Ένας από τους πιο χαρισματικούς και ταλαντούχους πιανίστες της γενιάς του, με ρίζες στην πλούσια μουσική παράδοση της Κούβας και μια καρδιά γεμάτη ρυθμούς τζαζ και λάτιν, ο Harold López-Nussa έρχεται μαζί με τη μπάντα του για πρώτη φορά στη χώρα μας, για να ανοίξουν τη σεζόν του Half Note Jazz Club, από την Παρασκευή 11 έως και τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου.
Μεγαλωμένος στην Αβάνα, σε μια μουσική οικογένεια, ανακάλυψε το πάθος του για το πιάνο από πολύ μικρή ηλικία. Πήγε σε διάφορες σχολές και Ακαδημίες μουσικής στην Κούβα, καταλήγοντας να παίζει, πολύ νέος, με ιερά τέρατα της μουσικής όπως η Omara Portuondo, o Kelvis Ochoa, η Yusa ακόμη και με μπάντες όπως οι Klimax και οι Buena Vista Social Club.
Ο Harold López-Nussa αναμιγνύει με μαεστρία τη τζαζ με την κουβανική παράδοση, δημιουργώντας έναν μοναδικό ήχο που συνδυάζει την ένταση του λάτιν, την αυτοσχεδιαστική ελευθερία της τζαζ και την τεχνική δεξιότητα της κλασικής μουσικής. Έχει συνεργαστεί με διάσημους μουσικούς από όλο τον κόσμο και η μουσική του φέρνει κοντά διαφορετικές κουλτούρες και στυλ, πάντα με αγάπη για την παράδοση της πατρίδας του.
Όταν κάλεσε τον φίλο του και leader των Snarky Puppy, Michael League, να κάνει την παραγωγή στο καινούργιο του Latin Jazz υλικό που φιλτράρει με νέο τρόπο κι από απόσταση τις μουσικές επιρροές και την παράδοση της Κούβας, η συνεργασία τους ήταν και η βάση για το καταπληκτικό άλμπουμ Timba A La Americana με το οποίο κατάφερε να γίνει headliner στα μεγαλύτερα φεστιβάλ.
Μιλήσαμε μαζί του για την Κούβα, για τη νέα του ζωή, για τους μουσικούς που τον επηρέασαν περισσότερο αλλά και για τη Blue Note Records.
Ruy Adrián López-Nussa, Luques Curtis, Harold López-Nussa, Gregoire Maret. Photo: ©Paulo Vitale
Harold, ξεκίνησες να μαθαίνεις πιάνο από πολύ μικρή ηλικία. Ζώντας στην Κούβα και επηρεασμένος από τη μουσική κουλτούρα εκεί, ποιους καλλιτέχνες θαύμαζες περισσότερο τότε; Η μεγαλύτερη επιρροή μου είναι η οικογένειά μου. Προέρχομαι από μουσική οικογένεια όπου σχεδόν όλοι ήταν μουσικοί ή είχαν στενή σχέση με τη μουσική. Η μητέρα μου ήταν δασκάλα πιάνου και ο πατέρας μου ντράμερ. Μεγάλωσα ακούγοντας τους μαθητές της μητέρας μου και παρακολουθώντας τις πρόβες του πατέρα μου.
Είχες την ευκαιρία να δεις κάποιον από τους μουσικούς ήρωές σου να παίζει ζωντανά ως παιδί; Ναι, όταν σπούδαζα μουσική στο Ωδείο της Αβάνας, ο Chucho Valdés ήρθε να παίξει για εμάς. Είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ από τον τρόπο που έπαιζε το πιάνο! Ήταν μαγικό και από τότε έγινα μεγάλος θαυμαστής του Chucho. Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες μου εμπνεύσεις μέχρι σήμερα.
Τι βρίσκεις τόσο μαγικό στο πιάνο; Το πιάνο είναι ο καλύτερος τρόπος που έχω για να εκφραστώ. Πολύ καλύτερος από τα λόγια. Μπορώ να ανοίξω την καρδιά μου χρησιμοποιώντας το πιάνο για να εκφράσω τα πιο προσωπικά μου συναισθήματα. Νιώθω πολύ τυχερός που έχω αυτό το όργανο για να συνδεθώ με άλλους μουσικούς και με το κοινό.
