λεφτά»…
«Γιατί τόσος θυμός, γιατί τόση οργή, γιατί τόση αντίδραση;» τους ρωτάω με το καλησπέρα σας. Πάμε να δούμε τι μου απάντησαν, γνωρίζοντάς τους καλύτερα…
Ξεκινήσαμε το συγκρότημα το 2013 αλλά γνωριζόμασταν ήδη από τη γειτονιά στο Περιστέρι, στο Λόφο Αξιωματικών. Από τότε μέχρι και σήμερα συνυπάρχουμε φιλικά πρώτα, και μετά μουσικά. Μας ενώνουν οι κοινοί προβληματισμοί και μοιραζόμαστε την καθημερινότητά μας.
Η κάθε γλώσσα έχει τη δική της ομορφιά κι ο κάθε τόπος τη δική του διάλεκτο. Εμείς χρησιμοποιούμε τη δική μας αργκό, γιατί μας εκφράζει περισσότερο. Μιλάμε την αργκό μας φαρσί απαρτία και ωριμάζουμε μαζί δεκαετία τη δεκαετία. Άσε που δε ξέρουμε και τόσο καλά Αγγλικά. Εκφράζουμε την καθημερινότητα την οποία βιώνουμε, οπότε αναπόφευκτα θα μας ακούσεις και θυμωμένους, χωρίς να είναι αυτοσκοπός.
Το hip hop βασίζεται στην αμεσότητα και στην ελεύθερη έκφραση. Ταυτίζεσαι εύκολα με το rap..Επίσης τολμάει να θίξει διάφορα θέματα, κοινωνικά, υπαρξιακά, προσωπικά και πολιτικά. Δε φοβάται να μιλήσει. Παίρνει θέση. Σίγουρα τα τελευταία χρόνια η άνοδος του είναι εκρηκτική. Μεγαλύτερο κοινό, περισσότεροι καλλιτέχνες, μεγάλη γκάμα και πολλά διαφορετικά στυλ. Παρ’ όλα αυτά ο τρόπος που διαλέγεις να προβάλεις τη μουσική σου και to για τι ακριβώς θα μιλήσεις είναι ξεκάθαρα θέμα επιλογής και ιδιοσυγκρασίας του καθενός. Ό,τι διαλέγει το κοινό δεν είναι απαραίτητα mainstream κι ό,τι δεν είναι mainstream δε σημαίνει ότι είναι καλό ποιοτικά.
Ετοιμάζουμε τον καινούργιο μας δίσκο με τίτλο, Η Δύναμη Που Δεν Υπολογίζανε, που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2018. Δουλεύουμε αρκετά για να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η ιστορία μας σε μερικές λέξεις: Απ τον Δρόμο/ Μια νύχτα μετά την τελευταία μέρα/ Vanguard. Loop Ζωγράφος, Bayman, Tnt, Sxo η πρώτη σύνθεση/ Bayman, Tnt, Sxo, Dj Gzas τώρα/ 15 χρόνια πίσω χαβαλές, έκφραση, προβληματισμός, μουσική, η μισή μας ζωή.
Ας το πάρουμε λίγο τούμπα. Η μουσική μας δίνει την ευκαιρία να μιλήσουμε για πράγματα που μας απασχολούν, να κάνουμε κριτική, να μοιραστούμε τις ανησυχίες μας. Φιλοδοξούμε μέσα από το στίχο μας να εκφράσουμε τον κόσμο γύρω μας, τους «όμοιούς» μας. Να δώσουμε φωνή σε αυτούς με τους οποίους μοιραζόμαστε την ίδια καθημερινότητα και τραβάμε τα ίδια ζόρια. Πως γίνεται λοιπόν να μη μιλήσεις στη γλώσσα αυτών των ανθρώπων; Πως γίνεται να τα πεις όλα αυτά αν δεν τραγουδήσεις με τη γλώσσα που σκέφτεσαι; Υπάρχουν καταστάσεις και γεγονότα που σε βάζουν προ των ευθυνών σου, σε αναγκάζουν να διαλέξεις πλευρά, να αποφασίσεις εν τέλει με ποιους είσαι μαζί και ποιους έχεις απέναντί σου. Ως γκρουπ, με μέσο όρο ηλικίας γύρω στα 30, έχουμε βιώσει αρκετά από τα οποία σημαδευτήκαμε.
