Όπως λένε και οι ίδιοι οι Moderat, κάποιες φορές η μουσική είναι μια ακολουθία αριθμών και τα καλά πράγματα έρχονται σε τριάδες. Όταν οι Gernot Bronsert και Sebastian Szary, δηλαδή οι Modeselektor και ο Sascha Ring, γνωστός και ως Apparat γνωρίστηκαν το 2002, γεννήθηκε ένας νέος γαλαξίας στην ηλεκτρονική μουσική σκηνή.
Οι βάσεις ανάμεσα στους τρεις Γερμανούς, που ήδη έγραφαν ξεχωριστά τις δικές τους ιστορίες στη Βερολινέζικη σκηνή, μπορεί να μπήκαν εκείνη τη χρονιά και να ακολούθησε το πρώτο τους EP “Auf Kosten der Gesundheit” το 2003, χρειάστηκαν όμως έξι χρόνια μέχρι να κυκλοφορήσουν το πρώτο τους, ομώνυμο άλμπουμ. Τα επόμενα δύο με τίτλο τους αριθμούς ΙΙ και ΙΙΙ ήρθαν το 2013 και το 2016 αντίστοιχα.
Μέχρι εκείνη τη χρονιά, οι άνθρωποι που όχι μόνο βρίσκονταν στην πιο δημιουργική τους φάση αλλά καθόρισαν παγκοσμίως τον ήχο της ηλεκτρονικής μουσικής με τις ονειρικές μελωδίες, τα βαθιά μπάσα και τους εσωτερικούς στίχους, δεν σταμάτησαν να «καίνε γέφυρες και να φωτίζουν τον δρόμο μας» με κάθε τους εμφάνιση. Η ζωή τους ήταν μια διαρκής περιοδεία για μεγάλο διάστημα, ήταν η πιο δυνατή ηλεκτρονική μπάντα στον κόσμο και τους ζητούσαν παντού. Τα σόου τους ήταν σαν μια τρελή κούρσα στο διάστημα, γεμάτη χρώματα, γραφικά και ήχους που σου έπαιρναν το μυαλό. Δεν είναι τυχαίο που έχουν ψηφιστεί ως το καλύτερο live act. Όποιος τους έχει δει ζωντανά, έχει φύγει χαζεμένος και με δίψα για περισσότερο. Όπως και εμείς στην Ελλάδα που ήμασταν ανάμεσα στους τυχερούς. Η πρώτη τους εμφάνιση εδώ ήταν το 2010 στο Bios, η δεύτερη το 2016 σε ένα κατάμεστο και παλλόμενο Gazi Music Hall και η τρίτη το 2017 στο Release Athens πριν τους Röyksopp. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα το 2017 να πάθουν ένα γερό burnout και να ανακοινώσουν ότι θα κάνουν μια παύση.
Οι fans τους παγκοσμίως ταράχτηκαν αφού φοβήθηκαν ότι αυτό ήταν το τέλος του πρότζεκτ που τόσο είχαν αγαπήσει αλλά ο χρόνος που κυλούσε και σε εμάς φαινόταν βασανιστικά αργός και μάλλον καθοριστικός, στην πραγματικότητα λειτουργούσε προς όφελος όλων. Ναι ήταν καθοριστικός αλλά όχι για το τέλος τους. Για την αναγέννησή τους. Με το νέο τους άλμπουμ “More D4ta” που ήρθε φέτος, πέντε χρόνια μετά την ανακοίνωσή τους και έξι μετά το προηγούμενο, ξεκίνησαν πριν λίγους μήνες και πάλι τις συναυλίες και θα έχουμε την ευκαιρία να τους δούμε στις 16 Ιουλίου για τέταρτη φορά στη χώρα μας και μάλιστα σε έναν χώρο που από μόνος του είναι επιβλητικός, το Ηρώδειο, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, με διοργάνωση του Ejekt Festival.
Ένα πρωί του Ιουνίου μίλησα μέσω zoom με τον αφάνταστα γλυκομίλητο και ευγενικό Sascha. Εγώ νοσούσα (ξανά) με covid, εκείνος μόλις είχε επιστρέψει από πρωινή προπόνηση με το ποδήλατο και κοιταχτήκαμε και οι δύο ξεμαλλιασμένοι. «Α, τουλάχιστον έχουμε τα ίδια μαλλιά» του είπα και έσκασε στα γέλια. Κάνοντας μια προσπάθεια να μαζέψουμε τις έξαλλες τρίχες μας, αρχίσαμε την κουβέντα μας.
