Η μουσική της Laura Jane Grace είναι πολιτική. To punk και ο αναρχισμός είναι για εκείνη ο τρόπος για ουσιαστική ισότητα στον κόσμο. Η Laura Jane Grace είναι η ίδια πρωτοπόρος. Το 2012 μίλησε για τη φυλομετάβασή της στο περιοδικό “Rolling Stone” και αυτό ήταν μια καθοριστική στιγμή στην προσωπική της πορεία, αλλά και για την ορατότητα των τρανς ανθρώπων στη μουσική. Η γυναίκα που έγραψε το “Transgender Dysphoria Blues”, ένα δίσκο που καθόρισε μια ολόκληρη γενιά, έρχεται για ένα live στην Αθήνα και αυτό ήταν μια καλή ευκαιρία για να μιλήσουμε μαζί της. Λίγο πριν την εμφάνισή της στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Πώς ορίζεται πλέον ο όρος “rockstar” για σένα; Δεν ξέρω. Νομίζω ότι είναι κάπως αστείος όρος, κάπως αναχρονιστικός, κάτι σαν βγαλμένο μέσα από τα ‘80s. Tουλάχιστον έτσι τον αντιλαμβάνομαι εγώ. Επειδή με κάνει να νιώθω όπως όταν πρωτάρχισα να ακούω μουσική και έβλεπα όλους αυτούς τους ανθρώπους στο MTV. Ταυτόχρονα ξέρω ότι αυτός ο όρος δεν υπάρχει πια, ο κόσμος έχει αλλάξει. Οπότε για μένα φαίνεται σαν συμπληρωματικός, αστείος, αν κάποιος τον χρησιμοποιήσει για μένα. Δεν σκέφτομαι τον εαυτό μου όπως καλλιτέχνες που αντιλαμβάνομαι σαν rock stars, σαν τους Foo Fighters, τους Green Day ή τους Rolling Stones δηλαδή.
Μπορούν οι καλλιτέχνες να είναι πραγματικά ανεξάρτητοι και να εκφράζονται ελεύθερα ή όλα φιλτράρονται μέσα από το κομμάτι της βιομηχανίας και την επιρροή των δισκογραφικών εταιριών; Η ίδια η βιομηχανία έχει πλέον αλλάξει τόσο πολύ εξαιτίας των social media και του διαδικτύου. Δεν υπάρχουν οι κλειδοκράτορες που υπήρχαν παλαιότερα και αυτό είναι καλό. Υπάρχουν λιγότεροι άνθρωποι ανάμεσα στους καλλιτέχνες και το κοινό. Ταυτόχρονα, λόγω αυτού, ο τρόπος που αντιλαμβάνεται το κοινό την τέχνη έχει υποβαθμιστεί, ειδικά η μουσική.
Αλλά νομίζω ότι η αυθεντικότητα είναι αυτό που επιθυμούν οι άνθρωποι, και αυτό που πραγματικά λειτουργεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όταν δεν επεξεργάζεσαι πολύ τον εαυτό σου, όταν δεν τα προσχεδιάζεις τόσο. Ταυτόχρονα, όμως, όλοι παρουσιάζουν μια εκδοχή του εαυτού τους που θέλουν ο κόσμος να δει. Αυτό ίσχυε και πριν τα κοινωνικά μέσα και ισχύει και τώρα. Δείχνεις στον κόσμο αυτό που θες να δει. Όσον αφορά στο να ζεις τη ζωή ενός καλλιτέχνη και τι σημαίνει αυτό, δεν έχει αλλάξει πολύ εκατοντάδες χρόνια τώρα. Το λειτούργημα ενός καλλιτέχνη, ο τρόπος που ζουν και ο τρόπος που λειτουργεί η δημιουργικότητα δεν έχουν αλλάξει.