Το πιο βασικό είναι ένα. Αποφεύγουν οι περισσότεροι καλλιτέχνες να μιλήσουν ξεκάθαρα και να πάρουν πολιτική θέση. Κι όταν το κάνουν, τα πιάνουν τα θέματα απ’ έξω απ’ έξω. Φοβούνται μην και χαρακτηριστούν πολιτικοποιημένοι, φοβούνται μην τσινίσει ο κόσμος. Αιωρείται η ανησυχία πως «όσα περισσότερα λες, τόσο λιγότερο ακούγεσαι». Εμείς ποτέ δεν «καταφέραμε» να το κάνουμε αυτό. Για εμάς τον Παύλο τον δολοφόνησε η Χρυσή Αυγή και για το λόγο αυτό στους στίχους μας υπερασπιζόμαστε πως πρέπει να τσακιστεί ο φασισμός και το σύστημα που τον γεννάει. Για εμάς ήρωας είναι ο 20άρης γείτονάς μας που δουλεύει ντελιβεράς και παίζει κάθε μέρα τη ζωή του κορώνα γράμματα για 400 ευρώ. Για εμάς αποτελεί τιμή να «απέχουμε από χουντοπανηγύρια», και να πιστεύουμε πως τα συμφέροντα των λαών είναι κοινά.
Θεωρητικά το 2017 ήταν η πρώτη χρονιά στις ΗΠΑ που το hip hop ξεπέρασε το rock ως το πιο δημοφιλές είδες μουσικής. Η δημοτικότητά του σίγουρα είναι πολυπαραγοντική κι οφείλεται σε διάφορους λόγους. Ο βασικός λόγος που αξίζει να αναφέρουμε, είναι ότι το hip hop γεννήθηκε ώστε να αποτελεί έναν τρόπο διασκέδασης κι έκφρασης των «από κάτω για τους από κάτω». Μίλησε στη γλώσσα των νέων σε κάθε γωνιά του πλανήτη, δεν περιορίστηκε σε ξενόγλωσσες διασκευές, εξέφρασε άμεσα κι όχι τόσο «ποιητικά» ανησυχίες και προβληματισμούς. Το hip hop με τις ιδιομορφίες που έχει, είναι «καταδικασμένο» να είναι ένα δημοφιλές μουσικό είδος. Το στοίχημα είναι αν θα καταφέρουν να το μεταλλάξουν σε μια εντελώς «ακίνδυνη» pop μουσική.
Αυτήν την περίοδο κάνουμε live στην Αθήνα και σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας με υλικό από τον τελευταίο μας δίσκο Vanguard. Παράλληλα δουλεύουμε πάνω σε νέα κομμάτια και clips από τα οποία εκτιμούμε πως θα έχουμε μια πρώτη γεύση πολύ σύντομα.
Μεγαλώσαμε στην ίδια γειτονιά, στην Αγία Βαρβάρα, κάνουμε παρέα από παλιά και ο κοινός παρανομαστής μας ήταν το hip hop. Κάποιοι εκφράζονται μέσω του στοίχου, άλλοι μέσω της μουσικής παραγωγής ή ακόμα και μέσω του graffiti. Όλο αυτό αποφασίσαμε να το ενώσουμε το 2013 κάνοντας αυτό που νιώθουμε.
Κατά κύριο λόγο, απευθυνόμαστε σε ελληνόφωνο ακροατήριο και τα μηνύματα που θέλουμε να περάσουμε, απευθύνονται σε ανθρώπους που βιώνουν τις ίδιες καταστάσεις με εμάς καθημερινά. Από την άλλη υπάρχουν κομμάτια που έχουν ηχογραφηθεί είτε στα πορτογαλικά είτε και στα τσιγγάνικα λόγω της καταγωγής μας. Η μουσική είναι κάτι που πηγάζει μέσα από τα βιώματα της καθημερινότητας μας – οι στίχοι μας εκφράζουν βιώματα αλλά είναι και κάποιο ξέσπασμα για όσα συμβαίνουν κι όσα ζούμε.
Δεν καταρρίπτουμε ούτε απορρίπτουμε κάτι που θεωρείται κλισέ όσον αφορά το hip hop. Απλά επιλέγουμε να δημιουργούμε τη μουσική που εμείς θα θέλαμε ν’ ακούμε σαν ακροατές. Δεν έχουμε επαφή με το mainstream hip hop, τα ακούσματα μας είναι τελείως διαφορετικά. Από εκεί και πέρα ο όρος “hip hop” για εμάς διαφέρει από αυτό που προβάλλεται απ’ τα μέσα που δείχνουν μια τελείως διαφορετική πλευρά του είδους από εκείνη που εμείς μάθαμε, αγαπάμε, εκπροσωπούμε και μεγαλώνουμε μαζί του. Η ολοένα μεγαλύτερη απήχησή του σοφείλεται στο internet, το να βρεις κάτι για να ακούσεις έγινε πιο εύκολο από ότι ήταν.
