Διανύοντας τα early 20s τους, ο Γιάννης και ο Μανώλης – ο Μανώλης και ο Γιάννης, έχουν καταφέρει να μετουσιώσουν τις συνθέσεις τους σε ένα όχημα διαφυγής απ’ όσα τους δημιουργούν γκρίζα τοπία στην ψυχή. Οι ζυμώσεις που ξεκίνησαν να κάνουν από κοινού όταν ήταν ακόμη φοιτητές, έφεραν στη ζωή τους Yama, ένα Indie-Pop duo με ρομαντική διάθεση, αγάπη για τη φύση και τον άνθρωπο, και αρκετές υπαρξιακές αναζητήσεις.
Τους συνάντησα ένα μεσημέρι στην Κυψέλη, στη γειτονιά του Γιάννη, εκεί όπου μαζί με τον Μανώλη βρίσκονται συχνά-πυκνά για να παράξουν μουσικές. Λίγο μετά την κυκλοφορία του sophomore άλμπουμ τους “Petaloudes”, έδωσαν στην Popaganda την πρώτη τους long-read συνέντευξη, μεταφέροντας αισιοδοξία για τη ζωή, κουράγιο για τις δύσκολες στιγμές – και μερικές εξηγήσεις για το πώς ο αλγόριθμος του TikTok τους βοήθησε να κάνουν το “breakthrough“ τους (και εν τέλει να συμπαθήσουν τα social media).
«Γνωριστήκαμε στο Λύκειο – εγώ από Ολυμπιακό Χωριό, ο Γιάννης από Μαρκόπουλο, οπότε το σχολείο ήταν ο μόνος τρόπος για να βρεθούμε», μου λέει ο Μανώλης καθώς αρχίζουμε να μιλάμε για την ιστορία των Yama. «Παρόλο που ήμασταν φίλοι δεν είχαμε δώσει προσοχή στο ότι ασχολιόμασταν και οι δύο με τη μουσική», λέει ο Γιάννης. «Ο Μανώλης με άκουσε πρώτη φορά να παίζω κιθάρα όταν πια ήμουν στο δεύτερο έτος της σχολής μου». Ο Μανώλης θυμάται απ’ εκείνη τη μέρα: «Είχαμε πάει διακοπές στην Ικαρία με την παρέα από το σχολείο. Ο Γιάννης είχε φέρει την κιθάρα του μαζί – κάτι το οποίο δεν συνηθίζει. Ακούγοντάς τον να τραγουδάει στην παρέα, με κέρδισε αμέσως ο χαρακτήρας της φωνής του και ο τρόπος έκφρασής του. Αφότου επιστρέψαμε λοιπόν από τις διακοπές, αρχίσαμε να συναντιόμαστε στο σπίτι του Γιάννη και να “ζυμώνουμε”».
Από τους Πυξ Λαξ και τα Ξύλινα Σπαθιά μέχρι τους Bong Da City και τους FFC, ο Γιάννης είχε από μικρός αρκετά ερεθίσματα με τα οποία μπόρεσε να πειραματιστεί καθώς διαμόρφωνε τη δική του καλλιτεχνική ταυτότητα. Ο ίδιος έχει περάσει και από το κατώφλι της παραγωγής – κυρίως στο πεδίο της hip-hop και ηλεκτρονικής μουσικής. Ο Μανώλης έπαιζε ερασιτεχνικά ως DJ απ’ όταν πήγαινε ακόμη σχολείο, κάτι το οποίο έχει εξελίξει μέχρι σήμερα. «Η πρώτη φορά που έπαιξα ως DJ, ήταν σε πάρτυ του Γιάννη στο πρώτο έτος, χωρίς δηλαδή να τον ξέρω ακόμη ως μουσικό! Όταν βρεθήκαμε πρώτη φορά για να πειραματιστούμε με ήχους, μου έπαιξε στην κιθάρα το «Τι να κάνω» που ήταν το πρώτο single μας», περιγράφει ο Μανώλης και προσθέτει ο Γιάννης: «Ήμασταν ενθουσιασμένοι, πανηγυρίζαμε με την ελάχιστη παρέμβαση που κάναμε σε ένα κομμάτι – και κάπως έτσι μας μπήκε το μικρόβιο της δημιουργίας. Γράφαμε συνεχώς εκείνη την περίοδο. Δεν σταματήσαμε ακόμη κι όταν πήγα Erasmus. Κάπως έτσι, ήρθε στη ζωή το πρώτο μας άλμπουμ “Louloudia sto Mpalkoni”, εν μέσω καραντίνας, εξεταστικών και δουλειάς».
