Photo ©Youri Lenquette
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο αγαπημένα μουσικά σχήματα της Σενεγάλης, η Orchestra Baobab συναρπάζει το κοινό με τους ξεσηκωτικούς αφρο-κουβανικούς ρυθμούς της για περισσότερο από μισό αιώνα.
Το όνομά της αναφέρεται στην πολυμελή συνύπαρξη οργάνων, μουσικών και φωνών, που είναι πλέον συνώνυμη με τη Σενεγάλη και τη Δυτική Αφρική αλλά και στο πολυτελές Baobab Club του Ντακάρ, από όπου ξεκίνησε την πορεία της το 1970.
Η αρχική, επταμελής ομάδα, προερχόταν από όλη τη Σενεγάλη, το Μάλι, το Τόγκο και το Μαρόκο, με την ποικιλομορφία του ήχου τους όχι μόνο να επηρεάζει τη μουσική τους, αλλά και να διευρύνει την απήχησή τους: οι μελωδικοί ρυθμοί της Orchestra Baobab βασίλευαν στη μουσική σκηνή του Ντακάρ τη δεκαετία του 1970. Την περίοδο που έκλεισε το Baobab Club το 1979, ήταν το μεγαλύτερο συγκρότημα της Σενεγάλης.
Οι αφρο-κουβανικοί ρυθμοί της Orchestra Baobab δημιουργήθηκαν από την ένωση της τοπικής κληρονομιάς με αποικιακά υποπροϊόντα και δυτικές επιρροές. Από την κουβανέζικη κιθάρα και το μελαγχολικό σαξόφωνο, τη reggae και το ska, τους τζαζ ήχους της Νέας Ορλεάνης και την κρεολέζικη μουσική, αλλά και μεγάλους μουσικούς όπως ο Santana, ο BB King, ο Charlie Parker και ο John Coltrane.
Τη δεκαετία του 1980 όμως, η αυξανόμενη δημοτικότητα του mbalax -η ποπ, χορευτική μουσική της Σενεγάλης και της Γκάμπια με πρωτοπόρο τον Youssou N’Dour- επηρέασε τους ίδιους και το 1987 το γκρουπ χώρισε μετά από 20 άλμπουμ. Όταν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘90 η world music απέκτησε εκατομμύρια οπαδούς παγκοσμίως, τα μέλη της Orchestra Baobab πήραν την απόφαση να ξεκινήσουν τη νέα εποχή του συγκροτήματος και από το 2001 μέχρι σήμερα συνθέτουν διαρκώς νέα τραγούδια και περιοδεύουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάποια ιδρυτικά μέλη δυστυχώς δεν βρίσκονται πια εν ζωή αλλά τα νεότερα είναι μέλη αυτής της μεγάλης οικογένειας και διατηρούν το πνεύμα της ζωντανό και σπινθηροβόλο.
Πέρυσι η Orchestra Baobab εμφανίστηκε στο Μέγαρο Μουσικής, σε μία συναυλία που ξεσήκωσε το κοινό από τις θέσεις του και μετέτρεψε την αίθουσαν σε ένα χορευτικό πάρτυ. Φέτος έρχεται να επαναλάβει αυτή την ευφορική κατάσταση στο Ξέφωτο του ΚΠΙΣΝ – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου, με ελεύθερη είσοδο, χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Λίγο πριν από αυτή την εμφάνιση, είχαμε την ευκαιρία να πούμε κάποια πράγματα για αυτή την τεράστια καριέρα.
Έναν χρόνο πριν, δώσατε μια συναυλία στην Αθήνα και παρ’ ότι ο χώρος ήταν για καθήμενους, το κοινό χόρευε όρθιο όλη την ώρα. Ποιος είναι αυτός ο συνδυασμός που προκαλεί τόση ευφορία στον κόσμο όταν παίζετε; Ξεκινήσαμε την Orchestra Baobab σε μία περίοδο που ουσιαστικά εκτελούσαμε χρέη DJ στα πάρτυ. Γιατί τότε δεν υπήρχαν DJs. Η μπάντα μας έπαιζε ολόκληρη τη νύχτα και προσάρμοζε το σέτλιστ επάνω στη διάθεση του κοινού για να καταφέρει να το κρατήσει σε ζωντάνια. Οπότε πιστεύω ότι αυτό πια υπάρχει στο DNA μας.
Ας γυρίσουμε στις πρώτες μέρες. Πώς ξεκίνησαν όλα; Όταν πρωτοφτιάχτηκε η Orchestra Baobab η χώρα είχε μόλις κερδίσει την ανεξαρτησία της και ο προηγούμενος πρόεδρος είχε τότε ζητήσει να φτιαχτεί μια μπάντα που θα μπορούσε να παρουσιάσει τη νέα δυναμική του έθνους και την περηφάνια του. Μέσα από το στυλ των κλασικών jazz club που είχε δει στα ταξίδια του. Έτσι διάλεξε τους κορυφαίους από τους καλύτερους μουσικούς και ερμηνευτές που ήδη ήταν μέλη σε άλλα συγκροτήματα στο Dakar. Η Orchestra γεννήθηκε στο club Baobab και έτσι πήρε και το όνομα Orchestra Baobab.