Ετοιμάζουμε αρκετά πράγματα, νέα κομμάτια, ένα EP, live, όσο ο προσωπικός μας χρόνος το επιτρέπει. Τον περαμσένο Δεκέμβρη κυκλοφόρησε το πρώτο επίσημο LP μας, Με Άλλα Λόγια.
Γνωριστήκαμε το 2005 στο Περιστέρι στον πεζόδρομο κι επειδή ακούγαμε και οι 2 hip hop και ραπάραμε ο καθένας σπίτι του (λογικό, αν σκέφτεις ότι ήμασταν και 15 χρονών τότε) κι αφού είδαμε οτι κολλάμε σαν άνθρωποι είπαμε να κάνουμε συγκρότημα. 13 χρόνια μετά, τα βασικά παραμένουν ίδια.
Ο ελληνικός στίχος στο ραπ είναι κάτι που χρησιμοποιείται απο το ’92 και μετά στην Ελλάδα, επομένως ως ακροατές, μεγαλώσαμε με ελληνικό στίχο όσον αφορά τα εδώ ακούσματά μας. Οπότε, πολύ φυσικά, ραπάρουμε στην γλώσσα που μιλάμε για να επικοινωνήσουμε αφού εδώ ζούμε και εμείς κι αυτοί που μας ακούνε. Η μουσική και οι στίχοι μας εκφράζουν αυτά που ζούμε εκεί έξω (βαθύτερα ή μη) κι αυτά που έχουμε στο κεφάλι μας. Με λίγα λόγια μιλάμε για όσα ξέρουμε και όχι «να ‘χαμε να λέγαμε και να ‘χαμε να πούμε».
Τα κλισέ του hip hop είναι συνυφασμένα με τα κλισέ της κοινωνίας μας. Ένα που σίγουρα καταρρίπτουμε, όμως, είναι ότι ασχολούμαστε με το «γκόμενες, φράγκα, μούρη» κι όλη αυτήν την ελαφροπόπ αισθητική. Κι ένα άλλο ότι δεν ακολουθούμε κάποια «σχολή». Στην Ελλάδα, όπως κι έξω, όποιος κάνει επιτυχία με ένα στυλ, συνήθως μετά φοριέται πολύ, και δεν εννοούμε ως επιρροή (επιρροές έχουμε όλοι) αλλά ως απομίμηση. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Εμείς θέλουμε να έχουμε δικό μας ύφος.
Το hip hop, ειδικά απο το ’80 και μετά, στην Αμερική απευθύνεται σε μεγάλη μερίδα κόσμου. Δηλαδή αν ορίσουμε το mainstream με όρους αποδοχής, ήταν πάντα τέτοιο γιατί αυτή η αμεσότητά του άγγιζε και αγγίζει τον κόσμο. Τα μεγάλα ονόματα των ράπερ των περασμένων δεκαετιών ήταν μεγάλα ονόματα στη μουσική βιομηχανία και πέρα από το hip hop. Από κει και πέρα σίγουρα τα τελευταία 10 χρόνια έχει ανέβει η απήχηση του κι εδώ και στο εξωτερικό, είναι πραγματικά μια μουσική στην οποία δεν υπάρχουν θεματικοί φραγμοί – όλων των ειδών τα θέματα, πολιτικά, ερωτικά, σατιρικά κτλ. Ακούς, κρίνεις κι επιλέγεις αυτό που θες.
Τέλος του Φλεβάρη, αρχές Μάρτη θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο – CD, με 5 τραγούδια του Στέλιου και 5 ποιήματα του Νιόνιου με τίτλο Εν Τω Μεταξύ. Θα είναι μια δουλειά που κάθε τραγούδι θα έχει το αντίστοιχο -σε τίτλο και θέμα- ποίημα. Αρκετά πειραματικό, δεν έχει κυκλοφορήσει κάτι τέτοιο και είναι μια πρόκληση να το δοκιμάσουμε. Από κει και πέρα συνεχίζουμε την δουλειά και για τον δεύτερο μεγάλης διάρκειας δίσκο μας μετά το Ντεκουπάζ του 2015. Θα έχει τίτλο Μπίζνες στα Βαλκάνια.