Η εντύπωση που είχα σχηματίσει πριν καν τους γνωρίσω, άρχισε να επιβεβαιώνεται από τα πρώτα λεπτά της κουβέντας μας. Με μια λέξη, περιγράφεται ως «αισιοδοξία». Ο Γιάννης μου εξηγεί πως, «είμαστε έτσι σαν άνθρωποι και αυτό το αποτυπώνουμε ηχητικά και στιχουργικά. Από μικρός ήμουν ελπιδοφόρος και φιλόδοξος γιατί μεγάλωσα με τη φιλοσοφία πως “όλα θα πάνε καλά στο τέλος” – παρά τα όσα άσχημα συμβαίνουν στην κοινωνία. Οι βάσεις για να αναπτύξω αυτή τη στάση ζωής, μπήκαν από τη μητέρα μου η οποία έλεγε πως είναι μονόδρομος να είμαστε αισιόδοξοι».
Οι αξίες που μοιράζεται ο Γιάννης πως υιοθέτησε από τη μητέρα του, μας κάνουν να αναρωτηθούμε γιατί η αισιοδοξία στους μπαμπάδες είναι περιορισμένη στις ελληνικές οικογένειες. Όπως λένε τα παιδιά, «Βλέπουμε ότι η γενιά των ανδρών πριν από εμάς κουβαλάει καταπιεσμένα συναισθήματα. Πέραν του ότι υπήρχε μεγαλύτερο ταμπού για την ψυχοθεραπεία, έχει συμβάλλει και η πατριαρχία που δεν θέλει τα αγόρια “ευάλωτα” και “μαλθακά”, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να εξωτερικεύσουν συναισθήματα. Εμείς είμαστε υπέρμαχοι της συναισθημάτων και χαιρόμαστε γιατί η γενιά μας αρχίζει και σπάει αυτό το στερεότυπο σε σημαντικό βαθμό – και φυσικά έχει συμβάλλει πολύ το φεμινιστικό κίνημα και η όλη ευαισθητοποίηση. Γίνονται βήματα και νομοθετικά και κοινωνικά».
Aποζητάμε τον ρομαντισμό και οι στίχοι μας είναι συναισθηματικοί και ανθρωποκεντρικοί και δυστυχώς αυτό, ναι μεν υπάρχει, αλλά δεν το ακούς στην mainstream μουσική.
Αναρωτιέμαι πώς η πατριαρχία έχει επηρεάσει τους ίδιους ως αγόρια: «Από μικρός πρόσεχα την εμφάνισή μου. Μεγαλώνοντας σε μια σχετικά μικρή κοινωνία όπως το Μαρκόπουλο, τα άλλα αγόρια με αντιμετώπιζαν ως πιο μαλθακό», αναφέρει ο Γιάννης. «Την καταπίεση που είχα βιώσει τότε την έχω πλέον μετατρέψει σε προτέρημα και έχω διαμορφώσει την ταυτότητά μου. Το να δείχνεις δημόσια την ευαλωτότητά σου όπως κάνουμε εμείς μέσα από τη μουσική μας, θεωρείται ακόμα τολμηρό. Αυτό υφίσταται ακόμα και σε πιο απλά -φαινομενικά- παραδείγματα, όπως το να θέλεις να είσαι ως αγόρι καλός μαθητής, σε ένα περιβάλλον που θεωρείται πιο cool το να αράζεις απλά με παρέες κλπ. Το να προσπαθείς δεν θεωρείται κουλ. Αν δεν προσπαθήσεις όμως, τι θα κάνεις στη ζωή; Δεν βγάζει νόημα αυτό για ‘μας, γι’ αυτό και στον κύκλο μας έχουμε ανθρώπους με όνειρα, φιλοδοξίες, ανθρώπους που δεν φοβούνται να αποτύχουν και να φάνε τα μούτρα τους».