Πού νιώθεις περισσότερο ελεύθερος όταν παίζεις; Μόνος σου ή μπροστά σε κοινό; Κάθε φορά που παίζω, νιώθω ελεύθερος, γι’ αυτό η τζαζ είναι τόσο υπέροχη. Είναι αλήθεια ότι δεν είσαι κάθε μέρα στην ίδια διάθεση, αλλά αυτό είναι επίσης που κάνει την τζαζ τόσο ξεχωριστή. Κάθε μέρα είναι διαφορετική, κάθε μέρα είναι μια περιπέτεια, και προσπαθώ να απολαμβάνω κάθε νότα που παίζουμε στη σκηνή.
Το ότι είσαι υπό τη σκέπη της Blue Note Records, σου έδωσε περισσότερη ασφάλεια ως καλλιτέχνη; Τι άλλαξε στην προοπτική σου αφού υπέγραψες με τη Blue Note; Είναι σαν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Θυμάμαι να είμαι στο σπίτι της γιαγιάς μου και να ακούω τα παλιά βινύλια της Blue Note: Miles Davis, Herbie Hancock, Bud Powell, Sonny Rollins και άλλα. Είναι καταπληκτικό που είμαι τώρα μέρος του καταλόγου τους. Είμαι πολύ περήφανος και νιώθω τυχερός που έχω αυτή την ευκαιρία.
Έχεις γνωρίσει και έχεις παίξει με πολλούς σημαντικούς και διάσημους μουσικούς. Υπάρχει κάποια συμβουλή που σου έχουν δώσει και δεν θα ξεχάσεις ποτέ; Πιθανότατα πολλές, αλλά ιδιαίτερα θυμάμαι αυτή. Μια μέρα μιλούσα με τον μεγάλο Gonzalo Rubalcaba και μου είπε κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ. “Harold, αυτή η καριέρα δεν είναι ένας γρήγορος αγώνας 100 μέτρων, είναι ένας αγώνας αντοχής, πρέπει να πιστεύεις σε αυτό που κάνεις και να προσπαθείς κάθε μέρα”. Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο, η συνέπεια είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στη δουλειά μας.
Γιατί αποφάσισες να φύγεις από την Κούβα και να μετακομίσεις στη Γαλλία με την οικογένειά σου; Θέλαμε απλώς να ανακαλύψουμε μια νέα κουλτούρα και νέες εμπειρίες για την οικογένειά μας. Μία από τις γιαγιάδες μου ήταν Γαλλίδα και πάντα θέλαμε να διατηρήσουμε αυτή τη σχέση με τη Γαλλία. Επίσης, μετά την κατάσταση με τον COVID στην Κούβα, ήταν πολύ δύσκολα και θέλαμε να δώσουμε στις κόρες μας άλλες ευκαιρίες.
Αυτή η μετάβαση σας πρόσφερε όλα όσα περιμένατε; Ήταν πολύ δύσκολο και συναρπαστικό ταυτόχρονα. Νομίζω ότι ήταν μια καλή απόφαση και πραγματικά πιστεύω ότι έχουμε μεγαλώσει πολύ τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά ταυτόχρονα μας λείπει πολύ η χώρα μας, η οικογένειά μας και οι φίλοι μας.
Μουσικά, πόσο άλλαξε η ζωή σου ζώντας στη Γαλλία και με ποιους τρόπους; Νομίζω ότι είναι πολύ ενδιαφέρων ο τρόπος που βλέπω τώρα την κουβανική μουσική και το ότι είμαι βυθισμένος καθημερινά σε μια νέα κουλτούρα έχει αλλάξει τον τρόπο που παίζω και συνθέτω μουσική, αυτό είναι σίγουρο. Νιώθω πολύ πιο ανοιχτός με κάθε έννοια της λέξης.
