Το 2002 ξεκίνησε η δράση της Κινητής Μονάδας Θεάτρου, μια πρωτοβουλία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, για παιδιά που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία και ιδρύματα, προσφέροντας χαρά κι ελπίδα σε αυτούς που βρέθηκαν να αντιμετωπίζουν πολύ νωρίς το πιο σκληρό πρόσωπο της ζωής. Εδώ και 13 χρόνια δίνουν καθημερινά παραστάσεις σε διαδρόμους και δωμάτια νοσοκομείων, πολλές φορές ακόμα και για ένα μόνο παιδί. Το πρόγραμμα, το μοναδικό στην Ελλαδα από επαγγελματικό θέατρο, δίνει δωρεάν παραστάσεις και σε άλλους χώρους που βρίσκονται ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες όπως καταυλισμοί, γυναικείες φυλακές, ειδικά σχολεία κ.α. Φέτος, η ομάδα παρουσιάζει για 2η χρονιά το έργο «Ξημερώνει» της Μαρίας Παπαλέξη και με τη στήριξη του Δήμου Αθηναίων δίνει καθημερινά παραστάσεις σε σχολεία του Δήμου, ιδρύματα, νοσοκομεία και πολιτιστικά κέντρα θέλοντας να απευθυνθεί σε ακόμα περισσότερα παιδιά.
Οι ηθοποιοί της παράστασης , Ντίνη Ρέντη, Κατερίνα Μαούτσου και Σπύρος Χατζηαγγελάκης μας μίλησαν για την αξία του να είσαι μέλος αυτής της ομάδας, τη σημαντικότητα αυτής της πρωτοβουλίας και τις ανεκτίμητες εμπειρίες που έχουν αποκτήσει μέσα από τις παραστάσεις.
Πόσο δύσκολο είναι για ένα ηθοποιό να παίζει για ένα τόσο ιδιαίτερο κοινό χωρίς να επηρρεάζεται αρνητικά η ψυχολογία του;
Ντίνη: Για εμένα στην αρχή ήταν πολύ δύσκολο, θυμάμαι ότι στεναχωριόμουν πάρα πολύ, έλεγα ότι δεν θέλω να ξαναπάω. Αλλά ξαναπήγα γιατί είπα ότι αυτή είναι μια πραγματικότητα, τα νοσοκομεία, τα άρρωστα παιδιά, τα μονίμως άρρωστα παιδιά και είναι καλό να αντιμετωπίζεται. Τώρα είμαι στην ομάδα 12 χρόνια. Άλλωστε παίρνουμε κι εμείς δύναμη από όλο αυτό. Δίνουμε αλλά παίρνουμε κιόλας πάρα πολλά.
Κατερίνα: Επειδή στην αρχή δεν ήξερα πώς θα ανταποκριθούν αυτά τα παιδιά, αναρωτιόμουν αν έχει νόημα να παίζουμε. Τώρα πια, που βλέπω πόσο το απολαμβάνουν κι επικοινωνούν με τρόπο απίστευτο μέσα από αυτό και πόσο ανάγκη το έχουν, ξέρω πως έχει απόλυτο νόημα να συνεχίζουμε. Είναι η πραγματική σημασία του να είσαι ηθοποιός. Νιώθεις πως εδώ όντως κάτι γίνεται. Φεύγεις μετά και κάποια άλλα πράγματα σου φαίνονται ανούσια.
Σπύρος: Ήταν η μόνη δουλειά που μου έχει προταθεί για την οποία δεν είχα δεύτερη σκέψη για το αν θα το κάνω. Ετσι κι αλλιώς το θέατρο αντλεί από τη ζωή, μιλά για τη ζωή και αφορά τη ζωή. Κι όλα αυτά τα παιδιά, που δεν πρέπει να περιθωριοποιούνται, είναι η ζωή.
