Στις Χίλιες και Μία Νύχτες, τη μεγαλύτερη συλλογή θρύλων και παραμυθιών που ξέρει το συλλογικό υποσυνείδητο, η παρθένα Σεχραζάντ σκαρφίζεται μια ιδιοφυή κομπίνα προσπαθώντας να κόψει το φονικό οίστρο του βασιλιά Σαχραϊάρ: κάθε βράδυ πριν την εκτέλεσή της, ξεκινά να του λέει μια ιστορία, μα τη διακόπτει πριν την αυγή για να κερδίσει άλλη μια νύχτα ώστε να την τελειώσει. Ιντριγκάροντας τον φονιά της, κερδίζει χίλιες και μια νύχτες παράτασης στη ζωή της, όμως δεν είναι όλες οι ιστορίες της σαν τον Σεβάχ τον Θαλασσινό και τον Λύχνο του Αλλαδίνου, κι έτσι αντίστοιχα δεν είναι κι όλες οι προτάσεις ενός πολυσυλλεκτικού κι ογκώδους φεστιβάλ σαν της Θεσσαλονίκης, οι indie εμπειρίες που θα κρατήσεις μαζί σου ως του χρόνου.
Αν θες να βιώσεις σε κυριολεκτικό αντίστοιχο αυτήν την αναλογία, το εξάωρο έπος Arabian Nights του Miguel Gomez (που έκανε τα παγκόσμια αποκαλυπτήριά του στις Κάνες και μετά εμφανίστηκε ξανά στο φεστιβάλ του Λονδίνου) θα σου δώσει αυτήν την ευκαιρία, με την τριλογία του Πορτογάλου σκηνοθέτη να αποτελεί μια ιδιαίτερα ιντριγκαδόρικη εμπειρία –αν μη τι άλλο, θα είναι σαν να βιώνεις ένα μίνι μυθοπλαστικό φεστιβάλ μέσα στο ίδιο το φεστιβάλ, και πόσο συχνά έχεις την ευκαιρία για τέτοιο inception;
Σε πιο ρεαλιστικά μονοπάτια όμως, την μερίδα του λέοντος των hot tickets του υπερπλούσιου και ιδιαίτερα σαφούς στην indie στόχευσή του φετινού φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, θα την βρεις στους Ανοιχτούς Ορίζοντες, εκεί που θα έλεγε κανείς πως εντοπίζεται και το κυρίως πρόγραμμα του φεστιβάλ: εκεί βρίσκεται το βραζιλιάνικο The Second Mother (βραβείο κοινού στο Panorama της Berlinale) για παράδειγμα, που από πολλούς έχει σταμπαριστεί ως η καλύτερη ταινία της χρονιάς, με την ιστορία του για ένα μπουρζουά σπιτικό που χάνει τα αυγά και τα πασχάλια των ταξικών του στρωματώσεων όταν η κόρη της επί 13 χρόνια παραμάνας της οικογένειας εμφανίζεται στο Sao Paolo να δώσει τις εξετάσεις της για το πανεπιστήμιο, κι εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Κάπως σαν το Στο Σπίτι του Αθανάσιου Καρανικόλα να συναντά το Taken με τον Liam Neeson; Ανυπομονούμε να μάθουμε.
Επίσης στους Ανοιχτούς Ορίζοντες, το Krisha (βραβείο κοινού και Μέγα Βραβείο Επιτροπής στο South by Southwest) παρακολουθεί ένα άλλο οικογενειακό reunion, όπου η επιστροφή της άσωτης κόρης στο πατρικό προκαλεί ένα άλλο είδος δράματος, ανάλογο του να έβαζες στο μπλέντερ τον Ingmar Bergman με τον Robert Altman. Αν δεν σου φτάνουν αυτά για οικογενειακά συμπλέγματα, στο σεξουλιάρικο (βραβευμένο στο Sundance) The Diary of a Teenage Girl η ατίθαση έφηβη κόρη του τίτλου αποφασίζει να εκφράσει την καλλιτεχνική της φύση αποπλανώντας τον φίλο της μητέρας, και στο μελοδραματικίζον υποψήφιο για Χρυσό Φοίνικα Louder than Bombs ο χήρος πατέρας δυο γιων προσπαθεί να αποδεχτεί το ελευθεριάζον παρελθόν της περπατημένης γυναίκας του για να το αποκαλύψει στον μικρότερο απ’ τους γιους του.
Την έννοια της διευρυμένης οικογένειας εξερευνά το σπαρακτικό Me and Earl and the Dying Girl (μέγα βραβείο και βραβείο κοινού στο Sundance) όπου δυο κολλητοί βλέπουν τη ζωή τους (και την αντίληψή τους γι’ αυτήν) να ανατρέπεται, απ’ τη σχέση που αναπτύσσουν με μια κοπέλα διαγνωσμένη με καρκίνο, ενώ την ανάγκη να εκφράσει την στοργή που δεν μπορεί να προσφέρει στην κόρη του, προσπαθεί να καλύψει ο Tim Roth με τη στιβαρή του ερμηνεία ως κατ’ οίκον νοσοκόμος μελλοθάνατων στο σοκαριστικό (υποψήφιο για Χρυσό Φοίνικα) Chronic. Αντίστοιχα, μια εναλλακτική μορφή πατρικής σχέσης αναπτύσσει ο Δανός αξιωματικός του Land of Mine, με τους ανήλικους Γερμανούς αιχμαλώτους πολέμου που επιτάσσονται να ξεθάψουν με τα γυμνά τους χέρια τις γύρω στα δυο εκατομμύρια νάρκες που άφησε πίσω του ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος στις ακτές της Δανίας.