Ένα από τα κομμάτια του άλμπουμ σου ονομάζεται “Mal du Pays”, που σημαίνει νοσταλγία για την πατρίδα. Τι σου λείπει περισσότερο από την Κούβα; Όλα, η θάλασσα, οι παραλίες, οι άνθρωποι, η οικογένειά μου, ο θόρυβος, οι φίλοι μου, η Μαλεκόν… Δεν φανταζόμουν ότι θα ήταν τόσο δύσκολο να είμαι μακριά από τη χώρα μου.
Τι πιστεύεις για την τρέχουσα κατάσταση στην Κούβα; Τι θα ήθελες να αλλάξεις και τι όχι; Είναι πολύ περίπλοκο, θα ήθελα να αλλάξω πολλά πράγματα. Πρώτα απ’ όλα, θα έδινα στους ανθρώπους την ευκαιρία να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες. Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη δυνατότητα να φροντίσει σωστά τον λαό και πρέπει να το καταλάβουμε αυτό. Χρειαζόμαστε περισσότερη ελευθερία, σε κάθε περίπτωση. Δεν θα άλλαζα ποτέ το γεγονός ότι η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση είναι δωρεάν για όλους, αλλά δεν ξέρω πώς να το κάνω, δυστυχώς, διατηρώντας ένα καλό επίπεδο, που δεν είναι η περίπτωση που ισχύει σήμερα στην Κούβα.
Αυτή τη στιγμή εργάζεσαι πάνω σε κάποιο νέο υλικό; Υπάρχουν σχέδια για το άμεσο μέλλον; Ναι, δουλεύουμε πάνω σε νέα μουσική, για ένα νέο άλμπουμ, με το ίδιο συγκρότημα. Σχεδιάζουμε να ηχογραφήσουμε το άλμπουμ φέτος και να το κυκλοφορήσουμε του χρόνου, αν όλα πάνε καλά.
Τι πρόκειται να παρουσιάσεις στο σόου σου στην Αθήνα; Θα είναι η πρώτη μου φορά στην Αθήνα και είμαι πολύ ενθουσιασμένος! Ανυπομονώ! Θα παίξουμε μουσική από το τελευταίο μας άλμπουμ και κάποιο νέο υλικό. Οι δύο μέρες θα είναι με το τρίο και οι άλλες δύο με την πλήρη μπάντα. Είμαι πολύ χαρούμενος που θα παίξω τέσσερις μέρες εκεί.
Πες μου τα 5 αγαπημένα σου άλμπουμ όλων των εποχών. Αυτό είναι πολύ-πολύ δύσκολο, αλλά θα το προσπαθήσω.
To Llegó Van Van από τους Los Van Van, επειδή είναι το αγαπημένο μου συγκρότημα από την Κούβα και αυτό το άλμπουμ είναι καταπληκτικό. Επίσης, αντιπροσωπεύει μια πολύ όμορφη περίοδο στη ζωή μου, όταν ακόμη σπούδαζα μουσική στην Αβάνα.
To The Köln Concert από τον Keith Jarrett. Είναι η πιο όμορφη ηχογράφηση σόλο πιάνου που έχω ακούσει ποτέ.
To The New Standards του Herbie Hancock ήταν ο πρώτος τζαζ δίσκος που ερωτεύτηκα.
To Bach: Goldberg Variations από τον Glenn Gould, επειδή είναι ένας από τους αγαπημένους μου πιανίστες και ένα από τα αγαπημένα μου κομμάτια μουσικής.
Το live άλμπουμ Bring on the night του Sting, επειδή είμαι τεράστιος θαυμαστής και αυτή η μπάντα είναι απίστευτη.
Ο Harold López-Nussa θα εμφανιστεί στο Half Note με το All Star τρίο του που αποτελείται από τον ξεχωριστό μπασίστα Thibaud Soulas και τον εξωπραγματικό ντράμερ και αδερφό του, Ruy Adrian López-Nussa, αλλά και (για δύο βραδιές, στις 13 & 14 Οκτωβρίου) με τον βραβευμένο με Grammy και μεγαλύτερο αρμονικίστα του καιρού μας, Grégoire Maret (συνεργάτης του Herbie Hancock, του Pat Metheny και του Prince), παρουσιάζοντας την τελευταία τους δουλειά, Timba A La Americana!