Πως αντιδρούν τα παιδιά σε αυτή την προσπάθεια και πως αντιμετωπίζουν εσάς;
Κατερίνα: Δεν έχεις καμιά αναμενόμενη αντίδραση, θα γελάσουν αν θέλουν να γελάσουν, θα χειροκροτήσουν αν θέλουν να χειροκροτήσουν. Στους καταυλισμούς για παράδειγμα που τα παιδιά είναι πιο «άγρια» και δεν έχουν τους συμβατικούς τρόπους, το ζουν σε υπερβολικό βαθμό , εκεί βλέπεις την πραγματική αντίδραση, γραπώνονται πάνω σου, δεν σε αφήνουν να φύγεις. Απ΄την άλλη, αν βαρεθούν δεν θα διστάσουν να γυρίσουν να μιλήσουν ή να φύγουν. Είναι πέρα από τα συνηθισμένα και σε κρατάει πολύ ζωντανό σαν ηθοποιό όλο αυτό.
Ντίνη: Είναι αρκετά παιδιά που φιλοξενούνται σε νοσοκομεία μέχρι να πάνε σε κάποιο ίδρυμα ή μέχρι να βρεθεί οικογένεια που θα τα υιοθετήσει. Αυτά τα παιδιά που πολλές φορές μένουν στο νοσκομείο 3 και 4 μήνες, έρχονται συνέχεια και μας βλέπουν, μαθαίνουν το έργο απ’έξω, βοηθάνε στο στήσιμο της παράστασης και μας περιμένουν πως και πως λες κι είμαστε το πιο όμορφο πράγμα στη ζωή τους στο νοσοκομείο.
Οι γονείς των παιδιών βοηθιούνται ψυχολογικά και οι ίδιοι από την παρουσία σας. Τι σας λένε γι’αυτό;
Ντίνη: Οι γονείς ενθουσιάζονται αλλα και συγκινούνται. Εχει τύχει να παίξουμε σε θάλαμο που βρίσκεται παιδάκι με σοβαρή ασθένεια όπου στο τέλος οι γονείς κλαίγανε και μας δίνανε λεφτά να πιούμε μια μπύρα στην υγειά τους. Άλλοι έρχονται με νεογέννητα αγκαλιά, έρχονται για τους ίδιους και στο τέλος σου λένε ευχαριστώ γιατί έστω και για 40 λεπτά άλλαξε λίγο η ζωή τους μέσα εκεί.
Κατερίνα: Θυμάμαι μια μητέρα που είχε βιντεοσκοπήσει μια παράστασή μας κι όταν την συναντήσαμε μετά από κάποιο διάστημα, ήρθε να μας ευχαριστήσει γιατί, όπως μας είπε, ο μόνος τρόπος για να φάει το παιδί της ή να κάνει τη θεραπεία του ήταν να του βάζει να παρακολουθεί την παράσταση. Καμιά φορά νιώθω άσχημα γιατί οι άνθρωποι αυτοί μας αντιμετωπίζουν με ευγνωμοσύνη ενώ εμείς κάνουμε απλά τη δουλειά μας. Γι’ αυτούς όμως είναι τρομερό δώρο.
Αυτή η δουλειά, όπως μου είπατε, είναι μια όμορφη αλλά και σκληρή εμπειρία. Οι πιο δυνατές αναμνήσεις σας απο τις παραστάσεις;
Κατερίνα: Στον Ασπρόπυργο, σε καταυλισμό, είχαμε μπει σε ένα σπίτι για να βαφτούμε και να αλλάξουμε. Εκεί ήταν μια κοπέλα κοντά στα 17 που με κοίταζε βουρκωμένη και μου έλεγε «θέλω να σπουδάσω, δεν θέλω να παντρευτώ, μπορείς να κάνεις κάτι; δεν θέλω να μείνω εδώ». Από τις πιο δυνατές εμπειρίες επίσης, ήταν στο Παίδων, σε μια τελευταία παράσταση όπου ήταν 2 αγοράκια που φιλοξενούνταν προσωρινά στο νοσοκομείο και μας έβλεπαν κάθε μέρα. Όταν κατάλαβαν πως δεν θα ξαναπάμε δεν φαντάζεστε πως έκαναν. Είχαν δεθεί πάρα πολύ μαζί μας.
Σπύρος: Εγώ είμαι λίγο καιρό στην ομάδα. Στην τρίτη παρασταση πήγαμε σε παιδιά με νοητική υστέρηση. Πολύ δυνατή εμπειρία. Προσπαθείς να κάνεις τα παιδιά να σε προσέξουν, να σε ακούσουν και το βλέπεις στα μάτια τους ότι το θέλουν αλλά δυσκολεύονται κι έτσι εσύ προσπαθείς όλο και περισσότερο.
