Ο φανταστικός κόσμος της Βασιλικής Κούκου δεν μοιάζει με κανέναν άλλον

Χαζεύοντας τις δημιουργίες της, νιώθεις να περνούν όλα τα χρώματα του κόσμου μπροστά από τα μάτια σου. Η εικαστικός Βασιλική Κούκου, ζωγραφίζει τόπους φανταστικούς, από εκείνους που φροντίζουν να διαφυλάξουν την παιδικότητα η οποία μοιάζει να ξεθωριάζει καθώς οι προκλήσεις της ενήλικης ζωής εισχωρούν στην καθημερινότητα. Αναπόσπαστος σύμμαχος των έργων της, είναι τα παιχνίδια της παιδικής της ηλικίας, που γίνονται οι πρωταγωνιστές των αποκομμένων από την πραγματικότητα κόσμων που δημιουργεί.

Η γλυκιά φωνή της και ο ενθουσιασμός με τον οποίο μιλάει για τη δουλειά της «μαρτυρούν» τη σχέση αγάπης που από παιδί έχει αναπτύξει με την τέχνη. Έχοντας περάσει πέμπτη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και ούσα πλέον απόφοιτη, σήμερα, γνωρίζει καλά πως η ενασχόληση με τα εικαστικά ήταν για εκείνη ο πιο συναρπαστικός «μονόδρομος». 

Η κουβέντα μας αρχίζει, δηλώνοντάς της πως είμαι «ερωτευμένη» με τη δουλειά της. Η Βασιλική μου λέει πως ζωγραφίζει από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Έχοντας μεγαλώσει σε οικογένεια καλλιτεχνών, η τέχνη αποτελούσε και αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητάς της. «Έβλεπα τους γονείς μου να ζωγραφίζουν και ζωγράφιζα κι εγώ στα μικρά μου μπλοκάκια. Το καλοκαίρι ταξιδεύαμε σε νησιά όπου δημιουργούσαμε όλοι μαζί στην παραλία, απλώναμε μουσαμάδες και μοιραζόμασταν τα χρώματά μας. Γεμίζαμε το αυτοκίνητο μέχρι πάνω με ό,τι υλικά υπήρχαν, ώστε να μπορούμε να υλοποιήσουμε έργα».

«Από τα πρώτα πράγματα που θυμάμαι να ζωγραφίζω, ήταν ορισμένα τοπία, καθώς με τη μητέρα και τον πατέρα μου ήμασταν συνέχεια στη φύση. Είμαι ένα παιδί που έχει μεγαλώσει στη φύση. Πέραν της φύσης, μου έκαναν πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση και τα παιχνίδια μου». Τα παιχνίδια, έχουν συντελέσει μεγάλο ρόλο στην καλλιτεχνική της πορεία, όπως και οι αναμνήσεις από τις στιγμές με τη μητέρα της, με την οποία έστηναν όλα τα παιχνίδια σε ένα κύκλο στο πάτωμα. «Ο μαρασμός που επέρχεται όταν σιγά-σιγά το παιδί αρχίζει να φεύγει από μέσα μας, με τρομάζει πάρα πολύ και δεν θέλω να τον βιώσω. Μικρή είχα μία τάση να μη θέλω να χαλάω τα παιχνίδια μου, να τα στήνω απέναντί μου, να τα παρατηρώ και να τα ζωγραφίζω».

«Μέχρι και σήμερα έχω κρατήσει όλα μου τα παιχνίδια σε άψογη κατάσταση. Με ελκύει το άφθαρτο. Προσπαθούσα να διαφυλάξω αναλλοίωτες τις αναμνήσεις που μου δημιουργούσαν τα παιχνίδια όταν τα έβλεπα. Γι’ αυτό άλλωστε ονόμασα την πτυχιακή μου «Το αέναο παιχνίδι», ένας φανταστικός κόσμος, το “Fantasy World”. Μικρή συνήθιζα να πλάθω ιστορίες στο μυαλό μου, δημιουργούσα εξωπραγματικούς κόσμους και μέσα σε αυτούς προσπαθούσα να εντάξω τα παιχνίδια μου. Είχα για παράδειγμα απέναντί μου τα αρκουδάκια μου και έλεγα: “Σήμερα θα δημιουργήσω αυτόν τον φανταστικό κόσμο και θα τα εντάξω μέσα σε αυτόν”. Η άσκηση παρατήρησης που έβαζα στον εαυτό μου, ήταν να προσπαθήσω να τα αποτυπώσω όσο καλύτερα μπορούσα».

Κατά την πρώτη καραντίνα, ένιωσε να επιστρέφει στην εποχή του σχολείου. Η Βασιλική, προτιμούσε να βρίσκεται στην ασφάλεια του σπιτιού της και να ζωγραφίζει όλη μέρα, από το να πηγαίνει στο σχολείο. Ζωγραφίζοντας, έπλαθε τον δικό της κόσμο ως παιδί και κάπως έτσι ένιωσε και στο lockdown, καθώς βρισκόταν για ώρες στο δωμάτιο και το εργαστήριό της προκειμένου να δημιουργήσει. Η καραντίνα τη βοήθησε να συγκεντρωθεί, απομακρύνοντάς την από τους απαιτητικούς ρυθμούς της καθημερινότητας. Καθημερινά, έβγαινε έξω για να βρεθεί στη φύση και να αντλήσει έμπνευση. Ανέβαινε στο βουνό με τον σκύλο και τους γονείς της και τραβούσε φωτογραφίες, τις οποίες στη συνέχεια επεξεργαζόταν, αντλώντας έμπνευση για τα έργα της.

