Η Πρωτοχρονιά στο σινεμά είναι συνήθως πιο περίπλοκη υπόθεση από τη γνήσια χαρά κι ελπίδα των Χριστουγέννων, που έχουν κάθε χρόνο την τιμητική τους με τις αναρίθμητες λίστες με τις πιο κατάλληλες, κλασικές, ιδανικές ή ψαγμένες ταινίες για να συνοδεύσουν τις ευχάριστες(;) οικογενειακές ημέρες.
Η Πρωτοχρονιά είναι συνήθως ριγμένη, γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχο It’s A Wonderful Life ή Home Alone – αντιθέτως το Χόλιγουντ την έχει προσβάλλει ανεπανόρθωτα με το κυριολεκτικό -και κυριολεκτικά απαίσιο- New Year’s Eve, μια ταινία που απουσιάζει ηχηρά από την παρακάτω λίστα.
Το ίδιο και το About Time, γιατί δεν μας έπεισε ποτέ ολοκληρωτικά το ζευγάρωμα της Ρέιτσελ ΜακΆνταμς με τον Ντόναλντ Γκλίσον (μετά τον Ράιαν το χάος) και το Ενώ Εσύ Κοιμόσουν με την Σάντρα Μπούλοκ, γιατί αφενός μεν το θυμηθήκαμε μόλις τώρα, αφετέρου δε πρώτα γράφουμε τη λίστα και μετά την εισαγωγή.
Φέτος, που ο ψυχαναγκασμός της Καλύτερης Βραδιάς Ever εξαφανίστηκε εκ των πραγμάτων, μπορούμε στ’ αλήθεια να υποδεχτούμε το νέο χρόνο με μια πρωτοχρονιάτικη ταινία για αρκετές μέρες ακόμα…
Η κορυφαία ρομαντική κωμωδία του Ρομπ Ράινερ, σε υποψήφιο για Όσκαρ σενάριο της Νόρα Έφρον, επιχείρησε να απαντήσει στο αιώνιο ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών χωρίς να μπει το σεξ στη μέση (και, δευτερευόντως, αν η Ίνγκριντ Μπέργκμαν έκανε καλά που μπήκε στο αεροπλάνο στο τέλος της Καζαμπλάνκα) βάζοντας τους πρωταγωνιστές Μπίλι Κρίσταλ και Μεγκ Ράιαν να ξεστομίζουν κλασικές πλέον ατάκες σε μια ειδυλλιακή εκδοχή της Νέας Υόρκης. Όταν ο Χάρι παραδέχεται το αναπόφευκτο στον εαυτό του, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, διασχίζει τρέχοντας τη χιονισμένη πόλη για να βρει την Σάλι σε ένα πάρτι και να υποδεχτούν το νέο χρόνο με την καλύτερη κινηματογραφική ερωτική εξομολόγηση που έγινε ποτέ, με την υπογραφή της Έφρον, της οποίας ο πρόωρος χαμός θα κάνει πάντα γλυκόπικρη την απόλαυση της ταινίας.
Ο Μπίλι Γουάιλντερ, που συναγωνίζεται τον εαυτό του στις κλασικότερες τελευταίες ατάκες του σινεμά, αρκείται σε ένα περιεκτικό “shut up and deal” για να σηματοδοτήσει τον όχι πια ανομολόγητο έρωτα του Τζακ Λέμον (υπαλλήλου ασφαλιστικής που δανείζει στους παντρεμένους προϊσταμένους του το διαμέρισμά του για να φέρνουν τις παράνομες σχέσεις τους) για την ερωμένη του αφεντικού του, Σίρλεϊ ΜακΛέιν. Όπως όλες οι ουσιαστικές ταινίες για τις γιορτές, Η Γκαρσονιέρα διαπνέεται από μελαγχολία και κατάθλιψη (το μεγαλύτερο μέρος της πλοκής περιστρέφεται γύρω από την απόπειρα αυτοκτονίας της ηρωίδας), αλλά το παιχνιδιάρικο resolution έρχεται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με δύο ανθρώπους που έχουν καταλάβει ότι είναι σωστοί ο ένας για τον άλλον να μοιράζονται ένα ποτό και μια τράπουλα.
Αν νομίζατε ότι οι γιορτές με την οικογένειά σας είναι μια πρόκληση, τι να πει κι ο Φρέντο Κορλεόνε (Τζον Καζάλε), που δέχτηκε το φιλί του θανάτου από τον αδερφό του, Μάικλ (Αλ Πατσίνο), στο πρωτοχρονιάτικο πάρτυ όπου ο αρχιμαφιόζος τού αποκάλυψε ότι ξέρει για την προδοσία του. Η βιβλική αλληγορία της σκηνής μαζί με τη θρυλική ατάκα “I know it was you, Fredo” έχουν αναγάγει την στιγμή σε μια από τις πιο ξεχωριστές της αριστουργηματικής τριλογίας του Κόπολα.
