Τους ξέρετε και τους τρεις, τους αγαπάτε ξεχωριστά για την καλλιτεχνική τους ευαισθησία και τώρα θα τους αγαπήσετε και μαζί, όχι μόνο χάρη στη σύμπραξή τους στο Gagarin 205 στις 25 Οκτωβρίου αλλά και μέσα από την κουβέντα που έκαναν μεταξύ τους για την Popaganda. Ο μουσικός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός The Boy (Αλέξανδρος Βούλγαρης), η τραγουδοποιός και περφόρμερ Nalyssa Green και η συνθέτις, μουσικός και τραγουδίστρια, με τρία μικρά βιβλία στο έντυπο ενεργητικό της, Δεσποινίς Τρίχρωμη, έχουν μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους.
Είναι φίλοι, συνεργάτες, είναι συνοδοιπόροι, τόσο καλλιτεχνικά όσο και στη ζωή, και η συνάντησή τους σε λίγες μέρες στη σκηνή του αγαπημένου αθηναϊκού λαϊβάδικου είναι η καλύτερη ευκαιρία για να ακούσουμε ζωντανά όλα αυτά που τους συνδέουν μουσικά τα τελευταία χρόνια.
Τι δουλειά έχουν η Madonna, ένα σουβλάκι, μια κοτόσουπα, ένα συνθεσάιζερ Yamaha, ο Καζαντζίδης, η Molly Nilsson και η ταινία Μικρά Αγγλία μέσα στην ίδια συζήτηση; Αυτό μόνο οι τρεις τους μπορούν να το απαντήσουν.
Αγαπημένο τραγούδι Σαββόπουλου / Αρλέτας / Καζαντζίδη και γιατί. Από Σαββόπουλο Το Δέντρο. Από Αρλέτα Το μπαρ της Τέτης και της Κατερίνας. Από Καζαντζίδη Τα Παραθύρια ορθάνοιχτα. Και τα τρία τραγούδια καταφέρνουν το πολύ μικρό να το κάνουν σημαντικό και το πολύ μεγάλο να το κάνουν συγκεκριμένο και προσωπικό.
Αν έπρεπε να διαλέξεις μια ειδικότητα μόνο για να εκφράζεσαι από ‘δω και πέρα, πoια θα ήταν από τις: σκηνοθέτης, συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής, ηθοποιός, πιανίστας, ντράμερ, stand up comedian και γιατί; Σκηνοθέτης ταινιών για τον κινηματογράφο. Μου είναι σημαντικό να προσπαθήσω να διατηρήσω κάποια χαρακτηριστικά των κινηματογραφικών ταινιών που για μένα υπήρξαν καθοριστικά για τη ζωή μου. Όσο μπορώ και με ό,τι μπορώ, θέλω να προσθέτω και εγώ πλάνα στον πολτό.
Τι γίνεται με τον νέο δίσκο; Ο νέος δίσκος είναι τρεις διαφορετικοί δίσκοι που επικοινωνούν μεταξύ τους. Θα κυκλοφορήσουν μέσα στο 2025 και οι τρεις από την Inner Ear. Ο πρώτος είναι στα τελειώματα, οπότε αρχές του χρόνου θα υπάρχει. Ένας απ’ τους τρεις δίσκους θα λέγεται Πλεξούδα. Οι στίχοι είναι πολλοί και οι μελωδίες λίγες και το μοντάζ των συναισθημάτων θα ήταν κατακερματισμένο σαν ταινία του Νίκολας Ρεγκ. Τα λόγια ηχογραφούνται σε δρόμους και σε υπόγειες διαβάσεις. Μουσική για όχι διασκέδαση. Εδώ τα όχι καλά vibes.
