Πέρα από τη διαφθορά, την έλλειψη παραγωγικότητας, το πολιτικό σύστημα, τη διεθνή γεωπολιτική αναμπουμπούλα, για το ότι είμαστε έτσι όπως είμαστε, ίσως να φταίει λίγο και η ιδιοσυγκρασία μας.
Αυτό το μοναδικό χούι των Ελλήνων να αυτο-πραγματώνονται μέσα από τη φρικτή γκρίνια και στεναχώρια, η οποία ενεργοποιείται κατά κόρον μετά από ανάπαυλες συλλογικής προσωρινής χαράς και ψυχαγωγίας. Αυτό το ελληνικό “ταλέντο” που εξελίσσεται ραγδαία και κινδυνεύει να οδηγήσει σε “τύφλωση”. Όπως λέει η παροιμία, καλύτερα να ψοφήσει ο γάιδαρος του γείτονα παρά να δουλέψει μαζί με τον δικό μου, ν’ αγαπηθούν και να τραβήξουν το φορτίο συλλογικά. Είναι το “ταλέντο” που οδηγεί ένα σύνολο ανθρώπων που προσπαθούν να αναρριχηθούν από το πυθμένα ενός καζανιού με νερό που βράζει προκειμένου να σωθούν, να τραβάει ο ένας το πόδι του άλλου, τόσο αποτελεσματικά ώστε να μην υπάρξει καμία λύση.
Το “ταλέντο” που ενισχύει την κόλαση στην οποία ζούμε. Και με τεράστια λύπη διαπιστώνω ότι ακόμη και οι νεότερες γενιές, για να μην πω κυρίως οι νεότερες γενιές (καλλιτεχνών, επιμελητών και κριτικών τέχνης εν προκειμένω) το κατέχουν. Ίσως γιατί το ενδυναμώνει μέσα τους η συνειδητοποίηση ότι στην Ελλάδα της κρίσης θα χρειαστεί να δουλέψουν σκληρά, με υπομονή. Ότι δε θα πετύχουν τίποτα κουνώντας το μικρό δακτυλάκι του ποδιού τους μια φορά την εβδομάδα, όπως νόμισαν τόσα χρόνια ότι θα γινόταν. Το είσαι ό,τι δηλώσεις, μας τελειώνει ευτυχώς ακόμη και στην Ελλάδα.
Όλα αυτά με αφορμή το φετινό Remap 4, που εγκαινιάσθηκε με μεγάλη, τεράστια κατά την γνώμη μου επιτυχία την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του μήνα. Αρκετό καιρό δηλαδή για να μπορέσει όποιος θέλει να δει όλα τα πρότζεκτ και τις εκθέσεις. Δυστυχώς όμως, όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση στην εικαστική σκηνή της χώρας, δε θα είναι λίγοι όσοι, από το λεγόμενο κόσμο της τέχνης, δε θα βρουν καν το χρόνο να επισκεφθούν τους χώρους του Remap. Θα προτιμήσουν να γκρινιάξουν δημόσια και με κακεντρέχεια. Τα κείμενα που βλέπει κανείς στον αντίποδα του Remap είναι σαθρά, κακογραμμένα, σαχλά και χωρίς ίχνος σοβαρού επιχειρήματος. Ευτυχώς όμως υπάρχει και ένα καθόλου αμελητέο κοινό που θα δει προσεκτικά κάθε έκθεση και θα αναπτύξει συζητήσεις επ’ αυτών τους μήνες που έρχονται. Διότι δεν είναι ούτε μία, ούτε δύο, αλλά περίπου 40 στο σύνολό τους! Ε, κάτι καλό θα υπάρχει ανάμεσά τους. Αρκεί να μπείτε σε έναν από τους χώρους…
Επί οχτώ συναπτά χρόνια λοιπόν και με την πρωτοβουλία ενός ανθρώπου που θέλει προφανώς να αποδώσει η επένδυσή του, μαζεύονται διάφοροι τρελοί της τέχνης και υλοποιούν τις ιδέες τούς σε ένα υποβαθμισμένο αστικό κομμάτι, όπως είναι το Μεταξουργείο. Ένα κομμάτι της πόλης που όλο τον υπόλοιπο χρόνο, με μικρές εξαιρέσεις παρά την προσπάθεια όλων όσοι δραστηριοποιούμαστε στην περιοχή, πυκνοκατοικείται από νταβατζήδες και εκδιδόμενες γυναίκες σε απάνθρωπες συνθήκες, από εμπόρους και χρήστες ναρκωτικών που ασκούν τις συνήθειές τους όπου σταθούν ανενόχλητοι και από λίγους κατοίκους, γηγενείς ή μη, μόνιμους ή περαστικούς, και κάποιους εργαζόμενους “έποικους της τέχνης” που είναι πολύ λίγοι και αδύναμοι για να τα βάλουν με το δυνατό λόμπι της πορνείας και των ναρκωτικών.