Ενώ το κίνημα φέρνει αλλαγή και στην καλλιτεχνική έκφραση, τα charts εξακολουθούν να κατακλύζονται από κομμάτια που προωθούν τον σεξισμό. Ο Μανώλης και ο Γιάννης μου εξηγούν πως, «Εκτιμούμε αρκετούς καλλιτέχνες της ραπ/τραπ σκηνής, γιατί πολλά απ’ όσα ωμά διηγούνται, αποτελούν μια έκφραση της πραγματικότητας. Ωστόσο αν δεις το top 50s στο Spotify, κυριαρχούν κομμάτια με στίχους που προωθούν την κουλτούρα της βίας. Εμείς αποζητάμε τον ρομαντισμό και οι στίχοι μας είναι συναισθηματικοί και ανθρωποκεντρικοί και δυστυχώς αυτό, ναι μεν υπάρχει, αλλά δεν το ακούς στην mainstream μουσική. Θα μας άρεσε να μπούμε στα charts και να φέρουμε μια διαφορετική πνοή ακόμα και δίπλα σε ονόματα που δεν μας εκφράζουν, γιατί αυτό θα σήμαινε πως σηματοδοτείται μια αλλαγή. Παράλληλα, θέλουμε να υπάρχει μια ισορροπία – δεν πρέπει απαραίτητα όλα τα κομμάτια να είναι indie-pop και να μιλούν για την αγάπη».
Η συζήτησή μας στρέφεται στον τρόπο με τον οποίο δημιουργούν τη μουσική τους. Ο Μανώλης περιγράφει πως, «Ο πρώτος μας δίσκος είχε σχεδόν αποκλειστικά κομμάτια γραμμένα πάνω στην κιθάρα, τα οποία στη συνέχεια ενορχηστρώναμε δίνοντας μεγάλη έμφαση στην παραγωγή. Υπάρχουν ωστόσο κομμάτια που βγαίνουν πολύ γρήγορα και άλλα στα οποία πρέπει να δώσουμε σταδιακά τον χαρακτήρα τους. Για παράδειγμα, το κομμάτι «Άσπροι Τοίχοι» που έχει αγαπηθεί πολύ, είχε γραφτεί σαν ένα demo πέρυσι τέτοια εποχή και μέχρι να πάμε να το ηχογραφήσουμε στο στούντιο δεν άλλαξε η μορφή του. Άλλα κομμάτια χρειάζονται πολλές αλλαγές γιατί είναι σαν ένας ζωντανός οργανισμός.
Αυτή λοιπόν ήταν η πρώτη “γενιά” τραγουδιών των Yama. Μετά τον πρώτο δίσκο, θέλαμε να κάνουμε το επόμενο βήμα και ηχητικά και στο πώς γράφουμε. Επικεντρωνόμαστε πλέον διαφορετικά στις παραγωγές, στις οποίες είναι πολύ πιο έντονο το στοιχείο του Μανώλη. Τώρα η κιθάρα πρωταγωνιστεί σε ορισμένα κομμάτια. Στα live ωστόσο, γίνεται διαφορετική ενορχήστρωση γιατί πλέον παίζουμε ως full band, με όργανα. Είμαστε στη διαδικασία που δουλεύουμε τον ακριβή ήχο τον οποίο θέλουμε να βγάλουμε στα live».
Θέλουμε να έχουμε λόγο ως καλλιτέχνες, γιατί μας ακούνε κάποιοι άνθρωποι και υπάρχει μια ευθύνη, ένα χρέος να θίξουμε όσα συλλογικά μας αφορούν.
Οι “Petaloudes”, το δεύτερο άλμπουμ των Yama, περιστρέφονται γύρω από το σύμβολο της μεταμόρφωσης, αποτυπώνοντας την αγάπη που τα παιδιά πιστεύουν πως υπάρχει παντού στη ζωή μας. «Με διάφορες μορφές, η αγάπη μας επηρεάζει καθημερινά και πιστεύουμε πως είναι κάτι που μας μεταμορφώνει. Μέσα από τον δίσκο προσπαθούμε να εκφράσουμε κάθε έκφανση αυτής της αλληλεπίδρασης με την αγάπη – είτε αυτό είναι ο έρωτας, είτε προσωπικά ζητήματα και δαίμονες με τους οποίους παλεύει ο καθένας μας, είτε κοινωνικά θέματα», λένε τα αγόρια.
Όσον αφορά στην προσέγγισή τους γύρω από τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, ο Γιάννης εξηγεί πως, «όσα συμβαίνουν στην κοινωνία μας αφορούν όλο και περισσότερο όσο μεγαλώνουμε. Θέλουμε να έχουμε λόγο ως καλλιτέχνες, γιατί μας ακούνε κάποιοι άνθρωποι και υπάρχει μια ευθύνη, ένα χρέος να θίξουμε όσα συλλογικά μας αφορούν. Μεγαλώνοντας Συνειδητοποίησα ότι ο έρωτας και οι ανθρώπινες σχέσεις γενικότερα αποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας, αλλά συμβαίνουν και πολλά άλλα που μας αφορούν. Στο τραγούδι μας «Ένα Λεπτό», γίνεται μια πρώτη προσπάθεια να επικεντρωθούμε σε κοινωνικά θέματα που θέλουμε να θίξουμε. Διανύουμε δηλαδή και στιχουργικά μια μετάβαση, η οποία θα πάρει μορφή σε επόμενα κομμάτια μας».