Ντίνη: Από τις πιο σκληρές στιγμές είναι οι παραστάσεις που δίνουμε στα παιδιά την ώρα που κάνουν αιμοκάθαρση για να περάσει η ώρα τους. Είναι στο κρεβάτι τα παιδάκια λίγο χαμένα, ταλαιπωρημένα και συνήθως παίζουμε για λίγη ώρα γιατί τα παίρνει ο ύπνος. Εχει τύχει επίσης να έρθει μητέρα σε παράσταση σε νοσοκομείο και μου είπε ότι με είχε δει στην παράσταση πριν 6 χρόνια στο ίδιο μέρος. Αυτή η γυναίκα μπαινόβγαινε ακόμα στο νοσοκομείο με το παιδάκι της.
Έχετε δώσει αρκετές παραστάσεις και σε γυναικείες φυλακές.
Ντίνη: Οι γυναικείες φυλακές είναι από τις πιο δύσκολες συνθήκες που έχουμε βρεθεί. Σκληρό πράγμα το κλείδωμα. Περνάς μια πόρτα κλειδώνουν πίσω σου, περνάς μια άλλη ξανακλειδώνουν. Πρώτη φορά συνειδητοποίησα τι σημαίνει φυλακή, να είσαι κλεισμένος κάπου και τέλος. Κι όμως αυτές οι μητέρες χαίρονται πάρα πολύ όταν πηγαίνουμε. Τραγουδάνε, χτυπάνε παλαμάκια, συμμετέχουν μαζί με τα παιδιά τους.
Πόσο πιο δύσκολο είναι από το να παίζεις σε μια κλασική παράσταση σε ένα θέατρο;
Κατερίνα: Είναι καθημερινό, είναι σε διαφορετικές συνθήκες, δεν ξέρεις τι θα συμβεί. Είναι σαν θέατρο δρόμου. Σκληραγωγείσαι τόσο πολύ που μετά νιώθεις ότι μπορείς να παίξεις παντού. Γι΄αυτό λέω ότι για τη δική μου θεώρηση των πραγμάτων έρχεσαι πιο κοντά στην ουσία του ηθοποιού. Ο κάθε ηθοποιός έχει και μια φιλοδοξία κι ενώ αυτή η δουλειά δεν θα σου προσφέρει βραβείο Αθηνοράματος, δεν μπορείς να το αφήσεις, σου επιστρέφει πάρα πολλά.
Ντίνη: Είναι η πραγματική πρόκληση του θεάτρου. Δεν έχεις τίποτα να σε προστατεύσει, με δυό τρία πράγματα βγαίνεις μπροστά και προσπαθείς να τους κερδίσεις.
Ποιά είναι τα όνειρά σας για την ομάδα;
Ντίνη: Είναι τόσο σημαντικό αυτό που γίνεται που δεν πρέπει να σταματήσει για κανέναν λόγο. Φέτος , στην αρχή της χρονιάς, δεν είχαμε χορηγεία και υπήρχε ο φόβος ότι θα σταματήσουμε. Εμείς το έχουμε στηρίξει κι άλλες φορές που βρεθήκαμε χωρίς χορηγό για να συνεχίσει να υπάρχει. Κι εμείς και ο Βαγγέλης ο Θοδωρόπουλος.
Κατερίνα: Αυτό που θα ήθελα είναι να γίνεται σε πιο ευρεία κλίμακα όλο αυτό. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιο έντονο ενδιαφέρον για να γίνεται κάτι τέτοιο για όλα αυτά τα παιδιά. Δεν είναι μόνο διασκέδαση αυτό που τους προσφέρεται, τα διαμορφώνει. Μακάρι να γινόταν πιο εύκολα, να βοηθούσαν οι θεσμοί και να παίρνονταν κι άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες σαν κι αυτή που πήρε ο Βαγγέλης πριν 13 χρόνια.
Την παράσταση «Ξημερώνει» μπορείτε να παρακολουθήσετε με ένα χαμηλό προαιρετικό εισιτήριο των 4 ευρώ κάθε Σάββατο στις 17.00 στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, Αντισθένους 7 & Θαρύπου , 210 9212900
(Η φωτογράφιση έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο Αμπελοκήπων και στο Θέατρο του Νέου Κόσμου)