«Η αμυγδαλή είναι μια ομάδα νευρώνων σε σχήμα αμυγδάλου που […] αναλαμβάνει τις ενστικτώδεις λειτουργίες», λέει η Μελίνα, μία από τις δύο πρωταγωνίστριες της ταινίας «Αμυγδαλή». Μία τρυφερή ταινία μικρού μήκους με επίκεντρο δύο αδερφές και την έντονη δυναμική μεταξύ τους, την οποία σκηνοθέτησε η Μαρία Χατζάκου, η drummer των S.W.I.M., του indie pop electro σχήματος που ολοκληρώνεται με την Μαριλένα Ορφανού (aka Loo) στα synths και την Τζίνα Δημακοπούλου στην κιθάρα.
Συναντηθήκαμε με τις δύο πρώτες στο Beaver, την γυναικεία, queer κολεκτίβα της Μεγάλου Βασιλείου και συζητήσαμε για το συνεχές crossover της μουσικής τους δημιουργίας με τον κινηματογράφο, την φιλία, την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη χώρα και την αστείρευτη έμπνευση που έχουν οι S.W.I.M., μια μπάντα που θα μπορούσε να παραλληλιστεί με τις HAIM. Το ταλέντο τους άλλωστε έχει αποδειχτεί και βραβευτεί από το Cannes World Film Festival, όπου κέρδισαν το βραβείο του καλύτερου μουσικού βίντεο κλιπ για το “Dance with you”.
Οι Someone Who Isn’t Me αποτελούν την ενσάρκωση της γυναικείας δύναμης, της γυναικείας φιλίας και της γυναικείας καλλιτεχνικής δημιουργίας. Θριαμβεύουν όταν δουλεύουν μαζί. «Έχουμε κολλήσει τέλεια και οι τρεις, δεν διαφωνούμε ποτέ, δεν έχουμε τσακωθεί ποτέ, είναι απίστευτο», λέει η Μαριλένα Ορφανού, συμπληρώνοντας ότι τα κάνουν όλα μόνες τους, από το μηδέν, «από το μιξάρισμα μέχρι το εξώφυλλο», σχολιάζει. Πως είναι να είσαι καλλιτέχνης στην Ελλάδα το 2022;
«Εδώ σε πολεμάει το κράτος και η κυβέρνηση. Δεν τους ενδιαφέρεις ως καλλιτέχνης, καθόλου» συνεχίζει η Μαριλένα. «Δεν μπορείς να ζεις σε αυτό που κάνεις, ενώ θα μπορούσες, όπως στο Βερολίνο. Η Αθήνα είναι τρομερά εχθρική προς τους καλλιτέχνες και το αποδεικνύει κάθε μέρα, λόγω της πολιτικής κατάστασης που μας περιβάλλει βέβαια. Στο Βερολίνο, για παράδειγμα, υπάρχουν πολλές μεγάλες επιδοτήσεις άμα θες να βγάλεις τον δίσκο σου. Εδώ, όχι απλά δεν σε επιδοτούν, αλλά πρέπει να βάλεις λεφτά από την τσέπη σου για να βγάλεις τον δίσκο σου. Άρα πρέπει να κάνεις μια άλλη δουλειά».
«Με πολύ κόπο πείσαμε τον κόσμο ότι πρέπει να πληρώνει για να βλέπει τα ελληνικά συγκροτήματα. Θεωρούσαν ότι όλα πρέπει να είναι τζάμπα, όπως το θεωρούμε αυτό για τα πάντα, ακόμη και στο σινεμά. Υπάρχει πολύ το τζάμπα και το δούλεψε μόνο για το όνομά σου. Έχει κάπως αρχίσει να αλλάζει αυτό τελευταία, αλλά έχουμε πολύ δρόμο ακόμη», συμπληρώνει η Μαρία, η οποία θεωρεί πως δεν υπάρχει η κατάλληλη παιδεία, καθώς αν είσαι καλλιτέχνης, «δεν θεωρείσαι ως ένας άνθρωπος που θέλει να κάνει μια δουλειά, αλλά ως τεμπέλης». Ωστόσο, μία πανδημία και έναν πληθωρισμό μετά, ακόμη είναι ενεργές και δεν το βάζουν κάτω, συνεχίζοντας να κάνουν αυτό που ξέρουν και αγαπούν περισσότερο, να παράγουν τέχνη και να κερδίζουν βραβεία.
Στην κοινωνία που ζούμε, πάντα παλεύεις με την ηλικία, ειδικά αν είσαι γυναίκα.
