Nomad by Oh_You_Pretty_Things on Mixcloud
Δεν έχει σημασία αν χρησιμοποιείς αυτοκίνητο, ποδήλατο, αεροπλάνο, πλοίο ή πηγαίνεις με τα πόδια, αν πηγαίνεις μόνος ή με παρέα, αν κουβαλάς ένα κάρο πράγματα ή μόνο το δισάκι σου στον ώμο, εφόσον πλανάσαι δίχως να κατοικοεδρεύεις κάπου μόνιμα, τότε είσαι κι εσύ ένας Νομάς. Πως θα μπορούσε φυσικά να μην επιβιώσει στις μέρες μας αυτός ο τρόπος ζωής αφού είναι η πιό παλιά συνταγή επιβίωσης. Και είναι πολύ απλή: Με ή χωρίς ζώα, οι άνθρωποι εγκαθίσταντο σε μια περιοχή και πριν προλάβουν να εξαντλήσουν όλους τους φυσικούς πόρους της, έφευγαν για κάπου αλλού ώστε να κάνουν το ίδιο, μέχρι που ενδεχομένως κατέληγαν πάλι εκεί από όπου ξεκίνησαν, σε γη που είχε πλέον αναρρώσει και ήταν πια έτοιμη να τους ξανά προσφέρει τα απαραίτητα. Υπάρχουν πολλές φυλές που ακολουθούν αυτή την τακτική ακόμη και σήμερα, με πιο γνώριμο παράδειγμα τους Ρομά, η καθεμιά για διαφορετικούς λόγους. Αυστραλοί, Νοτιοασιάτες, Αφρικανοί, Ινδιάνοι, Ευρωπαίοι, όλοι, είτε ακόμη είτε σε κάποια φάση της ιστορία τους, έχουν υπάρξει νομάδες. Αυτή η περιπλάνηση κουβαλάει μαζί της και όλη την πολιτιστική κληρονομιά του κάθε λαού και ως εκ τούτου μαζί τους ταξιδεύουν από πανάρχαιες τοιχογραφίες Αυστραλών ιθαγενών μέχρι swing γύφτικους σκοπούς και ζυμώνονται με τις τοπικές παραδόσεις, σε σημείο που ταυτίζονται.
Μία από τις πιο γνωστές φυλές νομάδων είναι οι Βέρβεροι, η αλλιώς Tuareg (στα αραβικά σημαίνει περιπλανώμενος), οι οποίοι είναι διασκορπισμένοι στη Βόρειο Αφρική, από τη μεριά του Ατλαντικού μέχρι την όαση της Σίβα, και από τη Μεσόγειο μέχρι τον ποταμό Νίγηρα. Στους Τουαρέγκ ο κανόνας κάλυψης του προσώπου που επιβάλει το ισλάμ αντιστρέφεται, κι έτσι οι άντρες είναι εκείνοι που καλύπτουν το πρόσωπό τους, αφήνοντας μόνο την περιοχή των ματιών τους ακάλυπτη, σε αντίθεση με τις γυναίκες που δεν το καλύπτουν. Αυτό εξυπηρετεί, όχι μόνο για λόγους τήρησης των παραδόσεων, αλλά και για την προφύλαξη τους στις μετακινήσεις τους, από τις αμμοθύελλες που θερίζουν την Σαχάρα. Ονομάζονται και μπλε άνθρωποι, γιατί με τα χρόνια το δέρμα τους αρχίζει να βάφεται όταν φορούν συχνά τα ενδύματα που είναι βαμμένα με το χαρακτηριστικό χρώμα. Οι Τουαρέγκ εκτός από τον Ζινεντίν Ζιντάν, χάρισαν στον κόσμο εκπληκτικές μουσικές με μονόχορδα βιολιά και ταμπουράδες, πανέμορφα λαϊκά κοσμήματα και με τη βοήθεια του πεντακάθαρου ουρανού της ερήμου, πολλούς αστερισμούς και αστρονομικές παρατηρήσεις.
Εικόνες καθημερινότητας των Tuareg από το βιβλίο “Henri Lhote – Les Touaregs du Hoggar,” Bibliotèque scientifique. Payot, Paris.
Η σκηνή πάντα στήνεται από γυναίκες, που είναι κυρίως υπηρέτριες. Σκάβουν τρύπες για τους πασσάλους και μετά πατικώνουν την άμμο γύρω τους. Όταν ο πάσσαλος τοποθετηθεί το ύφασμα στερεώνεται με ένα κορδόνι.
Νομάδας Tuareg από τη φυλή Kel Rela. Βλέπουμε την τοποθέτηση του πέπλου. Εδώ το επάνω μέρος καλύπτει το κάτω, αλλά υπάρχει και η αντίθετη διάταξη, αν και είναι πιο σπάνια.
Ένας Βέρβερος από τη φυλή Dag Rali.
Μια κοπέλα της φυλής Kel Ahnet με πολλές πλεξούδες. Από το λαιμό της κρέμονται φυλαχτά εμπνευσμένα από το Κοράνι.
Το εσωτερικό μίας σκηνής. Οι τσάντες κρέμονται από τους ορθοστάτες. Τα παιδιά παίζουν στο έδαφος όπου στρώνεται μια παχυλή στρώση λεπτής άμμου.
Μια ηλικιωμένη της φυλής Kel Real πλέκει μια τσάντα με μαλλί από κατσίκα.
Το κυνήγι με σκυλιά είναι συνηθισμένο στους Tuareg. Χρησιμοποιούν μια βορειοαφρικάνικη ράτσα παρόμοια με το αράβικο κυνηγόσκυλο, που λέγεται Sloughi. Εδώ ένας κυνηγός ετοιμάζεται να ψάξει για αγρίμια, παρέα με δύο σκυλιά.
Εκτός από το κυνήγι με σκυλιά, οι Tuareg χρησιμοποιούν και παγίδες. Εδώ βλέπουμε την τοποθέτηση μιας ακτινικής παγίδας και το δέσιμο του σχοινιού σε ένα μεγάλο κλαδί δέντρου κρυμμένου στο έδαφος κάτω από την άμμο.
Αρχαίος πέτρινος κύκλος που έχει σχέση με την λατρεία του Ήλιου. Κοντά στο Όρος Serkout.
Ένας Touareg της φυλής Kel Ohet.
Νεαρή Tuareg πλένει τα δόντια της με ραβδί. Πίσω φαίνεται το καλαμένιο κάλυπτρο γύρω από τη σκηνή που λέγεται “asaber.”
Ζευγάρι νεαρών Tuareg στην είσοδο του asaber. Πίσω τους ένας υπηρέτης Σουδανέζικης καταγωγής.
Οι γυναίκες της φυλής Kel Ahaggar, και συγκεκριμένα της μερίδας Imrad, συχνά ταξίδευαν με γαϊδάρους. Εδώ μία από αυτές συναντά δυο φίλες με τις οποίες συζητούν τα νέα.
Κορίτσι Tuareg παίζει στην άμμο με κούκλες ντυμένες σαν στρατιώτες.
Η σκηνή του Aménokal, του ανώτατου άρχοντα των Kel Ahaggar. Είναι με 8 εσωτερικούς πασσάλους και το κάλυμμα είναι φτιαγμένο από 60 τομάρια ραμμένα μαζί. Οι γυμνοί πάσσαλοι εμπρός χρησιμοποιούνται για να κρατήσουν το asaber κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Έμπνευση για το θέμα αυτής της Κυριακής, στάθηκε η κυκλοφορία του περιοδικού NOMAS του Γιάννη Μπουρνιά την περασμένη Τετάρτη.