Το μιούζικαλ του Λεός Καράξ, Annette, αποκτά όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις συμβόλου για τους σινεφίλ του πλανήτη φέτος. Μετά τη στρατηγική τοποθέτησή του ως ταινίας έναρξης του πρώτου Φεστιβάλ Καννών εδώ και δύο χρόνια (η περσινή διοργάνωση ακυρώθηκε λόγω πανδημίας), εγκαινιάζει άτυπα τη φθινοπωρινή σεζόν και στους ελληνικούς κινηματογράφους – “το σινεμά επιστρέφει, εμφατικά” είναι το μήνυμα που μοιάζει να συνοδεύει κάθε νέο pin του Annette στον κινηματογραφικό χάρτη. Και η ταινία με τη σειρά της μοιάζει να βολεύεται σ’ αυτό τον αναπάντεχο ρόλο της… τουλάχιστον για τα πρώτα 10 λεπτά της, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Καράξ, μαζί με την κόρη του (στην οποία είναι κάπως ανησυχητικά αφιερωμένη η ταινία), το συγκρότημα Sparks και το καστ (με επικεφαλής τον Άνταμ Ντράιβερ, την Μαριόν Κοτιγιάρ και τον Σάιμον Χέλμπεργκ) καλωσορίζει το κοινό στην εμπειρία που θα ακολουθήσει με το αυτοαναφορικό μουσικοχορευτικό νούμερο “So May We Start”. Αυτή η έναρξη είναι ό,τι κοντινότερο σε “παραδοσιακό” μιούζικαλ έχει να προσφέρει ο Καράξ, πριν αφοσιωθεί πλήρως στους αποκλειστικά δικούς του κανόνες για να αφηγηθεί μια ενίοτε μεγαλοπρεπή, ενίοτε εξουθενωτική ιστορία για όλα τα highs & lows της σόουμπιζ: τον παράφορο έρωτα, το τίμημα της δόξας, την αναπόφευκτη θυματοποίηση των παιδιών, τη σχέση καλλιτέχνη-κοινού – αφήνοντας χώρο ακόμα και για λίγο #MeToo.
Ο Ντράιβερ, σε mood-οδοστρωτήρα και πιο ερμηνευτικά αφοσιωμένος από ποτέ (αν και μιλάμε για τον άνθρωπο που έπαιζε τον Κάιλο Ρεν σαν να ήταν ο Άμλετ), υποδύεται τον Χένρι, έναν προκλητικό κωμικό που ερωτεύεται και παντρεύεται την Αν, μια ντίβα της όπερας (την οσία Κοτιγιάρ). Το ζευγάρι εκφράζει τη σύγκρουση της φτηνής ψυχαγωγίας με την υψηλή κουλτούρα που διατρέχει και την ίδια την ταινία, στην οποία μια συγκλονιστική άρια μπορεί να συνυπάρξει με την τηλεοπτική αισθητική (η κουτσομπολίστικη εκπομπή που ενημερώνει για τις εξελίξεις του διάσημου ρομάντζου) και μια πολυσυζητημένη ερωτική σκηνή γεννά όντως ένα μπρεχτικό εύρημα (αντί ηθοποιού, για την κόρη του ζεύγους, Ανέτ, χρησιμοποιείται μια μαριονέτα ένα βήμα πριν την κούκλα του Σατανά). Στο Annette, οι διάλογοι έχουν αντικατασταθεί από επίμονα ρεφρέν με την υπογραφή των Sparks, ενός καλτ ροκ διδύμου με 50ετή καριέρα, φανατικό κοινό και μηδαμινή mainstream αναγνώριση, γεγονός που ίσως και να του έχει επιτρέψει να διατηρήσει την ευφυία του σε σταθερά υψηλά επίπεδα όλα αυτά τα χρόνια (για τους αμύητους, ένα τεράστιο hint της προσέγγισης των Sparks φαίνεται με το λογοπαίγνιο του “So May We Start” με το “mais oui”).
Το Annette είναι μια ιστορία αγάπης μέσα σε ένα παραμύθι, μέσα σε έναν μπαρόκ εφιάλτη που προσκαλεί και ταυτόχρονα απωθεί το κοινό του. Ένας χαρακτηριστικός διάλογος ανάμεσα στον Χένρι και την Αν βρίσκει τον πρώτο να καυχιέται ότι “σκότωσε” το κοινό του εκείνο το βράδυ – κι εκείνη ότι “το έσωσε”. Ο Χένρι απορρίπτει την ιδέα της ομορφιάς στο θάνατο και αναζητά την αλήθεια στην ασχήμια κι όχι στην ομορφιά. Με τον Χένρι, ο Καράξ έχει κάνει το αυτονόητο σχόλιο για την τοξική αρρενωπότητα που συνήθως χάνεται στο κύμα της δημόσιας οργής για το εκάστοτε σκάνδαλο: επί σκηνής, ο Χένρι αποκαλύπτει περίτρανα τις απεχθείς πλευρές του χαρακτήρα του στους θεατές – όπως κάνουν οι περισσότεροι καλλιτέχνες ευθέως ή πιο υπόγεια μέσα από το έργο τους. Πόσο σοκαριστικά να είναι τα ιδιωτικά τους αμαρτήματα όταν έχουν περάσει ολόκληρη την καριέρα τους εκθέτοντάς τα στο κοινό, το οποίο εκείνη τη στιγμή έχει προτιμήσει να ψυχαγωγηθεί από το να θορυβηθεί;
Περήφανα ανορθόδοξο και στυλιζαρισμένο, το Annette αγκαλιάζει τη θεατρικότητα και την τεχνητή του ύπαρξη και τις θέτει στην υπηρεσία των συναισθημάτων. Εδώ δεν υπάρχουν τραγούδια που μπορεί να καρφωθούν στο μυαλό ή να μουρμουρίσει αφηρημένα κανείς – ολοφάνερα πιστό στην Εκκλησία του Στίβεν Σόντχαϊμ, του Σαίξπηρ του σύγχρονου μουσικού θεάτρου, με τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα που αποκτούν διαφορετική συναισθηματική και αφηγηματική βαρύτητα κάθε φορά που χρησιμοποιούνται (και μπορεί να εκνευρίσουν όσους άτυχους δεν έχουν υπομονή με τη συγκεκριμένη μορφή Τέχνης). Αυτό το ιερό τέρας είναι και ένα από τα ονόματα που ευχαριστεί ο Καράξ στους τίτλους τέλους. Το πάλαι ποτέ enfant terrible του γαλλικού σινεμά ποτέ δεν δίστασε να κάνει shout-outs στις αγαπημένες του ταινίες μέσα από τις δικές του και το Annette δεν αποτελεί εξαίρεση, ταξιδεύοντας από το Πλήθος του Κινγκ Βίντορ ως το Οργισμένο Είδωλο του Μάρτιν Σκορσέζε και όποια εκδοχή του Ένα Αστέρι Γεννιέται και του Πινόκιο προτιμάτε. Η γλώσσα του Annette είναι ποπ (θα ανταμειφθεί ιδιαίτερα όποιος γνωρίζει από Το κάστρο του Κυανοπώγωνα του Μπέλα Μπάρτοκ μέχρι τις λεπτομέρειες για τη ζωή της Νάταλι Γουντ), κι όμως εμμονική και σκληρή. Κάποιοι μπορεί να σκεφτούν ότι όλα αυτά μοιάζουν με πολλά λόγια για να πούμε ότι η ταινία δεν είναι για όλους – και θα έχουν δίκιο. Οι υπόλοιποι μπορούμε άνετα να αναφωνήσουμε “mais oui, now start”.