Ο Ingbert Brunk μάγεψε με τα γλυπτά του τον γαλλικό βορρά

Κάθε χρόνο, περίπου στα μέσα Φεβρουαρίου, ο γαλλικός βοράς δίνει το ραντεβού του με την σύγχρονη τέχνη. Εκείνη την περίοδο η Λιλ κλέβει (με το σπαθί της) την παράσταση από το κοσμοπολίτικο Παρίσι και τα φώτα στρέφονται στην έκθεση Art UP και στο εντυπωσιακό κέντρο Grand Palais.

Έχοντας προσελκύσει 32.000 επισκέπτες το 2017, φέτος η διοργάνωση που μετρά πάνω κάτω δέκα χρόνια λειτουργίας, προσπάθησε να ξεπεράσει τον εαυτό της συγκεντρώνοντας, μέσα σε 12.000τ.μ.,  100 περίπου μεγάλες γκαλερί, κυρίως από τη Γαλλία και το Βέλγιο.

Στόχος, για άλλη μια φορά, δεν ήταν μόνο η κατάκτηση του φιλότεχνου κοινού, αλλά να μυηθούν ακόμη κι εκείνοι που δεν έχουν προηγούμενη επαφή με την τέχνη στον υπέροχο κόσμο της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας και σε δεύτερο χρόνο «να μπολιαστούν με το μικρόβιο το οποίο μετατρέπει τον ερασιτέχνη σε συλλέκτη», όπως χαρακτηριστικά τόνισε ένας από τους Γάλλους εκθέτες.  

Η έκθεση Art UP, αυτό το πανόραμα της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας με τον διακαή πόθο να φέρει κοντά γκαλερίστες και εραστές της τέχνης, τούτη τη χρονιά αποφάσισε να δώσει έμφαση στη γλυπτική και στην ανάδειξη του όγκου. Πιθανόν διότι έτσι θα περνούσε καλύτερα το μήνυμα ότι με την πάροδο των χρόνων, δυνάμωσε και ως καλλιτεχνικός θεσμός  πλέον διεκδικεί πλέον δυναμικά τη θέση που της αξίζει στο παγκόσμιο στερέωμα, έχοντας ξεφύγει οριστικά από τα στενά όρια της επαρχίας.

Διόλου τυχαία, λοιπόν, επιλέχτηκε να τοποθετηθεί στην είσοδο ως φρουρός, αλλά και ρωμαλέος οικοδεσπότης ταυτόχρονα, ένας τεράστιος, κόκκινος Κινγκ Κονγκ, ύψους τριών μέτρων καμωμένος εξ ολοκλήρου από ρητίνη, έργο του Richard Orlinski.

Φανερές νύξεις πάντως των προθέσεων των διοργανωτών υπήρχαν σε όλους τους χώρους της έκθεσης, που είχαν φροντίσει ώστε η σαμπάνια να ρέει άφθονη, χαρίζοντας σε αυτή τη σπουδαία γιορτή της τέχνης την αύρα της αβίαστης πολυτέλειας.

Έμπνευση, πρόθεση, αντικείμενο, διαστάσεις, όλα ήταν στη διάθεση του κοινού προς εξερεύνηση, μελέτη και προβληματισμό. Ανάμεσά τους ξεχώριζαν οι  αισθαντικές και απόλυτα ρεαλιστικές κολυμβήτριες της Carole Feuerman, το ανατρεπτικό πορτρέτο της Mairylin Monroe από την Agnès Descamps, που βασισμένο στην τεχνική της θερμοχρωμίας φανέρωνε προοδευτικά μια ακτινογραφία του κρανίου της μεγάλης σταρ, τα περίφημα balloon ζωάκια του Jeff Koons, αλλά και τα σχέδια του Pablo Picasso και οι πίνακες του Bengt Lindström από την γκαλερί Audet.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ AKOMH

Το ενδιαφέρον των επισκεπτών προσέλκυσαν επίσης οι μινιμαλιστικές λευκές εικαστικές δημιουργίες της Κουβανέζας Linet Sánchez Gutiérrez που αναπαριστούσαν με πολύ προσωπικό τρόπο τις μεταμορφώσεις της μνήμης και τη σιωπή και οι ασπρόμαυροι καμβάδες του επίσης Κουβανού Daniel Rodriguez Collazo – παιχνιδίσματα της σκιάς και του φωτός από ακρυλικό και κάρβουνο – στο foir της Achillea Gallery, της Anne Bateson, η οποία φέτος το καλοκαίρι ετοιμάζεται να ανοίξει ένα χώρο τέχνης στην Αντίπαρο.

Αναμφισβήτητα όμως τις εντυπώσεις έκλεψαν τα γλυπτά του Ingbert Brunk στο περίπτερο της γκαλερί PETALOUDA. Οι δημιουργίες του, πλασμένες από αστραποβόλα ναξιακή κρυσταλλίνα, δεν άφησαν κανέναν ασυγκίνητο. Ήταν σαν ο αέρας του Αιγαίου κι αρμύρα από τα κύματα να ταξίδεψαν χιλιάδες μίλια για να μιλήσουν για το χθες, το σήμερα και το πάντα ενός πολύπαθου τόπου.

