Ody Icon: «Μετά την καταδίκη της Χ.Α., υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία στην queer κοινότητα»

Βρεθήκαμε στο Μεταξουργείο, την ημέρα που το θεατρικό οδοιπορικό “Walk with Amal” ακυρώθηκε, γιατί είχε γίνει φασιστικό κάλεσμα στο σημείο εκκίνησης, το Δημόσιο Σήμα. Βλέποντας την αναταραχή μπροστά μας, γύρισε προς το μέρος μου και είπε με πυγμή: «Αυτά θέλω να σχολιάσω, μέσα από τη δουλειά μου, τον φασισμό και άλλα τέτοια». Ο Οδυσσέας Ιωάννου Κωνσταντίνου ή αλλιώς, Ody Icon, μεγάλωσε στην Κύπρο, έξω από την πόλη της Λεμεσού, με γονείς κομμουνιστές και πριν μερικούς μήνες κυκλοφόρησε στο Youtube το ευρηματικό του music video, με σαρκαστικό περιεχόμενο και τίτλο “Working out my little muscles”, με το “Yes Hallo Hi” να ακολουθεί.

Με ήχο ηλεκτρονικό και ηλεκτρικό, ρομαντικό και αναπολογητικά δραματικό, μαζί με την ομάδα του, τους Ody Icons, στήνουν ένα ρεπερτόριο με αναφορές από την παράδοση, την avant-pop, τα λαϊκά και τα ρεμπέτικα, από την ποίηση και την υποκουλτούρα. Έχοντας τη θεατρικότητα και την υπερβολή των καιρών, με μια σαρκαστική διάθεση καμπαρέ, μέχρι ροκ και καταθλιπτικές μπαλάντες με λίγο τσιφτετέλι, κουβαλούν μαζί τους μια ελευθερία. 

«Όταν βγαίνω στη σκηνή, δεν φοβάμαι. Δεν υπάρχει αυτό το συναίσθημα, το να μη φοβάσαι. Όσες φορές και να το βιώσω, είναι συγκλονιστικό. Γιατί να θέλω να φοβάμαι; Θα κάνω αυτό που δεν με κάνει να φοβάμαι», ομολόγησε ο Ody, ενώ λίγο πριν, στο δρόμο, κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης, ένας περαστικός με θράσος του απευθύνθηκε: «Α, τι ωραία αδερφή!». Ο Ody, ωστόσο, δεν το βάζει κάτω, συνεχίζει να ονειρεύεται και να λέει ότι θέλει να γυρίσει τον κόσμο, να τραγουδάει σε μεγάλα φεστιβάλ και τον υπόλοιπο καιρό να είναι σε ένα σπίτι στην εξοχή, με τη μουσική του, τα ποιήματά του και το ημερολόγιό του. Άντε, και το Instagram, όταν δεν θα γράφει, ως δραματουργός.

Πώς ξεκίνησες αυτό το δημιουργικό σου ταξίδι, Ody; Από πολύ μικρός τραγουδούσα και έπαιζα, όπως συνηθίζουν να λένε οι άνθρωποι. Πρώτα, ήταν τα αρμόνια, μετά, το πιάνο. Υπάρχει μια φωτογραφία από κάτι Χριστούγεννα που τραγουδούσα το «ένα, δύο, τρία, με λένε Πόπη», μπροστά στους συγγενείς μου και χόρευα. 

Είχα αρκετή ελευθερία να κάνω πράγματα και να ασχολούμαι με το πιάνο και τη μουσική. Ήμουν σε χορωδία από 5 χρονών και μεγάλωσα μαζί της, μέχρι τα 20 μου, καθώς η οικογένειά μου ήταν πολύ φιλόμουση και είχαμε μεγάλη σχέση με την τέχνη, γενικά, πηγαίναμε σε εκθέσεις, είχαμε πολλά βιβλία στο σπίτι και διαβάζαμε πολύ. 