«Στην καραντίνα δημιούργησα μια καινούργια δουλειά που σχετίζεται με τη φύση και μέσα από αυτή επιθυμώ να περάσω το μήνυμα ότι είναι πολύ σημαντικό να προσέχουμε το περιβάλλον. Δημιούργησα εξωπραγματικούς μικρόκοσμους σε μεγέθυνση, που μπορεί να υπάρχουν γύρω μας, αλλά τείνουμε να τους αγνοούμε εξαιτίας των ρυθμών της καθημερινότητας. Για παράδειγμα, τράβηξα πολλά βίντεο από τον κόσμο των μυρμηγκιών, καθώς μεταφέρουν πράγματα για να γεμίσουν τη φωλιά τους με τροφή. Περιεργάστηκα επίσης ποικίλα πετρώματα. Εστιάζοντας στους κρυστάλλους, παρατηρείς να ξεδιπλώνεται ένας κόσμος ολόκληρος. Έχω ολόκληρη συλλογή με πετρώματα από όλα τα νησιά στα οποία έχω πάει ανά διαστήματα». 


Η ζωγράφος συλλέγει επίσης πολλά ξύλα τα οποία της θυμίζουν μορφές ή όντα. Όταν δημιουργεί ξύλινα γλυπτά, επιλέγει τα ξύλα που χρησιμοποιεί να μην τα αγοράζει. «Θα αγοράσω έτοιμο ξύλο μόνο αν πρόκειται για κατασκευή με κόντρα πλακέ την οποία δεν γίνεται να βρω στη φύση – εκτός αν το βρω στα σκουπίδια, καθώς συνηθίζω να συλλέγω πολλά πράγματα από τα σκουπίδια. Έχω βρει θησαυρούς και θησαυρούς, όπως κορμούς, στους οποίους δίνω ξανά ζωή. Πολλές φορές, προτού μαζέψω κάποιο ξύλο, έχω «οραματιστεί» από πριν τι θα φτιάξω, έχω διακρίνει για παράδειγμα σε αυτό ένα πόδι, ένα μάτι». 

«Στη δουλειά μου όλα διαρκώς εξελίσσονται και φυσικά επηρεάζονται και από την καθημερινότητα. Υπάρχει εξέλιξη, αποστρέφομαι την προσκόλληση στο ίδιο πράγμα. Είναι όμορφο να “εξαντλούμε” κάτι ως εκεί που πάει, αλλά πρέπει να προχωράμε στη ζωή μας και να βλέπουμε αυτά που γεννιούνται σταδιακά».

Οι πολιτισμοί που έχουν άμεση σχέση με τη φύση και κυρίως οι πρωτόγονοι, αποτελούν σημαντική πηγή έμπνευσης για τη Βασιλική, όπως και η ελληνική μυθολογία. Τα τελευταία 2-3 χρόνια, επιχειρεί να συσχετίσει το παιχνίδι με τον μύθο και με την εξωπραγματική κατάσταση που εκείνος αναδύει. Η φύση, μαζί με την μυθολογία και το πρωτόγονο στοιχείο, δημιουργούν ένα συνονθύλευμα που, σε συνδυασμό με τα βιώματά της διαμορφώνουν ένα πολύ προσωπικό ύφος.

Ρωτώντας τη ποια είναι η σχέση της με την ασπρόμαυρη δημιουργία, μου αναφέρει πως έχει δημιουργήσει μια σχετική σειρά και πως μερικές φορές ζωγραφίζει ασπρόμαυρα, ωστόσο αγαπάει πάρα πολύ το χρώμα, το οποίο πρωταγωνιστεί στα έργα της. «Το χρώμα μου δίνει όρεξη για ζωή. Δεν σταματάω ποτέ να ζωγραφίζω. Μου έχει τύχει να ξυπνήσω στον ύπνο μου επειδή σκέφτηκα κάτι που θέλω να δημιουργήσω και έχω σηκωθεί να το σημειώσω για να μην το ξεχάσω. Μερικές φορές τα ασπρόμαυρα έργα είναι σαν τα κακά, σκοτεινά όνειρα που μπορεί να είχα ως παιδί»