Πριν λίγο καιρό παίξατε στο Sonar Festival στη Βαρκελώνη. Πώς ήταν να επιστρέφετε στα φεστιβάλ μετά από τόσο καιρό; Είναι περίεργο το πόσο εύκολο είναι τελικά σαν άνθρωπος να πηγαινοέρχεσαι ανάμεσα σε ακραίες συνθήκες. Το παρατήρησα αυτό το καλοκαίρι μετά το πρώτο lockdown που ήταν πιο χαλαρά τα μέτρα και όλοι βγήκαν έξω και διασκέδαζαν και όλα έμοιαζαν πάλι κανονικά. Και μετά ήρθε το δεύτερο κύμα και κατά κάποιον τρόπο προσαρμοστήκαμε. Κάπως έτσι είναι και το να βρίσκεσαι στη σκηνή. Επί δύο χρόνια με τον covid, ήταν τρελό, δεν είχα καν ταξιδέψει. Ήταν η πρώτη φορά για πολύ καιρό που δεν ήμουν μακριά από το σπίτι μου τα Σαββατοκύριακα και το να παίζω στη σκηνή γινόταν όλο και περισσότερο μια αφηρημένη ιδέα στο μυαλό μου. Είχα αρχίσει να σκέφτομαι ότι δεν μπορώ πια να το κάνω, ότι δεν έχω την ίδια αυτοπεποίθηση. Αλλά μετά αρχίσαμε να περιοδεύουμε ξανά και μου πήρε τρία σόου για να νιώσω και πάλι φυσιολογικά, όπως παλιά. Ευτυχώς, γιατί αν δεν συνέβαινε θα είχαμε πρόβλημα, χαχα. Είναι ωραίο το συναίσθημα να επιστρέφεις σε αυτό που ξέρεις.
Όταν αποφασίσατε ότι χρειάζεστε μια παύση από τους Moderat, είχατε στο μυαλό σας εξαρχής να διαρκέσει τόσο πολύ ή φταίει η πανδημία γι’ αυτό; Όταν χωριστήκαμε, ξέραμε μέσα μας ότι θα ξανακάνουμε μουσική όλοι μαζί. Τη στιγμή που χωριστήκαμε απλώς θέλαμε να σταματήσουμε γιατί είχαμε πλέον εξαντληθεί. Ξαναβρεθήκαμε για να ετοιμάσουμε το άλμπουμ λίγο καιρό πριν την πανδημία. Όταν ετοιμάζουμε ένα άλμπουμ βρισκόμαστε έτσι κι αλλιώς στη δική μας φούσκα. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο, δεν βλέπουμε κόσμο, είμαστε εντελώς επικεντρωμένοι στην παραγωγή του, είναι σαν ένα lockdown δηλαδή. Και δεν αισθανθήκαμε ότι έπρεπε να αλλάξουμε ιδιαίτερα τις ζωές μας, αντιθέτως το είδαμε σαν μια ευκαιρία να μείνουμε μέσα και να δουλέψουμε. Βέβαια, όσο περνούσε ο καιρός αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε αν θα σταματήσει όλο αυτό κάποτε. Αν θα μπορέσουμε να κάνουμε τουρνέ γι’ αυτό το άλμπουμ, αν θα επιστρέψουν όλα στην κανονικότητα.
Πολλοί fans σας εκείνη την περίοδο φοβήθηκαν ότι ακυρώνετε τους Moderat, όχι ότι κάνετε ένα διάλειμμα. Η αλήθεια είναι ότι δεν σκεφτήκαμε ποτέ ότι σταματάμε σαν συγκρότημα. Απλώς θέλαμε χρόνο για να ηρεμήσουμε. Βρίσκω τραγικό να λένε μπάντες ότι διαλύονται και μετά από 2-3 χρόνια να κάνουν reunion, γι’ αυτό και χρειαστήκαμε μια μεγάλη παύση.