Είχα από πολύ νωρίς αρκετά ερεθίσματα και ωραίες προτάσεις από τους γονείς μου, οι οποίοι άκουγαν λόγω αριστερών πεποιθήσεων, κυρίως έντεχνους καλλιτέχνες, όπως οι Μαχαιρίτσας, Παπακωνσταντίνου, αδερφοί Κατσιμίχα, Πυξ Λαξ, Χαρούλα Αλεξίου. Ο πατέρας μου βέβαια είχε και βινύλιο της Madonna και Beethoven, που ήταν περίεργο για δύο κομμουνιστές να ακούν κλασική μουσική. Ένας φίλος της οικογένειας έπαιζε ρεμπέτικα σε ένα κουτούκι και πηγαίναμε να τον ακούσουμε. Οπότε ήταν πολυμορφική η φάση. 

Το θέατρο ήρθε γιατί κάπου έπρεπε να βγει όλο αυτό. Στο εφηβικό μου μυαλό άρεσε, γιατί συνδύαζε πολλά πράγματα κι έτσι, σπούδασα στη σχολή της Δήμητρας Χατούπη. Παράλληλα, είχα μικρά σχήματα με μια φίλη ηθοποιό και τραγουδούσαμε μαζί. Ως έφηβος, είχα ροκ συγκροτήματα που τραγουδούσαμε Placebo και τέτοια. 

Ποι@ είναι οι Ody Icons; Οι Ody Icons είναι πάρα πολλά άτομα. Ο Μάριος με βοηθάει με τα ρούχα, με τον Αντώνη παίζουμε μαζί μουσική. Ο Χάρης είναι ο χορογράφος που δίνει και τις ιδέες. Έτσι το φανταζόμουν. Δεν σκεφτόμουν ότι θέλω το όνομά μου γραμμένο με τεράστια γράμματα. Είναι ο καθένας στο πόστο του και όλοι μαζί κάνουμε μια πολύ ωραία ομάδα. Οι ομάδες έχουν γενικά πιο πολύ ζουμί, οπότε έβαλα το “s”, για να είμαστε όλοι “Icons”.

Πριν λίγο καιρό, έβγαλες το “Working out my little muscles” aka. WOMLM και τάραξες τα νερά. Πως σου ήρθε η έμπνευση για αυτό το ιδιαίτερο κομμάτι; Όταν ζούσα στο Παρίσι, περνούσα πολλή ώρα στο μετρό, από και προς το Πανεπιστήμιο και είτε διάβαζα, είτε ήμουν στο Instagram, όπου τραβούσα βίντεο τον εαυτό μου να γυμνάζω τους μύες του προσώπου μου. Άρχισα να γράφω μετά στίχους και κατέγραψα και το “working out my little muscles”. Θα ήταν όμως χαζό να γράψω απλά για τη γυμναστική των μυών του προσώπου, οπότε αναρωτιόμουν: τι είχα ανάγκη να πω μέσα από αυτό; Διάβαζα άρθρα για την κλιματική κρίση, για τις γυναικοκτονίες, τις δολοφονίες τρανς ατόμων, για την αλλοίωση της ηθικής γύρω μας κι έτσι μου βγήκε αυτό το μανιφέστο, μέσα σε μια μέρα. Είχα σκεφτεί να το συνδυάσω με κάτι τελείως αντιφατικό, όπως η γυμναστική και ντύνοντάς το με αυτήν τη μουσική κι έτσι το συμπύκνωσα σε ένα.

Ένας στίχος του τραγουδιού λέει “I have to concentrate on myself. This is the most important project”. Πώς σχολιάζεις την εποχή της αυτοπροβολής που διανύουμε και την εμμονή με την εαυτή και τον εαυτό μας ως το πιο σημαντικό πράγμα που γίνεται στον κόσμο; Είναι κάτι που χτίστηκε, δεν ήρθε ξαφνικά. Δεν πάθαμε τρέλα ξαφνικά με τα social media. Είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο από εμάς κι από οτιδήποτε συζητήσουμε τώρα, μεταξύ μας. Είτε εγώ είμαι vegan, είτε εσύ δεν χρησιμοποιείς πλαστικό, είναι ένα τεράστιο σύστημα από πίσω που λέγεται καπιταλισμός και ψάχνει πάντα τον τρόπο να μας ελέγξει. Ένας από τους τρόπους είναι να μας απομονώσεις στους εαυτούς και στις εαυτές μας. Όλη αυτή η κουλτούρα του «συγκεντρώσου στον εαυτό σου» και το «είσαι το πιο σημαντικό πρότζεκτ» δεν εμφανίστηκε μόνη της, είναι ένα ολόκληρο σύστημα που θα κάνει τα πάντα για να του παράξεις χρήμα και να πάει το χρήμα στους 200-300 ανθρώπους που τα παίρνουν. Το σύστημα για να πέσει ή να αλλάξει ή να ανοίξουν τόσο πολύ οι τρύπες που ούτως ή άλλως έχει, θέλει κάτι πολύ μεγάλο και δραστικό. 