Σκέψεις γύρω από το virality και την αποσπασματικότητα των social media, «εισβάλλουν» στη συζήτησή μας. Ο Γιάννης τονίζει πως, «Αναλαμβάνουμε σχεδόν αποκλειστικά μόνοι μας το part του promotion – πράγμα το οποίο δεν είναι εύκολο όταν θέλεις να εστιάσεις στη μουσική αλλά δεν βιοπορίζεσαι κιόλας από αυτή. Τα social media μας έχουν βοηθήσει πολύ σε όλο αυτό – παρά το γεγονός ότι αντιτίθενται στον ρομαντισμό μας. Είναι ένα εργαλείο που μας έχει ενισχύσει, και, συγκεκριμένα στο TikTok χρωστάμε πολλά γιατί εκεί κάναμε το breakthrough μας. Μεγάλη ποσότητα της ροής που υπάρχει στους Yama πηγάζει από τα social. Επίσης, είμαστε ευγνώμονες γιατί πριν την εποχή των social media, έπρεπε να κυνηγήσεις να ενταχθείς σε κάποια δισκογραφική για να κυκλοφορήσεις τη μουσική σου – κάτι το οποίο πλέον οι καλλιτέχνες μπορούν να επιχειρήσουν ανεξάρτητα μέσα από τα social. Παράλληλα, εμείς κάνουμε το distribution μας με την Stay Independent».
Πολλές φορές τα μηνύματα αισιοδοξίας που μεταφέρουμε μέσω της μουσικής μας, εμπνέουν κι εμάς, είναι μια προτροπή για το πώς θέλουμε κι εμείς να ζήσουμε.
«Κάθε τι βέβαια έχει το τίμημά του», συνειδητοποιούν τα παιδιά. «Τόσο για τις τέχνες, όσο και σε ό,τι κάνουμε σαν άνθρωποι γενικότερα, είναι λυπηρό η γενιά μας να συνηθίζει σε εκρήξεις ντοπαμίνης που παίρνει σκρολάροντας. Η αποσπασματικότητα των μέσων έχει καταστρέψει την ικανότητά μας να εκτιμούμε ταινίες, βιβλία κ.λπ. Η μουσική ίσως έχει πληγεί λιγότερο από αυτό, επειδή είναι μια μορφή τέχνης που μπορείς να την απολαύσεις παράλληλα με άλλες ασχολίες. Ακόμα και στη μουσική όμως, βλέπουμε πως κυκλοφορούν τραγούδια που κυνηγούν το virality και χάνεται η ουσία στον βωμό του. Είναι κάτι με το οποίο εμείς παλεύουμε, γιατί από τη μία χρειάζεται να είμαστε viral στα social media, αλλά η μουσική μας αναφέρεται σε κάτι πιο ολοκληρωμένο και πηγαίο. Προσπαθούμε να βρούμε εκεί την ισορροπία».
Κι εκεί που θα νιώσουμε πως χαονόμαστε μέσα στην αποσπασματικότητα των social media, ένας στίχος των Yama μπορεί νοητά να μας φέρει σε επαφή με τη φύση, με τον έρωτα – με μικρές στιγμές χαράς. «Μας γοητεύουν τα μικρά πράγματα που μπορούμε να βρούμε γύρω μας, μέσα στη ζούγκλα της πόλης: οι γλαστρούλες με τα λουλούδια που βλέπεις στα μπαλκόνια ή οι πεταλούδες που τις βλέπεις γύρω σου παντού μέσα στους αγχώδεις ρυθμούς της πόλης. Πολλές φορές ;άλλωστε τα μηνύματα αισιοδοξίας που μεταφέρουμε μέσω της μουσικής μας, εμπνέουν κι εμάς, είναι μια προτροπή για το πώς θέλουμε κι εμείς να ζήσουμε», λένε τα αγόρια στον επίλογο της συζήτησής μας, και μοιράζονται μαζί μου πως σύντομα θα ανακοινωθεί το release show για το άλμπουμ τους, αλλά και το εγχώριο tour τους.
Μπορείτε να βρείτε τους Yama στο Instagram, το TikTok και το Spotify