Μεταξύ άλλων, τρεις βασικές πληροφορίες πήραμε από τον διοργανωτή του Athens Video Art Festival: Πρώτον, ότι ο ίδιος είναι δυνάμει stalker της Popaganda (καθότι το παράθυρο του σπιτιού του βλέπει κατευθείαν στο γραφείο του Παναγιώτη Μένεγου, αλλά και τα γραφεία της διοργάνωσης βρίσκονται ένα τετράγωνο μακριά μας, στην εξωτική οδό Μιλτιάδου του Μοναστηρακίου). Δεύτερον, ότι αν παρακολουθήσει κανείς μια μετανεωτερική performance για πρώτη φορά στη ζωή του και δεν καταλάβει, δεν έχει κάνει έγκλημα, δεν είναι τρελός, ούτε είναι αυτομάτως άσχετος από τέχνη. Τρίτον, ότι θα ήταν τραγικό λάθος να περιγράψει κανείς το θεσμό του Athens Video Art Festival ως αυστηρά «νεανικό», γιατί κάθε ηλικία έχει κάθε δικαίωμα να παρακολουθεί ένα φεστιβάλ digital art. Ο Ηλίας Χατζηχριστοδούλου είναι ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από τη διοργάνωση της γιορτής των ψηφιακών τεχνών στην Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια, συνεπώς ουδείς καταλληλότερος να συζητήσει τη σχέση τέχνης και τεχνολογίας, αλλά και να μας δώσει μια γεύση για το φετινό AVAF, ώστε να έχουμε κάτι να περιμένουμε μέσα στο καλοκαίρι. Μιλώντας για τη δουλειά του με τρομακτική ευγλωττία – που ίσως άθελά του προδίδει την ούτως ή άλλως φανερή αγάπη του για το ζήτημα – και δημιουργώντας το δεκάλογο του ιδανικού καλλιτεχνικού διευθυντή, φέτος μας υποσχέθηκε ήχους από το πειραγμένο πιάνο του Hauschka και εικόνες από τον ανήσυχο φακό του Phillip Stearns σε ένα πολυφεστιβάλ διαφορετικών συχνοτήτων και τεχνών, που θα απολαύσουμε στις 2-5 Οκτωβρίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Κι εμείς τέτοιες υποσχέσεις δεν τις ξεχνάμε.
«Το Athens Video Art Festival κλείνει φέτος τα δέκα χρόνια του και λόγω του επετειακού του χαρακτήρα επιστρέφει στην Τεχνόπολη. Αυτό είναι ιδιαίτερο, θέλαμε να ολοκληρώσουμε ένα κύκλο επιστρέφοντας εκεί απ’ όπου καθιερώθηκε το φεστιβάλ. Είχαμε πάρει τα τελευταία χρόνια την απόφαση να μείνουμε στο ιστορικό και εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Όμως είναι πρόκληση η επιστροφή, γιατί όταν έχεις δει εκεί κορυφαία installation και θυμάσαι αυτό το φεστιβάλ με συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, είναι πρόκληση τόσο για μας τους ίδιους να ανεβάσουμε τον πήχη, όσο και για σένα τον ίδιο να ξαναδείς τους χώρους αυτούς με έναν ανανεωμένο χαρακτήρα. Μια διοργάνωση που εξελίσσεται πρέπει να ανανεώνεται συνεχώς και να εκπλήσσει το κοινό που περιμένει να δει ένα θεσμό εκεί», εξηγεί ο Ηλίας και φυσικά δίνει την τέλεια πάσα για την αθώα μεν, πλην όμως διακριτικά αποκαλυπτική ερώτηση «και τί να περιμένει άραγε αυτό το κοινό φέτος;».