Ο λόγος που κάνεις τέχνη είναι για να εκφράσεις πολιτικό λόγο; Ο άνθρωπος είναι πολιτικό ον. Οργανώθηκε σε κοινωνία, κάτι που αποτελεί πολιτική απόφαση. Κάθε μας έκφανση είναι μια πολιτική δήλωση, η οποία είτε είναι ηθική, είτε είναι ανήθικη. Όλα είναι πολιτικός λόγος. Από την ώρα που αποφασίζω να περπατήσω στο δρόμο, μέχρι το πως επικοινωνώ με τους ανθρώπους που έχω κοντά μου, το τι κάνω στη δουλειά μου και το πως χρησιμοποιώ τα εργαλεία που μου δόθηκαν, στην προκειμένη περίπτωση, η τέχνη, ώστε να επικοινωνήσω κάποια πράγματα που είναι ηθικά. Όπως το να μη σκοτώνεις κάποιον επειδή είναι γυναίκα. Λέω εγώ τώρα, έτσι, ένα παράδειγμα. Ή το να μη σκοτώνεις ένα πλάσμα που έχει μάτια και στόμα και μπορεί να σε κοιτάξει και να κλάψει. Ή να ελέγξεις τις ηδονές σου, ώστε να μη φας κάτι που είναι αποτέλεσμα αυτής της εκμετάλλευσης των ζώων. Όλα είναι πολιτική. Δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι πολιτικό. 

Ποιές είναι οι αισθητικές επιρροές σου; Τι σημαίνουν τα δάκρυά σου, πως προκύπτει το ιδιαίτερο στιλ σου; Ο βασικός μου εμπνευστής είναι η υπερβολή. Είναι η πηγή μου. Είχα διαβάσει μια φράση του Χαλίλ Γκιμπράν που με καταδιώκει χρόνια τώρα, η οποία λέει: «Η υπερβολή είναι μια αλήθεια που έχασε την ψυχραιμία της». Είναι κάτι που με έχει στοιχειώσει, είτε στο θέατρο και το τραγούδι, είτε σε εμένα ως προσωπικότητα. Και η Φρίντα Κάλο είναι μια φιγούρα μες στην υπερβολή, η οποία ήταν φοβερά βιωμένη και αληθινή. Ήταν ανάπηρη πάνω στο κρεβάτι της, με τις πλεξούδες της και ζωγράφιζε. Όλο αυτό είχε μια υπερβολή και μια αλήθεια. Τα δάκρυά μου μπορεί να δείχνουν ότι υπάρχει μια πλευρά μου, η οποία είναι πολύ θλιμμένη, και πότε εκφράζεται σε πραγματικά δάκρυα, πότε μένει μέσα μου. Μια πλευρά μου, με την οποία είμαι πολύ συμφιλιωμένος και την αγαπώ. Είναι αυτή που εκτιμά πράγματα όπως το ηλιοβασίλεμα, την αγάπη και τα τζιτζίκια που ακούμε τώρα μες στ’ αυτιά μας. Η πραγματική αισθητική μου είναι οτιδήποτε μπορεί να εκφράσει την υπερβολή, η οποία θεωρείται πολύ κατακριτέα. Υπάρχει μια πολύ αρνητική κι επικριτική στάση απέναντι στην υπερβολή, γιατί την θεωρούν τρομακτική. Για παράδειγμα, το υπερβολικό δόσιμο, η ένταση, το ταπεραμέντο, ο υπερβολικός έρωτας κι η υπερβολική αγάπη τρομάζουν τους ανθρώπους. Αισθάνομαι ότι έχω συμφιλιωθεί με τις δικές μου υπερβολές και υπάρχουν άνθρωποι γύρω μου με τις δικές τους υπερβολές που τις αγκαλιάζουν και ζουν μ’ αυτές. Δεν υπάρχει λόγος να αυτομαστιγωνόμαστε για μια πλευρά μας που μπορεί να είναι τόσο δημιουργική. Αλλιώς, δεν θα έγραφα το “Working out my little muscles”. Δεν θα ήμουν αυτός ο τολμηρός άνθρωπος που είμαι πάνω στη σκηνή. Δεν θα ήμουν αυτός ο συνομιλητής ή αυτός ο εραστής. 

