Είμαι από εκείνους που άργησαν να τις ανακαλύψουν. Όχι, δεν μου τις σύστησε ο Παπακαλιάτης στο Μαέστρο – η αλήθεια είναι ότι τη μαχαιριά του “Αμφιβάλλω” στην καρδιά την ένιωσα την περασμένη Άνοιξη. Όταν το άκουσα πρώτη φορά, ένιωσα ότι κάποιος μπήκε μέσα στο κεφάλι μου και τραγούδησε πολλές από τις σκέψεις μου. Έτσι είναι οι Σκιαδαρέσες. Άμεσες, ειλικρινείς, ακατέργαστες, αλλά ταυτόχρονα τρυφερές και με χιούμορ που γλιστράει στα πιο σκοτεινά μονοπάτια της ψυχής.
Η Νίκη και η Όλγα Σκιαδαρέση συστήνονται ως ηθοποιοί και τραγουδοποιοί αλλά με τη δεύτερη ιδιότητά τους έχουν καταφέρει να γίνουν οι αφηγήτριες μιας γενιάς που αρνείται να καταπιεί αμάσητο το ψέμα. Οι στίχοι τους μιλάνε για αδιέξοδα, κοινωνικές πιέσεις, σχέσεις που δεν χωράνε σε κουτάκια, δεν λογοκρίνονται και δεν στρογγυλεύουν τις γωνίες. Μπορούν και κινούνται με φυσική άνεση ανάμεσα στην ειρωνεία και την ευαισθησία, στον αυτοσαρκασμό και την αλήθεια και δεν υπόσχονται ποτέ κάτι ψεύτικο. Και αυτό είναι που μας κάνει να τις νιώθουμε τόσο “δικές μας”.
Στη συνέντευξή μας, μιλήσαμε για την κριτική που έχουν δεχτεί για τους άμεσους στίχους τους και για το πώς αρνούνται να λογοκριθούν, για το ότι θα ήθελαν να ζουν σε έναν κόσμο που το να μιλάς αληθινά δεν είναι επανάσταση αλλά και για το πώς νιώθουν όταν το κοινό κλαίει με τραγούδια τους ή φωνάζει με πάθος στίχους όπως το “δεν έχω φωνή” στο “Βαγγέλης”.
Τα live τους είναι εμπειρίες-έκρηξη και ένα τέτοιο live ετοιμάζουν και για την Πρωτοχρονιά στο Κύτταρο, με τον Φάνη Ζαχόπουλο, τον Χάρη Παρασκευά και τον Αλέξη Στενάκη στο πλάι τους. Το πρόγραμμα ξεκινά στις 21:30, αλλά όσοι έχουν ξαναδεί τις Σκιαδαρέσες ξέρουν πως η ώρα είναι απλώς ένας αριθμός – το vibe τους είναι που μετράει και το γεγονός ότι θα έχουμε την ευκαιρία να φωνάξουμε και εμείς μαζί τους: “Δεν έχω φωνή” και να ακουστούμε.
Νίκη Σκιαδαρέση
Όλγα και Νίκη, ποια είναι η πιο απρόσμενη κριτική που έχετε δεχτεί και πώς τη μετατρέψατε σε έμπνευση;
Όλγα: Ίσως μια αίσθηση ότι είμαστε ένα σχήμα με τραγούδια που βρίζουμε. Έχουμε κάποια τραγούδια που έχουν βρισιές που όμως χρησιμοποιούνται σαν συναισθηματική γλώσσα για να περιγράψουν μια κατάσταση. Δεν ξέρω αν την μετατρέψαμε σε έμπνευση, πάντως σίγουρα δεν επιτρέψαμε στους εαυτούς μας να λογοκριθούν.
Αν σας δινόταν η επιλογή να συνεργαστείτε με έναν αντιφατικό ή αμφιλεγόμενο καλλιτέχνη, ποιον θα διαλέγατε;
Όλγα: Τον Ricky Gervais γιατί είναι ο πρώτος αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης που μου ήρθε στο μυαλό που μου αρέσει. Νίκη: Τον Σαλβαντόρ Νταλί.
Όλγα Σκιαδαρέση
Τα live σας έχουν συγκλονιστική ενέργεια. Έχει υπάρξει κάποια συναυλία σας όπου νιώσατε ότι η ενέργεια του κοινού άλλαξε τον τρόπο που παίξατε ή τραγουδήσατε;
Φυσικά. Πολλές φορές το κοινό μιας συναυλίας είναι διαφορετικό. Υπάρχει κόσμος που ίσως δεν σε ξέρει και πρέπει να συστήσεις τα τραγούδια σου από την αρχή. Επίσης το χιούμορ είναι ένα πράγμα πολύ υποκειμενικό. Δεν ταιριάζουν όλα σε όλους και πολλές φορές αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως κάτι να μην περάσει ή να δημιουργήσει αμηχανία. Καμιά φορά το κοινό είναι ήσυχο και παρακολουθεί, και αυτό μπορεί στην αρχή να σε κάνει να νομίζεις ότι δεν περνάει καλά. Ή μπορεί να είναι πιο φασαριόζικο και να γουστάρει αλλά να νομίζεις ότι δεν παρακολουθεί οπότε κάποια πιο απαλά τραγούδια να νιώθεις ότι ίσως να μην ακουστούν. Άλλες φορές, μπορεί να έχουμε εμείς κακή διάθεση ή ανασφάλεια και το κοινό να είναι τόσο θερμό που να μας συνεπάρει και να μας φτιάξει το κέφι. Η συναυλία είναι ένας ζωντανός οργανισμός και το vibe φτιάχνεται τόσο από εμάς και τους μουσικούς μας όσο και από το κοινό.