Κάνεις συναυλίες εδώ και 20 χρόνια με το ίδιο Yamaha συνθεσάιζερ και το ίδιο στήσιμο (και δεν είναι ποτέ βαρετές). Θα ήθελες να πεις κάτι πάνω σε αυτό; Με ενδιαφέρει πολύ η ιδέα της επανάληψης ενός μοτίβου. Οι συναυλίες μου είναι πάντα ίδιες και πάντα διαφορετικές. Με ενδιαφέρει να δουλεύω μια ιδέα σε όλη μου τη ζωή και να την περιεργάζομαι και να μην την τελειοποιώ ποτέ. Επίσης θέλω αυτό που συμβαίνει πάνω στη σκηνή να είναι τελείως γυμνό και να βασίζεται μόνο στη δική μου προσπάθεια. Καθόλου έντονα ρουχα-σκηνικά-φώτα, ρυθμός που για να ακουστεί δυνατά ή σιγά θα πρέπει να παιχτεί από το χέρι μου, μελωδία με τον πιο απλό ήχο που υπάρχει και φωνή χωρίς εφέ.
Πες μου έναν αγαπημένο στίχο ή μία στροφή από κάποιο τραγούδι σου που γράφτηκε εντελώς αυθόρμητα και έμεινε. Ό,τι γράφω γίνεται πολύ γρήγορα και με μια αίσθηση σαν να μην είμαι εκεί όλος. Το πολύ τριχωτό μου χέρι κρύβει μέσα του επιθέσεις και εικόνες και αναλαμβάνει ενώ το υπόλοιπο σώμα μουδιασμένο περιμένει να τελειώσει το χέρι και να συνεχίσει το ανακάτεμα της σάλτσας, τη θέαση της ταινίας, την ετοιμασία του αυριανού μαθήματος. Τελευταία ο αγαπημένος μου στίχος είναι «Γέρνω στη βουκαμβίλια ή στην κολώνα της ΔΕΗ ή στο στήθος της μάνας μου». Είναι από το τραγούδι Το ποτάμι της που θα είναι στον επόμενο δίσκο που έρχεται.
Έχει ακουστεί ότι έχεις μία ιδιαίτερη σχέση με το σουβλάκι και την ευρύτερη μελέτη του. Ποια χαρακτηριστικά έχει ένα καλό σουβλάκι/σουβλατζίδικο κατά τη γνώμη σου; Ένα καλό σουβλατζίδικο άνοιξε το αργότερο μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90. Έχει το όνομα του ιδιοκτήτη ή κάποιο χαρακτηριστικό του όπως «ο Σάλτσας». Είναι ανοιχτό 5-7 ώρες τη μέρα μόνο Δευτέρα με Παρασκευή. Δεν έχει τηλέφωνο, instagram κλπ και δεν στέλνει παραγγελίες. Τα κρέατα και οι αλοιφές του είναι χειροποίητες και ό,τι αγοράζει πρέπει να είναι από παραγωγούς-μαγαζιά που βρίσκονται στην κοντινή περιοχή. Δεν έχει σκεπαστές-φεγγαρόπιτες και άλλα abominations. Οριακά αποδεχόμαστε το κοτόπουλο σαν πρώτη ύλη. Το σωστό σουβλάκι έχει μόνο ντομάτα που πρέπει να κόβεται εκείνη τη στιγμή, κρεμμύδι λεπτοκομμένο και κόκκινο πιπέρι. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις λέμε οκ στο τζατζίκι, το γιαούρτι ή σε κάποια κόκκινη σάλτσα. Οι πατάτες μόνο απ’ έξω μερίδα. Το μέγεθός του πρέπει να είναι βολικό να το φας στο χέρι. Από κάτω πρέπει να στάζει. Τα υλικά του πρέπει να έχουν την ίδια θερμοκρασία όλα και με κάθε μπουκιά να τα γεύεσαι. Η τιμή του πρέπει να είναι φτηνή. Δεν υπάρχει σουβλάκι gourmet. Δεν υπάρχει σουβλάκι που γεφυρώνει το παραδοσιακό με το μοντέρνο. Υποσημείωση. Κάθε περιοχή νομιμοποιείται να προσθέτει-αφαιρεί υλικά ανάλογα με το τι παράγει.