Κάτι μου λέει πως ζεις υπερβολικά και τον έρωτα. Πως τον βιώνεις; Ο έρωτας είναι ένα μέρος στο οποίο η ψυχή μου δεν πάει συχνά κι όταν πηγαίνει, είναι ριψοκίνδυνο, όπως όταν πας σε μέρη που δεν ξέρεις. Μπορεί να χαθείς, να μη βρεις το δρόμο να γυρίσεις πίσω. Μπορεί να μη συναντηθείς με το άλλο άτομο. Είναι ένα μέρος με φοβερές αποκαλύψεις, γιατί πραγματικά, ανοίγει ένα καινούργιο μέρος στην ψυχή σου κι η ψυχή είναι όλα αυτά με τα οποία δεν έχουμε το χρόνο να συνδιαλλαγούμε καθημερινά και να σκάψουμε τόσο βαθιά, πέρα από την ψυχοθεραπεία. Είναι ένα μέρος μαγικό κι αποκαλυπτικό, μυρίζει γιασεμί, ακούγονται τζιτζίκια και πετάνε πεταλούδες. Ταυτόχρονα, είναι ένα μέρος που δεν ξέρεις, όπως μια ζούγκλα. Συγκλονιστική ομορφιά, αλλά άντε να μείνεις εκεί ένα βράδυ. Έχω γράψει πολλά και για τον έρωτα, αλλά όχι τραγούδια, είναι ποιήματα. 

Το ρεπερτόριό σου εκτείνεται από καμπαρέ και RuPaul μέχρι ροκ και ρεμπέτικα, πώς καταφέρνεις και τα συνδυάζεις μεταξύ τους; Μια μέρα που καθόμουν στην τουαλέτα είπα στον εαυτό μου: «Οδυσσέα, εσύ είσαι η δικαιολογία που ενώνει όλα αυτά τα στοιχεία». Μου είχε φάει τα σωθικά να σκέφτομαι «Πώς θα λέω ρεμπέτικα και RuPaul, ή τα δικά μου και George Michael και Roisin Murphy; Δεν θα κάθονταν ποτέ όλοι αυτοί μαζί στο τραπέζι. Πως θα τα λέω όλα αυτά;» Αφού έχω μεγαλώσει με αυτές τις αναφορές, από τη μία με τα ρεμπέτικα που με συνεπαίρνουν πολύ, από την άλλη, όλο αυτό το club culture είναι μέρος της queer ζωής. Τραγουδάω ό,τι βγάζει νόημα για εμένα. Κι η μουσική που ετοιμάζω τώρα είναι αρκετά ποικιλόμορφη. 

Για να επανέλθω στα κομμάτια σου, στο “Yes Hallo Hi”, λες σε ένα σημείο “I would like to fight for the change, for the better”  και η ζωή σου μέχρι τώρα δείχνει ότι παλεύεις για έναν καλύτερο κόσμο. Ναι, ο καθένας κάνει αυτό που ξέρει και μπορεί καλύτερα. Κι αυτό που αντέχει. Για παράδειγμα, υπάρχουν άνθρωποι που βγαίνουν μπροστά, στην πρώτη γραμμή, κάνουν αλυσίδα και προστατεύουν τους υπόλοιπους στην πορεία κι υπάρχουν κι αυτοί που είναι τελευταίοι στην πορεία, αν γίνει κάτι να φύγουν, αλλά είναι στην πορεία. Είναι ένα πράγμα που δεν σταματάει, είναι συνεχές, παράλληλο, ταυτόχρονο, δεν είναι ή το ένα ή το άλλο. Δεν είναι το ή διασκεδάζω ή πολεμώ για το καλύτερο. 

