Tindersticks. Photo: ©Neil Fraser
Οι ποιητές Tindersticks, η βρετανική μπάντα που σχηματίστηκε το 1991 στο Νότιγχαμ, έχουν μεγάλη ιστορία πολλών χρόνων πίσω τους αλλά διατηρούν ακόμα ζωντανή την δημιουργικότητα και την ενέργειά τους, τόσο στο στούντιο, όσο και στη σκηνή.
Με τις μου-σφίγγεται-η-καρδιά-μελωδίες και τους αφηγηματικούς στίχους τους, συνδυάζουν στοιχεία από rock, jazz και soul, πάντα σε μια σκοτεινή, κινηματογραφική ατμόσφαιρα. Ιδρυτικά μέλη ήταν οι Stuart Staples (φωνητικά), David Boulter (πλήκτρα) και Neil Fraser (κιθάρα), ενώ αργότερα προστέθηκαν οι Al Macaulay (ντραμς), Dickon Hinchliffe (βιολί, έγχορδα) και Mark Colwill (μπάσο). Η βαθιά, μελαγχολική φωνή του Staples, σε συνδυασμό με την πλούσια ενορχήστρωση που συχνά περιλαμβάνει έγχορδα και πνευστά, έγινε το σήμα κατατεθέν τους.
Το ντεμπούτο τους άλμπουμ Tindersticks (1993) δημιούργησε πιστό κοινό, ενώ το δεύτερο άλμπουμ τους Tindersticks II (1995) καθιέρωσε τη φήμη τους με κομμάτια όπως το “Tiny Tears”. Από τότε, η μπάντα έχει κυκλοφορήσει πολλούς δίσκους ενώ έχει ξεχωρίσει και για τη συνεργασία της με τον κινηματογράφο, γράφοντας μουσική για ταινίες της Γαλλίδας σκηνοθέτιδας Claire Denis, όπως το “Nénette et Boni” και το “Trouble Every Day”.
Αν και οι Tindersticks κάποτε έμοιαζαν εκτός εποχής, τελικά αποδείχθηκαν μπροστά από την εποχή τους. Η επιρροή τους έχει εξαπλωθεί σε όλη την underground μουσική τα τελευταία 25 χρόνια και οι σπόροι αμέτρητων indie-rock και indie-folk τραγουδιών μπορούν να βρεθούν ακόμα και στο πρώτο τους άλμπουμ. Συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να εξελίσσουν τον ήχο τους και αυτό θα το διαπιστώσουμε και ζωντανά, στην εμφάνισή τους στο Christmas Theater, το Σάββατο 2 Νοεμβρίου. Μέχρι τότε, ας θυμηθούμε κάποιες σημαντικές στιγμές από την καριέρα τους, μέσα από τις δικές τους αφηγήσεις.
1992, Tennyson Road. Photo: ©tindersticks
Στα πρώτα τους βήματα ως μπάντα, τα πράγματα δεν πήγαιναν πολύ καλά και δεν ήταν σίγουροι ότι έπρεπε να συνεχίσουν τις προσπάθειες ή να τα παρατήσουν. Μέχρι που όλα άλλαξαν το καλοκαίρι του 1992.
