Παρακολουθώντας τον Δημήτρη Βασιλάκη επί σκηνής μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει την άψογη τεχνική και το στυλ του. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι, είτε παίζει σε μεγάλο χώρο είτε σε μικρό μπαράκι, «χάνεται» στις νότες του αυτοσχεδιασμού! Ίσως, αυτό το «χάσιμο» να είναι το χαρακτηριστικό που τον κατατάσσει στους πρωτοπόρους της jazz στην Ελλάδα, και όχι μόνο. Οι συνεργασίες του με μεγάλα ονόματα του εξωτερικού, όπως ο Dave Liebman, καθώς και οι εκπληκτικές κριτικές που έχει πάρει για τις εμφανίσεις και τα άλμπουμ του, τον έχουν καθιερώσει σαν έναν από τους καλύτερους σαξοφωνίστες διεθνώς!
Την χρονιά που πέρασε ξεκίνησε η συνεργασία του με τον μεγάλο πιανίστα Benito Gonzalez, με μια κοινή τους εμφάνιση στο Half Note ξεσηκώνοντας (δικαίως) τον κόσμο. Φέτος, ο Δημήτρης Βασιλάκης υποδέχεται ξανά τον Benito για να τζαμάρουν παρέα στην αίθουσα συναυλιών του Νάκα, το Σάββατο 4 Οκτωβρίου. Η είδηση είναι ότι θα ηχογραφήσουν και ένα νέο άλμπουμ μαζί!
Για όλα αυτά και για το πώς μπήκε η jazz στην ζωή του μίλησε στην Popaganda.
Η μουσική και η πρώτη μπάντα. Γεννήθηκα στη Νέα Σμύρνη και φοίτησα στην Ευαγγελική σχολή. Στο δημοτικό ασχολήθηκα με το βιολί και μετά με κιθάρα, αυτοδίδακτος. Έκανα και βυζαντινή μουσική, φτάνοντας σε ένα καλό level. Στα 16 δημιουργήσαμε την μπάντα Art of Parties, από το ομώνυμο κομμάτι των Japan, και στα 18, αρχίσαμε τα live. Οι επιρροές μας, πέρα από Beatles που ήταν η μεγάλη μας αγάπη, ήταν Stones, Who καθώς και πολύ R ‘n’ B που ακούγαμε από τον αμερικάνικο σταθμό. Επίσης, επηρεαστήκαμε από το ξέσπασμα της Punk. Άλλες μεγάλες αγάπες ήταν οι Roxy Music και ο David Bowie.
Τον Ιούλιο κάναμε ένα reunion όπου παίξαμε όλα τα παλιά κομμάτια μας, με τον γιο μου να παίρνει την θέση μου στο μπάσο. Κάναμε πολλά με το γκρουπ τότε, αλλά «εκφυλίστηκε» όταν μας πήρε η EMI προσπαθώντας να μας κάνει ένα άσχημο υποκατάστατο τον Duran Duran. Μετονομαστήκαμε και υπογράψαμε ένα ακριβό συμβόλαιο που τελικά το «σπάσαμε». Οι δισκογραφικές είχαν τεράστια δύναμη τότε, αλλά αλλοιώνανε τα κομμάτια μας χωρίς να συμφωνούμε.
Η γνωριμία με την Jazz και οι σπουδές. Όταν έγραψα κομμάτι για την EMI ήταν και η πρώτη επαφή μου με την jazz μέσω του David Lynch που ήρθε να παίξει σαξόφωνα. Σκάει λοιπόν ο David με τα σαξόφωνά του, αλτάκι και τενοράκι, και έπαιξε σούπερ. Μέχρι τότε δεν είχα ιδέα από jazz. Μετά πήρα ένα σαξόφωνο και έκανα switch off όλα τα υπόλοιπα. Ξεκίνησα μαθήματα και σε οκτώ μήνες έφυγα για Λονδίνο όπου έκανα bachelor στο κλασικό σαξόφωνο, στο London College of Music με υποτροφία του ιδρύματος Ωνάση και μεταπτυχιακά στην jazz, στο Roayal Academy με υποτροφία του Βρετανικού. Ήταν τρελή χρονιά. Διάβαζα δέκα ώρες την ημέρα! Έμαθα θεωρητικά, πιάνο και ό,τι μπορείς να φανταστείς. Μέσα σε έναν χρόνο άλλαξε η ζωή μου και από New Wave έγινα jazz player.