Λίγο παρακάτω, στο ίδιο track, λες “I need to be free”. Τι είναι για εσένα η ελευθερία; Το να είμαι ελεύθερος, δεν είναι μια απλή απάντηση. Γιατί ό,τι και να συνεννοηθώ εγώ με τον εαυτό μου, αν δεν συνεννοηθούμε οι υπόλοιποι, μεταξύ μας, δεν θα έχουμε αποτέλεσμα κι είναι κρίμα. Συζητάμε για κάτι που θα μπορούσαμε να κάνουμε δώρο στις εαυτές και τους εαυτούς μας και το στερούμαστε. Όχι όλοι, βέβαια. Ελευθερία για ‘μένα σημαίνει να είμαι όπου μπορώ, όποτε μπορώ, αυτό που μπορώ. Να μη χρειάζεται να είμαι ασυνεπής σε σχέση με το πως είμαι, τι θέλω, τι χρειάζομαι. Κάτι που, τώρα που το σκέφτομαι, έρχεται σε αντίθεση με την υπερβολή, γιατί υπερβολή σημαίνει εκτόνωση εξαιτίας της ανελευθερίας. Έχω κάτι να εκτονώσω και θα το κάνω μέσω της υπερβολής, αλλά ταυτόχρονα, το να έχω το χώρο να εκθέσω αυτήν την υπερβολή, είναι ένας χώρος ελευθερίας. 

Πως είναι το queer βίωμα στην Ελλάδα; Εσύ πως το βιώνεις; It’s complicated. Η σχέση μας είναι δύσκολη. Έχω περάσει από διάφορα στάδια. Πιο παλιά, είχα μακριά μαλλιά και εξερευνούσα όλο αυτό το κομμάτι του ντύνομαι όπως θέλω, κάνω ό,τι θέλω. Βίωσα το κομμάτι του «τι είσαι εσύ με τα ψηλόμεσα τζιν, τα μακριά μαλλιά και τα crop top;». Τώρα βιώνω το «α, χρυσά σκουλαρίκια, δαχτυλίδια», αλλά είμαι πιο κατανοητός, γιατί είμαι πιο κοντά στο πρότυπο του αγοριού, με κοντά μαλλιά και μουστάκι, και άνετα, καθημερινά ρούχα. Έχω περάσει όμως και δύσκολες καταστάσεις, με έχει κυνηγήσει η Χρυσή Αυγή, γιατί πέρασα έξω από το γραφείο την ώρα που είχαν συγκέντρωση, με το κόκκινο ποδήλατο και τα μακριά μου ανέμελα μαλλιά. Χώθηκα σε ένα μαγαζί που είχε σε μια γωνία και κρύφτηκα στο υπόγειο. Μέχρι αυτό που ζήσαμε προηγουμένως, το «τι ωραία αδερφή». Έχω βιώσει και πολύ μεγάλη χαρά! Ήμουν για τέσσερα χρόνια διοργανωτής τεράστιων queer πάρτυ. Γινόταν το έλα να δεις. Έπαιζε Madonna και Cindy Lauper στη διαπασών και ήμασταν όλα πολύ ευτυχισμένα για όσο διαρκούσε. Επειδή στην Αθήνα είναι πολύ μικρή η queer κοινότητα και γνωριζόμαστε μεταξύ μας, έχω περάσει πολύ ωραίες στιγμές μέσα στην κοινότητα. Γίνονται πολύ ωραίες συζητήσεις. Το queer είναι μια πολύ μεγάλη ζύμωση και τα queer άτομα βρίσκονται μέσα σε αυτήν, ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνουν. Υπάρχει η έννοια του «θα βρεθούμε, θα τα πούμε». Είναι ένα διπολικό βίωμα. Ρισκάρεις να σου συμβεί το οτιδήποτε, όταν βγαίνεις από το safe zone σου. Όπως κάθε φορά που φεύγω απ’ το σπίτι με ψηλόμεσα παντελόνια, crop top και χρυσά σκουλαρίκια, σε μια φανατικά ορθόδοξη χώρα, με πολύ συγκεκριμένα πρότυπα. Είναι και η γλώσσα μας πολύ έμφυλη και μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η Χρυσή Αυγή ήταν τρίτο κόμμα στη Βουλή. Μπορεί και να σου συμβεί κάτι. Είναι πολύ ζωντανό το τραύμα, παράλληλα με το ότι είμαστε party animals. Το οτιδήποτε μπορεί να κάνει trigger μια κατάσταση, μια συζήτηση. 