Ήσουν εκεί όταν το Riot Grrrl κίνημα “έσωσε” το rock ’n roll. Πόσο στενή σχέση νιώθεις με αυτά τα συγκροτήματα και πόσο σημαντική νομίζεις είναι η συνεισφορά τους στον κόσμο που ζούμε σήμερα; Όταν πρόκειται για τα κινήματα στη μουσική, υπάρχει ένα πραγματικά εξαιρετικό βιβλίο που λέγεται “Perfecting Sound Forever”. Σε αυτό το βιβλίο αναλύονται όλα τα είδη στην ιστορία της μουσικής και πώς το καθένα οδήγησε στο επόμενο. Κοιτάζω τα συγκροτήματα που άκουγα όταν ενδιαφέρθηκα για το punk και τα συγκροτήματα του Riot Grrrl που άκουγα τότε. Θυμάμαι την πρώτη φορά που κάποιος μου έπαιξε τις Bikini Kill ή τους Huggy Bear, και θυμάμαι πώς ένιωσα ακούγοντάς τα και πώς ήταν σαν τίποτα άλλο να μη συνέβαινε τότε.
Πώς αμφισβήτησαν τα ίδια τις πεποιθήσεις των ανθρώπων. Νομίζω ότι δεν είναι εύκολο για τη σημερινή γενιά ή για ανθρώπους που δεν ήταν εκεί τότε να συνειδητοποιούν ότι αυτό οδήγησε σε κάτι άλλο και ότι τόσα πολλά πράγματα που οι άνθρωποι θεωρούν δεδομένα τώρα, δε θα υπήρχαν χωρίς αυτά τα συγκροτήματα που πρωτοστάτησαν. Αυτό είναι ίσως ένα από τα οφέλη της ηλικίας, να μπορείς να δεις αυτήν τη σύνδεση.
Η μουσική ήταν πάντα συμπεριληπτική όσον αφορά στους ανθρώπους διαφορετικών ταυτοτήτων φύλου; Ναι και όχι. Σαν ακροάτρια, όταν ήμουν νέα, τα συγκροτήματα που με ελκύανε ήταν αυτά που μίλαγαν στα συναισθήματα που είχα, και δεν καταλάβαινα ακριβώς τι συνέβαινε μέσα μου. Απλά ήξερα ότι αισθανόμουν διαφορετική και ότι υπήρχαν κάποια πράγματα που αισθανόμουν ότι αν τα μάθαιναν άλλοι άνθρωποι, θα μπορούσα να πληγωθώ.
Αλλά σκέφτομαι ότι η ευρύτερη κουλτούρα που περιβάλλει το rock ’n roll ή το punk, συχνά είναι εξίσου ομοφοβική ή μισογυνική ή ρατσιστική. Πάντα όμως υπήρχαν μεμονωμένοι καλλιτέχνες μέσα σε αυτή την κουλτούρα σε διάφορες περιόδους, όπως ο Freddie Mercury, ο David Bowie που ήταν τόσο queer και το mainstream κοινό δεν το καταλάμβανε καν. Έτσι αν ήσουν ένα παιδί στη ντουλάπα που έχει όλα αυτά τα συναισθήματα που δεν καταλαβαίνει πλήρως, συνδέεσαι με καλλιτέχνες σαν και αυτούς. Αν πήγαινες να δεις τους Queen θα υπήρχαν πολλοί ανόητοι στο κοινό, ομοφοβικοί ηλίθιοι, ενώ, ο Freddie Mercury θα ήταν επάνω στη σκηνή.
Υπάρχουν συγκεκριμένοι καλλιτέχνες που επηρέασαν το πώς γράφεις μουσική; Ναι, αλλά είναι πραγματικά τυχαίο και δεν είναι απαραίτητα επειδή ένας καλλιτέχνης ήταν ο αγαπημένος μου. Αν ακούσει κανείς το τραγούδι “Transgender Dysphoria Blues” από τους Against Me! και αν ακούσει το τραγούδι “Obvious Child” του Paul Simon, το κομμάτι των drums είναι παρόμοιο. Αλλά και ο Paul Simon, το πήρε κι αυτός από κάποιον άλλο.
Πόσο απελευθερωτικό ήταν να μιλήσεις για την ταυτότητά φύλου σου και πόσο επηρέασε την καριέρα σου το coming out σου ως transgender άτομο; Όσον αφορά στην επίδραση στην καριέρα μου σχετίζεται με αυτό που λέγαμε πιο πριν για την αυθεντικότητα, ότι έχεις μεγαλύτερη επίδραση ως καλλιτέχνης, επειδή είσαι ειλικρινής. Όσον αφορά στο πόσο απελευθερωτικό το αισθάνθηκα, επειδή τότε λειτουργούσα με βάση το ένστικτο επιβίωσης, ήμουν τόσο φοβισμένη που η αίσθηση της απελευθέρωσης δεν ήταν η κυρίαρχη.