«Τη δουλειά μου τη χωρίζω σε κάποιες θεματικές. Έχω τα κεραμικά μου, τα ξύλινα γλυπτά μου, τους καμβάδες μου στους οποίους αποτυπώνονται τα landscapes και οι εικόνες από την «εξωπραγματική χώρα». Έχω επίσης τα cut-off creatures που είναι όντα φτιαγμένα από ξύλινους κορμούς. Παρ’ όλο που τα όντα αυτά είναι κομμένα στη μέσα, είναι ακόμη ζωντανά και αλλάζουν μέλη του σώματος. Για παράδειγμα, το κεφάλι ή η ουρά τους, μπορούν να ταιριάξουν σε κάποιο άλλο πλάσμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, καλλιεργώ ένα αίσθημα ισότητας, διαδίδω το μήνυμα πως όλοι είμαστε ένα, είμαστε αλληλένδετοι. Είμαστε διαφορετικοί, αλλά ίσοι. Έχω και τα totem creatures που είναι πλάσματα τοτεμικά, έχουν κάτι μαγικό και ήρεμο για μένα. Χωρίζω τα έργα μου σε οικογένειες, αλλά όλα ζουν στο “Fantasy World”, στον φανταστικό, εμπνευσμένο από τις παιδικές μου αναμνήσεις κόσμο».

Η πιο πρόσφατη έκθεση στην οποία συμμετείχε η ζωγράφος, ήταν το “Art For Social Impact Project: Art on Boards | The Skate Project στη Γκαλερί Ζουμπουλάκη, σε συνεργασία με τον παγκόσμιο οργανισμό The Skateroom. «Είναι μεγάλη μου τιμή που συμμετείχα σε αυτή την έκθεση. Δεν έχει ξαναγίνει κάτι παρόμοιο στην Ελλάδα. Το Skateroom, είναι ένας οργανισμός που βοηθάει παιδιά ανά τον κόσμο να μάθουν skate και όχι μόνο. Σε χώρες όπως το Αφγανιστάν και το Ιράν, το παιχνίδι θεωρείται πολυτέλεια λόγω της εμπόλεμης κατάστασης. Ο οργανισμός βοηθάει τα παιδιά να προσπαθήσουν να ξεχαστούν και να διασκεδάσουν. Διαθέτει δωρεάν σανίδες skateboarding σε πολλές χώρες, ώστε να πάνε δάσκαλοι σε αυτές και να μάθουν skate στα παιδιά».


Τα κέρδη από τα έσοδα της έκθεσης, θα δοθούν σε δύο μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που υποστηρίζουν ανήλικα παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη στην Αθήνα. 17 εικαστικοί, ανάμεσά τους και η Βασιλική, με ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών πρακτικών, παρουσίασαν μία ομαδική έκθεση με 51 πρωτότυπες και συλλεκτικές σανίδες που δημιουργήθηκαν ειδικά για αυτόν το σκοπό. «Είναι μία εναλλακτική έκθεση, οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν έχουν μία πολύ φρέσκια ματιά. Υπάρχει πολυμορφία, ο καθένας προσεγγίζει ένα κοινό θέμα, με τη δική του μοναδική οπτική».



Η Βασιλική μου εξηγεί πως το να βιοποριστεί ένας/μία καλλιτέχνης/ιδα από τη ζωγραφική στην Ελλάδα είναι δύσκολο, όμως εάν αυτό που κάνει είναι πραγματικά αληθινό και αποτελούμενο από φρέσκες ιδέες, δίχως να αρκείται σε μία αντιγραφή ενός έργου, τότε μπορεί να τα καταφέρει. «Εννοείται πως θαυμάζω άλλους/ες καλλιτέχνες/ιδες, πως έχω επιρροές, αλλά αυτό δεν θα με κάνει ποτέ να αντιγράψω κάτι. Θεωρώ ότι άμα πιστέψει κάποιος/α αυτό που κάνει, ό,τι και να του λένε γύρω του, δεν πρέπει να πτοηθεί. Είναι μια δουλειά όπως οι υπόλοιπες δουλειές, η οποία θέλει πολύ κόπο. Χρειάζεται να είσαι ο μάνατζερ του εαυτού σου, δεν αρκεί μόνο να δημιουργείς».

«Υπάρχουν κάποια projects που ετοιμάζω και θα ανακοινωθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Είμαι αρκετά τελειομανής με τη δουλειά μου, θέτω υψηλούς στόχους και όποτε επιτυγχάνω, χαίρομαι, αλλά όχι στο έπακρο γιατί σκέφτομαι «το μετά». Νιώθω ότι έχω να δώσω τόσα πολλά και συνεχίζω τη σκληρή δουλειά. Είμαι πολύ ευτυχισμένη που ακολούθησα αυτόν το δρόμο μέσω της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Νιώθω ελεύθερη με το επάγγελμα που έχω επιλέξει. Δεν θα μπορούσα να μπω σε καλούπια, θέλω να εκτονώνω αυτό που έχω από μέσα μου και η τέχνη είναι ο ιδανικός τρόπος για να το κάνω. Δεν μπορώ να φανταστώ να κάνω κάτι άλλο».

Η Βασιλική Κούκου συμμετέχει στην ομαδική έκθεση “Learn to Swim” στη Zoumboulakis Gallery, Πλατεία Κολωνακίου 20 (Πλ. Φιλικής Εταιρείας), 10673. Διάρκεια έκθεσης 08 – 31 Ιουλίου 2021.
Instagram: vassilikik
Λουίζα Σολομών-Πάντα