Ίδια πατριαρχικά μοτίβα μπορεί να διακρίνεις και σε μια ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Άντρες πάλι είναι μπροστά και οι γυναίκες ή άλλες θηλυκότητες έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Είναι πολύ διαφορετική η queer κοινότητα από τη γκέι κοινότητα. Τo queer είναι μια πολιτική θέση και κατάσταση, είναι μια πολιτικότητα, ενώ το να είσαι γκέι είναι ζήτημα σεξουαλικού προσανατολισμού. Είναι πολύ πιο συμπεριληπτική και διαθέσιμη κοινότητα να μιλήσει, να υποστηρίξει, να αντιταχθεί, να είναι ανοιχτά εκεί έξω, με τόλμη. Γι’ αυτό είναι και περιορισμένη η queer κοινότητα σε σχέση με τη γκέι ή τη λεσβιακή κοινότητα και γι’ αυτό επιλέγω να αυτοπροσδιορίζομαι ως queer άτομο, για την πολιτικότητα αυτής της θέσης. Φίλοι μου εκτός κοινότητας μου λένε «ε, υπερβολή το queer», ενώ ταυτόχρονα η ίδια η κοινότητα είναι σε μια αναζήτηση, σε ένα ψάξιμο, είναι άλλες οι συζητήσεις και το επίπεδο της αλλαγής που συντελείται. Σίγουρα, αν κάτι έχει μετατοπιστεί τα δικαιώματα, όλα αυτά προήλθαν από την queer κοινότητα, κι ας μην υπήρχε τότε ο όρος. 

Πιστεύεις ότι η ελληνική κοινωνία έχει κάνει αρκετά βήματα για τον δρόμο προς την ισότητα; Για ένα κράτος τόσο κοντά στην Ανατολή, έχει κάνει πολλά βήματα. Για ένα κράτος τόσο κοντά στην Ευρώπη, όχι. Όχι, αρκετά, και δεν έχει να κάνει μόνο με τη θέσπιση νόμων. Γιατί ο φιλελευθερισμός και ο καπιταλισμός προκειμένου να αντλήσουν υποστηρικτές, θα κάνουν τα πάντα. Το γνωστό, pinkwashing. Στην ουσία, όμως, ποιό είναι το θέμα; Που είναι η παιδεία; Που είναι η σωστή διαπαιδαγώγηση; Που είναι η κουλτούρα; Ένας άνθρωπος με κουλτούρα δεν υπάρχει περίπτωση να ασχοληθεί με το αν ο άλλος δίπλα του είναι γκέι, στρέιτ ή μπάι. 

Επί της ουσίας, οι πολιτικοί στην Ελλάδα αποφεύγουν την ουσιαστική παιδεία, καθώς και για άλλα ζητήματα, όπως είναι το περιβάλλον. Υπάρχει ένα φοβερό πασάλειμμα, με αποφάσεις που λαμβάνονται εν μία νυκτί, εν μέσω πανδημίας, όπως για την απόφαση για τις περιοχές Natura. Στις πυρκαγιές, δεν είχαμε πυροσβέστες. Κι ο κόσμος δεν αντιδράει, γιατί δεν υπάρχει αυτή η παιδεία. 

Δεν γίνονται αρκετά πράγματα για να μην δολοφονούνται άνθρωποι. Για να μη με βρίζουν στο δρόμο ή να μην είμαι στο τηλέφωνο, όταν γυρίζω σπίτι το βράδυ, για να νιώθω πιο ασφαλής. Δεν γίνονται αρκετά πράγματα για να φιλάω το αγόρι μου δημοσίως, χωρίς να έχω ανοιχτά τα μάτια, στην περίπτωση που συμβεί κάτι. Δεν είναι αρκετά για να εκφράζω το queernes μου, όπως θέλω. Δεν είναι αρκετά για να είμαι απλώς ένας καλλιτέχνης, κι όχι ένας queer καλλιτέχνης. 