Καλή χρονιά σε όλους εκτός από τα καρφιά.
Ίσως η ομορφότερη εικόνα στη φιλμογραφία του Πολ Τόμας Άντερσον είναι εκείνη του μοναχικού χορού του ζεύγους Ντάνιελ Ντέι-Λιούις και Βίκι Κριπς σε ένα άδειο ballroom μετά το τέλος του ξέφρενου πρωτοχρονιάτικου πάρτυ που ο Ντάνιελ, σαν άλλος Λάμπης Λιβιεράτος, δεν ήθελε να πάει. Οι αμοιβαίες απογοητεύσεις και η μίζερη συνύπαρξή τους δεν εξαφανίζονται, αλλά υπογραμμίζονται στην σκηνή – όμως η ταινία έχει κι άλλους άσους στο μανίκι της μέχρι το αντισυμβατικό φινάλε.
Η Κέιτ Μπλάνσετ και η περίπου-συνονόματή μας, Ρούνεϊ Μάρα (από τις πιο λυπημένες μορφές με εορταστική ενδυμασία), ερωτεύονται παράφορα -και παράνομα- στην ασφυκτική κοινωνία της Νέας Υόρκης της δεκαετίας του ’50, σε αυτό το υπόγεια παθιασμένο μελόδραμα του Τοντ Χέινς. Η πρώτη γνωριμία τους γίνεται τα Χριστούγεννα σε ένα πολυκατάστημα, το πρώτο φιλί δίνεται την Πρωτοχρονιά.
Ένα πρωτοχρονιάτικο πάρτυ για 2 έχει ετοιμάσει η ξεπεσμένη σταρ του σινεμά Νόρμα Ντέσμοντ (Γκλόρια Σουάνσον) για τον ανυποψίαστο σεναριογράφο Τζο Γκίλις (Γουίλιαμ Χόλντεν) στην έτερη καλύτερη ταινία του Μπίλι Γουάιλντερ από αυτή τη λίστα. Υπό το βλέμμα του μπάτλερ της και με τη συνοδεία ζωντανής ορχήστρας, εκείνος κάνει το λάθος να ρωτήσει πότε θα έρθουν οι υπόλοιποι καλεσμένοι. Ο οξυδερκής Γουάιλντερ είχε φυσικά καταλάβει ότι αν τα Χριστούγεννα διαπνέονται από μια ατμόσφαιρα απελπισίας, τότε η Πρωτοχρονιά είναι λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας προς την τρέλα.
Tην τελευταία νύχτα της τελευταίας χρονιάς της δεκαετίας του ’70, οι ήρωες της ταινίας του Πολ Τόμας Άντερσον δεν αποχαιρετούν απλώς τον ημερολογιακό χρόνο, αλλά και τη χρυσή εποχή ηδονισμού της πορνογραφικής βιομηχανίας. Ένας βοηθός σκηνοθέτη (Γουίλιαμ Μέισι) που βρίσκεται ανάμεσα στους καλεσμένους στο πάρτι ενός σκηνοθέτη πορνοταινιών (Μπαρτ Ρέινολντς) αναζητά τη γυναίκα του και όταν τη βρίσκει σε ανίερη κατάσταση, τα πράγματα γίνονται αρκετά εκρηκτικά.
Εντάξει, η ταινία έχει ένα πρωτοχρονιάτικο φιλί ανάμεσα σε δύο υπερ-γοητευτικούς σταρ, τον Κάρι Γκραντ και την Ντέμπορα Κερ, αλλά κάποτε πρέπει να συζητήσουμε ότι το απαύγασμα του ρομαντισμού θεωρείται ένα ραντεβού στο Empire State Building στο οποίο η Κερ δεν φτάνει ποτέ γιατί τη χτυπάει αυτοκίνητο καθ’οδόν και μένει ανάπηρη.
Επιβάτες και πλήρωμα σε ένα κρουαζιερόπλοιο παλεύουν για τη ζωή τους την παραμονή Πρωτοχρονιάς όταν αναποδογυρίζονται από ένα τσουνάμι. Καλά να πάθουν για να πηγαίνουν κρουαζιέρα την παραμονή Πρωτοχρονιάς αντί για ένα ανούσιο πάρτι στο οποίο θα έκαναν μια ώρα να παρκάρουν, σαν κανονικοί άνθρωποι.