Οι σχέσεις μεταξύ σας ήταν καλές; Δεν είχαμε ποτέ πρόβλημα, όλα ήταν μια χαρά μεταξύ μας, δεν τσακωνόμασταν. Ήμασταν όμως για πολύ καιρό διαρκώς σε τουρνέ και αυτό μας διέλυσε. Ήμασταν τόσο εξαντλημένοι που είχα φτάσει σε σημείο να μην ακούω πλέον τη μουσική που παίζαμε, ένιωθα να βαριέμαι. Δεν γινόταν να συνεχίζουμε να παίζουμε.
Δεν το νιώθεις πια αυτό ελπίζω. Τώρα είναι αναζωογωνητικό. Έχουμε και νέα μουσική, οπότε περνάμε πάλι καλά.
Ο κόσμος γύρω ζει μια δύσκολη πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια. Πανδημία, πόλεμος, οικονομική κρίση. Πώς νιώθεις για όλα αυτά; Έχω στιγμές που μπαίνω μέσα στην κουνελότρυπα και αρχίζω και διαβάζω ό,τι υπάρχει στο διαδίκτυο και προσπαθώ να καταλάβω πώς σκέφτεται ο υπόλοιπος κόσμος. Όπως όλοι, έτσι κι εγώ νιώθω βαθιά στεναχωρημένος. Στις μέρες μας με το ίντερνετ και τα more data (σ.σ. παραπομπή στον τίτλο του νέου τους άλμπουμ), υπάρχουν παντού πάρα πολλές απόψεις και αυτό επίσης δημιουργεί περισσότερο άγχος και στεναχώρια. Η υπερπληροφόρηση έχει συμβάλλει στην άνθηση του λαϊκισμού σε πολλές χώρες. Κάνει τον κόσμο να νιώθει ότι δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί όλα αυτά. Ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς έχει επηρεάσει και μας έχει στεναχωρήσει πάρα πολύ. Έχουμε έναν promoter από εκεί που μας στέλνει συνεχώς updates για την κατάσταση. Πολλοί λένε «γιατί δεν νιώθετε το ίδιο και για άλλους πολέμους στον κόσμο»; Νιώθουμε το ίδιο απλώς είναι πιο έντονο γιατί έχουμε γνωστούς μας εκεί, έχουμε τηλεφωνική επαφή όσο βρίσκονται σε καταφύγια και νιώθουμε ότι συμβαίνει δίπλα μας. Και φυσικά έχουμε και την αγωνία για το αν η Ρωσία θα σταματήσει ή θα συνεχίσει αυτή την κατάσταση. Είμαι στεναχωρημένος και προσπαθώ να τα επεξεργαστώ.
Η μουσική είναι ένας τρόπος για σένα για να μπορέσεις να καθαρίσεις το μυαλό σου και να τα επεξεργαστείς καλύτερα; Η μουσική πάντα είναι ένας τρόπος για να ηρεμεί το μυαλό και να επεξεργάζεται καλύτερα τα πράγματα. Μάλιστα, ένα τραγούδι του άλμπουμ, το “Undo Redo”, γράφτηκε για έναν άλλο πόλεμο που ξεκίνησε η Ρωσία, τη δεκαετία του ‘90 με την Τσετσενία. Διάβαζα ένα άρθρο για τους ανθρώπους που ζουν σε χώρες που ήταν σε πόλεμο και δεν είναι πια, για το πώς από εχθροί έμαθαν να ζουν μαζί. Πρέπει να είναι πολύ δύσκολο να πρέπει να τα βρεις με το παρελθόν, να το ξεχάσεις και να ζήσεις ξανά υπό τις νέες αυτές συνθήκες. Αυτό ακριβώς λέει και το τραγούδι το οποίο συμπτωματικά γράψαμε πριν την εισβολή στην Ουκρανία.