Θα μπορούσες περιληπτικά να εξηγήσεις κάτι από τη διαδικασία σύνθεσής σου; (Ειδικά για το πως χτίζεις τα ρυθμικά). Συνήθως κάθομαι στα πλήκτρα και δουλεύω μία μελωδία, μία ακολουθία ακόρντων. Μετά έρχονται τα υπόλοιπα. Αφιερώνω κάποιο χρόνο και ξαφνικά μισή ώρα μετά έχω φτάσει κάπου αλλού. Οι στίχοι μου φτιάχνονται ταυτόχρονα με τη μουσική. Σε όλη τη διαδικασία καθοδηγούμαι αποκλειστικά από το ένστικτο, το συναίσθημα και το αυτί. Αν κάτι το αισθάνομαι καλό και μου ακούγεται αρμονικό τότε αυτό είναι. Τα ρυθμικά είναι το αγαπημένο μου μέρος στη διαδικασία της σύνθεσης. Είναι σαν παιχνίδι για μένα και θα μπορούσα να το κάνω αιώνια, να χτίζω ρυθμικά και λούπες. Όλα είναι συνειρμικά, ενστικτώδη και όσο γίνεται γνήσια και ειλικρινά.
Γιατί δε σου αρέσει να δίνεις συνεντεύξεις; Ζω σε έναν οξύμωρο κόσμο, όπου μου αρέσει να κάνω μουσική αλλά δε μου αρέσει η έκθεση. Μου αρέσει να παίζω τα τραγούδια μου αλλά δε μου αρέσει να είμαι το κέντρο της προσοχής. Γι’ αυτό πάντοτε περνάω καλύτερα όταν παίζω σε άλλες μπάντες, σαν backing vocalist για παράδειγμα, που τα φώτα είναι στραμμένα στον lead singer. Απ’ την άλλη, σαν ακροάτρια, όταν μου αρέσει και με ενδιαφέρει κάποια προσωπικότητα, το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να ψάξω να βρω κάποια συνέντευξη/φωτογραφία/βίντεο για να δω πώς είναι, πώς σκέφτεται. Το πραγματικό ενδιαφέρον μου όμως είναι στον ψυχισμό, το πώς μεγάλωσε, ποια είναι η γλώσσα του σώματος και η ενέργεια που εκπέμπει αυτό το άτομο.
Ποιες λέξεις/εικόνες/ιδέες έχεις παρατηρήσει ότι επανέρχονται στα τραγούδια σου; Είναι κάτι που δεν το έχω σκεφτεί ποτέ για μένα. Σίγουρα όλοι οι τραγουδοποιοί έχουν κάποιες λέξεις οι οποίες επανέρχονται και γυρίζουν γύρω από τα τραγούδια τους. Θα μπορούσα πιο εύκολα να σου πω για αντίστοιχες λέξεις άλλων μουσικών (π.χ. για δικές σου). Θα απαντήσω με ένα μικρό παραλήρημα: εσωτερικό σπιτιού, έπιπλα που θυμίζουν διάφορα πράγματα που πονάνε, φυτά και δέντρα που στέκονται όμορφα, ταπεινά και ακλόνητα, παρατήρηση του κόσμου γύρω, είμαι τα μάτια, είμαι όχι διαχειρίσιμα συναισθήματα, όχι ειπωμένα λόγια. Εικόνες ή συναισθήματα που προσπαθούν να γίνουν λέξεις. Αναμνήσεις που δεν είναι ξεκάθαρο αν τις είχα ποτέ. Πώς είναι να σε τυφλώνει ο ήλιος για λίγο. Να σε χτυπάει ο αέρας στο πρόσωπο. Πώς είναι να σου πλένει την πληγή η μητέρα σου και εσύ να περιμένεις να τελειώσει για να βγεις πάλι να τρέξεις. Πώς είναι να σε γρατζουνάει ο κορμός ενός δέντρου και να σε παγώνει η βροχή. Ζώα.
Τι θέλεις να είναι οι λέξεις σου για τους ανθρώπους που τις ακούνε; Θα ήθελα οι λέξεις μου να προκαλούν κάποια συναισθήματα είτε γνώριμα είτε όχι. Θα ήθελα επίσης να γίνονται εικόνες. Στο δικό μου μυαλό είναι ένας συνδυασμός εικόνας με συναίσθημα και ανάμνηση μαζί.