Η Όλγα (αριστερά) και η Νίκη (δεξιά) σε Λουνα Παρκ της Νέας Σμύρνης.
Ποια ήταν η πιο ανατρεπτική αντίδραση που είδατε από το κοινό σας κατά τη διάρκεια ενός live;
Όλγα: Ίσως το να κλάψει κάποιος με τραγούδι μας. Είναι φοβερά συγκινητικό να βλέπεις ότι αυτό που έγραψες κάποιος το έχει συνδέσει με κάτι δικό του και τον αγγίζει τόσο ώστε να συγκινηθεί. Νίκη: Εμένα μου κάνει πάντα εντύπωση που στο τραγούδι του Βαγγέλη σε κάθε συναυλία το κοινό έχει μια συγκεκριμένη αντίδραση σε έναν στίχο. Ο στίχος λέει “κάπνισα ένα πακέτο και δεν έχω φωνή” και σε κάθε συναυλία το κοινό φωνάζει με πάθος το “δεν έχω φωνή” και μοιάζει σαν ο στίχος να παίρνει μια άλλη διάσταση. Σαν να βλέπεις όλα αυτά τα παιδιά να θέλουν να φωνάξουν ότι δεν έχουν φωνή, να εκτονώσουν τον εγκλωβισμό τους. Βέβαια ντρέπομαι γιατί μπορεί εγώ να το βλέπω έτσι επειδή είμαι ρομαντική.
Αν έπρεπε να διασκευάσετε ένα κομμάτι από ένα εντελώς διαφορετικό μουσικό είδος, ποιο θα ήταν;
Όλγα: Νομίζω επειδή τραγουδάμε μόνο δικά μας, οποιοδήποτε άλλο τραγούδι και να επιχειρήσουμε να πούμε θα είναι αυτόματα μια διασκευή. Γιατί για να το καταφέρουμε, θα πρέπει να το προσαρμόσουμε σε εμάς. Νίκη: Ντούα λιπα φορ δε Γουίν.
Ας πούμε ότι έχετε τη δυνατότητα να διαγράψετε μια λέξη από το ελληνικό λεξικό, θα επιλέγατε κάποια;
Όλγα: Καμία. Η γλώσσα εξελίσσεται συνεχώς. Άντε καλά, ίσως το καταρχήν και το καταρχάς γιατί τα χρησιμοποιώ πάντα λάθος. Νίκη: Το κοπελιά ή το κοπελίτσα! Αν με ξαναφωνάξει κάποιος έτσι θα κάνω φόνο.
Όλγα Σκιαδαρέση
Υπάρχει κάποιο κομμάτι σας το οποίο έχει εξελιχθεί τόσο μέσα από live εμφανίσεις, που πλέον δεν αναγνωρίζετε την αρχική του μορφή;
Όλγα: Προσπαθούμε να κρατάμε στα τραγούδια την αρχική τους αίσθηση. Αυτή που είχαμε όταν τα γράφαμε. Όμως λάιβ με το λάιβ, θες να δοκιμάζεις καινούργια πράγματα και πολλές φορές αλλάζει αυτή η αίσθηση. Εγώ θα πω το “Προβληματικιά”. Νομίζω ο τρόπος που τη λέμε στα λάιβ έχει αρκετή διαφορά από την εκδοχή που υπάρχει στο youtube. Νίκη: Εγώ νομίζω το “Πίου Πίου”.
Έχετε την ευκαιρία να σχεδιάσετε μια συναυλία μόνο για 10 άτομα, πού θα την κάνετε και ποιο θα είναι το vibe της; Σπίτι μας με πίτσα και κόκα κόλες.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας “λάθος” που έχει γίνει ποτέ σε μια ηχογράφηση ή σε live και τελικά έγινε σήμα κατατεθέν του κομματιού ή της συναυλίας;
Όλγα: Στην “Κουκαράτσα” η Νίκη ξεκίνησε να παίζει σε λάθος τάστο και έτσι το πήραμε από την αρχή και εγώ είπα «Ε, ναι». Νομίζω πλέον δεν μπορούμε να το παίξουμε χωρίς να λέμε «Ε, ναι» στην εισαγωγή. Επίσης στο “προς το παρόν” χτυπούσε ένα κινητό. Εγώ νόμιζα ότι θα το πάμε από την αρχή, η Νίκη συνέχισε να παίζει και είπε “εγώ θα συνεχίσω”. Και αυτό κάπως έχει γίνει μέρος του τραγουδιού.
Θα ήθελα να ζω σε έναν κόσμο που το να μιλάς αληθινά δεν είναι επανάσταση.