Η τελευταία τους κυκλοφορία είναι το «Σαν Πτώματα», ένα κομμάτι που γράφτηκε για την «Αμυγδαλή», αλλά δεν μπήκε ποτέ στην ταινία, το video clip του οποίου σκηνοθέτησε η Ελένη Μολφέτα. «Το τραγούδι αυτό γράφτηκε δύο χρόνια πριν. Η Μαριλένα έγραφε μουσική για την ταινία, πριν γυριστεί η ταινία, η οποία έχει σχέση με τα πτώματα. Υπάρχει μια σκηνή με τις δύο πρωταγωνίστριες, ενώ γίνεται μακελειό και σκέφτηκε η Μαριλένα να γράψει αυτό το κομμάτι, σαν να εξηγεί με έναν τρόπο το σενάριο της ταινίας. Υπήρχε αυτό το κομμάτι στο μυαλό μας και δεν το κάναμε τίποτα, μέχρι που μοντάραμε την ταινία. Το δοκιμάσαμε στην σκηνή, μας άρεσε, αλλά μας φάνηκε λίγο χίπστερ και δεν το βάλαμε στην ταινία. Αντίστοιχα, μπήκε από τα soundtrack, το “Let me go wrong” και κρατήσαμε τα “Πτώματα” σαν bonus track. Μας άρεσε τόσο πολύ που λέγαμε ότι αποκλείεται να μην το βγάλουμε», είπε η Μαρία.
Εμπνευσμένο από την ταινία είναι το “Never Let Me Go”, το οποίο είναι από τα κομμάτια που άπαξ και τα ακούσεις, στριμώχνονται στο κεφάλι σου και παίζουν στο repeat. Όπως και σκηνές από την ταινία, η οποία αφηγείται την εμμονική σχέση της μικρής αδερφής Μελίνας προς την μεγάλη της αδερφή, όπου η δεύτερη φεύγει για να σπουδάσει και η Μελίνα δεν μπορεί να δεχτεί τον αποχωρισμό. Η ταινία έχει στοιχεία horror και θρίλερ και ένα φάντασμα εμπλέκεται στην υπόθεση. «Το φάντασμα βαριέται. Ένα τραγούδι τριγυρίζει στο κεφάλι του. Θα βγει έξω στην πόλη, θα συνδεθεί με τους ανθρώπους, που ακούνε το κομμάτι, με το μόνο τρόπο που ξέρει», αναφέρεται στην περιγραφή του video clip.
Ζούμε στην χειρότερη περίοδο όλης της ζωής μας. Και από άποψη κυβέρνησης και ευρύτερα, κοινωνικοπολιτικά.
Στην «Αμυγδαλή» ακούγεται και το “Let Me Go Wrong”. «Το κομμάτι αυτό είναι ερωτικό και μιλάει για μία σχέση. Θα έλεγα ότι είναι σαν να έχω βάλει τον άλλο μου εαυτό απέναντι, ο οποίος μου μιλάει και με μαλώνει, γιατί έκανα κάτι λάθος σε σχέση με την αποδοχή του άλλου και του ποιος είναι σαν άνθρωπος. Υπογραμμίζει δηλαδή την αποδοχή του άλλου ατόμου, όπως ακριβώς είναι. Να μπορείς να είσαι σε μια σχέση, αποδεχόμενη πως είναι άλλος, χωρίς να θες να τον αλλάξεις, γιατί αλλιώς δεν έχεις κανένα λόγο να είσαι με τον άλλον», σημειώνει η Μαριλένα. «Είναι σαν ζητάς από τον άλλο, κατ’ επέκταση, να σε δεχτεί κι εκείνος όπως είσαι κι ας κάνεις λάθη, κι ας είσαι έτσι όπως είσαι, κι ας μην είσαι αυτό που έχει ονειρευτεί ο άλλος. Είναι κάτι που γενικά το ψιλοκαταφέρνω στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους, είτε φιλικές, είτε ερωτικές».
Για τη Μαρία, «Η πάλη της ύπαρξης και της καθημερινότητας είναι τα λάθη που προσπαθείς να προσπεράσεις για να γίνεις καλύτερο άτομο και να κάνεις αυτά που θες να κάνεις. Αν θες, σου δίνει κι ένα κίνητρο να κάνεις πράγματα. Για παράδειγμα, εγώ στην ζωή μου ό,τι και να κάνω, το κάνω αργά. Λίγο το μετανιώνω. Δηλαδή, ξεκίνησα να παίζω drums στα 35, άρχισα να κάνω ταινίες στα 45, θα κάνω τη μεγάλη μήκους στα 50. Είμαι λίγο αργή στις κινήσεις μου, όμως αυτό στο τέλος με πεισμώνει να τολμάω. Στην κοινωνία που ζούμε, πάντα παλεύεις με την ηλικία, ειδικά αν είσαι γυναίκα». Για το πως είναι να είσαι γυναίκα μουσικός στην Ελλάδα σήμερα μου είχε μιλήσει η Μαριλένα, μαζί με άλλες μουσικούς, αναλυτικά εδώ.