Τα τραγούδια σου και ο τρόπος που τα επικοινωνείς για μένα προτείνουν μια ησυχία. Πόσο δύσκολο είναι να ακουστεί σωστά κάτι που δεν φωνάζει και δεν προσπαθεί να επιβληθεί; Είναι τα ακουστικά μας ο τρόπος μας να νιώσουμε μια τέτοια μουσική; Πριν τα ακουστικά υπήρχε μουσική που απευθυνόταν στον καθένα ξεχωριστά; Τα ακουστικά είναι τρόπος για να νιώσουμε όλες τις μουσικές πιστεύω. Όπως και τα ηχεία. Για μένα πάντα η μουσική απευθύνεται και στον καθένα ξεχωριστά. Το κάθε άτομο επιλέγει τον τρόπο που θέλει να ακούσει τη μουσική και να την αισθανθεί, εφόσον θέλει να αισθανθεί. Σίγουρα η μουσική μου νομίζω δεν είναι κατάλληλη για στιγμές που δε θέλεις να αισθάνεσαι και πολλά και θέλεις απλά να περάσεις ευχάριστα την ώρα σου. Όμως και πάλι, ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να βρει ή να μη βρει κάποιος σε αυτή, οπότε δεν δίνω οδηγίες χρήσης. Είναι ομολογουμένως πιο δύσκολο να ακουστεί σωστά κάτι που δε φωνάζει και δεν προσπαθεί να επιβληθεί. Όμως οι άνθρωποι που θα προσελκύσει γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν αυτό το άκουσμα. Με αυτή την έννοια, η ησυχία αυτή προσδίδει και μια ασφάλεια, ότι δεν θα φτάσει τόσο εύκολα σε αυτιά που δεν ενδιαφέρονται, που δεν είναι στο στυλ τους και στα ακούσματά τους. Η συνέπεια στην προσωπική φωνή είναι επίσης ένας τρόπος για να ενισχύεται και να αποκτά περισσότερα ντεσιμπέλ το έργο ενός καλλιτέχνη, ως σύνολο και όχι ως -όχι ήσυχα- single. Γενικά μου αρέσει (και μάλλον μου ταιριάζει) η ιδέα της αργής καύσης και της ήρεμης δύναμης.
Αν πηγαίνατε σε ένα ταβερνάκι εσύ, η Nalyssa, η Adrianne Lenker και η Molly Nilsson πού θα ήταν και τι θα παραγγέλνατε; Εντελώς αυθόρμητα μου ήρθε η Ισπανία, επειδή είναι λίγο στη μέση. Να πάρει η Andrianne ένα αεροπλάνο να φτάσει πιο εύκολα. Θα ήταν παραθαλάσσιο, θα έχει ωραίο ήλιο εκείνη τη μέρα. Θα παραγγέλναμε φαγητά που δεν έχουμε ξαναφάει. Θα κάναμε αστεία για το τραπεζομάντηλο και για τα βάζα με τα ψεύτικα λουλούδια. Η Nalyssa θα έβαζε ένα από αυτά κάπου στα μαλλιά της ή στο πέτο. Θα είχε πολλή ησυχία η οποία θα μας προκαλούσε νευρικό γέλιο. Θα περνούσαμε πολλές ώρες εκεί και θα μαθαίναμε τα πάντα απ’ έξω. Θα νύχτωνε. Η Molly και η Nalyssa θα πήγαιναν σε κάποιο πάρτυ. Εγώ και η Andrianne θα καθόμασταν στην προβλήτα χωρίς να μιλάμε.
