Μπροστά στο Καλλιμάρμαρο το κοριτσάκι με το ποδήλατο ήταν έτοιμο να βάλει τα κλάματα. «Γιατί δεν μπορούμε να μπούμε;», ρώτησε την μητέρα της με παράπονο. «Γιατί σε λίγο έχει πρόβα η Λυρική. Θα πάμε κάπου αλλού», της απάντησε εκείνη. «Τι σημαίνει Λυρική; Δεν μου αρέσει καθόλου!», φώναξε τότε η μικρή, λίγο πιο δυνατά, για να καταλάβουν όλοι πόσο την ενοχλούσε που έχασε τις ορθοπεταλιές της.
Η ώρα ήταν οκτώ, το σκοτάδι δεν είχε πέσει ακόμα και γύρω από το Στάδιο η ζωή της πόλης κυλούσε σε φυσιολογικούς ρυθμούς. Πίσω από τις κλειστές πόρτες, όμως, υπήρχε μεγαλύτερη κινητικότητα. Οι τεχνικοί έτρεχαν μεταφέροντας πράγματα που δεν είχαν ακόμα μπει στην θέση τους, οι υπεύθυνοι συνεννοούνταν μεταξύ τους, οι χορευτές έκαναν τις διατάσεις τους και κάποιοι κλεφτοί επισκέπτες, μόνο με τα μαγιό τους, έπαιρναν θέση ψηλά στις κερκίδες. Σε λίγα λεπτά το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα ήταν έτοιμο να ξεκινήσει την πρόβα του «Ζορμπά», σε χορογραφία Λόρκα Μασσίν και μουσική Μίκη Θεοδωράκη.
Η υπόθεση, εμπνευσμένη από το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, έγινε ευρύτερα γνωστή μέσα από την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, η οποία φέτος κλείνει τα πενήντα. Ο Ζορμπάς, ένας λαϊκός τύπος που χορεύει για να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και την καταστροφή, εξελίχθηκε σταδιακά στην πιο αναγνωρίσιμη ελληνική φιγούρα. Οι ξένοι ακόμα και σήμερα τον λατρεύουν, εμείς εδώ όμως σαν κάπως να τον βαρεθήκαμε. Ποιος ξεχνιέται με το συρτάκι σήμερα; Ο στερεοτυπικός Έλληνας που στα σκούρα το ρίχνει έξω υπάρχει μόνο για τους τουρίστες. Όπως είναι φυσικό, οι ερωτήσεις εμφανίζονται ακάλεστες. Γιατί κι άλλος Ζορμπάς; Τι διαφορετικό έχει να δώσει; Οι άνθρωποι που τώρα ετοιμάζονται να ανέβουν στην σκηνή, που την Κυριακή θα χορέψουν με την συνοδεία ορχήστρας και της Μαρίας Φαραντούρη, μήπως χάνουν τον καιρό τους;
Ο Λόρκα Μασίν παρακολουθεί την πρόβα
Ο Λόρκα Μασσίν δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τέτοιες σκέψεις. Τριάντα διαφορετικές χώρες έχουν δει τον «Ζορμπά» του από την πρώτη φορά που τον παρουσίασε στην Αρένα της Βερόνα, το 1990. Και το ελληνικό κοινό τον έχει ξαναδεί, αλλά μόνο στο Ηρώδειο. «Ο Ζορμπάς ταιριάζει απόλυτα στο Καλλιμάρμαρο. Θα είναι μια πολύ προσωπική παράσταση, γυρίζουμε πίσω εκεί που άρχισαν όλα. Η χορογραφία βέβαια έχει παρουσιαστεί παντού, ακόμα και στην παραλία Ιπανέμα του Ρίο ντε Τζανέιρο, μπροστά σε 150.000 άτομα! Όσο πιο μεγάλος ο χώρος, τόσο το καλύτερο», εξηγεί χαμογελώντας. Δεν έχει χρόνο για περισσότερα.
