Όσοι στο παρελθόν έχουν παρακολουθήσει κάποια από τις ταινίες του Hayao Miyazaki, ανάμεσα στην ενήλικη μελαγχολία -υπό το πρίσμα της παραμυθένιας αθωότητας- και τους φαντασμαγορικούς του κόσμους, σίγουρα δε βούρκωσαν μόνο με τις εικόνες του, αλλά και με τους ήχους του. Χωρίς τη μουσική επένδυση του Joe Hisaishi η σκηνή που η Chihiro ίπταται με τον Haku και τα δάκρυά της πετούν στον ουρανό, τίποτα δε θα ήταν το ίδιο. Δε θα είχαμε αυτή τη βελόνα στην καρδιά να μας τρυπά και μόνο με την ανάμνησή της. Σταθείτε, όμως. Ας υποθέσουμε ότι θα έπρεπε να αντικαταστήσουμε το “Reprise” (το κομμάτι που ακούγεται) με ένα οποιοδήποτε άλλο, που να έχει την ίδια ακριβώς επίδραση πάνω μας και να προσθέτει το ίδιο συναισθηματικό φορτίο στην εν λόγω σκηνή. Ποιο θα ήταν αυτό; Για εμένα η απάντηση είναι εύκολη, όχι μόνο λόγω της εθνικότητας των συνθετών του, αλλά επειδή πάντα θα μου γεννά παρεμφερείς σκηνές στο κεφάλι μου: το “Follow The Map” των γιαπωνέζων post rockers Mono. Που θα ξαναεπισκεφθούν την Αθήνα στις 7 Νοέμβρη μαζί με τους Ocean (στην υπόλοιπη τουρνέ μαζί τους ήταν και οι Sólstafir, αλλά χαλάλι).
Ο συγκεκριμένος πρόλογος δεν μπαίνει τυχαία εδώ, το όνομα του Miyazaki είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξηγήσεις σε κάποιον μη μυημένο τι να περιμένει από τη μουσική τους. Αυτή τη μελαγχολική σύμμειξη ενήλικου γκροτέσκου και παιδικής αθωότητας που δύσκολα επιτυγχάνεται αν κάποιος δεν μπορεί να αντιληφθεί τον κόσμο με γνώμονα τον ανατολικό ζεν τρόπο σκέψης. Και το ζεν αναφέρεται διότι η instrumental μουσική των Mono εν τέλει σε αυτό στοχεύει, σε μια συναισθηματική κάθαρση και μια εσωτερική αρμονία, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της επαναληπτικότητας των μουσικών τους φράσεων και της αργής αλλά σταθερής κλιμάκωσης των συνθέσεών τους. Από τα ονειρεμένα μινόρε τα οποία παραπέμπουν μέχρι και στις slide κιθάρες των Pink Floyd, έως τα οργασμικά κλεισίματα κομματιών όπως το “Halcyon” και το “Everlasting Light”, η μουσική τους δεν απευθύνεται στον…εγκέφαλο, αλλά στην καρδιά. Όχι στην ανάλυση της τεχνικής, αλλά στα συναισθήματα που εν τέλει εντυπώνονται μετά την ακρόαση ενός δίσκου τους.
Ωστόσο, οι δίσκοι τους δεν έφερναν πάντα αυτές τις ελεγειακές εικόνες στο μυαλό. Αν και η χαρμολύπη ήταν πάντα συνδεδεμένη με τη μουσική τους, αλλιώς την εξωτερικεύουν σε κάθε δίσκο τους. Στα δύο πρώτα album που κυκλοφόρησαν, το Under The Pipal Tree (χρηματοδοτημένο από τον John Zorn) και το One Step More And You Die, το όραμα του Takaakira Goto φαίνεται να προσκολλάται περισσότερο στο αρχετυπικό post rock, φέροντας μέχρι και noise τζούρες σποραδικά. Αλλά υπάρχουν και κομμάτια ή έστω ψήγματα που καταδεικνύουν αυτό που θα ακολουθήσει, όπως για παράδειγμα το “Sabbath”, το “A Speeding Car” και το “Halo” από το δεύτερο δίσκο. Χρειάστηκε να ξεκινήσει η συνεργασία με τον Steve Albini στο Walking Cloud and Deep Red Sky, Flag Fluttered and the Sun Shined του 2004 προκειμένου να αρχίσουν να μετατρέπονται σε αυτή τη μπάντα που θα άφηνε τα ξεσπάσματα για τη στιγμή που θα κρίνονταν απαραίτητα, τη στιγμή που φαίνονται ως το μόνο λογικό επακόλουθο στο πλαίσιο της σύνθεσης. Το “Halcyon” γίνεται το πρώτο τους «χιτάκι» και η πορεία τους αρχίζει και αποκρυσταλλώνεται. Το You Are There, το οποίο κυκλοφορεί το 2006 διαφέρει από το δίσκο που κυκλοφόρησαν με τον World’s End Girlfriend το 2005. Για αυτή τη συνεργασία κράτησαν την πειραματική τους πλευρά, μιας και στη solo πορεία τους τα πράγματα θα κινούνταν περισσότερο στο αιθέριο, στο νοσταλγικό και σαφώς λιγότερο στο περίεργο.