Αν ήσουνα υπεύθυνη για τον επόμενο δίσκο της Madonna ποιος θα ήταν ο ήχος που θα της πρότεινες να ακολουθήσει και πώς θα την έντυνες για το tour; Θα φτιάχναμε ένα μίνιμαλ σχεδόν ακουστικό δίσκο, με ήχο DIY. Ήχους από παιδικά παιχνίδια και 90s Casio αρμονιάκια. Γλυκά φυσικά κρουστά και χτυπηματάκια σε ξύλα. Καλίμπες, ξυλόφωνα και χορωδιακά. Η Madonna θα τραγουδούσε με την πιο γλυκιά και ήσυχη φωνή της. Και μετά θα το γυρνάγαμε στον κόσμο με ένα show από υπερμεγέθη λούτρινα που χορεύουν RnΒ , projections από original παιδικότροπα animation και τεράστιο εντελώς fluffy σκηνικό. Και τη Madonna ντυμένη κάτι ανάμεσα σε μικρή γοργόνα, Heidi και Ewok.
Πιο προσωπικά όσον αφορά τους στίχους είναι για σένα τα αγγλόφωνα ή τα ελληνόφωνα τραγούδια σου και γιατί; Για το μέσα μου και τα ελληνόφωνα και τα αγγλόφωνα είναι εξίσου προσωπικά. Δεν έγραψα ποτέ ψέματα, σε καμία γλώσσα. Για το έξω μου, για τον τρόπο που επικοινωνούνται δηλαδή αυτά που θέλω να πω, πιο σαφή, ξεκάθαρα και αδιαμεσολάβητα είναι τα ελληνικά.
Το Εκεί από τον καινούργιο σου δίσκο είναι για μένα το πιο όμορφο τραγούδι που έχεις γράψει. Αν το έκανες βίντεοκλιπ-εικόνα τι θα ήθελες να έχει μέσα; Το φαντάζομαι πάντα σαν το Disney τραγούδι μου. Λυρισμός, απλότητα και δράμα. Μου έρχονται εικόνες από animations της Disney. Η σκηνή της Pocahontas που τραγουδάει το Colours of the wind και ο αέρας μαζί με χρυσαφένια φύλλα την τυλίγουν, της ανεμίζουν τα συμπαγή της μαλλιά, και τη σηκώνουν από το έδαφος. Σκέφτομαι εικόνες τέτοιας αισθητικής αλλά ίσως πιο ενήλικου και υπαρξιακού περιεχομένου.
Πες μου κάτι, ό, τι θέλεις εσύ, που να αφορά τη συνθετική σου διαδικασία (πχ Συνήθως τι σε ωθεί να γράψεις;) Είμαστε κεραίες. Αγωγοί. Κάτι από κάπου έρχεται και εσύ είσαι εκεί να το καταγράψεις. Είναι κάποιες στιγμές που κάτι μου συμβαίνει. Κάτι με τρώει. Και τότε λέω: Ας προσπαθήσω να γράψω ένα τραγούδι. 99% αυτών των φορών, όντως γράφω ένα τραγούδι. Παλαιότερα έγραφα κυρίως λόγω πόνου. Πλέον εξερευνώ κι άλλες ποιότητες και συναισθήματα.
Θα ήθελες να μοιραστείς κάποια ιστορία πίσω από ένα αγαπημένο δικό σου τραγούδι; Το τραγούδι Τα μαλλιά της από τον δίσκο μου Μπλουμ γράφτηκε ακριβώς αφότου είδα την ταινία “Μικρά Αγγλία” του Π. Βούλγαρη. Πυροδοτήθηκε από τη σκηνή που η ηρωίδα πηγαίνει στην παραλία, βουτάει τα πόδια της στο νερό και σκέφτεται τον αγαπημένο της που ταξιδεύει ναυτικός .
Ακούγεται ότι έχεις μία ιδιαίτερη σχέση με την κοτόσουπα. Ποια χαρακτηριστικά έχει μία καλή κοτόσουπα κατά τη γνώμη σου; Ρυζάκι (όχι πολύ), πατάτες και καρότα (ολόκληρα, όχι πολλά) και το σημαντικότερο: αυγολέμονο. Και αγάπη. Και ταπεινότητα. Η καλή κοτόσουπα για μένα μου θυμίζει τις γεύσεις της γιαγιάς μου. Με κάνει πάλι παιδί. Μου ζεσταίνει την καρδιά, και μου υπόσχεται ότι όλα θα πάνε καλά.