Το νέο άλμπουμ “More D4ta” πιστεύω ότι μοιάζει περισσότερο σαν ένα ήρεμο, trippy ταξίδι παρά σαν μια ξέφρενη κούρσα. Το νιώθεις κι εσύ αυτό; Ναι, έτσι είναι. Όταν τελειώσαμε να το γράφουμε, διαπιστώσαμε ότι ίσως παραείναι ήρεμο. Και φτιάξαμε το “Neon Rats”, το πιο clubby κομμάτι. Είχαμε λοιπόν συναίσθηση αλλά από την άλλη δεν θέλαμε να φύγουμε εντελώς από αυτή την κατεύθυνση γιατί δουλεύουμε με τέτοιο τρόπο που αφήνουμε τα πράγματα να συμβαίνουν φυσικά. Όπως μας βγαίνουν. Βάζει ο καθένας τη δική του ενέργεια και κάπως μαγικά συμβαίνουν όλα. Δεν θέλουμε να παρεμβαίνουμε στον αυθορμητισμό μας γιατί συνήθως όταν συμβαίνει αυτό, το αποτέλεσμα δεν είναι τόσο καλό.
Η μεγάλη απόσταση μεταξύ σας επηρέασε τον ήχο σας; Ναι, γιατί μπορεί να ήμασταν οκέι μεταξύ μας αλλά παράλληλα είχαμε άλλες ζωές για μεγάλο διάστημα μακριά ο ένας από τον άλλο και για καιρό υπήρχε μια περίεργη ατμόσφαιρα μέχρι να συντονιστούμε. Κάποια πράγματα ακούγονταν λίγο σαν πανικός. Παράλληλα συνέβαιναν και όλα αυτά στον κόσμο που διαμόρφωσαν τον ήχο μας. Είναι σίγουρα διαφορετικό άλμπουμ από τα προηγούμενα και αυτό μας αρέσει.
Και οι τρεις σας έχετε τα άλλα πρότζεκτ σας, πώς αποφασίζετε όταν δημιουργείτε ο καθένας κάτι, ότι αυτό κάνει για Apparat ή ότι εκείνο θα κρατηθεί για Modeselektor. Πώς διαχωρίζονται τα κομμάτια; Συνήθως θέτουμε ένα χρονικό όριο για το πότε θα δημιουργούμε μόνο για τα σόλο πρότζεκτ μας και πότε μόνο για Moderat. Δεν ξεφεύγουμε από αυτό το όριο. Είναι αυστηρό. Γενικά έχουμε πολλούς κανόνες σαν τρίο. Για παράδειγμα, δεν επιτρέπεται να παίξουμε ως DJs κάπου ή να εμφανιστούμε με τα σόλο πρότζεκτ μας μέσα στο χρονικό όριο που έχουμε θέσει ότι δουλεύουμε ως Moderat. Έπρεπε να βάλουμε κανόνες γιατί στην αρχή της συνεργασίας μας ήταν όλα λίγο χαοτικά, ο καθένας έκανε τα δικά του παράλληλα. Πάντα όταν ξανασυναντιόμαστε στο χρονικό πλαίσιο που έχουμε θέσει, στην αρχή θέλουμε λίγο χρόνο για να προσαρμοστούμε αλλά κάποια στιγμή γίνεται ένα κλικ και κάπως μαγικά όλα είναι Moderat ξανά και το αντίστροφο. Για μένα είναι λίγο πιο δύσκολο σε σχέση με τους άλλους γιατί είμαι μόνος μου και μου παίρνει λίγο παραπάνω χρόνο.
Οι συνεργασίες που κάνετε για τα ρεμίξ των κομματιών σας είναι ένα από τα πράγματα που το κοινό σας περιμένει μετά από κάθε κυκλοφορία σας. Υπάρχει κάτι που ετοιμάζετε τώρα; Η αλήθεια είναι πως ακόμα δεν το έχουμε σκεφτεί. Χρειαστήκαμε αρκετό χρόνο και σκέψη για να συντονιστούμε και να στήσουμε το live show που αυτό είναι κάτι που αφήσαμε πίσω. Τώρα όμως που πλέον έχουμε κάνει ήδη 10 σόου και αρχίζουν να κυλάνε όλα πιο καλά, θα αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και αυτό το μέρος.