Τη φρίκη του ίδιου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα ζωντανέψει στις οθόνες του Φεστιβάλ το Son of Saul, η ιστορία ενός Ούγγρου κρατούμενου στο Άουσβιτς, επιφορτισμένου με το μακάβριο καθήκον να καίει τα πτώματα των συμπατριωτών του, κι ο οποίος ρισκάρει τα πάντα για να θάψει κανονικά το σώμα ενός μικρού αγοριού που περνάει για τον χαμένο γιο του. Αυτό το σκηνοθετικό ντεμπούτο που έκανε τις περασμένες Κάνες να παραμιλούν, θα είναι ο κεντρικός τίτλος του τμήματος των Ειδικών Προβολών του φετινού Φεστιβάλ, όπου θα προβληθούν επίσης η επιστροφή του Aleksandr Socurov με το Francofonia, το Cemetery of Splendor του πάπα του ασιατικού ανεξάρτητου Apichatpong Weeresethakul, το Taxi με το οποίο κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο του περασμένου Βερολίνου ο Jafar Panahi, αλλά και η σπαρταριστή μαύρη κωμωδία Treasure του ηγέτη της αναγέννησης του ρουμανικού σινεμά Corneliu Porumboiou.
Ο Porumboiou, παλιός γνώριμος της διοργάνωσης, θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, ως μέλος της κεντρικής κριτικής επιτροπής που θα μοιράσει τα βραβεία του Διεθνούς Διαγωνιστικού. Εκεί όπου ταινίες όπως το 600 Miles (ο Tim Roth ως πράκτορας του νόμου καταλήγει αιχμάλωτος οπλέμπορα των μεξικανικών καρτέλ – βραβείο καλύτερου ντεμπούτου στο Βερολίνο), το From Afar (ένας πενηντάρης που ψάχνει στοργή στους νεαρούς ζιγκολό του Καράκας, μπλέκει με τον ανήλικο ηγέτη μιας συμμορίας – Χρυσός Λέοντας στη Βενετία), το Petting Zoo (μια εργατική ανήλικη μαθήτρια προσπαθεί να βρει διέξοδο απ’ την αδιέξοδη ζωή της στην αμερικανική επαρχία – υποψήφιο για καλύτερο ντεμπούτο στο Βερολίνο), ή το Rams (δυο αδέρφια στα βοσκοτόπια της Ισλανδίας, προσπαθούν να ξεπεράσουν τα 40χρονα πείσματά τους για να σώσουν το βιός τους – πρώτο βραβείο στο Un Certain Regard των Κανών), θα βαλθούν να μας πείσουν ότι είναι καλύτερες ταινίες απ’ το υποψήφιο (αλλά αβράβευτο) στη Βενετία Interruption του Γιώργου Ζώη (μια ομάδα οπλισμένων ανδρών εισβάλουν σε ένα θέατρο μετατρέποντας την παράσταση σε μακάβριο παιχνίδι) και το Silent (μια ταλαντούχα νεαρή σοπράνο χάνει τη φωνή της και παρακολουθεί ανήμπορη τη ζωή της να καταρρέει) του βραβευμένου από Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου και FIPRESCI για την Πόλη των Παιδιών πρόπερσι, Γιώργου Γκικαπέππα.
Κι αν αυτές οι δυο ελληνικές συμμετοχές στο Διεθνές Διαγωνιστικό δεν σε ιντριγκάρουν αρκετά, φέτος το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει μιάμιση ντουζίνα ελληνικές ταινίες ακόμα να σου δείξει, για να πάρεις μια χορταστική γεύση της κατάστασης της ντόπιας μας κινηματογραφίας. Ανάμεσά τους, το Chevalier της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, φρέσκο απ’ τη βράβευσή του στο Λονδίνο, θα κάνει ειδική προβολή στη Θεσσαλονίκη λίγο πριν βγει στις αίθουσες, το Σύμπτωμα του Άγγελου Φραντζή θα παρουσιάσει τον σκοτεινό πειραματισμό του στην πόλη λίγο πριν την κανονική του διανομή, ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης θα κάνει την πολυαναμενόμενη επανεμφάνισή του με το μπαρουτοκαπνισμένο Ξύπνημα της Άνοιξης, η Ελισάβετ Χρονοπούλου θα παρουσιάσει το δικό της σκηνοθετικό πείραμα με την first-person οπτική του δράματος εμμονών που είναι η Μικρή Άρκτος, το νέο αίμα θα εκφραστεί από ταινίες όπως το Tabula Rasa των Ηρώ Δοντά και Ναταλία Στράτου και η Ειμαρμένη του Αντρέα Μαριανού, και βέβαια ταινίες όπως το Τετάρτη 04.45 του Αλέξη Αλεξίου και το Από Έρωτα του Θοδωρή Αθερίδη, θα προσφέρουν άλλη μια ευκαιρία σε όσους δεν τις πρόλαβαν στις αίθουσες πριν κάνα χρόνο που είχανε κανονική διανομή.
Στο πάντα ζωηρό και ενδιαφέρον τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια το (βραβευμένο στο Βερολίνο) βαλκανικό γουέστερν Aferim! θα είναι βέβαια ο καυτός τίτλος της συλλογής, η σοκαριστική ιστορία του πολυταξιδεμένου Sworn Virgin ξεχωρίζει στις ειδικές προβολές του τμήματος, ενώ για τους αθεράπευτα σκληροπυρηνικούς, το αφιέρωμα στον Γάλλο Arnaud Desplechin, τον Ρουμάνο Mircea Daneliuc, αλλά και στα 70 χρόνια του ελληνικού animation, θα προσφέρουν ατέλειωτες ώρες οπτικοακουστικού χασίματος, για να περάσουν οι μέρες ως το πάρτυ της Popaganda, το Σάββατο 14 Νοέμβρη στο μπορντ \\ ντε λό.