Μέσα από την Royal Academy, μπήκα σε ένα δίκτυο του διεθνούς οργανισμού των σχολών jazz με τον θρύλο David Liebman που έχει παίξει με Miles Davis, Elvin Jones και ουσιαστικά κουβαλάει την γλώσσα του Coltrane. Με γνώρισε ως μαθητή της Royal Academy, σε δικό του φεστιβάλ όπου όλα τα σχολεία της jazz παγκοσμίως μαζεύονται σε μια πόλη κάθε χρόνο. Σ’ αυτό εκπροσώπησα την Ελλάδα για αρκετά χρόνια. Αργότερα πήγα και μαθητές μου εκεί.
Η Candid Records και το πρώτο συμβόλαιο. Το ’97 έκανα ένα ταξίδι στην Αγγλία με ηχογραφημένα κομμάτια και πήγα σε διάφορες δισκογραφικές. Πίστευα ότι θα με έπαιρνε κάποια μικρή. Τελικά, με επέλεξε η Candid Records που ήταν η μεγαλύτερη! Τα ιστορικά άλμπουμ που έβγαλε στα 60’s η Candid ήταν ένα διαμάντι! Θυμάμαι ότι είχα πάει στο Λονδίνο με τα κομμάτια για το πρώτο μου άλμπουμ, το “Secret Path”, και μέσα σε δυο μέρες μου έκλεισαν συμβόλαιο για δύο άλμπουμ, με option για άλλα δύο συν την αμοιβή μου, χωρίς την παραμικρή οικονομική μου επιβάρυνση.
Στη συνέχεια, ο David Liebman έκανε την παραγωγή και έπαιξε στο δεύτερου άλμπουμ μου “Labyrinth”, στη Νέα Υόρκη, το οποίο βγήκε δεύτερο άλμπουμ της χρονιάς στην Βρετανία, παίρνοντας πολύ καλές κριτικές.
Η jazz στην Ελλάδα. Υπήρχαν τζαζίστες στις ελληνικές ταινίες που παίζανε εκπληκτικά. Αν παρατηρήσεις, πολλές φορές, πίσω από την ταινία παίζει μια ωραία τζαζούλα.
Η άνθισή της όμως ξεκίνησε την δεκαετία του ’90. Θυμάμαι ότι εκείνη την περίοδο στο ωδείο του Νάκα φτιάξαμε Big Band, ενώ είχα 40 μαθητές στο σαξόφωνο. Δεν υπήρχε άλλη μπάντα ούτε καν στον δήμο Αθηναίων. Μ’ αυτήν κάναμε συνεργασία για διάφορες εκδηλώσεις του δήμου, αλλά και αλλού.
Εκείνα τα χρόνια, ήρθαν και άλλοι καλοί μουσικοί φέρνοντας γνώσεις από το εξωτερικό. Αυτό το έργο ήταν που άρχισε να ανθίζει στα 90’s. Μετά δημιουργήθηκε το Half Note στον χώρο που βρίσκεται σήμερα φέρνοντας ξένους καλλιτέχνες, που συνεργαστήκαμε, όπως οι Ralph Peterson, Michael Brecker κ.ά.
Το ’99 έκανα 15 εκπομπές για το jazz club του Τρίτου Προγράμματος με γνωστούς καλεσμένους του χώρου όπως τους Ralph Peterson, Andy Sheppard, αλλά και πολλούς Έλληνες μουσικούς.
Άλλος χώρος που παιζότανε η μουσική μας ήταν το Parafono στα Εξάρχεια όπου γίνονταν μεγάλες ζυμώσεις. Όλοι οι μουσικοί περάσανε από ‘κει. Θυμάμαι ότι μια μέρα της εβδομάδας χρησιμοποιούσα τον χώρο σαν εργαστήρι. Δεν με ενδιέφεραν τα χρήματα ή αν θα έρθει κόσμος. Έφτανε να είναι το club ανοιχτό και να βγάζουμε έργο μας.
Μια πολύ μεγάλη επιβράβευση για μένα ήταν όταν εμφανίστηκα στην Νέα Υόρκη και έκανα δύο sold out shows σε χώρο 1.500 ατόμων, Δευτέρα βράδυ, στο Linkoln Centre!