Stuart Ashton Staples: «Το καλοκαίρι πλησίαζε, ο Neil και ο David είχαν ένα σχέδιο να οδηγήσουν στη νότια Γαλλία με το εταιρικό αυτοκίνητο του Neil, η Suzanne (σ.σ. η γυναίκα του Stuart) είχε βρει ένα μέρος σε ένα ελληνικό νησί για εμάς για μια εβδομάδα. Αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον χρόνο για να κάνουμε απολογισμό. Μπορούμε να συνεχίσουμε να δίνουμε σε αυτή τη μπάντα τόση αγάπη και ενέργεια και να παίρνουμε τόσο λίγα σε αντάλλαγμα; Ήταν ένα υπέροχο καλοκαίρι. Στην Ελλάδα, η Suzanne μού έμαθε πώς να κολυμπάω στα βαθιά και βρήκα ένα κουτί σπίρτα στην ακτή: “tindersticks”. Συνειδητοποίησα ότι ήθελα η μπάντα να συνεχίσει, αλλά μόνο με τους δικούς μας όρους και όχι να προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε κανέναν πια.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο, το πρώτο μας single, Patchwork, ηχογραφήθηκε στην κουζίνα μας, τυπώθηκαν 500 επτάιντσα single και καθίσαμε μαζί και χρωματίσαμε τα εξώφυλλα. Πήρε πολύ χρόνο… Μέσα σε λίγες εβδομάδες, πουλήθηκαν όλα και δώσαμε την πρώτη μας συναυλία ως Tindersticks, κάνοντας support στον Ed Kuepper στο Borderline, ένα μέρος που είχαμε παίξει και πριν, αλλά όλα έμοιαζαν διαφορετικά. Δεν υπήρχαν ονόματα στη guest list, κανένας που να προσπαθήσουμε να εντυπωσιάσουμε, και απλώς εμείς κάναμε αυτό που μας άρεσε. Πριν τελειώσει η χρονιά, το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου μας άλμπουμ είχε γραφτεί και το demo είχε ηχογραφηθεί στην κουζίνα μας. Είχαμε επίσης κάνει μια ηχογράφηση στο θρυλικό Chiswick Reach, με το “Marbles” και το “For those..”, το επόμενό μας single».
Το “City Sickness” από το ντεμπούτο άλμπουμ των Tindersticks (1993) εξερευνά τα συναισθήματα της μοναξιάς και της απομόνωσης μέσα στην πόλη και παραμένει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια της μπάντας και ένας ύμνος στη συναισθηματική απομόνωση. Το εξώφυλλο του άλμπουμ ντύνει το διάσημο έργο “The Red Dress”, του Ισπανού ζωγράφου Francisco Rodriguez Sanchez Clement.
SAS: «Η προσωπική μου ζωή ήταν ένα χάος, πάλευα να αφήσω πίσω την παλιά μου ζωή στο Νότιγχαμ. Αποφάσισα να πάρω το τρένο για την Κορνουάλη για να βρω λίγο χώρο να σκεφτώ. Πέρασα τρεις μέρες γράφοντας το “City Sickness” χωρίς κιθάρα, αλλά μέχρι να γυρίσω ήξερα τον ρυθμό, τις συγχορδίες και απλώς έπρεπε να πάρω μια κιθάρα και να το ηχογραφήσω.
David Leonard Boulter: «Ήμασταν τόσο καλά προβαρισμένοι. Ξέραμε τις λεπτομέρειες. Αυτό μας έδινε ελευθερία, χρόνο και αυτοπεποίθηση για να χαλαρώσουμε και να το απολαύσουμε. Να πειραματιστούμε. Η κανάτα του καφέ ήταν πάντα γεμάτη. Έπρεπε να παραγγείλουν περισσότερο, επειδή τελειώσαμε το συνηθισμένο τους απόθεμα. Θυμάμαι την πρώτη συνέντευξη μετά την ηχογράφηση. Ο δημοσιογράφος απορούσε τι είχαμε πάρει και ήμασταν τόσο high. “Καφέ και τσιγάρα” απαντήσαμε προς απογοήτευσή του».
Το βίντεο του τραγουδιού υπογράφει ο Jarvis Cocker και ο Martin Wallace και σε αυτό εμφανίζεται για πρώτη φορά και η κόρη του Stuart που είναι μωράκι στο καρότσι (αργότερα εμφανίστηκε και στο Travelling Light, ενώ πλέον φτιάχνει και τα εξώφυλλα των δίσκων της μπάντας, όπως και του τελευταίου τους).
SAS: «Ο Steve και ο Jarvis, μας γνώρισαν τον Martin Wallace, έναν φίλο κινηματογραφιστή με τον οποίο είχαν πάει στο St Martin’s και θα γύριζαν μαζί το βίντεο για το “City Sickness” (γυρισμένο με την 16mm Bolex του Martin). Είχα απλώς αυτό το συναίσθημα/ιδέα για ένα πάρκο στο κέντρο της πόλης, ένα μέρος ηρεμίας με την πόλη να λάμπει γύρω του. Πήραν αυτή την ιδέα και άρχισαν να σχεδιάζουν. Είχαμε όλα όσα χρειαζόμασταν: τον David (έναν φυσικό αστέρα του κινηματογράφου), το παλιό Ford Cortina του μπαμπά μου και ένα όμορφο κοριτσάκι με ένα νέο καρότσι Silver Cross».
