Μπορεί ο σύγχρονος χορός στην Ελλάδα να μην είναι η πιο ευρέως διαδεδομένη μορφή ψυχαγωγίας, ωστόσο όταν μιλάμε για μια νέα δημιουργό που παίρνει την πρωτοβουλία, ίσως και το ρίσκο, να δημιουργήσει σε καιρούς κρίσης, τότε αξίζει να ακούσουμε τη Νεφέλη Γιώτη να μιλάει για το Iceberg της.
Iceberg. Τι σημαίνει για ‘σένα; Θεωρείς ότι ο τίτλος της παράστασης αποτυπώνεται στο περιεχόμενο του έργου σου; Αν και προέκυψε αργά στη διαδικασία, ο τίτλος της παράστασης περισσότερο «μας βρήκε» παρά τον βρήκαμε. Προέκυπτε σαν εικόνα, σαν κατάσταση, στις πρόβες και στις συζητήσεις μας.
Τα παγόβουνα είναι όγκοι γλυκού νερού που επιπλέουν και ταξιδεύουν στους απέραντους ωκεανούς. Αποκόπτονται από τους παγετώνες και μετέπειτα συνεχίζουν τη μοναχική τους πορεία. Εξωτερικές συνθήκες όπως ο αέρας, η θερμοκρασία, τα ρεύματα, και την ίδια στιγμή οι ίδιες οι ιδιότητες τους, τα καθορίζουν και διαμορφώνουν τη μορφή τους, το σχήμα τους, το μέγεθος τους και την πορεία τους. Οι ποικιλία των σχηματισμών μάλλον είναι άπειρη, υπάρχουν ακόμα και ριγέ παγόβουνα! Αντίθετα από τον πάγο, δεν είναι διαφανή, καθώς παγιδεύουν μέσα τους αέρα και χιόνι.
Κατά μία έννοια έτσι και οι άνθρωποι, μόνοι μας μέσα σε ένα σύνολο, αναπόσπαστο κομμάτι αυτού, ξεκινάμε, πλέουμε μέσα σε έναν κοινωνικό ιστό, συνυπάρχουμε, συνεχώς βρισκόμενοι σε μια δυναμική σχέση με το περιβάλλον και τις συνθήκες αλλά και μεταξύ μας.
Όπως και τα δέντρα έτσι και τα παγόβουνα το μικρότερο κομμάτι βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια του νερού και το μεγαλύτερο από κάτω. Η αναλογία είναι 1/10.
Και αυτό είναι ακριβώς που διαπραγματεύομαι, το «μέσα» και το «έξω» , το κάτω από την επιφάνεια, και το πάνω, αυτό που είναι και αυτό που φαίνεται, αυτό που νομίζει κανείς ότι είναι και αυτό που τελικά πραγματικά είναι.
Επίσης, φαντάζομαι τα παγόβουνα σαν κάτι συμπαγές, ψυχρό , ολισθηρό, με βάθος και παράλληλα κάτι τόσο εκτεθειμένο και ευάλωτο. Αυτήν την αίσθηση μου προκαλούν και οι άνθρωποι.
Nεφέλη Γιώτη: «Θυμάμαι το 2008, όταν ξεκίνησε η κρίση, ένας φίλος μου είχε πει: “το χειρότερο που θα συμβεί θα είναι η αίσθηση της μιζέριας”. Νομίζω ότι επαληθεύεται. Τα χρόνια που ζούμε έχουν έναν καταθλιπτικό χαρακτήρα».
Το Iceberg μιλά για το φόβο και πώς αυτός μπορεί να επηρεάσει τη βούληση μας. Πόσο ελεύθεροι είμαστε τελικά να αποφασίζουμε τι θέλουμε και τι όχι; H αναζήτηση μου ξεκίνησε πριν τρία χρόνια, όταν μια φίλη μου δάνεισε ένα βιβλίο σχετικό με την αποτυχία. Αυτόν το φόβο τον αντιλαμβάνομαι και τον έχω βιώσει αρκετές φορές. Οι μορφές του εναλλάσσονται. Μπορεί να είναι από μια εξαντλητική συνεχόμενη προσπάθεια για κάτι το οποίο δεν ξέρεις αν σε κάνει ευτυχισμένη, μπορεί να είναι η αίσθηση της παραίτησης. Σωματικά για μένα αυτό μεταφράζεται σε σπασμωδική εμμονική κίνηση ή και σε ακινησία. Είναι αστείο γιατί ο κανόνας στη ζωή μας είναι οι αποτυχίες και όμως αυτές είναι που δεν έχουμε μάθει να αγαπάμε. Λύση δεν ξέρω ούτε μπορώ να πω ότι έχω βρει. Μια όψη θα μπορούσε να είναι η απόφαση και η πίστη σε αυτό που θέλουμε. Προσωπικά, ίσως το βασικό είναι η προσπάθεια αντιστροφής. Δηλαδή, γιατί μας ενδιαφέρει η επιτυχία και τι σχέση έχει με την δική μας ευτυχία; Πώς, μεγαλώνοντας, ακολουθούμε πρότυπα τα οποία μας εγκλωβίζουν σε μια κούρσα που το σίγουρο είναι ότι θα βγούμε χαμένοι; Είναι πιθανό η αποτυχία σε κάτι να σημαίνει την ευτυχία μας.
