Απ’ την εποχή του Franco μέχρι σήμερα, η Ισπανία εξακολουθεί να φέρει στον εθνικό της χάρτη τις ουλές που άφησαν οι πληγές του τριετούς της εμφυλίου πριν μισό αιώνα και βάλε, με το πολυπολιτισμικό της μωσαϊκό να κρατιέται σε μια διαρκή κατάσταση αναστάτωσης, επαγρύπνησης και διαφύλλαξης των πολιτισμικών συνόρων που κάνουν τους Βάσκους να διαφέρουν απ’ τους Καστιγιάνους και τους Καταλανούς να κοιτάζουν ψιλομύτικα τους Ανδαλουσιανούς, για παράδειγμα. Κι όμως, τα απομεινάρια της εχθρότητας που ο χρόνος μετέτρεψε σε περιπαικτικά κλισέ κι η λαϊκή θυμοσοφία σε παιγνιώδη στερεοτυπικά πειράγματα, έγιναν η καλύτερη αφορμή ώστε σχεδόν 10 εκατομμύρια Ισπανοί να βρούνε τον κοινό τους τόπο μπροστά σε μια κινηματογραφική οθόνη, και μέσα στο απροσδόκητο ρομάντσο που αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια Βάσκα κι έναν Ανδαλουσιανό, ο οποίος υποδύεται για χάρη της τον συντοπίτη της, για να καλύψει τις αυστηρές απαιτήσεις του αποξενωμένου πατέρα της.
«Ακόμη δεν μπορώ να το πιστέψω» λέει στην Popaganda o Emilio Martinez-Lazaro, σκηνοθέτης της ταινίας Έρωτας αλά Ισπανικά / Ocho Apellidos Vascos, μιλώντας για την μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία όχι της σαιζόν, ούτε της χρονιάς, αλλά των ισπανικών χρονικών ολόκληρων. «Δεν σας κρύβω ότι πίστευα στην επιτυχία της ταινίας με το που είδα το ολοκληρωμένο μοντάζ, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα έφτανε ποτέ σε τέτοιο μέγεθος», συμπληρώνει για την ταινία που ξεπερνώντας τα 55 εκατομμύρια ευρώ σε εισπράξεις, κατάφερε όχι μονάχα να γράψει τον τίτλο της στα χρονικά, αλλά να ανεβάσει και το εγχώριο μερίδιο αγοράς του ισπανικού κινηματογράφου σχεδόν κατά 30%. Κι αν αυτά τα νούμερα είναι εντυπωσιακά από μόνα τους, ακόμη εντυπωσιακότερη είναι η πορεία της ταινίας ως εκεί, αφού η ρομαντική κομεντί με τους Dani Rovira και Clara Lago στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, δεν περιορίστηκε απλώς σε ένα απ’ τα δυνατότερα ανοίγματα των τελευταίων ετών στο πρώτο της τριήμερο, αλλά ανέβασε κατά 56% τις εισπράξεις στο δεύτερο Παρασκευοσαββατοκύριακού της και 24% στο τρίτου. Επίτευγμα ακατόρθωτο ακόμη και για ταινίες – φαινόμενα όπως το Avatar.
«Το κοινό την αγκάλιασε γιατί είχε ανάγκη να γελάσει ακριβώς με αυτά τα πράγματα», λέει ο Martinez-Lazaro, προσπαθώντας να ερμηνεύσει το φαινόμενο να ενώνει τόσους πολλούς ανθρώπους μια ταινία που κανιβαλίζει όλα αυτά που τους χωρίζουν. «Μια ταινία δεν έχει τη δύναμη να ανατρέψει τις παγιωμένες σκέψεις, νόρμες και νοοτροπίες, ειδικά όταν τα ΜΜΕ και οι δεξιοί πολιτικοί έχουν τερατοποιήσει κάποιες εκφράσεις διαμαρτυρίας», συνεχίζει ο σκηνοθέτης, εξηγώντας ότι «μέσω της ταινίας αυτό που κάναμε ήταν να διασκευάσουμε με χιούμορ κάποιες καταστάσεις και πράγματα που στην πραγματικότητα δεν ήταν τόσο σημαντικά, αλλά από συνήθεια είχαν γίνει ταμπού». Χωρίς να αποκτά ποτέ ανοιχτή πολιτική ατζέντα, η κωμωδία που «έγραψαν σεναριογράφοι με καταγωγή από τη Χώρα των Βάσκων εμπνευσμένοι από περιστατικά που διογκώνονται μεν για κωμικό αποτέλεσμα, χωρίς όμως να παύουν να είναι αναγνωρίσιμα» στήνεται πάνω σε ένα σενάριο που δεν παραγνωρίζει την καυτή πατάτα των θεμάτων που διαχειρίζεται, αλαφραίνει όμως την θεματική του με το να ξορκίζει τα διαχωριστικά στερεότυπα περιορίζοντάς τα στην παλιά φρουρά που εκπροσωπεί ο πατέρας, όπως τον ερμηνεύει ο Karra Elejalde. «Ο πατέρας της Amaia είναι ένα πρότυπο παραδοσιακού εθνικιστή», εξηγεί ο σκηνοθέτης: «Αγαπάει τις παραδόσεις του και υποστηρίζει όλη την ώρα ότι οι Βάσκοι έχουν καλύτερη παράδοση και ιστορία από τους Καστεγιάνους και τους Ανδαλουσιανούς. Οι νέοι εθνικιστές από την άλλη είναι διαφορετικοί: χρησιμοποιούν βόμβες μολότοφ και δεν διστάζουν μέχρι και να πυροβολήσουν κάποιο θύμα πισώπλατα. Ευτυχώς φαίνεται ότι αυτές οι τρομερές καταστάσεις τελείωσαν, ή τελειώνουν εδώ και μερικά χρόνια». Αll you need is love, άλλωστε.
*Η ταινία Έρωτας αλά Ισπανικά / Ocho Apellidos Vascos του Emilio Martinez-Lazaro με τους Dani Rovira, Clara Lago και Karra Elejalde προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 31 Ιουλίου σε διανομή της Weird Wave (http://weirdwave.gr/?page_id=438)