O Ζωγράφος (στη μέση)
Ξεκίνησα να ακούω rap στα μέσα της δεκαετίας ’90, μέσα από παρέες. Γύρω στο ’98 άρχισα να γράφω τους πρώτους στίχους και λίγα χρόνια αργότερα γνώρισα τους Rationalistas και μαζί τους έγιναν οι πρώτες σοβαρές απόπειρες, oι πρώτες ηχογραφήσεις και οι πρώτες συναυλίες.
Γράφω στα ελληνικά πολύ απλά γιατί μπορώ να εκφραστώ καλύτερα μιας και είναι η μητρική μου γλώσσα και προσπαθώ να καταγράψω όσα ζω και νιώθω. Προσωπικά προσπαθώ να μιλήσω για όσα αισθάνομαι την εκάστοτε στιγμή κι αν τύχει να αγγίξει και κάποιον τρίτο, τότε ο σκοπός έχει επιτευχθεί…
Υπάρχουν, ευτυχώς, πλέον πολλά συγκροτήματα και καλλιτέχνες στην σκηνή, με τόσο διαφορετικό ήχο και στίχο μεταξύ τους. Αυτή η διαφορετικότητα είναι που γκρέμισε τα όποια κλισέ του παρελθόντος.
Με την εξαίρεση του Kendrick Lamar, δε θαωρώ τα σημερινά μεγάλα ονόματα π.χ. τους Migos, hip hop. Μπορεί να είναι πετυχημένοι, γνωστοί κλπ… αλλά hip hop δεν είναι. To πέρασμα του χρόνου νομιμοποίησε το είδος στη συνείδηση του κόσμου, του μη μυημένου. Βοήθησαν και οι διάφορες συνεργασίες κατά καιρούς με μεγάλα συγκροτήματα άλλων μουσικών σκηνών π.χ. Run DMC-Aerosmith και πολλές άλλες στα χρόνια που ακολούθησαν. Τον σημαντικότερο ρόλο στην εξάπλωση του είδους, τον έπαιξε η τεχνολογική εξέλιξη. Αρκετά ακόμα πριν «πεθάνει» η δισκογραφία ως διαδικασία παγκοσμίως είχαν αρχίσει ήδη καλλιτέχνες χωρίς δισκογραφική στέγη να κυκλοφορούν την μουσική τους δωρεάν στο διαδίκτυο. Παρόλ’ αυτά το ποιοτικό hip hop όσο κι αν έχει «ανέβει» τα τελευταία χρόνια, παραμένει πάντα στην σκιά αυτών που προβάλλει το εκάστοτε σύστημα.
Για φινάλε τους βάλαμε κι ένα παιχνίδι:
Rap challenge με: Bloody Hawk, Νέγρο του Μοριά, Ταφ Λάθος ή Στίχοιμα// Arctic Monkeys ή Iron Maiden// Μαρίνα Σάττι ή Μέλισσες// Αλέξη Τσίπρα ή Donald Trump;
Ζoro & Βuzz: Εννοείται Maiden και βόλτα με το αεροπλάνο τους // Μαρίνα Σάττι και γύρω γύρω μέλισσες. Το σύστημα εφαρμόζεται κι απο τους δύο με τον ίδιο τρόπο. Τζίμης Πανούσης!
Rationalistas: Φοβερή ερώτηση… Νέγρο του Μοριά γιατί έχει το καλύτερο nickname του σύμπαντος // Iron Maiden γιατί ο Mc Brain μας θυμίζει την κυρά Τούλα στο ψιλικατζίδικο στη γωνία. Μας μαρτύρησε ο Zoro την απάντησή τους και δεν μπορούμε να φανταστούμε κάτι καλύτερο από το «η Μαρίνα Σάττι και γύρω γύρω Μέλισσες» // Με Τσιπράκο στα Αγγλικά για να έχει αγωνία. //Έχουμε και πρόταση: Πηγάδα challenge με: τους φασίστες, τους χριαστιανοταλιμπάν, τους φιλελέδες και τη σαπίλα που πρεσβεύουν, Tι; Όχι;
Santa Barbarians: Πλάκα είχε το rap challenge, ωραία ήταν, γουστάραμε, γελάσαμε αλλά κάπου ξέφυγε. Και η πλάκα έχει τα όρια της.
Nιο.Στε.: Rap challenge με Ιησού Χριστό, Βαραββά και G.G. Allin μόνο.
Ζωγράφος; Όταν αυτό συνέβη στην πραγματικότητα επέλεξα να μην ασχοληθώ…και προφανώς υπήρχε λόγος…