Υπάρχει κάποιο κοινωνικό στερεότυπο που θέλετε να αποδομήσετε μέσα από τη δημιουργία σας;
Όλγα: Είναι εντάξει να νιώθουμε αυτά που νιώθουμε και να μιλάμε για αυτά, με όποιον τρόπο μας εκφράζει καλύτερα ασχέτως φύλου και ηλικίας. Νίκη: Ακούμε συχνά ότι στα τραγούδια μας αφηγούμαστε τη γυναικεία οπτική χωρίς λογοκρισία, “έξω από τα δόντια”. Αυτό σαν έκφραση με στενοχωρεί λίγο, γιατί βλέπω ότι ο κόσμος ακόμα θεωρεί προοδευτικό απλά να αφηγούμαστε τις ανθρώπινες εμπειρίες μας ή τα συναισθήματα μας όντας γυναίκες, που στην τελική τα περισσότερα από αυτά είναι πανανθρώπινα. Όταν γράφουμε τραγούδια, δεν είναι κάτι που έχουμε κατά νου, απλώς γράφουμε την αλήθεια μας και συνειδητοποιήσαμε στην πορεία ότι η αλήθεια μας για κάποιους είναι εριστική ή επαναστατική. Θα ήθελα να ζω σε έναν κόσμο που το να μιλάς αληθινά δεν είναι επανάσταση.
Αν μπορούσατε να κάνετε μια performance διαμαρτυρίας ή συμπαράστασης σε μια κοινωνική ομάδα που παλεύει για δικαιώματα, για ποιο θέμα θα την αφιερώνατε;
Όλγα: Είναι τόσα πολλά τα θέματα που αξίζει να ασχοληθεί κάποιος που είναι δύσκολο να μπει σειρά προτεραιότητας. Ίσως για τα άτομα με κινητικές δυσκολίες και για τις υποδομές που χρειάζονται για να υπάρχει προσβασιμότητα. Νίκη: Πραγματικά τι να πρωτοπώ; Δυστυχώς για πολλά.
Πιστεύετε ότι οι καλλιτέχνες έχουν ευθύνη να μιλούν ανοιχτά για κοινωνικές ανισότητες ή είναι θέμα προσωπικής επιλογής;
Όλγα: Πιστεύω είναι λίγο και τα δυο. Φυσικά είναι προσωπική επιλογή, απλώς ως καλλιτέχνης ίσως μπορείς να επηρεάσεις μια μερίδα ανθρώπων και είναι ωραίο να χρησιμοποιείς αυτήν την επιρροή για κάτι καλό. Νίκη: Συνήθως η δουλειά ενός δημιουργού μιλάει αρκετά από μόνη της. Μια δημιουργία είναι πάντα κοινωνικοπολιτική, από εκεί και ύστερα αν έχει κάποια δύναμη και θέλει και ο ίδιος να δείξει υποστήριξη νομίζω είναι μόνο καλό.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει τόσο γρήγορα, πώς προσπαθείτε να διατηρήσετε την αυθεντικότητά σας απέναντι στις κοινωνικές τάσεις;
Όλγα: Με πολύ ψάξιμο, έρευνα, ανοιχτά μάτια και μυαλό, αντιπαραθέσεις και κανέναν εφησυχασμό. Νίκη: Οι τάσεις και η αυθεντικότητα δεν νομίζω ότι είναι αντίθετα πράγματα, ο καθένας μπορεί να πάρει μια τάση και να την προσαρμόσει στην τέχνη του και το αποτέλεσμα να είναι αυθεντικότατο. Η εποχή εξελίσσεται και είναι ωραίο να εξελίσσεσαι και εσύ μαζί της.
Ποια κοινωνική αλλαγή θα θέλατε να δείτε να συμβαίνει μέσα στην επόμενη δεκαετία, και πώς μπορεί η μουσική να συμβάλει σε αυτήν;
Όλγα: Η εκπαίδευση είναι ένα πολύ δυνατό μέσο αντιμετώπισης για πολλά από τα προβλήματα μας. Η τέχνη σε οποιαδήποτε μορφή της έχει την ικανότητα έστω και υποσυνείδητα να εκπαιδεύει. Το καλό με τη μουσική είναι ότι είναι μια παγκόσμια γλώσσα που αγγίζει την πλειοψηφία. Νίκη: Σε δέκα χρόνια, αν γίνεται σε λιγότερα, θα ήθελα όλοι οι άνθρωποι να νιώθουν ασφαλείς με τη σεξουαλικότητα τους και να μην φοβούνται να κυκλοφορήσουν στον δρόμο όπως θέλουν να κυκλοφορήσουν.
Ποιο είναι το πιο «τρελό» όνειρο που έχετε για τις Σκιαδαρέσες και που ακόμα δεν τολμήσατε να μοιραστείτε δημόσια;
Όλγα: Δεν νομίζω ότι δεν έχουμε τολμήσει να το μοιραστούμε δημόσια! Το πιο τρελό όνειρο αυτήν τη στιγμή είναι μάλλον το να κάνουμε μια σειρά. Νίκη: Να συνεργαστώ με τη Lana del Rey!