«Νομίζω ότι φέτος σε σχέση με άλλες χρονιές θα δούμε περισσότερα πράγματα από οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις. Τα installations δίνουν μια ευκαιρία διάδρασης που αφήνει τον κόσμο να επικοινωνήσει. Όλη η αισθητική της φετινής διοργάνωσης έχει να κάνει με την αλληλόδραση, αυτό που εμείς βάζουμε μπροστά σαν διοργανωτές είναι ακριβώς η εμπειρία του κοινού που μέσα από ένα σύστημα διαφορετικών κατηγοριών θα μπορέσει να έρθει και να βιώσει κάποια πράγματα πιο απτά. Μια κατηγορία μεγάλη είναι το κομμάτι των exhibitions, μέρος των οποίων είναι και το digital image, μια έκθεση ψηφιακής φωτογραφίας η οποία βέβαια αφορά σε όλα τα συστατικά της καλλιτεχνικής φωτογραφίας. Φέτος θα τολμήσουμε να κάνουμε ένα αφιέρωμα στη glitch art, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Είναι μια τεχνική με κέντρο τις κινούμενες, “πειραγμένες” φωτογραφίες, επεξεργασμένες ακριβώς ώστε να δίνουν έμφαση στην κίνηση, είτε με ψηφιακή είτε με αναλογική επεξεργασία. Ένας από τους πρωτοπόρους της glitch art, ο Phillip Stearns, θα προλογίσει το αφιέρωμα, θα κάνει ένα workshop και θα δώσει τα φώτα του για να δημιουργηθούν glitch art έργα και στην Ελλάδα, ώστε να εκτεθούν αργότερα». Και από την ψυχεδέλεια της glitch art, φτάνουμε στο επόμενο μεγάλο όνομα της φετινής διοργάνωσης, που δεν είναι άλλος από τον ψυχεδελικό Γερμανό πιανίστα Hauschka: «Για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα έρθει ο άνθρωπος που με ένα πιάνο δημιουργεί μια ολόκληρη τεχνοτροπία και έναν ολόκληρο κόσμο με ήχους. Ουσιαστικά ο Hauschka εφαρμόζει μέσα στο πιάνο επιπλέον αντικείμενα τα οποία παράγουν ένα μεγάλο ηχοτόπιο, απολαυστικότατο σε συνδυασμό με ειδικό οπτικοακουστικό υλικό». Το φετινό AVAF αποπειράται να συνδυάσει αρμονικά οκτώ διαφορετικές κατηγορίες (video art, animation, applications, installations, performances, digital image, web art, music), κάθε μία από τις οποίες έχει το δικό της σταθερό κοινό.
«Κάθε χρονιά επιλέγουμε μια κατηγορία και ουσιαστικά την υπερθεματίζουμε προκειμένου να βγάλουμε κάτι ξεχωριστό. Το 2010 ξεχωρίσαμε την κατηγορία screenings κάνοντας ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Andy Warhol και παρουσιάσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα κάποια έργα του. Το 2011 και πάλι στο κομμάτι των screenings αναδείξαμε το ρεύμα flux, που είναι το κίνημα του απόλυτου πειραματισμού. Το 2012 ήρθαμε με ένα αφιέρωμα στα application και προσπαθήσαμε να αναδείξουμε τους καλλιτέχνες και τους developers που κρύβονται πίσω από μια εφαρμογή. Πέρυσι το κεντρικό μας θέμα ήταν η Αθήνα, κάναμε αστικές παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο και δόθηκε η έμφαση σε περισσότερο πλαστικές τέχνες, όπως π.χ. τοιχογραφίες μεγάλου μεγέθους. Ένα από τα αφιερώματα αυτά για τη φετινή διοργάνωση είναι και η glitch art, που είναι στην κατηγορία digital image. Επίσης ενδιαφέρον, στην κατηγορία των screenings, είναι και το “Festivals of the World”, χάρη στο οποίο μπορεί κανείς να απολαύσει ένα compilation από τις καλύτερες στιγμές των μεγαλύτερων φεστιβάλ του κόσμου. Αυτό έχει λειτουργήσει έντονα τα τελευταία 7 χρόνια σαν ένας κώδικας επικοινωνίας μεταξύ διεθνών φεστιβάλ. Ξεκίνησε από το 2006, όταν στο πλαίσιο του Athens Video Art Festival είχε έρθει στην Ελλάδα ο Thomas Munz, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Transmediale Festival από το Βερολίνο, ο οποίος είχε παρουσιάσει τις 15 ταινίες από τις 60 που βραβεύτηκαν. Οπότε οι επισκέπτες είδαν έτσι απλά τις 15 κορυφαίες ταινίες του Transmediale. Τώρα σκέψου ότι έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο όπου καλούμε περίπου 10 με 12 φεστιβάλ το χρόνο. Και είναι ωραίο γιατί σαν κοινό βλέπεις τα “best of” και παράλληλα έρχεσαι σ΄ επαφή με τον διοργανωτή ή τον διευθυντή προγράμματος της κάθε διοργάνωσης. Φέτος θα θέλαμε να υπάρξει μια ζύμωση με τα διεθνή φεστιβάλ στο πλαίσιο ενός ανοιχτού συνεδρίου όπου θα παρουσιαστούν κάποιες καινοτόμες ιδέες, μιας που ζούμε και στην εποχή των start-ups, ώστε κάποιες απ’ αυτές να βρούνε το δρόμο τους προς την αγορά. Αυτό έχει ενδιαφέρον γιατί το κοινό θα δει τεχνολογικά προηγμένες εφαρμογές. Θέλουμε να δείξουμε ότι υπάρχει κινητικότητα και στην Ελλάδα, άλλωστε έτσι ξεκίνησε κι ο θεσμός. Πλέον οι ελληνικές συμμετοχές είναι ισάξιες με τις διεθνείς, έρχονται, παρουσιάζονται και μετά φεύγουν στο εξωτερικό σε μεγάλες διοργανώσεις».