Λένε ότι η μουσική ενώνει. Στη δική σας περίπτωση αυτό είναι απόλυτα σωστό. Καμία άλλη μπάντα και κανείς πρόεδρος δεν κατάφερε ποτέ να ενώσει την Αφρική με τον τρόπο που το κάνει η Orchestra Baobab. Συμφωνείτε με αυτό; Αυτή την περίοδο βρισκόμαστε στο στούντιο και ένα από τα νέα τραγούδια μας που έχει τον τίτλο “Africa Unite”, αναφέρεται ακριβώς σε αυτό. Πάντοτε ήταν σκοπός μας να είμαστε ενωμένοι και να ενώνουμε τον κόσμο.
Photo ©Youri Lenquette
Σημαντικά ιδρυτικά μέλη έχουν πεθάνει αλλά το πνεύμα της Orchestra Baobab δεν ξεθωριάζει. Πώς το πετυχαίνετε αυτό; Πριν λίγες μέρες, ο εμβληματικός μπασίστας μας, ο Charlie N’diaye πέθανε. Θλιβερή πραγματικότητα μέσα στην 50χρονη καριέρα μας, που δυστυχώς δεν μπορούμε να αποφύγουμε. Καταφέραμε όμως όλα αυτά τα χρόνια να είμαστε οικογένεια. Έτσι, σαν οικογένεια, χτίζουμε και περνάμε την κληρονομιά μας στα νεότερα μέλη, στη νέα γενιά. Οι δύο κεντρικοί τραγουδιστές μας είναι γιοί πρώην σημαντικών μελών. Αυτό είναι που κρατάει την ουσία της μπάντα ζωντανή μέσα στα χρόνια. Είμαστε σαν τα κλαδιά στο ίδιο δέντρο. Είμαστε οικογένεια.
Αυτή την εβδομάδα (σ.σ. που έγινε η συνέντευξη), εκπρόσωποι και ηγέτες από όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, συναντώνται στο Γιοχάνεσμπουργκ για τη σύνοδο κορυφής BRICS. Πιστεύετε ότι είναι δυνατόν να αναδιαμορφωθεί η παγκόσμια διακυβέρνηση έτσι ώστε η παγκόσμια πλειοψηφία να έχει ίση φωνή στις αποφάσεις που επηρεάζουν το μέλλον της; Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει φυσικά τη φωνή της Αφρικής. Αυτή ήταν πάντα η νοοτροπία μας, το να προσπαθούμε να εκπροσωπήσουμε και να σεβαστούμε όλες τις φωνές, οι οποίες, για εμάς, ξεκινούν με τον σεβασμό και την προσπάθεια να εκπροσωπήσουν μια μεγάλη γκάμα μουσικής, καθώς η μουσική είναι σίγουρα ένα όπλο μαζικής κατασκευής.
Υπάρχει τεράστια ιστορία πίσω από την Orchestra Baobab. Ποιες είναι οι πιο όμορφες και ποιες οι πιο δύσκολες στιγμές; Το να παίζουμε στη σκηνή σήμερα, ακόμα και για πιο νεανικό κοινό, για ανθρώπους που δεν είχαν καν γεννηθεί όταν ξεκινούσαμε, είναι ευλογία. Το να χάνουμε ένα μέλος της μπάντας, όπως έγινε πριν λίγες μέρες, είναι το πιο δυσάρεστο, το πιο δύσκολο συναίσθημα απ’ όλα.
Έχετε κάνει κάποιες καταπληκτικές συνεργασίες στο παρελθόν. Με τον Ibrahim Ferrer, τον Youssou N’Dour και τον Dave Matthews για να αναφέρω μερικές. Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες αυτή την περίοδο με τους οποίους θα θέλατε να συνεργαστείτε; Ωωωωω, ναι! Πολλοί και θα μάθετε κάποια ονόματα σύντομα. Μείνετε συντονισμένοι!
Σε ποια μέρη που δεν έχετε παίξει θα θέλατε να παίξετε κάποια στιγμή; Στην Ανταρκτική. Είμαστε έτοιμοι να πάμε παντού. Ο Elon Musk μιλάει για τον Άρη, ε, είμαστε έτοιμοι να πάμε και εκεί! Πες ένα μέρος! Ακόμα και σε χώρες που έχουμε πάει, υπάρχουν πόλεις που δεν έχουμε επισκεφτεί και πρέπει να το κάνουμε.
Έχετε ένα τεράστιο σέτλιστ τραγουδιών από τόσες πολλές κυκλοφορίες. Πώς επιλέγετε τι θα παίξετε κάθε φορά στις συναυλίες; Ποιοι είναι οι παράγοντες; Hooooo, όπως είπες, είναι τόοοσα πολλά. Μερικά κομμάτια είναι σίγουρο ότι θα ζητηθούν από το κοινό σε κάθε συναυλία, μετά προσπαθούμε να κάνουμε τον κόσμο να γνωρίσει κάποια λιγότερο γνωστά αλλά και τα πιο καινούργια.
Έχετε κάποιο μήνυμα για τους Έλληνες φίλους σας; Ανυπομονούμε να έρθουμε ξανά σύντομα (σε άψογα ελληνικά).