Υπάρχει χώρος στο εγχώριο καλλιτεχνικό στερέωμα για queer άτομα; Όχι. Αν δεν είσαι με βάση τα δεδομένα που μπορεί να αναγνωρίσει το μέσο άτομο, δεν μπορείς να είσαι στο mainstream φάσμα, δεν μπορείς να ζεις από αυτό. Γιατί ισχύουν όλα αυτά που είπαμε και προηγουμένως. Μπορεί να το κάνεις σαν παράλληλη δουλειά, δεν μπορείς να ζήσεις από τα φεστιβάλ. Δεν χωράνε όλοι σε αυτά. Οι περισσότεροι γκέι καλλιτέχνες της Ελλάδας είναι ετεροκανονικοί, δηλαδή αντιπροσωπεύουν ένα φάσμα, το οποίο ο μέσος Έλληνας μπορεί να δει, και δεν φταίει κανείς για αυτό. Φταίει η έλλειψη κουλτούρας, η έλλειψη παιδείας. Έχουμε γαλουχηθεί σε ένα δίπολο, με πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και έμφυλους ρόλους. Η ερώτηση που βάζω εγώ στον εαυτό μου είναι: Τι θα κάνουμε εμείς για να το αλλάξουμε αυτό; Πόσα λεφτά έχω να δώσω στον ψυχολόγο, για να καταφέρω να μιλήσω στον μέσο άνθρωπο; Για εμένα, δεν το συζητάω καν, γιατί τραγουδάω αγγλόφωνο κιόλας. Δεν φτάνουν δηλαδή τα δάκρυα και τα τακούνια μου (γέλια).

Βλέπεις κάτι να αλλάζει τα τελευταία χρόνια; Σίγουρα. Έρχεται περισσότερος κόσμος στα gay clubs που δεν είναι gay και queer. Υπάρχουν μέρη που είναι ασφαλή και φιλόξενα και δεν υπήρχαν πριν. Σίγουρα όμως ευθύνεται και το γεγονός ότι τα γκέι άτομα είναι πιο φανερά πια, πιο συνειδητά, με μεγαλύτερη εξωστρέφεια. Καλώς ή κακώς, είναι και αυτά πελάτες του συστήματος. Θα πάνε να φάνε, να πιουν, να καταναλώσουν. Έτσι, η αγορά έπρεπε να συμφιλιωθεί με αυτό, για να μπορεί να αντλήσει από αυτά πόρους. Δεν αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι έγιναν πιο δεκτικοί. Όσοι ήταν ανοιχτοί είναι και τώρα. Όσο εξελίσσεται η αγορά και ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ατόμου, ανταποκρίνεται και στις ανάγκες των queer ατόμων. 

Μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής, υπάρχει ακόμα μεγαλύτερο κύμα ελευθερίας από την κοινότητα. Παρ’ ότι όλο αυτό είναι ένα placebo, γιατί μια χαρά υπάρχει ακόμα η Χρυσή Αυγή, όπως είδαμε. Έρχονται άτομα από το εξωτερικό κι έχουμε μεγαλύτερη πρόσβαση στο εξωτερικό, μέσω των social media κλπ. Επίσης, έχουμε καταλάβει ότι τις μεγαλύτερες μόδες τις έχει δημιουργήσει η queer κοινότητα. Οπότε κάπως έχουμε αρχίσει να κάνουμε τη σύνδεση μεταξύ αυτού που βλέπουμε κι αυτού που είμαστε, που είναι επηρεασμένο από την queer κουλτούρα. Σιγά-σιγά, ανοίγει ένας διάλογος… 

Έχουν κατακτηθεί πράγματα από την κοινότητα… Γίνεται μια δουλειά πιο συνειδητή, πιο οργανωμένη μέσα στην κοινότητα που δίνει τη δύναμη στα άτομα να υπάρξουν ως τα εαυτά τους, χωρίς να φοβούνται. Έχει αρθρωθεί ένας δημόσιος λόγος από μη queer άτομα που παρέχει μια μικρή δικλείδα ασφαλείας και όλη αυτή η δημόσια κατάσταση έχει δημιουργήσει έναν χώρο μέσα στον οποίο τα queer άτομα νιώθουν ασφαλή και θαρραλέα.