Εντυπώσεις μετά από αυτά τα 10 σόου; Μας είπαν ότι παίζουμε καλύτερα από πριν. Δεν ξέρω, εγώ δεν μπορώ να το καταλάβω. Αυτό που μπορώ εγώ να σου πω είναι ότι δεν μου αρέσει πια να παίζουμε σε φεστιβάλ γιατί τα σετ διαρκούν λιγότερο. Επιτέλους έχουμε τόσο πολύ υλικό που, και δεν περίμενα ποτέ ότι θα το πω αυτό, απολαμβάνω πολύ περισσότερο να έχουν μεγάλη διάρκεια τα σόου μας. Οι καλύτερες συναυλίες είναι όσες διαρκούν πάνω από δύο ώρες. Έτσι έχεις τη δυνατότητα να πεις την ιστορία σου διαφορετικά, πηγαίνοντας σε διάφορα μουσικά μέρη. Τα αγαπημένα μου σόου ήταν αυτά στη Λυών και στη Ρώμη γιατί είχαν διάρκεια πάνω από δύο ώρες και το κοινό ήταν αφιερωμένο σε εμάς από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό. Γι’ αυτό προτιμώ τις σόλο συναυλίες και όχι τα φεστιβάλ.
Χαίρομαι που το ακούω αυτό γιατί και στην Αθήνα μόνοι σας παίζετε. Ναι, ναι το ξέρω. Η συναυλία στο Ηρώδειο μπορεί να διαρκέσει πάνω από δύο ώρες γιατί είναι και αυτή σόλο και μπορούμε να παίξουμε όσο θέλουμε.
Το Ηρώδειο είναι ένα αρχαίο θέατρο και οι συναυλίες είναι για καθιστό κοινό. Σας ταιριάζει αυτή η συνθήκη; Είναι αστείο που έτυχε να το αναφέρεις, γιατί όντως και οι δύο αγαπημένες μου συναυλίες στη Λυών και τη Ρώμη ήταν σε τέτοια θέατρα, κάθετα, με το κοινό καθιστό που το έβλεπες πολύ κοντά σου. Φυσικά ήταν πολλοί που δεν άντεχαν και σηκώθηκαν και εννοείται ότι στα δυνατά κομμάτια ήταν όλοι όρθιοι. Στα υπόλοιπα βοήθησε πολύ, γιατί καθιστοί μπορούσαν να απολαύσουν περισσότερο τα visuals και η αλήθεια είναι πως τα σόου μας έχουν λίγο και από τα δύο.
Είναι αλήθεια ότι τα visuals είναι ένα πολύ σημαντικό και συγκλονιστικό κομμάτι των σόου σας. Έχετε δουλέψει επάνω σε κάτι συγκεκριμένο ειδικά για το Ηρώδειο με το PFA/Pfadfinderei Studio με το οποίο συνεργάζεστε χρόνια; Πριν από κάθε σόου καθόμαστε όλοι μαζί και συζητάμε τι θέλουμε να κάνουμε. Για εμάς είναι το ίδιο σημαντικά με τη μουσική. Συνήθως θα αλλάξουν μικρά στοιχεία σε κάθε live, όπως λέξεις. Κάποιος που κοιτάει μπορεί να πει «Ωχ, το είδα αυτό όντως;», είναι τόσο μικρά που δεν είναι εντελώς διακριτά. Άλλες φορές όσοι τα παρατηρούν φωνάζουν «yeahhhhh» και είναι ωραίο να βλέπεις αντιδράσεις όσο μπορείς.
Είναι η τέταρτη φορά που έρχεστε στην Ελλάδα ως Moderat αλλά έχεις εμφανιστεί και ως Apparat στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη… Ναι, και μάλιστα την περασμένη εβδομάδα αποφασίσαμε με τη γυναίκα μου να κάνουμε διακοπές σε ελληνικό νησί φέτος και είναι αστείο γιατί τη μία εβδομάδα θα είμαι εκεί για τη συναυλία και θα επιστρέψω πάλι για διακοπές.
Τι θυμάσαι πιο έντονα από τις προηγούμενες επισκέψεις; Παλιά νοίκιαζα αμάξια και έκανα road trips. Το είχα κάνει και στη Θεσσαλονίκη και είχα γυρίσει τη Χαλκιδική. Λατρεύω αυτό το κοντράστ ανάμεσα στις μεγάλες πόλεις και την εξοχή. Είμαι σίγουρος όμως ότι θα απολαύσω εξίσου και τη ζωή στο νησί.