«Ευτυχία δεν ξέρω που να σταθώ, ίσα που μπορώ να αναπνεύσω», είπα στο τηλέφωνο στη φίλη μου φτάνοντας στην Τεχνόπολη, όπου λίγο αργότερα θα ζούσαμε μαζί την εμπειρία ενός ακόμα sold-out show της Μαρίνας Σάττι. Πράγματι, ο ασφυκτικά γεμάτος χώρος, από πιτσιρίκια νηπιαγωγείου στους ώμους των μπαμπάδων τους μέχρι ανθρώπους τρίτης ηλικίας, προμήνυε ένα βράδυ με δυνατό παλμό. «Εδώ είναι Ευρώπη, αλλά βαλκάνιοι τρόποι», έγραφε το πανό μιας κοπέλας δίπλα μου (στίχος από το Mixtape), εκεί που τελικά κατάφερα να χωθώ και να σταθώ.
Η φράση απεικονίζει συνοπτικά αυτό που πολλοί «καθωσπρέπει» άνθρωποι δεν θέλουν να παραδεχτούν για την Ελλάδα: Είμαστε κάπως ντελούλου αν πιστεύουμε πως τα πανηγύρια, τα κλαρίνα, τα μπουζούκια και τα γλέντια γύρω από τη σούβλα δεν κατέχουν εξίσου κεντρική θέση (ίσως και μεγαλύτερη) στην κουλτούρα των Ελλήνων, με την υπερηφάνεια μας για τον Παρθενώνα, το αρχαίο θέατρο και τους ιστορικούς αγώνες των προγόνων μας. Η πραγματικότητα είναι πως οι Έλληνες που πηγαίνουν στα μπουζούκια της Ιεράς Οδού, είναι σίγουρα περισσότεροι από εκείνους που επισκέπτονται την Ακρόπολη.
Το ακομπλεξάριστο αγκάλιασμα της Μαρίνας στη σύγχρονη κουλτούρα είναι εκείνο που όσο πολεμήθηκε απ’ όσους επιμένουν να αποκαλούν το κιτς “cringe”, ρηχό και μη ποιοτικό, άλλο τόσο αγαπήθηκε από τους fans της που όλο και πληθαίνουν. Από παραδοσιακούς ήχους της Ελλάδας και των Βαλκανίων μέχρι αραβικά άσματα, trip hop, trap και reggeaton πινελιές, αποδεικνύει πως κάθε μουσικό είδος έχει χώρο στη ζωή μας, χωρίς να χρειάζεται να αποτελεί “guilty pleasure”. Προσωπικά, πέρα από τους Offspring και τους Pulp στους οποίους βρέθηκα πριν από κάποιες μέρες, θέλησα με εξίσου μεγάλο ενθουσιασμό και ενδιαφέρον να δω το live της Μαρίνας.
Μερικές ρόδες αυτοκινήτου έχουν στηθεί στη σκηνή, και η Yamaha θα έκανε αργότερα την εμφάνισή της. Στην Τεχνόπολη επικρατεί πανζουρλισμός. Έντονα οπτικά εφέ και δυνατοί ήχοι φέρνουν τη Μαρίνα στη σκηνή και το Ζάρι τραγουδιέται τόσο δυνατά, που ίσα ακούμε τη μουσική και τη φωνή της. Ο κόσμος ξεδίνει μονομιάς και η Μαρίνα αποθεώνεται. Ο χορός της είναι γεμάτος δυναμισμό και πάθος για όσα βλέπει, αρκετά χρόνια μετά τα πρώτα της βήματα στη μουσική, να μεγαλώνουν και να αγκαλιάζονται όλο και πιο μαζικά από τον κόσμο. Αυτό ήθελε να πετύχει πάντα άλλωστε, αποτάσσοντας από πάνω της την ταμπέλα της «ποιοτικής τραγουδοποιού».
Το ζάρι κύλησε και το ‘πιασε η Μάντισσα. Μέσα στο εμπνευσμένο από τα 00s φόρεμά της κι εκείνες τις μπότες λίγο πιο κάτω από το γόνατο που έχουν γίνει το trend στις συναυλιακές εμφανίσεις του καλοκαιριού, και αφού μας χαιρέτησε αυθόρμητα όπως θα χαιρετούσε μια φίλη της, πλησίασε τον κόσμο από τη σκηνή για να τραγουδήσει στη συνέχεια το Σπίρτο και Βενζίνη από το ντεμπούτο της, Yenna. Ο hard rock ήχος της κιθάρας, ο κόκκινος φωτισμός και οι φλόγες στα video walls δημιούργησαν ένα εκρηκτικό σκηνικό.
Οι παλμοί κατέβηκαν στη συνέχεια με το ατμοσφαιρικό Άδειοι Δρόμοι, κι ανέβηκαν ξανά με το Στην Υγειά μας. Μας τραγούδησε το αγαπημένο Θα Σπάσω Κούπες, μας μίλησε για όλες εκείνες τις σχέσεις και καταστάσεις της ζωής που περιμένεις ότι θα πάνε καλά, αλλά τελικά παίρνεις τ’ α**** σου, και επικοινώνησε με το κοινό γι’ αυτούς τους κύκλους της ζωής που αποτυπώνονται ιδανικά στο single, Πάλι.
Αφήνοντας για λίγο τα δικά της tracks, η Μαρίνα έδωσε χώρο σε κομμάτια που αγαπάει να ερμηνεύει στις συναυλίες της. Το Μερακλίνα, από την πατρίδα της την Κρήτη (το συνόδευσε παίζοντας νταούλι), το Καρπάθιο παραδοσιακό Σάββατο Βράδυ, το Τι σε μέλλει εσένανε και το βουλγάρικο CHICHOVITE KONYE, έκαναν τον κόσμο να παρακολουθεί ευλαβικά, μαγεμένος από τη βελούδινη φωνή της. Και τσουπ, ένα boost αδρεναλίνης ήρθε την κατάλληλη στιγμή, όταν στα video walls είδαμε την life coach της καρδιάς μας, Κατερίνα Σαλακά (μ’ αυτή την τοξική θετικότητα που όσο εκνευρίζει, άλλο τόσο προσφέρει γέλιο), να μας λέει “EIMAI KALA!!!!!” και να προμηνύει τον πανζουρλισμό που θα ακολουθούσε στο δεκάλεπτης διάρκειας Mixtape – (τέτοιο χαμό ούτε το Ζάρι).
Καβαλώντας την Yamaha με τα μαύρα γυαλιά της και φέρνοντας ως συνοδηγό τον χορογράφο της (χορογράφο και χορευτή της Rosalia, μεταξύ άλλων!) Mecnun Giasar, μας έκανε να χορτάσουμε το hit του καλοκαιριού ως η δική μας “Motomami”. «ΚΙΠΑΤΣΑΟ», «κοπιράιτ στο ΤΑΤΑΤΑΤΑΤΑΤΑ», «μπάι, αριβεντέρσι, φιλάκια, τα ‘παμε» και άλλες viral ατακάρες από το κομμάτι, τραγουδήθηκαν εκστατικά από το κοινό κι έγιναν τα hashtags των Instagram stories μας.
Στην προηγούμενη sold-out συναυλία της στην Τεχνόπολη, καλεσμένος ήταν ο Λευτέρης Πανταζής που συμμετέχει στο τραγούδι. Ήμασταν σχεδόν σίγουρες και σίγουροι πως αυτή τη φορά στο stage θα βλέπαμε την Έφη Θώδη (που επίσης συμμετέχει στο Mixtape). Και έτσι και συνέβη. Το κομμάτι διακόπηκε κάπου στα μισά του και η Έφη Θώδη εμφανίστηκε στη σκηνή ξεσηκώνοντας τον κόσμο με το Γλύκα Γλύκα και το Μπήκαν τα Γίδια στο Μαντρί, μεταξύ άλλων. Το ακόμα πιο παράδοξα απολαυστικό ήταν ότι οι δύο γυναίκες συναντήθηκαν στη σκηνή, περνώντας ένα μήνυμα “συμφιλίωσης”, λίγο διάστημα αφότου η Έφη Θώδη είχε αποκαλέσει το Ζάρι «γατοξέρασμα», λέγοντας για τη Μαρίνα «Πού πάει με αυτό το ρεζίλι το Τραγούδι; Ούτε η μάνα της δεν την ξέρει». Όταν υπάρχει μεγαλείο ψυχής, υπάρχει και συγχώρεση – και πολλά παραπάνω όπως είδαμε χθες το βράδυ στην Τεχνόπολη.
Ύστερα, φωνάξαμε με πάθος: «Η Μαρίνα σας πήγε τάπα». Εκείνο το κορίτσι με καταγωγή από την Κρήτη και το Σουδάν, που έχει αγκαλιάσει τους λαούς, την προσφυγιά και τη μετανάστευση, πήγε πράγματι «τάπα» τηλεπερσόνες, ρατσιστές, φασίστες και ακροδεξιούς – εκεί που έχουμε συνηθίσει οι mainstream καλλιτέχνες στην Ελλάδα να μην αγκαλιάζουν τη διαφορετικότητα και την αγάπη που δεν γνωρίζει από σύνορα. Η Μαρίνα τους τσούζει – ακόμα κι αν εκείνο το χασμουρητό στην Eurovision θα θέλαμε να έχει μετουσιωθεί σε κάτι πιο ηχηρό. Ποιοι είμαστε όμως εμείς στην τελική, που θα κρίνουμε ένα κορίτσι το οποίο κυνηγάει τα όνειρά του – και η Eurovision αποτελεί μια μεγάλη οδό για την πραγμάτωσή τους;
Σε μια συναισθηματικά φορτισμένη στιγμή, μας μίλησε για τις καλές της φίλες και «αδελφές» της, Έλενα Λεώνη και Ερασμία Μαρκίδη, με τις οποίες το 2016 συνέστησαν τις ΦΩΝΕΣ και έκτοτε είναι αχώριστες – πάνω στη σκηνή και κάτω από αυτή. «Κάθε φορά που στεκόμουν πίσω απ’ τη σκηνή με άγχος και φόβο, τους έλεγα δεν μπορώ, κι εκείνες μου έλεγαν, έλα, μπορείς, προχώρα», μας είπε για τις αγαπημένες της γυναίκες. Μέσα σε ένα κλίμα γυναικείας ενδυνάμωσης και γενικότερης συμπερίληψης, μας χάρισε μαζί με τα κορίτσια α καπέλα ερμηνείες παραδοσιακών τραγουδιών όπως Της Ναουσας το Κάστρο και Το Γιασεμί, για να μας προσφέρει στη συνέχεια μία ακόμα συναισθηματική στιγμή.
Προλογίζοντας το κομμάτι Πόνος Κρυφός από το ντεμπούτο της, μας είπε πως μιλάει για την αλλαγή που έρχεται στη ζωή ενός ανθρώπου μετά τη γέννα -με τη μεταφορική της έννοια- παρομοιάζοντας με αυτή τη στιγμή της δημιουργίας ενός τραγουδιού. Μας μίλησε για τις μέρες που δεν ήξερε ακριβώς τι θέλει να κάνει στη ζωή της, για εκείνους τους στίχους που έγραφε, έσβηνε και ξανάγραφε, με δισταγμό για το αν είναι καλοί. Μας μίλησε με αυθεντικότητα για τις στιγμές ευαλωτότητάς της, όταν δεν πίστευε ότι τα κομμάτια της ήταν ενδιαφέροντα, και έδωσε μια νέα οπτική στον αποστειρωμένο κόσμο της mainstream pop μουσικής στην Ελλάδα, που αρέσκεται στη λάμψη, τη φήμη και εκείνον τον εκνευριστικό δυναμισμό που σε κάνει να απορείς: Μα καλά, τόσο χαρούμενοι είναι όλ@ τους;
Το αραβικό medley στη συνέχεια μας ξεσήκωσε και έδωσε τη θέση του στα hits Tucutum και LALALA (σαν αεράκι φυσάει η χαράαα, εεε, οοοο), με ένα χορευτικό που ενεργοποίησε τη σεροτονίνη μας και μας μετέφερε νοητά σε αγρούς και γρασίδια. Αφού ευχαρίστησε τους χορευτές και τους μουσικούς της, και προέταξε το κορμί της στα χειροκροτήματα και τις ζητωκραυγές του κόσμου, τα φώτα στη σκηνή έσβησαν – αλλά εμείς περιμέναμε το encore.
Αυτό ήρθε λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, με τη συγκλονιστική ερμηνεία της στο συγκινητικό Αχ Θάλασσα από το Π.Ο.Π. και το Ζάρι (μια φορά δεν αρκεί), έγινε ο επίλογος σε ένα show δύο ωρών που τίποτα δεν είχε να ζηλέψει από pop stars του εξωτερικού και το οποίο μας έκανε να αισθανθούμε πως η Μαρίνα βλέπει τα όνειρά της να πραγματώνονται στην καλύτερη εκδοχή τους.