Ο καλλιτέχνης και το συνάφι του. Έχω βρεθεί σε συζητήσεις μουσικών από μίζερες έως εχθρικές. Υπήρχε πολύ κόμπλεξ. Όταν υπάρχει μια μικρή σκηνή, υπάρχουν θέματα. Από την μια δεν μπορεί να αναπτυχθεί γιατί παίζουν πάντα οι ίδιοι και από την άλλη, μόλις κάποιος κάνει μια προσπάθεια να φύγει εκτός, υπάρχουν πολλά κόμπλεξ αποδοχής από τους υπόλοιπους. Αυτό «έσπασε» τα τελευταία χρόνια γιατί πάρα πολλοί μουσικοί βγήκαν έξω και έπαιξαν. Όταν οι υπόλοιποι συνειδητοποιούν ότι κάποιος Έλληνας πάει και κάνει αυτό που δεν πίστευαν, θέλουν να το κάνουν κι εκείνοι. Ο καθένας, ανάλογα με την αξία του, καταλαβαίνει ότι είναι πολύ δημοκρατική μουσική η jazz.
Οι αμοιβές. Ζω αποκλειστικά από την jazz. Αν το έχω καταφέρει αυτό μέσα στην κρίση, οφείλεται στο ότι παίζω στο εξωτερικό και βγάζω κάποια χρήματα από περιοδείες στην Αμερική. Στην Ελλάδα έχω μικρά lives.
Παρόλα αυτά, πολλές φορές δεν έχει σημασία η αμοιβή όσο το μαγαζί που θα παίξεις. Κλασικό παράδειγμα είναι το Parafono όπου δεν μπορούσες να βγάλεις χρήματα από εκεί. Έπαιζες για την ιστορία του χώρου. Το ίδιο συμβαίνει και στην Νέα Υόρκη. Έχει τύχει να παίξω σε μαγαζιά όπως το Smalls ή το Fat Cat με είσοδο 5 δολάρια. Μπορώ να σου πω ότι έχω παίξει για συμβολική αμοιβή 5 δολαρίων για όλη την βραδιά μέχρι 20.000!
Μερικές φορές, μου την σπάει η μιζέρια των πλουσίων και όλου αυτού του κύκλου που δεν σπονσοράρουν όπως πρέπει την τέχνη. Μπορεί να δίνουν απίστευτα χρήματα για το catering ενός συνεδρίου και στην μπάντα να δίνουν ψίχουλα.
Ομοιότητες μεταξύ ελληνικής μουσικής και jazz. Η jazz έχει κοινά στοιχεία τόσο με την παραδοσιακή μας μουσική όσο και με το ρεμπέτικο. Είναι κοινή η θεματολογία μια και ασχολούνται με τις δυσκολίες των ανθρώπων. Έχουν απλοϊκές φόρμες, ενώ μοιάζει πολύ ο ήχος και η εκφορά τους. Η δημοτική μουσική έχει πολλά στοιχεία αυτοσχεδιασμού. Ο τρόπος που παίζουνε τα κλαρίνα μας είναι καταπληκτικός! Από τους κλαρινίστες μας, θα χαρακτήριζα πολύ jazz στο παίξιμό τους Πετρολούκα Χαλκιά και Γιώργο Μάγκα. Εκτιμώ τους ανθρώπους που εκφράζονται με μια δική τους γλώσσα! Είναι αυθεντικοί και προχωράνε το πράγμα.
Για τα Μουσικά Σχολεία. Δίδαξα για 9 χρόνια στο ωδείο του Νάκα. Εκεί γνώρισα μαθητές που φοιτούσαν στα μουσικά σχολεία. Είναι καταπληκτικά σχολεία. Ένας από τους λόγους που δεν έφυγα λόγω της κρίσης είναι ότι φοιτά ο γιος μου εκεί.
Τα παιδιά που πηγαίνουν εκεί, δεν ξέρω αν λέει κάτι, αλλά χαίρονται που τελείωσαν οι διακοπές του καλοκαιριού. Θέλουν πολύ να πηγαίνουν στο σχολείο τους. Πέρα από μουσική, παίρνουν καταπληκτική γενική παιδεία.
Εκτός από το πρόβλημα της σίτισης και μεταφοράς των μαθητών, τα σχολεία αυτά αντιμετωπίζουν και την έλλειψη δασκάλων για τα μουσικά όργανα.
Από την άλλη, στο εξωτερικό τα παιδιά μαθαίνουν μουσική σε όλα τα σχολεία. Μπορούν να επιλέξουν κάποιο όργανο και στην πορεία δημιουργούν μπάντες. Δεν έχουν ωδεία εκεί. Αφού τελειώσουν το σχολείο, κάνουν και ένα degree στο πανεπιστήμιο και έχουν όλα τα πτυχία που τα παιδιά μας παίρνουν σταδιακά στα ωδεία.