Το βιβλίο σου είναι μια ειλικρινής εξερεύνηση της ζωής σου. Τι σε κίνησε να μοιραστείς την ιστορία σου, και ποια αντίδραση θυμάσαι περισσότερο από άτομο που το διάβασε; Πάντα έγραφα ημερολόγια από πολύ μικρή ηλικία, από τα οκτώ μου. Όταν αποφάσισα να κάνω ένα βιβλίο, απλά είχα τόσα πολλά ημερολόγια που καταλάμβαναν χώρο στη ντουλάπα μου. Αν διατηρείς ημερολόγια, πάντα υπάρχει αυτός ο φόβος του “τι θα γίνει αν το διαβάσει κάποιος”; Άρα η ιδέα ήταν ότι αν το δημοσιεύσεις, τότε όλοι θα τα διαβάσουν και δεν πρέπει να ανησυχείς γι’ αυτά πια. Επίσης, την περίοδο που αποφάσισα να το κάνω, είχα μόλις μοιραστεί την ταυτότητά φύλου μου, οπότε χρειαζόμουν κάτι στο οποίο θα επικεντρωνόμουν. Το να κυκλοφορήσεις ένα τέτοιο βιβλίο σε κάνει να νιώθεις ευάλωτη, αλλά είναι σημαντικό, γιατί από τότε, πολλοί άνθρωποι έχουν ταυτιστεί, έχουν έρθει σε επαφή μαζί μου και έχουμε συνδεθεί μιλώντας για τα βιώματα μας.
Νιώθεις ότι ένας αναρχικός κόσμος που λειτουργεί με βάση τις συλλογικότητες είναι εφικτός ή είναι μια ουτοπία που άνθρωποι σαν εμάς ονειρεύονται, ένα σύγχρονο παραμύθι; Νομίζω ότι υπάρχει ήδη. Αυτός είναι ο σκοπός, δηλαδή, για μένα. Η αναρχία είναι η κατάσταση του σύμπαντος και του κόσμου. Και μπορείς να επιλέξεις να το αναγνωρίσεις και να ζήσεις μέσα από αυτήν την οπτική. Νομίζω ότι κυβερνήσεις και συστήματα ελέγχου είναι αυταπάτες. Κανένας δεν κατευθύνει το πλοίο. Κανείς πραγματικά δεν ξέρει τι διάολο συμβαίνει. Κανείς πραγματικά δεν έχει τον έλεγχο. Ο καθένας μας πρέπει να παίρνει τις αποφάσεις για την προσωπική του ζωή και να αποδέχεται την ατομική ευθύνη και να ενεργοποιεί τον προσωπικό του αυτοέλεγχο. Όλα τα άλλα είναι αυταπάτες.
Ακολουθείς την αμερικανική πολιτική σκηνή; Είσαι πεπεισμένη ότι το δικομματικό σύστημα που έχει η Αμερική είναι ο μόνος τρόπος για την κοινωνία να λειτουργεί; Καθόλου. Νομίζω ότι είναι φρικτά διεφθαρμένο και νομίζω ότι είναι ένα σύστημα βασισμένο σε ψέματα και χειραγώγηση, ανεξαρτήτως ποιος είναι στην εξουσία. Και νομίζω ότι υπάρχουν διάφορα επίπεδα αυτού, βέβαια. Δεν νοιάζομαι για τον Τζο Μπάιντεν, αλλά προφανώς προτιμώ να είναι αυτός πρόεδρος από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Θέλω να ακούσω την άποψή σου για τη γενοκτονία που προσπαθεί να κάνει το Ισραήλ στην Παλαιστίνη και πώς οι καλλιτεχνικές φωνές στις Η.Π.Α. και αλλού καταστέλλονται όταν δεν υποστηρίζουν το Ισραήλ; Θέλω να το καταστήσω απολύτως σαφές ότι υποστηρίζω την Παλαιστίνη, μια ελεύθερη Παλαιστίνη. Λέγοντας αυτό, βλέπω έναν τεράστιο κίνδυνο στον τρόπο που οι άνθρωποι χειραγωγούνται online, ειδικά όταν μιλάνε γι’ αυτό. Και φοβάμαι για τον τρόπο που αυτό θα προχωρήσει στο μέλλον. Ξέρεις, νομίζω ότι υπάρχει κάτι διαφορετικό ανάμεσα στο να στέκεσαι σε μια διασταύρωση και να κρατάς μια πινακίδα που γράφει “Ελεύθερη Παλαιστίνη” σε φυσικό επίπεδο έναντι του να γράφεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ιδέα ότι ο μοναδικός τρόπος να εκφράσει κανείς την αντίθεση του είναι μέσω αυτών, νομίζω ότι είναι επικίνδυνη, επειδή απλά τροφοδοτείς έναν αλγόριθμο και τον “ταΐζεις” περιεχόμενο με αυτόν τον τρόπο, κάτι το οποίο διαφέρει από τον τρόπο που δίνονταν ένας αγώνας στο παρελθόν. Έτσι, νομίζω ότι η εξάρτηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως μορφή διαμαρτυρίας είναι επικίνδυνη. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να είναι κανείς ορατός και να εκφράζεται μέσα από αυτά, αλλά δεν πιστεύω ότι αυτό πρέπει να είναι το μόνο επίκεντρο για το πώς οι άνθρωποι εκφράζουν την αντίθεσή τους σε αυτά που συμβαίνουν.