DB: «Θυμάμαι τον Jarvis, τσαλακωμένο στο πάτωμα μπροστά από το κάθισμα του συνοδηγού του Cortina (καθισμένος στο βρεγμένο σημείο όπου έσταζε η βροχή). Κρυμμένος, καθώς μου έδινε οδηγίες από ένα walkie talkie. Ο Steve και ο Martin ήταν σε ένα αυτοκίνητο πίσω μας, τραβώντας πλάνα. Μου έλεγαν πότε να επιβραδύνω ώστε να μπορούν να πάρουν τον έλεγχο ή να πάω αριστερά ή δεξιά. Μιλούσαμε καθώς οδηγούσαμε. Για τη ζωή μας και τα όνειρά μας… Όλοι έκαναν την εμφάνισή τους στην ταινία. Κάθε σύντομη ματιά έπιανε την ουσία του ποιοι ήμασταν. Εκτός από τον Dickon, που ήταν ακόμα στο Μεξικό. Ίσως αυτή ήταν η τελευταία φορά που ήμασταν πραγματικά ο εαυτός μας. Απρόσβλητοι από τον κόσμο στον οποίο επρόκειτο να μπούμε».
Το “Tiny Tears”, από το δεύτερο άλμπουμ “Tindersticks II” (1995), είναι ίσως ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τραγούδια των Tindersticks, γνωστό και από τη συμμετοχή του στη σειρά The Sopranos -το τραγούδι ακούγεται στο 12ο επεισόδιο του πρώτου κύκλου που έχει τον τίτλο Isabella (την οποία υποδύεται η Maria Grazia Cucinotta). Πρόκειται για μία φαντασίωση του Τόνι που από τα πολλά πρόζακ κοιμάται συνέχεια και το τραγούδι ακούγεται μέχρι τη στιγμή που πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί στην απόπειρα που γίνεται εναντίον του. Στο άλμπουμ υπάρχει και το τραγούδι “Travelling Light”, που τραγουδάει ο Stuart με την τραγουδίστρια Carla Torgerson των The Walkabouts, το οποίο παραμένει μία από τις πιο συναισθηματικές δημιουργίες των Tindersticks και μία από τις πιο αναγνωρίσιμες μπαλάντες τους. Στο βίντεο κλιπ (που σκηνοθετεί πάλι ο Martin Wallace και εμφανίζεται πάλι η κόρη του Stuart σε μεγαλύτερη ηλικία και είναι γυρισμένο σε super8 με πολύ κόκκο), δεν εμφανίζεται κανείς από την μπάντα.
SAS: «Είχαμε μάθει πολλά από τη δημιουργία του πρώτου μας άλμπουμ, αλλά υπήρχε μια κυρίαρχη αίσθηση ότι είχαμε φτιάξει το άλμπουμ ακριβώς όπως το θέλαμε, οπότε γιατί να μην το κάνουμε ξανά; Δεν είχαμε καμία έννοια για τον έξω κόσμο, το κοινό, τις δισκογραφικές, κτλ. Υπήρξε μια έκρηξη τραγουδοποιίας για μένα και πολύς χρόνος σε ταξίδια που βοήθησε σε αυτό: Mistakes, A night in, Talk to me, Travelling light, για κάποιο διάστημα έγραφα ένα τραγούδι την ημέρα. Στο νέο στούντιο, στο καινούργιο μας σπίτι, πάντα κάτι “μαγειρευόταν”».
Το “Bathtime” των Tindersticks από το άλμπουμ Curtains (1997) είναι ένα τραγούδι γεμάτο σκοτεινή ατμόσφαιρα, από τα βάθη της συναισθηματικής σύγχυσης και της εσωτερικής αγωνίας. Οι στίχοι του Staples, όπως συνήθως, έχουν έναν αφηγηματικό τόνο, περιγράφοντας έναν χαρακτήρα που βρίσκεται στο μεταίχμιο της κατάρρευσης, προσπαθώντας να διαχειριστεί το συναισθηματικό του βάρος μέσα από μια κάθαρση. Η σκηνοθεσία του βίντεο ανήκει και πάλι στον Martin Wallace.