Έχοντας ζήσει κάποιο διάστημα στο Βερολίνο, σε ένα διαφορετικό καλλιτεχνικό περιβάλλον, ως νέος δημιουργός, πώς βλέπεις τον σύγχρονο χορό στην Ελλάδα; Όταν γύρισα στην Ελλάδα από το Βερολίνο, θυμάμαι είχα εντυπωσιαστεί από το επίπεδο των χορευτών, από το πόσοι άνθρωποι ασχολούνται με το χορό και πόσες ιδέες υπάρχουν. Υπάρχει πολύς κόσμος που είναι πολύ καλός σε αυτό που κάνει. Βέβαια, πολλές ιδέες παραμένουν μετέωρες και δεν υλοποιούνται και αυτό είναι απόλυτα λογικό. Είναι τόσο δύσκολο να πάρεις πρωτοβουλίες, καθώς δεν υπάρχει καμία στήριξη από πουθενά. Όλες οι προσπάθειες που γίνονται απαιτούν τεράστιες θυσίες (υλικές, ψυχικές, χρονικές) από όλους, συνήθως πρέπει να κάνουμε δέκα πράγματα ταυτόχρονα και πολύ συχνά χωρίς να μπορούμε καν να επιβιώσουμε. Από την άλλη, είναι συγκινητικό και ελπιδοφόρο το γεγονός ότι όσο ο ένας στηρίζει τον άλλον είναι δυνατό να γίνονται πράγματα.
Οι Γώγουλου Νάντη, Δελημιχάλη Μυρτώ, Πασχαλίδου Μαρία εμφανίζονται στην παράσταση χορού “Iceberg”
Είσαι ένας άνθρωπος που ζει τη σύγχρονη πραγματικότητα της Ελλάδας της κρίσης. Επηρεάζει το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της χώρας μας τη δημιουργική σου σκέψη; Επηρεάζει συνολικά την ύπαρξη μου και συνεπώς τη δημιουργική μου σκέψη, μιας και τα αντιμετωπίζω σαν μία ενότητα. Θυμάμαι το 2008, όταν ξεκίνησε η κρίση, ένας φίλος μου είχε πει: «το χειρότερο που θα συμβεί θα είναι η αίσθηση της μιζέριας». Νομίζω ότι επαληθεύεται. Τα χρόνια που ζούμε έχουν έναν καταθλιπτικό χαρακτήρα. Ζούμε την απαξίωση, ο θάνατος υπάρχει παντού γύρω μας, σχεδόν τον έχουμε συνηθίσει, ο σεβασμός για τον εαυτό μας έχει εξανεμιστεί. Η έννοια του μέλλοντος έχει μετατραπεί σε αστείο και η απαισιοδοξία φαίνεται να έχει επικρατήσει. Και μέσα σε όλα αυτά, συνεχίζουμε να γνωρίζουμε ανθρώπους, να πράττουμε, να παίρνουμε αποφάσεις, να ερωτευόμαστε, να αγαπιόμαστε, να στεκόμαστε ο ένας πλάι στον άλλον, να αλληλοστηριζόμαστε και έτσι, να δημιουργούνται οι αντιφάσεις που συνθέτουν την ίδια τη ζωή μας. Εκεί κάπου εφορμά το δημιουργικό στοιχείο για μένα.
Πόσο συλλογική δουλειά είναι τελικά ο χορός; Μέσα από το χορό μαθαίνεις να μοιράζεσαι, να εκτίθεσαι, να ακούς, να λαμβάνεις υπόψη σου, να συνεργάζεσαι και να σέβεσαι. Προσωπικά θεωρώ ότι αυτές οι ποιότητες συνιστούν το συλλογικό. Δεν πιστεύω ότι ένας άνθρωπος πρέπει να μπορεί να κάνει τα πάντα. Όπως και σε όλους τους τομείς, η αίσθηση της κοινότητας προσδίδει στο εγχείρημα και στους συμμετέχοντες μια άλλη δύναμη.
Ποιά είναι τα σχέδια σου για το μέλλον και πώς βλέπεις τον εαυτό σου; Να έχω σχέδια για το μέλλον. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρόκειται για ταυτολογία αλλά πιστεύω ότι δεν είναι. Συγκεκριμένα, θα ήθελα να κάνω ένα μεταπτυχιακό και αυτό είναι στα άμεσα πρακτικά πλάνα. Κατά τα άλλα μου αρέσει να λέω «δεν ξέρω».
Τον εαυτό μου τον βλέπω μέσα από τις συνθήκες, μέσα από τους άλλους και μέσα από την δική μου ανάγνωση. Ψάχνω να βρω μια ισορροπία.