Οι προκλήσεις όμως δεν σταματούν εκεί. «Στο όνομα μιας πανδημίας, αφαιρέθηκαν ελευθερίες από τους ανθρώπους, οι οποίες δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Όχι μόνο αυτό, ο κόσμος δεν είχε τίποτα. Τους έβαζαν να τσακώνονται μεταξύ τους, για το ποιος έχει κάνει εμβόλιο και ποιος όχι», συνέχισε η Μαριλένα και Μαρία πρόσθεσε: «Ήρθε για να μείνει όλη αυτή η κατάσταση. Πέρναγα προχτές από το Σύνταγμα και είδα μια κλούβα. Λέω: ποιός άνθρωπος έρχεται να δει τη χώρα και βλέπεις όλες αυτές τις κλούβες που είναι παντού, δεξιά κι αριστερά, και δεν του σηκώνεται η τρίχα; Πως να πατήσουν ξανά το πόδι τους εδώ; Το έχουμε συνηθίσει όλο αυτό».
Είναι σοκαριστικό ότι δεν υπάρχει αντίδραση.
«Πάντα μετά από μια πανδημία ακολουθεί πόλεμος και την πληρώνει ο άμαχος λαός» συμπληρώνει η Μαριλένα. «Ζούμε στην χειρότερη περίοδο όλης της ζωής μας. Και από άποψη κυβέρνησης και ευρύτερα, κοινωνικοπολιτικά. Έχουμε μια κυβέρνηση γεμάτη φασίστες και δεν μιλάει κανείς, εμένα αυτό είναι που με ανησυχεί. Είναι σοκαριστικό ότι δεν υπάρχει αντίδραση. Πως υπάρχει τόση ατιμωρησία; Έχουν τους ανθρώπους και τους τρέχουν κάθε μέρα στα δικαστήρια και δεν γίνονται τα δικαστήρια. Σου σηκώνεται η τρίχα. Είναι μια κυβέρνηση μαφιόζων που κανονίζουν τη ζωή σου. Διαπλοκή και τίποτα άλλο. Το μόνο καλό που έχει βγει από αυτήν την ιστορία είναι ότι έχει συσπειρωθεί το φεμινιστικό κίνημα, ξεκάθαρα, κι είναι οι μόνες διαμαρτυρίες που έχουν κόσμο. Πρώτη φορά είναι τόσο συσπειρωμένο το φεμινιστικό κίνημα και είναι αναγκαίο. Γιατί τυχαία ζούμε όλες».
Μέσα σε όλη αυτήν την κανονικοποιημένη και καθημερινή βιαιότητα που διαπερνά τις ζωές μας όμως ξεπροβάλλουν ηλιαχτίδες ελπίδας και έμπνευσης που πότε παίρνουν τη μορφή της μουσικής, πότε τη μορφή μιας ταινίας. Οι S.W.I.M. ετοιμάζουν τώρα τον δεύτερο δίσκο τους, ο οποίος είναι αρκετά πιο σκοτεινός, μουσικά, αλλά και στιχουργικά. Θα έχει τίτλο: Heartbreaker. «Θα έχει και την αισιοδοξία του όμως. Έγραψα πολλά τραγούδια, οπότε πρέπει να αποφασίσουμε ποια θα μπουν στο δίσκο. Γράφω συνέχεια, δεν σταματάω», λέει η Μαριλένα ενώ με πληροφορεί για τα επόμενα live τους.
Στις 6 Μαΐου, στο six d.o.g.s., θα γίνει ένα live διαφορετικό από τα άλλα, οι S.W.I.M. θα παίξουν soundtracks, καθώς και κομμάτια που έχουν γράψει για ταινίες και θεατρικά, ενώ θα προβληθεί και η ταινία «Αμυγδαλή» της Μαρίας Χατζάκου. Στις 20 Μαΐου, θα εμφανιστούν live στο νέο καμπαρέ της πόλης, το Red Jasper Theatre, στην Κυψέλη. Έξι ημέρες αργότερα, θα είναι μέρος ενός Music Double στην Πλατεία Κοτζιά στα πλαίσια του 18ου Athens Digital Arts Festival “FutuRetro” και 28 Μαΐου θα παίξουν live στην Ερεσό, στο Queer Ranch Festival. Παράλληλα, η Μαρία ετοιμάζεται ευλαβικά για την σκηνοθεσία της πρώτης της μεγάλης μήκους ταινίας, ενώ θα δουλέψει και σε άλλες δύο μικρού μήκους, η μία εκ των οποίων λέγεται “Star Flyer”.