Εμπειρίες από το εξωτερικό. Έχω παίξει σε πολλά μέρη του κόσμου με πιο συχνά τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο. Η jazz καλλιεργείται πολύ στην Ευρώπη, ακόμα και σε φτωχότερες από εμάς χώρες. Εδώ έχουμε μεγάλη κουλτούρα και μεγάλο υπόβαθρο, αλλά ο Έλληνας είναι για την πάρτη του. Δεν μπορεί να συνεργαστεί εύκολα. Μετά τον Νάκα, δίδαξα στο πανεπιστήμιο Μακεδονία ως λέκτορας. Ταξίδεψα στα Σκόπια το 2005 και εντυπωσιάστηκα με το πόσο πιο μπροστά ήταν εκείνοι από εμάς. Σε συνέδριο στο «Κύριλλος και Μεθόδιος», στην μετά Τίτο εποχή, έμαθα ότι ήδη υπήρχε μουσική ακαδημία για 40 χρόνια που προσέφερε διδακτορικό στην jazz! Επίσης, η Big Band του πανεπιστημίου βγάζει cd κάθε χρόνο με ξένους καλλιτέχνες της jazz. Γνωρίζοντας την αντιπρόεδρο της χώρας, έμαθα ότι έχουν ένα κοινοτικό πρόγραμμα για να ψηφιοποιούν τα τραγούδια της «γιαγιάς» και την ιστορία τους. Εμείς εξάγουμε φοιτητές, αντί να εξάγουμε πολιτισμό.
Άλλη εμπειρία από το εξωτερικό είναι όταν βρέθηκα σε jam session, στη Νέα Υόρκη, όπου ο μαθητής βρισκόταν επί σκηνής με έναν θρύλο της jazz. Βιώνοντας όλο αυτό, ανέπτυξα το concept “Jazz Democracy” που ήταν θέμα στην ομιλία μου στο Tedx Tokyo και στο Tedx Athens όπου φαίνεται ότι, ακόμα και αν είσαι ο μεγαλύτερος μουσικός, όταν είσαι στην σκηνή δεν είσαι ανώτερος από τους υπόλοιπους. Πάρε παράδειγμα τι γίνεται την ώρα του solo. Όλα τα όργανα σολάρουν στην jazz. Όταν σολάρει ο ένας τα υπόλοιπα όργανα δεν «ξύνονται». Συμμετέχουν κάνοντας comments από πίσω.
Η γνωριμία με τον Benito Gonzalez. Γνωριστήκαμε στις 4 το πρωί, στο Zinc Bar της Νέας Υόρκης, μετά την παρουσίαση του δίσκου μου, χωρίς να γνωρίζω ότι την είχε παρακολουθήσει. Τελικά, βρεθήκαμε να τζαμάρουμε μαζί. Μαζί μας ήταν και ο Eric lewis, ένας άλλος μεγάλος πιανίστας της jazz που έπαιξε «ξύλο» (με την καλή έννοια) στο πιάνο με τον Benito, για καμιά ώρα. Παίζανε από 16 μέτρα ο καθένας κάνοντας το κοινό να παραληρεί. Από τότε λέγαμε ότι θέλαμε να συνεργαστούμε και το έκανε πράξη ο ίδιος. Με δική του πρωτοβουλία, ήρθε και παίξαμε στο Half Note, κάτι που με συγκίνησε. Είναι η πρώτη φορά που το λέω δημόσια, αλλά θα κάνουμε και ένα άλμπουμ παρέα! Μάλλον θα ηχογραφήσουμε κάποια κομμάτια εδώ και θα δούμε σε ποιο μέρος θα χρησιμοποιήσουμε ελληνικό rhythm section. Στα τύμπανα θα έχω τον μεγάλο jeff tain watts και τον Essiet Okon Essiet στο μπάσο. Ο Benito είναι ένας καταπληκτικός μουσικός που μαθαίνει βιωματικά και όχι ακαδημαϊκά την μουσική. Μοιάζει πολύ στους παλιότερους μουσικούς των 40’s και 50’s.
To Σάββατο 4 Οκτωβρίου, στις 8:30 στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας ο Benito Gonzalez με το κουαρτέτο του Δημήτρη Βασιλάκη σε μια μοναδική συναυλία.
Ιπποκράτους 41, Αθήνα
Τηλ: 21 0363 4000
20.30 μ.μ.
Είσοδος: 10 E