Φοβάσαι πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν εύκολα και καταχρηστικά τη λέξη αντισημιτισμός όταν απλά ζητείται να λογοδοτήσει το Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου; Ναι, και νομίζω ότι είναι τόσο δυστυχές. Μεγάλωσα σε στρατιωτική οικογένεια και ζούσα στο εξωτερικό, κυρίως στην Ιταλία. Όταν ήμουν γύρω στην τρίτη δημοτικού, ο πατέρας μου έπρεπε να πάει για κάποιο διάστημα στη Γερμανία, ως μέρος της θητείας του εκεί. Έτσι, πήγαμε μαζί του στη Γερμανία και πήγαμε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου. Έτσι, στα οκτώ μου χρόνια, βλέποντας το Νταχάου, κατανοώντας τι ήταν το Ολοκαύτωμα, κατανοώντας τι ήταν ο φασισμός, κατανοώντας ποιοι ήταν οι Ναζί, είχε τεράστια επίπτωση σε μένα και στη ψυχή μου. Και με τα χρόνια, έχω πάει πολλές φορές πίσω.
Γενικά η διάκριση εναντίον οποιασδήποτε ομάδας ανθρώπων βασισμένη σε πεποιθήσεις ή φύλο ή εθνικότητα ή τάξη με βρίσκει αντίθετη. Είμαι αντίθετη σε κάθε είδους μισαλλοδοξία και γενικά πιστεύω ότι οι άνθρωποι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να υπάρχουν και να απολαμβάνουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει το δικαίωμα σε καθαρό αέρα, καθαρό νερό, στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, φαγητό.
Στις ΗΠΑ σε πολλές πολιτείες οι LGBTQ+ άνθρωποι διώκονται. Τι πιστεύεις ότι μπορεί να αλλάξει αυτή την κατάσταση μισαλλοδοξίας; Νομίζω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν πάντα η έλλειψη παιδείας και εκπαίδευσης. Οι άνθρωποι φοβούνται αυτό που δεν καταλαβαίνουν. Έτσι, αν οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τα τρανς άτομα, αν δεν καταλαβαίνουν τα queer άτομα, τα φοβούνται. Και αυτήν τη στιγμή, οι άνθρωποι στις ΗΠΑ φοβούνται να μάθουν για εμάς. Δεν θέλουν τα trans ή τα queer άτομα να συζητούνται στα σχολεία. Θέλουν να απαγορεύσουν βιβλία που μιλούν για τα trans και τα queer ιστορικά γεγονότα. Αυτό είναι το πρόβλημα.
Τι μπορούμε να περιμένουμε από την εμφάνιση σου στην Αθήνα; Ελπίζω να είναι μια πολύ ιδιαίτερη συναυλία. Εύχομαι να είχα έρθει στην Αθήνα νωρίτερα. Είμαι τόσο ενθουσιασμένη που έρχομαι τώρα. Και απλώς θέλω να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου. Οπότε, οποιοδήποτε τραγούδι κάποιος θέλει να ακούσει, θα προσπαθήσω να το παίξω, είτε παλιό είτε καινούργιο. Και, ναι, ελπίζω να είναι πανηγυρικό live.