Ο Έντι Μέρφι και ο Νταν Ακρόιντ γίνονται πειραματόζωα εκατομμυριούχων και αλλάζουν θέσεις (και κοινωνική τάξη) στην αξεπέραστη κωμωδία του Τζον Λάντις, μια από τις καλύτερες της δεκαετίας του ’80. Με συμπρωταγωνίστρια τη θεά της εποχής, Τζέιμι Λι Κέρτις, το κρίσιμο φινάλε εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια της παραμονής της Πρωτοχρονιάς σε ένα τρένο.
Στο φινάλε του σίκουελ της λατρεμένης (ΟΚ, λίγο υπερβολικά όπως αποδείχθηκε πρόσφατα) κωμωδίας, το κακό πνεύμα του Βίγκο επιχειρεί να επιστρέψει στον κόσμο των θνητών. Για να τον σταματήσει, η ατρόμητη τετράδα επιστρατεύει ως μέσο μεταφοράς το Άγαλμα της Ελευθερίας και οι Νεοϋορκέζοι, που έχουν ξεχυθεί στους δρόμους για να γιορτάσουν τον ερχομό της νέας χρονιάς, βοηθούν τους Γκοστμπάστερς να κατατροπώσουν την απειλή τραγουδώντας το “Auld Lang Syne”. Το πάρτι έχει μόλις ξεκινήσει.
Σε αυτή την κλασική ταινία τρόμου, από τον πατέρα του σουηδικού σινεμά, Βίκτορ Χόστρομ, η πλοκή βασίζεται σε έναν παλιό θρύλο σύμφωνα με τον οποίο ο τελευταίος άνθρωπος που θα πεθάνει πριν την Πρωτοχρονιά θα επωμιστεί το βάρος του καθήκοντος του Θανάτου, οδηγώντας την άμαξά του και συλλέγοντας ψυχές ολόκληρη τη νέα χρονιά. Δεν θα εκπλαγεί κανείς αν μάθει ότι αυτή η ταινία ενέπνευσε τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο.
Από τα πιο αγαπημένα μη-Ghibli anime, η συγκινητική περιπέτεια του σπουδαίου ιάπωνα σκηνοθέτη Σατόσι Κον (Paprika, Perfect Blue, Millennium Actress) ξεκινάει την παραμονή Χριστουγέννων, οπότε και τρεις άστεγοι ανακαλύπτουν ένα μωρό στα σκουπίδια. Ακολουθώντας τα ελάχιστα στοιχεία για την ταυτότητα των γονιών του, αποφασίζουν να τους το επιστρέψουν ή τουλάχιστον να μάθουν τους λόγους που τους οδήγησαν σε αυτή την απάνθρωπη πράξη. Το αποκορύφωμα έρχεται μια εβδομάδα μετά από μια γεμάτη εκπλήξεις περιπλάνηση στο αφιλόξενο Τόκιο, την παραμονή Πρωτοχρονιάς, μαζί με μαθήματα συγχώρεσης και ελπίδας.
Θαυμάσιο, λίγο ξεχασμένο indie με ένα μοναχικό μισάνθρωπο που μόλις έχει φτάσει στο Λος Άντζελες και δεν έχει παρέα την παραμονή Πρωτοχρονιάς. Μετά από προτροπή φίλου, βάζει αγγελία και βγαίνει ραντεβού στα τυφλά με μια κοπέλα που είναι αποφασισμένη να βρει τον κατάλληλο άντρα μέχρι το ρολόι να δείξει μεσάνυχτα. Από τις ωραιότερες πρόσφατες απεικονίσεις του Λος Άντζελες και από τους πιο αξιοσημείωτους κλώνους του Πριν τα Μεσάνυχτα.
Σε αυτό το φρικτό αλλά καλτ θρίλερ μια δημοφιλής punk rock DJ έχει διοργανώσει πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν σε ένα ξενοδοχείο του Χόλιγουντ που προβάλλεται σε διεθνή μετάδοση όταν ενημερώνεται από έναν μυστηριώδη άντρα ονόματι Evil ότι θα σκοτώνει ένα «κακό κορίτσι» κάθε φορά που έρχονται τα μεσάνυχτα σε διαφορετικές ζώνες – και ότι εκείνη θα είναι η τελευταία. Οι Shadow ερμηνεύουν το τραγούδι του τίτλου, οι punks της εποχής παρελαύνουν σε αφθονία κι ο δολοφόνος είναι μεταμφιεσμένος σε ιερέα για να μην προκαλεί υποψίες και παρόλα αυτά μαχαιρώνει ένα θύμα… τα 80s υποσχέθηκαν πολλά, αλλά σίγουρα όχι περίσσεια εξυπνάδα.