«Πάνω από όλα για τους ανθρώπους που διοργανώνουν αυτό το φεστιβάλ, βρίσκονται οι ίδιοι οι δημιουργοί. Αν το φεστιβάλ είναι ένα ανθρώπινο σώμα, βλέπουμε τους καλλιτέχνες ως ραχοκοκκαλιά του και τα υπόλοιπα μέλη του είναι η ομάδα παραγωγής. Θέλουμε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους να είμαστε κοντά στους καλλιτέχνες και να είμαστε σε μια άμεση επικοινωνία με τα ξένα φεστιβάλ, να μπορούμε να δημιουργούμε πράγματα, να κατεβάζουμε ιδέες για διεθνή προγράμματα και πρωτότυπες συνεργασίες. Είναι πολύ ευχάριστο και μας κάνει να νιώθουμε πολίτες του κόσμου. Η σωστή επικοινωνία είναι πολύ σημαντική. Χωρίς αυτήν, μπορεί κάποιος που βλέπει για πρώτη φορά μια εκπληκτική performance να μην την καταλάβει απόλυτα, μπορεί ίσως να πάθει ένα σοκ, ίσως δεν μπορεί να πιστέψει τί βλέπει. Δυστυχώς πολλά μέσα ακόμη παραμένουν παραδοσιακά, δεν υπάρχουν αρκετά κανάλια που να δίνουν ερεθίσματα ώστε το κοινό να αναζητήσει κάτι διαφορετικό. Δεν αρκεί όμως να έχεις τα μέσα, πρέπει να τα χρησιμοποιείς και σωστά. Δε ζούμε πια στην εποχή όπου μια καταχώρηση θα κάνει κάτι, ζούμε στην εποχή όπου η πληροφορία τρέχει. Ακόμη μια φετινή μας πρόκληση είναι το πώς θα φέρουμε ένα κοινό όχι ακριβώς πιο πολυπληθές, αλλά μεγαλύτερο σε ηλικιακό εύρος, ώστε να έρθει σ’ επαφή με κάτι νέο. Θα ήθελα να έρθει η γιαγιά ενός φίλου μου με τον ανιψιό της, ν’ ακούσουν μαζί τον Hauschka και να πει «αυτό είναι κάτι που θα φανταζόμουν να άκουγα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών». Αυτό θέλουμε ν’ ακούσουμε φέτος. Όλη η καμπάνια μας απευθύνεται σε ένα ετερόκλιτο κοινό. Στόχος είναι αυτό που κάποτε έβλεπες σε ένα βίντεο και αναφωνούσες “Θεέ μου, δεν το πιστεύω!” να μπορέσεις πια να το δεις στην Τεχνόπολη». Όπερ και μέλει γενέσθαι.
Athens Video Art Festival 2014
2-5 Οκτωβρίου | «Τεχνόπολις» Δήμου Αθηναίων
Πειραιώς 100, Γκάζι
Υπό την αιγίδα: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δήμος Αθηναίων
Με την υποστήριξη: «Τεχνόπολις» Δήμου Αθηναίων, Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών
Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Διοργάνωση: Ηλίας Χατζηχριστοδούλου
Περισσότερες πληροφορίες εδώ
*Το Athens Video Art Festival θα ταξιδέψει και φέτος στο Saristra Festival στην Κεφαλονιά με μια επιλογή από τις καλύτερες ταινίες που έχουν προβληθεί στο πρόγραμμά του, την τελευταία δεκαετία.