Ωστόσο, έχει γίνει ιδιαίτερα εμφανές τα τελευταία χρόνια ότι η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα δεν είναι μαζί με τη φεμινιστική κοινότητα. Τουλάχιστον, όχι στους δρόμους και τις συγκεντρώσεις, όπως στο σχετικά πρόσφατο παράδειγμα με την υποχρεωτική συνεπιμέλεια. Δεν θα έπρεπε να πηγαίνουν μαζί αυτά τα κινήματα; Δεν καταλαβαίνω γιατί υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ queer κινήματος και φεμινιστικού κινήματος. Από την άλλη, στην Ελλάδα, με όλες αυτές τις ετερόκλητες προσλαμβάνουσες, την καθόλου ανεξιθρησκεία, την καθόλου ελευθερία των γυναικών, μου φαίνεται και λογικό ταυτόχρονα, γιατί ο καθένας έχει έναν πολύ μεγάλο αγώνα να ακολουθήσει. Στο Παρίσι, είναι αυτονόητο ότι οι φεμινίστριες είναι δίπλα στο queer κίνημα και το αντίστροφο. Έχουν λύσει πολύ βασικά πράγματα, δεν έχουμε λύσει τα αυτονόητα. Υπάρχει κόσμος στην Ελλάδα που αρνείται, κράζει και αποδοκιμάζει τα queer άτομα. Όταν έχουμε να σκαλίσουμε αυτό και να συζητήσουμε αν το queer ισχύει ή δεν ισχύει, τι πρέπει να κάνουμε και να πούμε;

Ταυτόχρονα, έχουμε μια ζωή να ζήσουμε, να προστατεύσουμε τα εαυτά μας, από τους μπάτσους, από τη βία, από τους φασίστες, από τον καθημερινό απλό ταξιτζή ή κάποιος άλλος επαγγελματίας που θα μας εξυπηρετήσει σε κάτι, αλλά θα είναι παρεμβατικός. Μέσα σε ένα 24ωρο, δεν είμαι σίγουρος ότι υπάρχει χρόνος για άλλα πράγματα. Είναι πολύ λίγα τα άτομα που είναι φουλ οργανωμένα κι έχουν κάποια προνόμια που τους επιτρέπουν να ασχοληθούν. 

Δεν είναι απόλυτο βέβαια αυτό που λέμε. Πολλές φεμινίστριες ήταν έξω από το δικαστήριο την ημέρα της δίκης του Ζακ. Δεν είμαι σίγουρος όμως κατά πόσο το queer κίνημα είναι συνειδητά δίπλα στο φεμινιστικό. Θα πω όμως κάτι. Δεν υπάρχει queer κίνημα στην Ελλάδα, είναι υπό διαμόρφωση κι αυτό δυσκολεύει την κατάσταση. 

Είσαι πολύ ευαισθητοποιημένος και στα περιβαλλοντικά και δεν σταματάς να ανεβάζεις αντίστοιχο περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πως βλέπεις την κατάσταση με την κλιματική κρίση; Ο πλανήτης ξέρει τι θα κάνει, μια χαρά είναι. Θα τον καταστρέψουμε, θα εξαφανιστούμε εμείς και μετά, θα πάρει τα πάνω του. Δεν είναι κάτι καινούργιο το έχει ξανακάνει. Το θέμα είναι το τώρα. Πως θα κάνουμε αυτή τη συμβίωση με όλα τα πλάσματα πάνω στον πλανήτη πιο υγιή; Δεν είναι υγιές να έχεις τόσο άνθρακα στην ατμόσφαιρα, δεν είναι υγιές να γίνονται τόσες εξορύξεις, δεν είναι υγιές ως προς τη σχέση που έχουμε με εμάς κι αυτό που συμβαίνει γύρω μας. Έχω την αίσθηση ότι οι άνθρωποι θέλουν την υγεία. Όταν είμαστε υγιείς, είμαστε χαρούμενοι. Το μεγάλο κλιματικό ζήτημα είναι πως εξυγιαίνεται όλο αυτό, ώστε να περάσουμε όσα χρόνια μας απομένουν στον πλανήτη σε μια ησυχία, σε μια υγεία. Η βαριά βιομηχανία του κρέατος, του γάλακτος, των εξορύξεων έχει φτάσει πια σε ένα σημείο που λες: «Είναι η ώρα της». Κυρίως, γιατί ο άνθρωπος είναι πολύ εγωιστής και θα θέλει να ζήσει, με υγεία, και θα βρει τον τρόπο να το κάνει. Είμαι θετικά προσκείμενος στο άμεσο μέλλον. Με νοιάζει το τώρα, το αν οι Ινδοί έχουν οξυγόνο να εισπνεύσουν, το αν εδώ μας καίγεται το σπίτι, βλέπε φετινό καλοκαίρι. Από το ‘50 το λέγανε αυτό, αλλά δεν ακούγαμε την επιστήμη. Η ανθρωπότητα δεν πίστευε ότι θα της συμβεί αυτό.