Ο Ίνγκμπερτ,  πρόσφυγας δεύτερης γενιάς από την Πρωσία ζει και δουλεύει εδώ και 35 χρόνια στην Νάξο. Διάλεξε το νησί όχι επειδή έτυχε, όπως στη περίπτωση της εγκαταλελειμμένης Αριάδνης από τον Θησέα, αλλά γιατί έπρεπε. Εδώ ήταν ο τόπος που «γεννούσε» το μάρμαρο, το υλικό της δουλειάς του, η πηγή του φωτός και της σκέψης, άρα το μέρος το οποίο η καρδιά του τον πρόσταξε να διαλέξει ως μόνιμη κατοικία.

Το εργαστήριό του βρίσκεται στον Αζαλά στον όρμο της ανατολικής ακτής του νησιού με τα κοκκινωπά βράχια στην άκρη. Εδώ και αρκετά χρόνια είναι ο χώρος που δημιουργεί τις μαρμάρινες ιστορίες του: τις «Οδύσσειες Ι – βάρκες» και τις «Οδύσσειες ΙΙ – κουπιά» αφιερωμένες στο ταξίδι του καθένα από εμάς, στην περιπλάνηση από τα πρώτα βήματα στην ενηλικίωση, στον ουσιαστικό λόγο της ύπαρξης. Αλλά και στη φυγή.

Στην προσπάθεια να ξεφύγει κανείς από τον ίδιο του τον εαυτό, αλλά και από τον πόλεμο. Ήταν αδύνατον για εκείνον άλλωστε να μην επηρεαστεί από το δράμα των προσφύγων. Στον τρίτο διακριτό κύκλο του έργου του, μάλιστα, με τον τίτλο «Οδύσσειες ΙΙΙ – απλωμένα ρούχα» ο Ίνγκμπερτ αποτυπώνει πιο έντονα το πονεμένο ζήτημα της προσφυγιάς.

Όλα εκείνα τα μαρμάρινα φορέματα, που παραπέμπουν σε πρωτοκυκλαδικές μορφές, φτιάχτηκαν για να θυμίζουν τις ατέλειωτες μπουγάδες των νοικοκυρών που ξεσπιτώθηκαν, για τα ρούχα που έμεναν πίσω να ανεμίζουν καθώς αυτοί που τα κατείχαν χάθηκαν, για να φωνάξουν την ματαιότητα του πολέμου, πως γίνεται πάντα  «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη..».

Πιθανόν αυτοί οι φορτωμένοι με πόνο συνειρμοί να αφορούν λιγότερο τους ευρωπαίους και περισσότερο το ελληνικό κοινό, μιας και οι κάτοικοι αυτής της χώρας κουβαλούν τέτοιου είδους μνήμες στο DNA τους και είναι ταυτόχρονα αυτόπτες μάρτυρες του ξεριζώματος τόσων ανθρώπων.

Αυτό όμως που σίγουρα «μίλησε» στις καρδιές όλων  στην έκθεση είναι το φως που εκπέμπουν τα γλυπτά του Ίνγμπερτ, λες και έχουν καταβροχθίσει ένα κομμάτι του κυκλαδίτικου ήλιου. Οι περισσότεροι  μάλιστα επισκέπτες σήκωναν το χέρι και χάιδευαν το μάρμαρο απορροφώντας την ενέργεια του και απολαμβάνοντας την λεία αίσθηση της τελειότητάς του, την άρτια καμπυλότητά τους και θαυμάζοντας τα «νερά» που σχημάτισαν στα σπλάχνα του πετρώματος ο σίδηρος και άλλα ορυκτά.

Για λίγες μέρες η Λιλ, αυτή η πολύχρωμη πόλη με την αμείωτη νεανική  ενέργεια, τις πολύβουες μπυραρίες, τα κομψά ντελικατέσεν με τα  εκατοντάδες είδη πεντανόστιμων τυριών, τις μυρωδάτες boulangeries με τις αφράτες ζύμες και τα λιγωτικά παραφορτωμένα με πραλίνες και σοκολάτες ζαχαροπλαστεία, ανέπνευσε λίγη από την αύρα του ελληνικού πελάγους, κάνοντας μια υπέρβαση φωτός.

Ο Ίνγκμπερτ, μέσα από τη δουλειά του, χρησιμοποιώντας το μάρμαρο σαν να είναι πλαστελίνη, της θύμισε  τον μεγάλο ρόλο που έπαιξε και συνεχίζει στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ιστορίας και κουλτούρας ο κυκλαδικός πολιτισμός.

Πόσο σημαντικό για ότι της συμβαίνει είναι αυτή η μικρή κουκίδα στο χάρτη, στην άκρη της Μεσογείου. Κι εκείνη έδειξε ότι κατάλαβε. Γιατί η γλώσσα της δημιουργίας κάθε είδους, ενός έργου τέχνης, ενός ποιήματος, ενός ανθρώπου, αλλά και του σύμπαντος κι ολόκληρου του κόσμου είναι κοινή. Απευθύνεται στην ψυχή.

H έκθεση  Art UP πραγματοποιήθηκε στη Λιλ της Γαλλίας 15-18 Φεβρουαρίου 2018. Όταν γραφόταν αυτό το κείμενο το ντοκιμαντέρ του Μένιου Καραγιάννη με τίτλο «Πατρίδα από μάρμαρο», στο οποίο ο Ινγκμπερτ Μπρουνκ αφηγείται την πορεία του και αναδεικνύει την επαφή του με την Νάξο και το μάρμαρο, κατακτούσε  το βραβείο FIPRESCI στο Διεθνές Πρόγραμμα του 20^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης.