Το μότο του φετινού καλλιτεχνικού προγράμματος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών αντλεί έμπνευση από τρία αγαπημένα έργα με θέμα την Άνοιξη. Η Άνοιξη είναι η ιδανική εποχή για αναγέννηση και ανθοφορία. Ανοίγει την όρεξη του σύμπαντος για δημιουργία, η παιχνιδιάρικη διάθεση κυριαρχεί, η φύση ξυπνά και μαζί η φαντασία, η αρχή κάθε τέχνης και φυσικά της μουσικής.
Έτσι, όταν μεγάλα ονόματα ερμηνεύουν σπουδαία έργα το βύθισμα στην κλασική μουσική οδηγεί σε μια συνεχή άνοιξη. Όπως συμβαίνει με την μυθική Ελίζαμπετ Λεόνσκαγια που ανοίγει τη χρονιά (2024-2025) ερμηνεύοντας το δραματικό Τρίτο Κοντσέρτο για πιάνο του Μπετόβεν στις 18 Οκτωβρίου.
Elisabeth Leonskaja, Photo: Marco Borggreve
Στις 22 Νοεμβρίου, ο Γκιλ Σάχαμ, ένας από τους μεγαλύτερους βιολιστές της εποχής μας αναμένεται ότι θα παραδώσει μία ακόμα ερμηνεία – ορόσημο στο μεγαλειώδες Κοντσέρτο του Μπραμς. Ο παγκοσμίως κορυφαίος μαέστρος Κρίστοφ Έσενμπαχ δείχνει σταθερά την εκτίμησή του στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διευθύνοντας (29 Νοεμβρίου) μία δημιουργία που σφράγισε τον 19ο αιώνα: τη Φανταστική Συμφωνία του Εκτόρ Μπερλιόζ. Στο πρόγραμμα της ίδιας βραδιάς, ένας από τους πιο επιδραστικούς πρεσβευτές της κλασικής κιθάρας, ο άμεσος και βαθύς Πέπε Ρομέρο στο ανεκτίμητο για το κιθαριστικό ρεπερτόριο «Κοντσέρτο του Αρανχουέθ».
Gil Shaham. Photo: Chris Lee
Γεννημένος στην Ουκρανία, ο Αυστραλός πιανίστας Αλεξάντερ Γκαβρίλιουκ υπόσχεται μία φρέσκια και τολμηρή, γεμάτη αποκαλυπτική δύναμη, ανάγνωση στο περίφημο Κοντσέρτο για πιάνο κι ορχήστρα του Έντβαρντ Γκρηγκ (7 Φεβρουαρίου).
Στις 9 Φεβρουαρίου, σε συμπαραγωγή με τον ΟΜΜΑ, οι δρόμοι της Ορχήστρας συναντιούνται με τον σούπερ σταρ της όπερας, τον τενόρο Γιόνας Κάουφμαν που υπόσχεται ότι θα μαγέψει, για μια ακόμη φορά, το αθηναϊκό κοινό.
Ο διάσημος βιολονίστας Βαντίμ Ρέπιν επιστρέφει στην Κ.Ο.Α. (28 Φεβρουαρίου) ερμηνεύοντας το Κοντσέρτο για βιολί του Σοστακόβιτς κι αναμετριέται με τη φήμη που τον ακολουθεί αφότου ο Γιεχούντι Μενουχίν είπε ότι «Είναι ο τελειότερος βιολιστής που άκουσα ποτέ!».
Σημειώνουμε επίσης, ότι μετά τη θριαμβευτική εμφάνισή του με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, ο Νικολάι Λουγκάνσκι επιστρέφει υποσχόμενος να δονήσει ξανά την Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης (11 Απριλίου) με τη δική του,-συγκλονιστική ανάγνωση στο Τέταρτο Κοντσέρτο για πιάνο κι Ορχήστρα του Μπετόβεν, έργο ορόσημο για τους συνθέτες του Ρομαντισμού κι όχι μόνο.
Βαντίμ Ρέπιν
Η έμπνευση για το φετινό μότο δίνεται από την παρουσίαση τριών έργων με θέμα την Άνοιξη: η Συμφωνία «της Άνοιξης» του Ρ. Σούμαν παρουσιάζεται στην εναρκτήρια συναυλία, το «Ένα Ανοιξιάτικο Πρωινό» της Λ. Μπουλανζέ και «Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης» του Ι. Στραβίνσκι. Όμως πόσο ανοιξιάτικη είναι η ιστορία πίσω από τα τρία «Ανοιξιάτικα» έργα της επερχόμενης καλλιτεχνικής περιόδου;
Ο Σούμαν συνέθεσε την Πρώτη Συμφωνία του («της Άνοιξης») εμπνευσμένος από τη Μεγάλη Συμφωνία του Φραντς Σούμπερτ. Η σύζυγός του, Κλάρα, σημείωνε σχετικά για το έργο: «Δεν μπορώ να σταματήσω να μιλώ για το άρωμα των βιολετών, τα φρέσκα πράσινα φύλλα, τα πουλιά στον αέρα, που όλα ακούει κανείς να ζουν και να στροβιλίζονται μέσα από τη συμφωνία με νεανική δύναμη».
Κι αν η Συμφωνία «της Άνοιξης» είναι ένα έργο γεμάτο αισιοδοξία και χαρά για την έναρξη του έγγαμου βίου του συνθέτη του, το «Ένα Ανοιξιάτικο Πρωινό» της Μπουλανζέ συνδέεται με τον πρόωρο θάνατο της δημιουργού του. Πρόκειται για το τελευταίο έργο που κατάφερε να γράψει μόνη της, πριν την καταβάλλει η φυματίωση και αναγκαστεί να υπαγορεύει στην αδελφή της. Κι όμως, τίποτα από αυτά δεν είναι αντιληπτό στο έργο, το οποίο διακρίνεται από μια φρέσκια και χαρούμενη διάθεση.
Από την άλλη, η «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» που μπορεί να ταυτιστεί με την ημερομηνία γέννησης της λεγόμενης σύγχρονης μουσικής έφερε τον υπότιτλο «Εικόνες από μια παγανιστική Ρωσία» κι αφηγείτο την θυσία μίας παρθένας προκειμένου να εξευμενιστεί ο Θεός της Άνοιξης. Η πρεμιέρα του ομώνυμου μπαλέτου υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία της μουσικής, ενώ η μουσική δεν έχει χάσει για τον σημερινό ακροατή τίποτα από την συγκλονιστική της δύναμη και μυσταγωγία.
Λουκάς Καρυτινός
Το άνοιγμα, η ανάταση – συνώνυμο της Άνοιξης – διατρέχει το φετινό Πρόγραμμα της ΚΟΑ όπου ξεχωρίζουν πρωτοβουλίες όπως το Πιλοτικό Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής με υπεύθυνους στα Masterclasses Σύνθεσης τον καθηγητή Γιάννη Κυριακίδη και τα Masterclasses Διεύθυνσης Ορχήστρας τον πολυβραβευμένο επίτιμο διδάκτορα του ΕΚΠΑ αρχιμουσικό, Λουκά Καρυτινό- καλλιτεχνικό διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.
Επίσης, συνεχίζεται η γόνιμη συνεργασία της Ορχήστρας με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι έμπειροι μουσικοί της Κ.Ο.Α. έχουν αναλάβει τη διδασκαλία μουσικών οργάνων συμφωνικής ορχήστρας που επιλέγουν οι σπουδαστές στην αντίστοιχη κατεύθυνση εξειδίκευσης.
Κατερίνα Χατζηνικολάου
Στις 25-29 Οκτωβρίου, πραγματοποιείται περιοδεία σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, με έργα των τριών κορυφαίων συνθετών του κλασικισμού, Χάυντν, Μότσαρτ και Μπετόβεν. Σολίστ, τέσσερις εκλεκτοί μουσικοί-μέλη της Ορχήστρας (Κατερίνα Χατζηνικολάου – βιολί, Τιμόθεος Γαβριηλίδης – Πέτριν – βιολοντσέλο, Γιάννης Οικονόμου – όμποε, Αλέξανδρος Οικονόμου – φαγκότο). Διευθύνει, ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης.
Οι συναυλίες-παραστάσεις «Ταξίδι στο Κέντρο της Μουσικής» που έχουν σημειώσει απανωτά sold out και έχουν αγαπηθεί από το κοινό χωρίς προηγούμενο, επιστρέφουν για ακόμη μια χρονιά. Η Μαρία Ευθυμίου, ο Χρίστος Παπαγεωργίου και ο Λουκάς Καρυτινός επιστρέφουν εξερευνώντας το είδος του Ιντερμέτζο (1 Φεβρουαρίου) και του Εμβατηρίου (7 Μαρτίου).
Τιμόθεος Γαβριηλίδης – Πέτριν
Το πάντα επιτυχημένο Πρωτοχρονιάτικο Γκαλά της ΚΟΑ με σολίστα την Βαλέρια Σέπε και τον Άγκελο Βιλάρι τιμά το έτος Πουτσίνι στις 30 Δεκεμβρίου, ενώ η συναυλία στις 10 Ιανουαρίου σηματοδοτεί την έναρξη του Έτους Σοστακόβιτς, της μεγάλης επετείου για τα 50 χρόνια από το θάνατο του Ρώσου συνθέτη.
Η επέτειος 100 ετών από τη γέννηση του μεγάλου μας μουσουργού Μίκη Θεοδωράκη (17 Ιανουαρίου) με τον σπουδαίο βιρτουόζο, στενό συνεργάτη και ιδανικό ερμηνευτή του έργου, Συπριέν Κατσαρή, να ερμηνεύει την εκρηκτική Πρώτη Σουίτα για πιάνο και ορχήστρα.
Βαλέρια Σέπε
Στις 7 Φεβρουαρίου του 2025, ο μαέστρος και συνθέτης Έκτορας Ταρτανής επιστρέφει στην Ορχήστρα διευθύνοντας το Κοντσέρτο του για άρπα, βαρύτονο και ορχήστρα «Ερατώ Ψάλτριαν». Σολίστ, η Κορυφαία Α’ στις άρπες της Κ.Ο.Α., Γωγώ Ξαγαρά και ο διεθνής Έλληνας βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός.
Ο διεθνής Δημήτρης Σκύλλας παρουσιάζει την Μ. Τετάρτη 16 Απριλίου σε παγκόσμια πρεμιέρα το The Judgment Day, για κλαρινέτο και ορχήστρα που αποτελεί ανάθεση της Κ.Ο.Α.. Σολίστ, ο Κορυφαίος Α’ της Ορχήστρας, Παναγιώτης Γιαννάκας.