Ακούγονται δυο παλαμάκια και οι συνομιλίες σταματούν. Το μπαλέτο ανεβαίνει στην σκηνή και η Έριδα Μουστίδη-Μελογιαννίδη παίρνει την θέση της στο πιάνο. Ξεκινά η πρώτη σκηνή. Τα αγόρια και τα κορίτσια χορεύουν μεταξύ τους, όσο ο Αλεξάντερ Νέσκωβ ως Μανωλιός πολιορκεί την Μαρίνα της Μαρίας Κουσουνή. Ο Μασσίν στέκεται όρθιος και βηματίζει αδιάκοπα. Κάθε τόσο φωνάζει οδηγίες στα αγγλικά. Η Ιρίνα Ακριώτη, δίπλα στους χορευτές, διορθώνει τα απαραίτητα. Αυτή η εκδοχή της πασίγνωστης μουσικής του Θεοδωράκη, μαζί με τις παρατηρήσεις που ακούγονται, έχουν την δική τους οικογενειακή γοητεία και τα λεπτά περνούν χωρίς να το καταλαβαίνεις. Όταν φτάνει η ώρα για το Συρτάκι, κάποιος σφυρίζει τον σκοπό πριν ακόμα παιχτούν οι νότες. Ο Ζορμπάς του Σταύρου Παπανούση καλεί τον Τζων του Ντανίλο Ζέκα να χορέψουν για να περάσουν τα βάσανά τους. Η μελωδία που θεωρήθηκε συνώνυμο της Ελλάδας αντηχεί στο Παναθηναϊκό Στάδιο, την ώρα που ο τελευταίος ήλιος πέφτει πάνω στο λευκό μάρμαρο. Το μπαλέτο δίνει τον καλύτερό του εαυτό και ναι, κάπου εκεί ξεχνιέσαι, όσο κυνικός κι αν είσαι.
Όταν βράδιασε για τα καλά, άνοιξαν τα φώτα του Σταδίου. Η ερωτική σκηνή του Τζων και της Μαρίνας ήταν η τελευταία πριν το διάλλειμα. Οι θεατές από πάνω χειροκρότησαν, ενώ η Σταυρούλα Καμπουράκη ντυμένη Μαντάμ Ορτάνς άρχισε να κάνει περπατώντας τον γύρο της σκηνής. Η κίνηση των αυτοκινήτων είχε πλέον λιγοστέψει και ο αγώνας της Εθνικής θα ξεκινούσε σε λίγο. Όμως οι χορευτές της Λυρικής θα έπιναν λίγο νερό και θα συνέχιζαν. Το δικό τους συρτάκι ήταν διαφορετικό από όλα τα υπόλοιπα που ακούστηκαν την Τρίτη το ξημέρωμα σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις. Ίσως την Κυριακή, όταν το δει και το ακούσει το κοριτσάκι με το ποδήλατο, να τους συμπαθήσει λίγο περισσότερο.
Ο «Ζορμπάς» θα παρουσιαστεί στο Καλλιμάρμαρο, την Κυριακή 29/06. Την μουσική διεύθυνση έχει ο Ηλίας Βουδούρης. Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία, οι Α’ Χορευτές, οι Σολίστ, οι Κορυφαίοι και το Corps de ballet της ΕΛΣ. Η καλλιτεχνική επίβλεψη είναι του Ρενάτο Τζανέλλα.
Λόρκα Μασσίν / Μίκη Θεοδωράκη: Ζορμπάς
Mουσική διεύθυνση: Hλίας Βουδούρης
Χορογραφία – Λιμπρέττο: Λόρκα Μασσίν
ΚΥΡΙΑΚΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
Παναθηναϊκό Στάδιο [Καλλιμάρμαρο]
Καλλιτεχνική επίβλεψη: Ρενάτο Τζανέλλα
Σκηνικά: Σοφία Παντουβάκη
Επιμέλεια κοστουμιών: Xρυσάνθη Ψαροπούλου
Φωτισμοί: Γιάννης Θεοδωρίδης
Διεύθυνση Χορωδίας: Aγαθάγγελος Γεωργακάτος
Tραγουδά η Μαρία Φαραντούρη
| Ζορμπάς: | Στράτος Παπανούσης |
| Tζων: | Ντανίλο Ζέκα |
| Mαρίνα: | Μαρία Κουσουνή |
| Mανωλιός: | Αλεξάντερ Νέσκωβ |
| Oρτάνς: | Σταυρούλα Καμπουράκη |
Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία, οι Α’ Χορευτές, οι Σολίστ, oι Κορυφαίοι και το Corps de ballet της ΕΛΣ
Προπώληση εισιτηρίων
στα ταμεία του θεάτρου Ολύμπια
(Ακαδημίας 59-61, τηλ.: 210 3662100)
στα ταμεία του Φεστιβάλ Αθηνών
(Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσμαζόγλου)
& online στο www.nationalopera.gr