Η κατάσταση, μάλιστα, είναι τόσο παράλογη που η αστυνομία, ακόμη και όταν δίνει το παρών (και τελευταία το κάνει συχνά πυκνά), μπορεί να έχει στριμωγμένους στην άκρη δυο τρεις μετανάστες και να ψάχνει τα χαρτιά τους, αντί να ασχολείται με τις στρατιές ανθρώπων λίγο πιο δίπλα που δέρνονται ή με το ότι φακελάκια με σκόνες αλλάζουν χέρια απροκάλυπτα σαν ζεστό ψωμί ή με όσους σέρνουν μέσα στα πορνεία εξαθλιωμένες από κούραση κοπέλες, σαν να είναι αξεσουάρ. Γιατί άραγε η πολιτεία να έχει αυτή την στάση;
Αναρωτήθηκα λοιπόν, μετά τα εγκαίνια του Remap, πού είναι τελικά το κακό όταν η ιδιωτική πρωτοβουλία συνεργάζεται με τους “τρελούς” της τέχνης για την ανάδειξη μιας περιοχής σαν το Μεταξουργείο; Πού έγκειται το πρόβλημα όταν γίνεται μία προσπάθεια συντονισμού τόσων πολλών projects από όλο τον κόσμο σε μια περιοχή, όταν μάλιστα έρχονται τόσοι χαρούμενοι πολίτες να τα δουν το βράδυ των εγκαινίων; Τι θα προτιμούσαν δηλαδή όσοι επιμένουν να βρίσκουν δόλιους σκοπούς εκεί που δεν υπάρχουν; Να παραμένουμε φύσει και θέσει μίζεροι και ανενεργοί; Έτσι νομίζουν ότι μπορεί να αρθρωθεί πραγματικός λόγος για την Πτώση που βιώνουμε όλοι; Πώς θα ενεργοποιηθούμε χωρίς την “παράλογη” χαρά, την τρέλα της “αφαιρετικότητας” και της τέχνης; Οι εκθέσεις, άλλωστε, ήταν γεμάτες με εικαστικούς σχολιασμούς για την κρίση.
Γιατί λοιπόν δεν θα έπρεπε οι γκαλερί και οι επιμελητές να στήσουν εκθέσεις σε αυτά τα κτίρια, ακόμη και ανάμεσα στις σύριγγες και τα πορνεία και τους ταλαίπωρους μετανάστες –πολλοί από τους οποίους συμμετείχαν ενεργά στη γιορτή των εγκαινίων; Θα ήταν προτιμότερο να αφήσουμε τις σύριγγες και τα πορνεία να κυριαρχήσουν; Εμείς, με χαμόγελο, αλλά και πάρα πολύ κόπο, μέσα σε αυτή την τόσο δύσκολη συγκυρία της κρίσης, δεν θέλουμε να το βάλουμε τόσο εύκολα κάτω.
Ναι, υπάρχει ένας ιδιώτης επενδυτής. Και ποιος από αυτούς που γράφει αυτά τα αρθράκια, εκτός εάν είναι καθυστερημένος , νομίζει ότι η εταιρία που κάνει την επένδυση στην περιοχή το κάνει μόνο για οικονομικούς λόγους; Τότε θα είχαν προσχωρήσει σε ανάπλαση ψυχαγωγικού τύπου η σε mall πορνεία !!! Ή νομίζουν ότι θα βοηθήσει η πολιτεία στην αποκατάσταση της περιοχής από την πορνεία και τα ναρκωτικά; Και θα δώσει χώρο στην τέχνη; Ας σοβαρευτούμε, και εμείς στην τέχνη ξέρουμε τι δίνουμε και τι παίρνουμε και αυτοί που γράφουν αυτά τα αρθράκια είναι άνθρωποι που κατά βάση μάλλον μισούν την τέχνη και προτιμούν την στασιμότητα.
Σε καιρό γενικότερης αισθητικής ανομβρίας, κάθε δύο χρόνια μέσω ενός συγκερασμού προσπαθειών, διοργανώνεται για ένα μήνα ένα τέτοιο πολυεπίπεδο γεγονός. Σύμφωνοι, μπορεί να μην είναι όλες οι εκθέσεις άψογες. Κι εγώ έχω τις ενστάσεις μου.
Kατά τη διάρκεια του Remap αναμειγνύονται στην περιοχή καλλιτέχνες, μετανάστες, πόρνες, ξανθές ρέπλικες τάχα μου περσόνες ενός πεθαμένου lifestyle, πλούσιοι, εξαθλιωμένοι, βλαμμένοι , hipsters, ναρκομανείς, διανοούμενοι, σε ένα ντορβά. Αυτό και εάν το βρίσκω επιτυχία! Μακάρι να ήταν έτσι κάθε μέρα. Δηλαδή τι θέλουν ορισμένοι; Να χωρίσουμε τον κόσμο σε κατηγορίες και να τον τοποθετούμε σε διαφορετικές περιοχές ανάλογα με την καταγωγή του και το πολιτισμικό και οικονομικό του background; Ε, τότε μήπως να πάμε και στη Xρυσή Aυγή και να τους υποστηρίζουμε όταν μαζεύουν αίμα μόνο από Έλληνες για Έλληνες;
Αυτά για την ώρα. Στο επόμενο επεισόδιο θα εστιάσουμε μόνο στο καθαρά καλλιτεχνικό κομμάτι του Remap 4. Καλά να είναι και όσοι μας ανάβουν τα αίματα. Και σε αυτή τη στήλη ο καθένας θα μπαίνει με δική του ευθύνη για την πνευματική του ακεραιότητα. Καλή αρχή Popaganda!