Φτάνουμε στο 2008, όταν και κυκλοφορεί ο δίσκος που έμελλε να λειτουργήσει ως μανιφέστο για τον ήχο που θα πρέσβευαν στο εξής. Το soundtrack μιας ιστορίας η οποία περιλαμβάνεται στο booklet του δίσκου, σχετική με την παντοτινή αγάπη και την αναζήτηση του αίσιου τέλους πέρα από κάθε εμπόδιο. Όλες οι κορυφές τους βρίσκονται εδώ, από το εναρκτήριο “Ashes In The Snow” έως το “Everlasting Light” ο δίσκος μπορεί να περιγραφεί μόνο ως ένα δακρυσμένο χαμόγελο. Νοσταλγικό και αισιόδοξο. Γιατί για κάθε σκοτάδι που υπονοείται στο “Battle To Heaven” υπάρχει και η χιονισμένη αγαλλίαση του “Follow The Map”, που ντύνει τον ουρανό στα χρώματα του κόκκινου, του πράσινου και του μωβ. Ένας δίσκος απαραίτητος για κάθε λάτρη της μουσικής.
Το For My Parents συνεχίζει από εκεί που τελείωσε το Hymn…, από την αθωότητα των ετών που πέρασαν και τους ήχους που συνειρμικά μας γυρνούν εκεί πίσω. Πολλοί το θεώρησαν ως μια απλή επανάληψη, καθόλου κακό, όμως, αν αναλογιστούμε πως αυτό καταλήγουν να μας θυμίζουν όποτε φέρνουμε το όνομά τους στο μυαλό μας. Γιατί και τα πέντε κομμάτια που περιλαμβάνονται σε αυτό φέρουν ξεκάθαρο το στίγμα τους. Όσοι ήθελαν να τους δουν να υποκύπτουν στη σκοτεινή τους φύση για μια ακόμα φορά, έπρεπε να περιμένουν έως το 2014, όταν θα κυκλοφορούσαν τη δυάδα των Last Dawn και Rays of Darkness. Ο πρώτος έμελλε να είναι στα πρότυπα που μας έχουν συνηθίσει για μια δεκαετία, αλλά ο δεύτερος έμελλε να είναι ό, τι πιο άμεσα σκοτεινό έχουν κυκλοφορήσει σε όλη την πορεία τους. Αποπνικτικά σκοτεινός, συναισθηματικά βίαιος, είναι ο πρώτος δίσκος τους που κλείνοντας δεν αφήνει να εννοηθεί πως όλα θα πάνε καλά, που οι μελωδίες τους ακούγονται πιο στριφνές από ποτέ. Και εδώ έχουμε και μια τομή στην ιστορία τους, όταν ξαφνικά στη ροή του “The Hand That Holds The Truth” ακούγονται τα φωνητικά του μεγάλου Tetsu Fukagawa από τους post-hardcore θρύλους Envy. Μια ακόμα guest εμφάνιση σημειώνεται και στο “Surrender”, όπου ο Jacob Valenzuela των Calexico δανείζει την τρομπέτα του.
Φέτος οι Mono κυκλοφορούν ένα split EP με το συγκρότημα που μαζί του μοιράζονται την τουρνέ, τους Ocean. Μια μπάντα-προσωπικό live απωθημένο, καθώς όταν ήρθαν στα πλαίσια της περιοδείας του Precambrian το 2008, ο γράφων ήταν εν μέσω πανελληνίων. Μπορεί με το Aeolian, τον προηγούμενο δίσκο τους, η (τότε) κολεκτίβα μουσικών με εγκέφαλο τον Robin Staps να είχε δημιουργήσει ένα μικρό θόρυβο, αλλά μέσα από το πάντρεμα του Lautreamont με τη γεωλογική ιστορία του πλανήτη και την καλύτερη συσκευασία δίσκου που έχει υπάρξει έκαναν το παραπάνω βήμα που χρειάζονταν για να απογειωθούν με το περίπλοκο post-metal τους. Στους επόμενους δύο δίσκους, το Heliocentric και το Anthropocentric, όταν τα πάνω από 30 άτομα περιορίζονται σε πέντε βασικά μέλη και προσλαμβάνουν τον Loic Rossetti ως μόνιμο τραγουδιστή, μεγάλο μέρος του κοινού απογοητεύτηκε με την σχετικά πιο prog στροφή τους. Μαζί τους κι εγώ. Χρειάστηκε να κυκλοφορήσουν το (αρχικά instrumental) Pelagial το 2013 προκειμένου να επιστρέψουν στις ερεβώδεις συναισθηματικές περιπλανήσεις και σε αυτή τη σκοτεινή ατμόσφαιρα που τους καταξίωσε με το Precambrian. Δεν ακουμπάνε τα επίπεδα του παρελθόντος (δε χρειάζεται), αλλά τουλάχιστον επιστρέφουν στο δρόμο που οι ίδιοι χάραξαν, σαφώς πιο συγκεντρωμένοι. Και όσο κι αν ο κύριος πόλος έλξης αυτής της συναυλίας είναι το γιαπωνέζικο κουαρτέτο, άλλο τόσο θελκτική φαντάζει η παρουσία τους όταν παρακολουθούμε βίντεο από την προηγούμενη αθηναϊκή επίσκεψή τους όπως το κάτωθι.
Αυτό που μπορούμε να περιμένουμε πριν τη συναυλία είναι μια βραδιά συναισθηματικά έντονη και ποικίλη. Μπορούμε να ελπίζουμε και για ένα επί σκηνής τζαμάρισμα του συνεργατικού τους κομματιού από το νέο EP, τον Goto να κυλιέται στη σκηνή με την κιθάρα του πάνω σε μια από τις κορυφώσεις των κομματιών που έγραψε. Σκόρπιες εικόνες που αφήνουν υποσχέσεις για τη συναυλία της χρονιάς.