DB: «Ποτέ δεν μας άρεσαν τα μουσικά βίντεο. Όλο αυτό το κομμάτι του MTV ήταν ένας κόσμος στον οποίο δεν θέλαμε ποτέ να μπούμε. Εκτός αν μπορούσε να λειτουργήσει με τους δικούς μας όρους, όπως τα live sessions που κάναμε γι’ αυτούς. Μας άρεσαν όμως οι ταινίες. Το “City Sickness” ή το “Travelling Light”, είχαν δυνατές ιδέες που συμπλήρωναν τη μουσική μας, κάνοντας έτσι κάτι παραπάνω από το να προσπαθούμε απλώς να μας πουλήσουμε. Το “Bathtime” και το “Rented Rooms” δημιουργήθηκαν μαζί. Θυμάμαι να συζητάμε για το κόστος. 30.000 λίρες και για τα δύο, νομίζω. Μας φάνηκε τεράστιο το ποσό. Γιατί να μην ξοδέψουμε 10 χιλιάρικα για τις ταινίες και να βάλουμε τα άλλα 20 στο νεόκτιστο στούντιο; Αλλά όχι, τα αφεντικά είπαν ότι ο προϋπολογισμός ήταν μόνο για προωθητικά βίντεο, όχι για να σπαταληθούν στην πραγματική δημιουργία μουσικής. Υποθέτω ότι στο τέλος, όλο αυτό αποδείχτηκε φθηνό σε σχέση με όσα κερδίσαμε… Ήταν δύσκολη δουλειά για τον cameraman που είχε μια βαριά steady cam δεμένη πάνω του και η ένταση του single shot take τον έκανε να ιδρώνει».
Το “A Marriage Made in Heaven” είναι ένα κομμάτι που οι Tindersticks ηχογράφησαν με τη συμμετοχή της Isabella Rossellini το 1997 και αργότερα συμπεριλήφθηκε στη συλλογή τους “Donkeys 92-97”, η οποία περιέχει singles, rarities και b-sides και το εξώφυλλο το έφτιαξε ο Stuart μαζί με τη γυναίκα του ένα καλοκαίρι που έκαναν διακοπές σε ένα νοικιασμένο σπίτι στην Ιθάκη.
Το τραγούδι μοιάζει με μία κινηματογραφική αφήγηση, με τον Staples και τη Rossellini να αφηγούνται μια ιστορία που μοιάζει βγαλμένη από φιλμ νουάρ. Εκείνη η χρονιά ήταν δύσκολη για το συγκρότημα γιατί όλοι ένιωθαν ότι άλλοι καλλιτέχνες που είχαν ξεκινήσει μετά από αυτούς την καριέρα τους, γνώριζαν μεγαλύτερη επιτυχία.
SAS: «Είχα ανάγκη να αφήσω στην άκρη την ακουστική μου κιθάρα, έπρεπε να προσπαθήσουμε να γράψουμε τραγούδια με διαφορετικό τρόπο… Επίσης ήταν αστείο που όλοι οι support καλλιτέχνες μας, γινόντουσαν πολύ πιο επιτυχημένοι από εμάς! Οι Cornershop, η Beth Orton, οι Belle and Sebastian, η λίστα μεγάλωνε και οι σύντροφοί μας, μας γκρίνιαζαν γι’ αυτό. Η κατάσταση κορυφώθηκε ένα βράδυ που πολλοί από εμάς παρακολουθούσαμε την τελετή των Όσκαρ στις αρχές του ’98: “Και τώρα για το βραβείο του καλύτερου πρωτότυπου τραγουδιού από μια ταινία…” και η κάμερα δείχνει τον Elliott Smith να ερμηνεύει το τραγούδι του για το “Good Will Hunting”. Ο Elliott μόλις είχε κάνει support στην τουρνέ μας στις ΗΠΑ! Οι κοπέλες μας κοίταξαν κάτω και κούνησαν τα κεφάλια τους με απογοήτευση».